Naśladuj tych, którzy są wzorami pokory

„Pokora twoja uczyni mnie wielkim” (PSALM 18:35, NW [18:36, Bw]).

1. Co świadczyło o pokorze dawnego prezesa Towarzystwa Strażnica?

JOSEPH F. RUTHERFORD był okazałym mężczyzną: miał przeszło 180 centymetrów wzrostu i ważył ponad 90 kilogramów. A swym donośnym głosem posługiwał się nie tylko do oznajmiania imienia Jehowy w taki sposób, w jaki nikt tego wcześniej nie czynił, ale też do demaskowania obłudy przywódców duchowych chrześcijaństwa, których religię nazywał „sidłem i oszustwem”. Chociaż potrafił tak dobitnie przemawiać, to gdy się modlił razem z rodziną Betel usługującą w Biurze Głównym, mówił niczym chłopiec, który zwraca się do swego taty, co świadczyło zarówno o jego bliskiej więzi ze Stwórcą, jak i o pokorze. Rzeczywiście był pokorny jak małe dziecko (Mateusza 18:3, 4).

2. Pod jakim względem słudzy Jehowy zdecydowanie różnią się od ludzi ze świata?

² Niewątpliwie wszyscy prawdziwi słudzy Jehowy Boga są pokorni. Zdecydowanie różnią się pod tym względem od świata. Jest w nim dzisiaj mnóstwo osób wyniosłych — więcej niż kiedykolwiek. Pychę przejawiają ludzie wysoko postawieni, sprawujący władzę, bogaci, wykształceni, a nawet wielu biednych lub w inny sposób pokrzywdzonych przez los.

3. Co można powiedzieć na temat owoców pychy?

³ Przywara ta wywołuje mnóstwo konfliktów i kłopotów. W gruncie rzeczy wszelkie nieszczęścia we wszechświecie zaczęły się wtedy, gdy pewien anioł popadł w pychę i zapragnął, by oddawano mu taką cześć, jaka się należy jedynie Stwórcy, Jehowie Bogu (Mateusza 4:9, 10). Ponadto temu, który uczynił siebie Diabłem i Szatanem, udało się zwieść pierwszą kobietę, Ewę, właśnie przez odwołanie się do jej pychy. Obiecał, że po zjedzeniu zakazanego owocu będzie znać dobro i zło, upodabniając się w ten sposób do samego Boga. Gdyby była pokorna, mogłaby odpowiedzieć: „Dlaczegóż miałabym pragnąć stać się podobną Bogu?” (1 Mojżeszowa 3:4, 5). Zważywszy na fatalny stan, w jakim znajduje się ludzkość pod względem zdrowotnym, duchowym i moralnym, w żaden sposób nie da się usprawiedliwić pychy u człowieka. Nic więc dziwnego, że — jak czytamy — Jehowa nienawidzi „buty i pychy” (Przypowieści 8:13). Całkowitym przeciwieństwem wszystkich ludzi wyniosłych są osoby stanowiące wzór pokory, opisane w Słowie Bożym, Biblii.

Jehowa Bóg jest pokorny

4. Jakie wersety ukazują, że Jehowa jest pokorny?

⁴ Jehowa Bóg — Władca Wszechświata, Król wieczności, Najwyższy — przejawia pokorę (1 Mojżeszowa 14:22). Czy to możliwe? Ależ tak! Jak podaje Psalm 18:35 (18:36, Bw), król Dawid oznajmił: „Dasz mi też tarczę swego wybawienia i wesprzesz mnie własną prawicą, a pokora twoja uczyni mnie wielkim” (NW). Najwyraźniej uważał, że stał się wielki dzięki pokorze Jehowy. Z kolei w Psalmie 113:6 czytamy, iż Jehowa „zniża się, aby spojrzeć na niebo i ziemię” (Miłosz). Inne przekłady mówią: „schyla się, by patrzeć” (New International Version), „jest łaskaw patrzeć tak nisko” (The New English Bible).

5. Jakie zdarzenia poświadczają pokorę Jehowy?

⁵ Bezsprzecznie Jehowa Bóg uniżył się w rozmowie z Abrahamem, gdy pozwolił mu podać w wątpliwość, czy postąpi sprawiedliwie, niszcząc niegodziwe miasta Sodomę i Gomorę (1 Mojżeszowa 18:23-32). A kiedy wyjawił zamiar unicestwienia narodu izraelskiego — najpierw z powodu bałwochwalstwa, później za bunt — Mojżesz w obu wypadkach starał się Go odwieść od tego w taki sposób, jakby rozmawiał z człowiekiem. I za każdym razem Jehowa okazał mu przychylność. Wysłuchanie próśb Mojżesza, gdy ten wstawiał się za Jego ludem, Izraelem, było przejawem pokory (2 Mojżeszowa 32:9-14; 4 Mojżeszowa 14:11-20). Uwidoczniła się ona także w osobistych kontaktach Jehowy z jeszcze innymi ludźmi, na przykład z Gedeonem i Jonaszem, o czym donosi Księga Sędziów 6:36-40 i Jonasza 4:9-11.

6. Jaki inny przymiot Jehowy wskazuje na Jego pokorę?

⁶ Co najmniej dziewięć razy powiedziano o Jehowie, że jest „nieskory [lub „nierychły”] do gniewu”.a Przez całe tysiąclecia przejawiało się to w wielkodusznym postępowaniu z niedoskonałymi stworzeniami ludzkimi, co stanowi kolejny dowód Jego pokory. Osoba pyszna jest niecierpliwa, szybko wpada w furię, zdecydowanie brak jej wielkoduszności. Jakże absurdalnie wygląda pycha niedoskonałego człowieka w zestawieniu z pokorą Jehowy! Skoro polecono nam, byśmy ‛byli naśladowcami Boga jako dzieci umiłowane’, musimy stać się tak pokorni, jak On (Efezjan 5:1).

Wzór pokory ustanowiony przez Chrystusa

7, 8. Co w Piśmie Świętym powiedziano na temat pokory Jezusa Chrystusa?

⁷ O drugim pod względem wspaniałości wzorze pokory, który także powinniśmy naśladować, wspomniano w Liście 1 Piotra 2:21: „Na to bowiem powołani jesteście, gdyż i Chrystus cierpiał za was, zostawiając wam przykład, abyście wstępowali w jego ślady”. Zanim się pojawił na ziemi jako człowiek, na długo przedtem w Księdze Zachariasza 9:9 zapisano o nim takie proroctwo: „Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny — jedzie na osiołku” (BT). Gdyby Jezus Chrystus był pyszny, zapewne skorzystałby z propozycji Diabła, gdy ten chciał mu dać wszystkie królestwa świata za jeden akt uwielbienia (Mateusza 4:9, 10). Jezus okazał pokorę także w tym, iż całą chwałę za głoszone przez siebie nauki przypisał Jehowie, mówiąc: „Gdy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że Ja jestem i że nic nie czynię sam z siebie, lecz tak mówię, jak mnie mój Ojciec nauczył” (Jana 8:28).

⁸ Jezus mógł zatem śmiało powiedzieć swym słuchaczom: „Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode mnie, że jestem cichy i pokornego serca, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych” (Mateusza 11:29). A jakże piękny wzór pokory dał wtedy, gdy ostatniego wieczora, który spędził z apostołami jako człowiek, umył im stopy! (Jana 13:3-15). Kiedy więc w Liście do Filipian 2:3-8 apostoł Paweł radził chrześcijanom przejawiać pokorę, bardzo słusznie powołał się na przykład Jezusa Chrystusa: „Zachowujcie u siebie takie usposobienie, jakie było też u Chrystusa Jezusa, który — choć bytował w kształcie Bożym — nie brał pod uwagę przywłaszczenia, mianowicie: że powinien być równy Bogu. Przeciwnie, wyzbył się samego siebie i przybrał kształt niewolnika, i przyszedł, aby być na podobieństwo ludzi. Co więcej, kiedy się znalazł w postaci człowieka, zdobył się na pokorę i wytrwał w posłuszeństwie aż do śmierci — i to śmierci na palu męki” (NW). W najbardziej krytycznym momencie swego życia pokornie modlił się do Ojca: „Nie jak Ja chcę, ale jak Ty” (Mateusza 26:39, BT). Nie ma więc nawet cienia wątpliwości, że chcąc się zaliczać do uczniów Jezusa Chrystusa, którzy idą ściśle jego śladami, musimy być pokorni.

Apostoł Paweł — wspaniały wzór pokory

9-12. W jaki sposób apostoł Paweł ustanowił wspaniały wzór pokory?

⁹ Apostoł Paweł napisał: „Bądźcie naśladowcami moimi, jak i ja jestem naśladowcą Chrystusa” (1 Koryntian 11:1). Czy Paweł brał przykład z Jezusa Chrystusa pod względem korności umysłu, stając się tym samym dla nas kolejnym wzorem pokory? Oczywiście. Przede wszystkim pokornie przyznawał, że jest niewolnikiem Jezusa Chrystusa (Filipian 1:1, NW). Starszym z Efezu wspomniał o tym, że ‛służył Panu z całą pokorą wśród łez i doświadczeń, które na niego przychodziły z powodu zasadzek Żydów’ (Dzieje 20:17-19). Gdyby nie był pokorny, nigdy by nie napisał słów zamieszczonych w Liście do Rzymian 7:18, 19: „Wiem tedy, że nie mieszka we mnie, to jest w ciele moim, dobro; (...) albowiem nie czynię dobrego, które chcę, tylko złe, którego nie chcę, to czynię”.

¹⁰ O pokorze Pawła świadczy też jego wypowiedź z pierwszego listu do chrześcijan w Koryncie, 2 rozdziału i 3 wersetu: „Przybyłem do was w słabości i w lęku, i w wielkiej trwodze”. Z pokorą mówił też o tym, jak postępował dawniej, zanim stał się chrześcijaninem: „Przedtem byłem bluźniercą i prześladowcą, i gnębicielem (...). Chrystus Jezus przyszedł na świat, aby zbawić grzeszników, z których ja jestem pierwszy” (1 Tymoteusza 1:13, 15).

¹¹ Innym dowodem pokory Pawła jest to, iż wszelkie sukcesy w swej działalności przypisywał Jehowie. Na temat służby kaznodziejskiej napisał: „Ja zasadziłem, Apollos podlał, a wzrost dał Bóg. A zatem ani ten, co sadzi, jest czymś, ani ten, co podlewa, lecz Bóg, który daje wzrost” (1 Koryntian 3:6, 7). Prosił też braci, by modlili się za niego, ażeby mógł w odpowiedni sposób dawać świadectwo, o czym wspomniał w Liście do Efezjan 6:18-20: „Zanoście o każdym czasie modły (...) za mnie, aby mi (...) dana była mowa do śmiałego zwiastowania ewangelii, (...) abym ją mógł z odwagą zwiastować, jak to czynić winienem”.

¹² Poza tym pokora Pawła uwidoczniła się w sposobie współdziałania z innymi apostołami: „Jakub i Kefas, i Jan (...) podali mnie i Barnabie prawicę na dowód wspólnoty, abyśmy poszli do pogan, a oni do obrzezanych” (Galacjan 2:9). Później okazał gotowość do współpracy ze starszymi zboru jeruzalemskiego, udając się do świątyni razem z czterema mężczyznami i pokrywając za nich koszty związane z wypełnieniem ślubu (Dzieje 21:23-26).

13. Dlaczego pokora Pawła jest szczególnie godna uwagi?

¹³ Pokora Pawła staje się jeszcze bardziej godna uwagi, gdy się przypomni nadzwyczajne dzieła, których Jehowa Bóg dokonał za jego pośrednictwem. Czytamy na przykład, że „niezwykłe (...) cuda czynił Bóg przez ręce Pawła” (Dzieje 19:11, 12). Ponadto zostały mu dane nadprzyrodzone widzenia i objawienia (2 Koryntian 12:1-7). Nie powinniśmy też przeoczyć faktu, iż napisał pod natchnieniem aż 14 listów, które znalazły się wśród 27 ksiąg Chrześcijańskich Pism Greckich. Mimo to Pawłowi nie przewróciło się w głowie. Pozostał pokorny.

Wzory nowożytne

14-16. (a) Jak pierwszy prezes Towarzystwa Strażnica dał piękny wzór pokory? (b) Od kogo zdecydowanie się pod tym względem różnił?

¹⁴ List do Hebrajczyków 13:7 zawiera radę apostoła Pawła: „Pamiętajcie o tych, którzy pośród was przewodzą, którzy opowiadali wam słowo Boże, a rozważając wynik ich prowadzenia się, bierzcie wzór z ich wiary” (NW). Stosując się do tej wskazówki, możemy wziąć pod uwagę wzór nowożytny w osobie pierwszego prezesa Towarzystwa Strażnica, Charlesa Taze’a Russella, i naśladować jego wiarę. Czy był człowiekiem pokornym? Z całą pewnością! Jak słusznie zauważono, w swych Wykładach Pisma Świętego — w sześciu tomach liczących około 3000 stron — ani razu nie wspomniał o sobie. Trzymając się tej zasady, Towarzystwo Strażnica obecnie nie ujawnia nazwisk autorów poszczególnych artykułów, by nie kierować uwagi na ludzi.

¹⁵ Russell napisał kiedyś w Strażnicy, że nie ma czegoś takiego, jak „russellici” czy „russellizm”. Tego rodzaju terminami posługiwali się przeciwnicy, ale on kategorycznie je odrzucał. Oświadczył: „Wykonujemy pracę (...) zbierania rozproszonych przez długi czas fragmentów prawdy oraz przekazywania ich ludowi Pańskiemu — nie jako nowych, nie jako naszych własnych, ale jako pochodzących od Pana. (...) Dzieło, w którym spodobało się Panu użyć naszych skromnych talentów, polega nie tyle na tworzeniu, ile na odtwarzaniu, dopasowywaniu, harmonizowaniu”. Rzeczywiście podzielał przekonanie apostoła Pawła wyrażone w Liście 1 do Koryntian 3:5-7.

¹⁶ Nastawienie Russella zdecydowanie różniło się od postawy Karola Darwina. W pierwszym wydaniu książki O powstawaniu gatunków, opublikowanym w roku 1859, często używał on wyrażenia „moja teoria”, pomijając to, co inni przed nim powiedzieli na temat ewolucji. Znany ówczesny pisarz Samuel Butler ostro go zganił i wykazał, że wiele osób wysuwało tę hipotezę wcześniej. Darwin bynajmniej nie był jej twórcą.

17. Jakie mamy dalsze przykłady pokory brata Rutherforda?

¹⁷ Innym wiernym sługą z czasów nowożytnych, którym Jehowa Bóg posługiwał się do wykonywania wielkich dzieł, był wspomniany na wstępie Joseph F. Rutherford. Śmiało występował publicznie, by bronić prawd biblijnych, a zwłaszcza rozgłaszać imię Jehowy. Chociaż powszechnie znano go jako sędziego Rutherforda, w sercu zachowywał pokorę. Na przykład pewnego razu wypowiedział kilka dogmatycznych twierdzeń o tym, czego chrześcijanie mogą się spodziewać w roku 1925. Kiedy jego oczekiwania nie potwierdziły się, pokornie przyznał wobec bruklińskiej rodziny Betel, że się ośmieszył. Jeden z pomazańców, który utrzymywał z nim dość bliskie stosunki, oświadczył, że wiele razy słyszał, jak idąc za radą z Ewangelii według Mateusza 5:23, 24, brat Rutherford przepraszał współchrześcijan — publicznie i prywatnie — gdy ich uraził jakąś nierozważną wypowiedzią. Człowiek sprawujący władzę niewątpliwie musi się zdobyć na pokorę, by przeprosić kogoś, kto mu podlega. Brat Rutherford dał piękny przykład wszystkim nadzorcom, zarówno tym, którzy usługują w zborach, jak i tym, którzy je odwiedzają lub pracują w jednym z oddziałów Towarzystwa.

18. Jaka wypowiedź świadczy o pokorze umysłu trzeciego prezesa Towarzystwa?

¹⁸ Trzeci prezes Towarzystwa Strażnica, Nathan H. Knorr, także dowiódł, że choć był powszechnie znany wśród ludu Jehowy, nie uważał się za ważniejszego od drugich z racji pełnionej funkcji. Mimo iż miał wspaniałe zdolności organizacyjne i świetnie przemawiał, z wielkim szacunkiem odnosił się do pracy innych. Pewnego razu odwiedził członka Działu Redakcyjnego w jego biurze i powiedział: „Właśnie tutaj wykonuje się najważniejszą i najtrudniejszą pracę. Dlatego tak niewielki mam w niej udział”. Faktycznie kierował się radą z Listu do Filipian 2:3, by ‛w pokorze uważać drugich za wyższych od siebie’. Zdawał sobie sprawę, że chociaż usługiwanie w charakterze prezesa Towarzystwa ma istotne znaczenie, inne zadania także są bardzo ważne. Aby przejawiać takie nastawienie i otwarcie o tym mówić, musiał być pokorny. Jest on kolejnym pięknym przykładem, który powinni naśladować wszyscy, a zwłaszcza osoby piastujące poczesne stanowiska nadzorców.

19, 20. (a) Jaki wzór pokory ustanowił czwarty prezes Towarzystwa? (b) W jaki sposób następny artykuł pomoże nam przejawiać pokorę?

¹⁹ Wspaniałym wzorem pokory był także czwarty prezes Towarzystwa, Fred W. Franz. Przez 32 lata, w czasie których usługiwał jako wiceprezes, napisał wiele artykułów do czasopism oraz materiałów kongresowych, ale nigdy się tym nie afiszował, nigdy nie chciał być w centrum uwagi. Przypomina się tu pewien starożytny przykład. Kiedy Joab pokonał Ammonitów w Rabbie, zadbał o to, by zwycięstwo zostało przypisane królowi Dawidowi (2 Samuela 12:26-28).

²⁰ Naprawdę mamy mnóstwo wspaniałych wzorów, zarówno z przeszłości, jak i współczesnych, a to stanowi ważki powód, byśmy także przejawiali pokorę. Ale istnieje po temu jeszcze wiele innych przyczyn. Przeanalizujemy je w następnym artykule, z którego ponadto dowiemy się, co pomoże nam okazywać ten przymiot.

[Przypis]

Czy pamiętasz?

◻ Jakie są owoce pychy?

◻ Kto ustanowił najwspanialszy wzór pokory?

◻ Co wskazuje, kto był drugim z największych wzorów pokory?

◻ Jaki wspaniały wzór pokory dał apostoł Paweł?

◻ Jakie mamy wybitne przykłady pokory z czasów nowożytnych?

[Ilustracja na stronie 15]

Jezus przejawiał niezwykłą pokorę

[Ilustracja na stronie 16]

Paweł ustanowił wspaniały wzór pokory

[Ilustracja na stronie 17]

Brat Russell nie uważał, by jemu należała się chwała za to, co pisał