Rozwijanie umiejętności nauczania — przez posługiwanie się pytaniami
1 „Kiedy ujrzał rzesze, wstąpił na górę; a gdy usiadł, przyszli do niego uczniowie; i otworzył usta i zaczął ich nauczać” (Mat. 5:1, 2). Jezus był mistrzowskim nauczycielem. Umiejętnym posługiwaniem się pytaniami pobudzał słuchaczy do myślenia i głęboko wszczepiał prawdę w ich serca i umysły. Jako uczniowie Jezusa, chcemy stosować jego metody nauczania w naszej działalności (Mat. 17:24-26; 18:12; Marka 11:29, 30).
DLACZEGO WARTO PYTAĆ
2 Skuteczne pomaganie zainteresowanym w znacznym stopniu zależy od właściwego posługiwania się pytaniami. Stają się one wtedy cenną pomocą w nauczaniu. Dzięki nim można odpowiednio nakierowywać myśli zainteresowanego na kolejne punkty studiowanego materiału, aby wyciągał właściwe wnioski. Pytania są bardzo użyteczne co najmniej pod trzema zasadniczymi względami:
3 Po pierwsze, pomagają zainteresowanemu wypowiadać się własnymi słowami. Wtedy nauczyciel może się upewniać, czy studiujący rzeczywiście pojmuje omawiany materiał, i pomóc mu zrozumieć, jak ma stosować to, czego się dowiaduje. W większości podręczników do studiowania Biblii są u dołu strony pytania ułatwiające to zadanie nauczycielowi. Niezależnie od tego po omówieniu jakiegoś tematu można zadawać pytania dodatkowe. Pomaga to utrwalić w pamięci główne punkty. (Przykładem mogą być pytania ze Strażnicy zamieszczane w ramce przy końcu artykułów do studiowania). Dobrze jest też powiązać pytania z odnośnymi ilustracjami zamieszczonymi w studiowanej publikacji.
4 Po drugie, pytania mogą pomagać studiującemu pojąć przyczynę uwzględnienia jakichś argumentów w rozważanym temacie. Ułatwiają mu rozwijanie umiejętności logicznego myślenia. Uczy się rozpatrywać sprawy pod odpowiednim kątem widzenia, porównując swoje dotychczasowe poglądy z prawdami, które poznaje ze Słowa Bożego. (Zwróć uwagę na pytania do paragrafów 9-14 i 16 na stronach 59-63 oraz do paragrafów 13-16 na stronach 73-75 w książce Prawda).
5 Po trzecie, pytań można używać, żeby poznać punkt widzenia zainteresowanego i żeby się przekonać, jak się zapatruje na daną sprawę. Na przykład podczas studium biblijnego można zadać jedno lub więcej takich oto pytań: Czy pan(i) uważa to za rozsądne? Jak pan(i) zapatruje się na to, o czym się pan(i) dowiedział(a)? Czy pana (pani) zdaniem należałoby to uwzględniać w życiu? Gdy uważnie wysłuchasz odpowiedzi, będziesz mógł ustalić, jak najlepiej pomóc studiującemu, żeby umiłował Jehowę „całym swoim sercem” (Mat. 22:37).
RODZAJE PYTAŃ
6 Pytania najczęściej dotyczą faktów: kto? co? kiedy? gdzie? Mogą też dotyczyć wniosków lub opinii: jak? dlaczego? Pytania, których celem jest ustalenie punktu widzenia, przedstawiono w poprzednim paragrafie. Ponadto można zapytać, która z paru zaproponowanych odpowiedzi jest poprawna, albo czy wysunięte twierdzenie jest prawdziwe, czy fałszywe. Można się też posłużyć pytaniami podsumowującymi i naprowadzającymi. Najlepsze są pytania krótkie i treściwe, bo na ogół dotyczą tylko jednej ważnej myśli.
7 Pytania mają ułatwiać nabywanie wiedzy i zrozumienia. Odpowiedzi studiującego umożliwiają nam ocenę jego postępów i pobudek serca (Efez. 3:17-19). Ponadto starannie sformułowane pytania mogą naprowadzić daną osobę na odpowiedzi biblijne, które szkolą jej sumienie (zwróć uwagę na metodę zastosowaną przez Pawła w Galatów 3:1-6, oraz na 17 pytań w 1 Koryntian 9:1-14). Przez umiejętne posługiwanie się pytaniami można pobudzić studiującego do zastosowania w życiu prawd, które poznaje (Izaj. 25:9).
8 Głosiciele, którzy starają się być dobrymi nauczycielami, otrzymują wspaniałą nagrodę. Nie tylko przekazują drugim cenne wiadomości, ale też ‛użyczają im własnych dusz’ (1 Tes. 2:8). Nauczanie drugich jest cennym i radosnym przeżyciem, dającym poczucie, że się robi coś wartościowego.