Niech wasze małżeństwo będzie utrzymane w poszanowaniu

„Małżeństwo niech będzie w poszanowaniu u wszystkich” (Hebr. 13:4).

1. Jakie pytania zadał felietonista popularnej gazety? Jak na to odpowiedział pewien mąż?

„GDYBYŚ jeszcze raz miał z kimś się pobrać, czy poślubiłbyś tę samą osobę, którą teraz masz za żonę (lub męża)?” Pytanie to wysunął dziennikarz prowadzący stałą kolumnę w jednej z popularnych gazet. Ponad połowa spośród 50 000 nadesłanych odpowiedzi brzmiała: „Tak”. A jak ty, czytelniku, byś na to zareagował? Pewnemu chrześcijaninowi, który wstąpił w stan małżeński 33 lata temu, zadała takie pytanie własna żona. „Oczywiście!” — zawołał rozpromieniony. „Spoglądając wstecz widzę, że nie zawsze było nam łatwo, mieliśmy i ze sobą kłopoty. Ale nasze małżeństwo naprawdę było warte tego, by o nie się starać. Mamy bardzo cenny skarb!”

2. Co oznacza wyrażenie „w poszanowaniu”, użyte w Liście do Hebrajczyków 13:4?

² Twórcą małżeństwa jest sam Bóg, toteż może ono sprawiać radość i przynosić prawdziwe zadowolenie. Mimo to trwałość wielu małżeństw — a nawet niektórych zawartych przez chrześcijan oddanych Bogu — dosłownie wisi na włosku. Dlatego apostoł Paweł słusznie nalegał: „Małżeństwo niech będzie w poszanowaniu [‛uważane za rzecz cenną, wartościową (...) szczególnie drogą’]a u wszystkich” (Hebr. 13:4). Ponieważ związek małżeński sprowadza „udręki w ciele”, więc utrzymywanie go w poszanowaniu może stanowić niełatwe zadanie (1 Kor. 7:28, Biblia Tysiąclecia). Jak więc należy nad tym pracować? Przede wszystkim trzeba sobie uświadomić, z czego wynika jedna z najistotniejszych trudności w małżeństwie.

BRAK WZAJEMNEGO POROZUMIENIA

3, 4. (a) Co stanowi jedną z głównych przyczyn trudności w małżeństwie? (b) Czego potrzeba, aby współmałżonkowie byli „jednym ciałem”?

³ Pewna chrześcijańska para małżeńska żyła ze sobą już prawie 20 lat. Nagle związek ten rozpadł się na skutek cudzołóstwa. Jak mogło dojść do tego? „Kiedy przemyślałam, co się działo przez te lata, doszłam do wniosku”, wyznała żona, „iż rozmawialiśmy o sprawach domowych, nawet o służbie dla Boga, ale nie było między nami żadnej płaszczyzny porozumienia w sprawach osobistych”. Ten brak więzi uczuciowej stopniowo osłabiał ich związek i przyczynił się do popełnienia cudzołóstwa przez męża. Takie wygaśnięcie sensownej wymiany myśli podaje się w pracach naukowych jako jeden z głównych czynników prowadzących do rozwodów lub pojawiania się małżeństw „bez miłości”.

⁴ Jehowa wszakże orzekł: „Mężczyzna zostawi ojca i matkę, a przylgnie do żony, i staną się jednym ciałem” (Rodz. 2:24). Małżeństwo powinno więc być najściślejszym ze związków, jakie istnieją między ludźmi. Ma połączyć dwie różniące się od siebie osobowości — o co naprawdę nie jest łatwo! Do osiągnięcia tego celu potrzebne są szczere wzajemne rozmowy i ujawnianie swego wnętrza.

5. (a) Co może utrudniać wzajemną wymianę myśli? (b) Jak inni mogą okazać szacunek dla małżeństwa?

⁵ Co może stać na przeszkodzie takiej poufnej wymianie myśli? W pewnych okolicach po prostu panuje zwyczaj odnoszenia się do drugich z rezerwą. Niektórzy ludzie bywają powściągliwi, niezbyt skorzy do wyrażania swoich uczuć. Jeszcze innych porywa dzisiejszy materialistycznie nastrojony i goniący za rozrywkami świat. Bardziej interesują ich przedmioty materialne niż własne małżeństwo. Nieraz sytuację utrudnia wtrącanie się zbyt wielu osób w prywatne sprawy danej pary małżeńskiej albo za mocne związki z rodzicami. Osoba postronna naprawdę powinna respektować fakt, że małżonkowie muszą mieć czas dla siebie; nie będzie więc absorbować ich ponad miarę ani wymagać poświęcania jej uwagi należnej partnerowi małżeńskiemu (Prz. 25:17).

6. (a) W jaki sposób współmałżonek może się stać jakby „miastem warownym” i co może spuścić „zawory w twierdzy”? (b) Jakie pytania, zamieszczone tu w ramce, pomogą ci ocenić wymianę myśli w twoim małżeństwie?

⁶ Jednakże o najczęściej spotykanej przyczynie braku porozumienia na płaszczyźnie osobistej tak czytamy w Księdze Przysłów 18:19: „Brat obrażony trudniejszy do zdobycia niż miasto warowne, a kłótnie — [są] jak zawory w twierdzy” (BT). Weźmy na przykład pod rozwagę chrześcijankę, która ufnie zwierza się swemu mężowi. Co się stanie, gdy zlekceważy on jej uczucie, nie doceni go, a innym razem nawet wyzyska przeciwko niej? Żona może zareagować w ten sposób, że wzniesie wokół siebie wysoki mur nieufności, aby uniknąć kolejnego rozczarowania, i będzie przypominać nieprzystępne „miasto warowne”. Dalej może dojść do tego, że obie strony uniosą się honorem i żadna nie zechce ustąpić drugiej. Takie niepotrzebne zmagania potrafią zablokować właściwą wymianę myśli i porozumienie, jak gdyby małżeństwo rozdzieliły żelazne zawory jakiejś twierdzy! A co możesz sam zrobić, aby zacieśnić więzy rodzinne?

PIELĘGNOWANIE WYMIANY MYŚLI

7. Czego potrzeba według Listu do Filipian 2:4, żeby utrzymać wzajemne porozumienie?

⁷ Musisz wykazywać „osobiste zainteresowanie” sprawami twego współmałżonka (Filip. 2:4). Wymaga to poświęcania czasu na prywatne rozmowy. Na przykład u pewnego chrześcijańskiego małżeństwa bezpośrednio po powrocie męża z pracy przeznacza się jakąś chwilę na wspólną rozmowę przy szklance herbaty. Przed przystąpieniem do zwykłych wieczornych zajęć znajdują oboje co najmniej 15 minut, aby nacieszyć się wzajemną wymianą myśli i doświadczeń. Robią to regularnie od 27 lat!

8. Dlaczego tak istotne jest uważne wysłuchiwanie?

⁸ Ale nie wystarczy tylko się wypowiadać. Jedna chrześcijanka zapytana, co się jej najbardziej podoba w postępowaniu męża, odpowiedziała: „On się we mnie wsłuchuje. Jest moim najlepszym przyjacielem”. Jeżeli uważnie słuchasz, a nie tylko po prostu słyszysz, mówisz współmałżonkowi: Jesteś dla mnie kimś ważnym; chcę wiedzieć, o czym myślisz i co czujesz, uczestniczyć w twoich przeżyciach, nawet tych nieprzyjemnych. — Chętne wysłuchiwanie jest zaletą serca. Mówiąc słowami apostoła Piotra, wymaga „współczucia” (dosłownie: „współcierpienia”), a także „zmiłowania” i „pokornego umysłu” (1 Piotra 3:8). Zatem zwierzajcie się sobie wzajemnie. Mówcie nawet o błahostkach. Zamieniajcie swoje uczucia w słowa.

9, 10. Jak współmałżonkowie mogą w traktowaniu swoich partnerów naśladować Izaaka, żonę Manoacha oraz Elkanę?

⁹ Spróbuj sobie wyobrazić, jaka zażyłość łączyła Izaaka i Rebekę. Mając kłopoty, mogła otworzyć swe serce przed mężem. „Sprzykrzyło mi się życie”, narzekała pewnego razu. Czy Izaak swoją reakcją na te uczucia starał się ją zawstydzić? Bynajmniej, wysłuchał ją ze zrozumieniem i przedsięwziął niezbędne kroki, aby rozwiać jej obawy (Rodz. 27:46 do 28:5, BT). Z kolei żona Manoacha zauważyła niepokój swego męża i pośpieszyła ze słowami pociechy (Sędz. 13:22, 23).

¹⁰ Elkana też zwracał uwagę na nastrój swojej żony. Kiedy spostrzegł, że ją coś gnębi, dołożył starań, aby rozeznać stan jej serca; delikatnie zadał jej pytania: „Anno, dlaczego płaczesz i dlaczego nie jesz? Dlaczego smutne jest twoje serce?” (1 Sam. 1:8, Nowy Przekład). A ty? Czy zaraz próbujesz dociec, co się dzieje z twoim partnerem małżeńskim? Czy pozwalasz mu swobodnie wyrazić to, co czuje? Czy nie musi się obawiać natychmiastowej ostrej krytyki? Niekiedy bardziej potrzebne jest życzliwe ucho niż bezzwłoczne służenie radą (Prz. 20:5; 21:13).

OMAWIAJCIE DRAŻLIWE KWESTIE

11-13. (a) Kiedy szczególnie trudno o szczerą wymianę myśli między współmałżonkami? (b) Czym głęboko zaniepokoiła się Sara? (c) Jak mogła się zachować, a mimo to jak postąpiła?

¹¹ Jak postąpić, jeśli partner robi coś lub pozwala sobie na coś, co cię razi i nawet może nadwyrężyć wasze małżeństwo? Jak w takiej sytuacji osiągnąć porozumienie? Pomocne tu będzie przyjrzenie się pewnemu zdarzeniu z życia Abrahama i Sary.

¹² Tego samego dnia, gdy ich syn Izaak został odstawiony od piersi, Sara zauważyła, że Ismael, syn Abrahama i niewolnicy imieniem Hagar, „szydzi z jej syna Izaaka”.b Niewątpliwie kilkunastoletni Ismael urągał swojemu pięcioletniemu bratu przyrodniemu, który odtąd miał zająć jego miejsce, będąc wyznaczonym przez Boga dziedzicem Abrahama. Jego odgrażanie się głęboko zaniepokoiło Sarę. Co by się stało, gdyby nagle jej mąż umarł? Czy Hagar nie zdołałaby wtedy przekonać innych, że to jej syn, a nie Izaak, powinien być dziedzicem obietnicy? (Rodz. [1 Mojż.] 17:19; 21:8, 9, NP).

¹³ Sara mogła nie uzewnętrzniać swych uczuć, na przykład obawiając się niezadowolenia Abrahama, wiedziała bowiem, iż bardzo kocha Ismaela. Zapewne nie robiła kwestii z wielu innych spraw, zakrywając je miłością. Utrwaliła się w pamięci jako żona, która „zwykła być posłuszna Abrahamowi, nazywając go ‛panem’” (1 Piotra 3:6). Ale tym razem sytuacja była krytyczna. Oczywiście Sara mogła też zamknąć się w milczeniu, licząc na to, że Abraham będzie chciał się dowiedzieć, co ją martwi. Nie postąpiła tak jednak, lecz wypowiedziała swoje zdanie. „Rzekła do Abrahama: Wypędź tę niewolnicę i jej syna, nie będzie bowiem dziedziczył syn tej niewolnicy z moim synem Izaakiem!” (Rodz. 21:10, NP).

14. Jak postąpił Abraham i dlaczego?

¹⁴ Żądanie to bardzo się nie podobało Abrahamowi; pozwolił, przynajmniej chwilowo, by przywiązanie do Ismaela przysłoniło mu jasność myśli. Ale czy odciął się Sarze ostro, mówiąc na przykład: Jak śmiesz zwracać się do mnie w ten sposób! Kto tu jest głową rodziny? — Otóż nie! Faktem jest, że Bóg wyjaśnił mu: „Niech ci to nie będzie przykre, co się tyczy chłopca i niewolnicy twojej. Cokolwiek ci powie Sara, posłuchaj jej”. Nazajutrz z samego rana Abraham tak właśnie uczynił, chociaż nie było mu łatwo. Zapewniło to pokój w domu oraz spełnienie zamierzenia Bożego (Rodz. 21:11-14, NP).

15, 16. (a) Wymień niektóre problemy, mogące powodować napięcia w małżeństwie. (b) Jak pary małżeńskie mogą iść za przykładem Abrahama i Sary? Z jakim wynikiem? Podaj przykład.

¹⁵ Małżeństwo może się w dzisiejszych czasach uginać pod ciężarem wielu problemów. Może na przykład odnosisz wrażenie, że twój partner zbyt dużo uwagi poświęca komuś innemu. Badania naukowe oraz liczne konkretne zdarzenia dowodzą, że jeśli mąż lub żona zanadto wiąże się ze swymi przyjaciółmi, szczególnie odmiennej płci, poważnie nadwątla to więź małżeńską. A może twój partner rozmiłował się w pracy zawodowej, swoich zainteresowaniach amatorskich lub jakiejś formie rozrywki, co w efekcie przynosi uszczerbek waszemu związkowi? Może przestał zwracać uwagę na uczucia, jakie mu okazujesz? Czy na wzór Sary rozmawiasz z nim na te delikatne tematy, zapobiegając ewentualnym dalszym szkodom? A gdy twój współmałżonek występuje z czymś, co sprawia ci przykrość, czy reagujesz podobnie jak Abraham, poważnie licząc się z kierownictwem Bożym? Czy taka reakcja nie toruje drogi do szczerej wymiany myśli? (Prz. 27:5).

¹⁶ To prawda, że „miłość zakrywa mnóstwo grzechów” (1 Piotra 4:8). Wobec tego nie rób kwestii z każdej różnicy zdań ani ze zwykłych ludzkich niedociągnięć. Niektórzy jednak trwożliwie powstrzymywali się od przedyskutowania poważnych problemów; znowu inni, gdy próbowali o takich rozmawiać, spotykali się ze zlekceważeniem. W ten sposób niestety utrwalają się wzorce zachowania, które często prowadzą do rozpadu małżeństwa. Pewna chrześcijanka była przez jakiś czas mocno rozstrojona, ponieważ jej zdaniem mąż w trakcie zbliżeń cielesnych nie zważał na jej stan emocjonalny. Odnosiła wrażenie, że tylko służy mu za narzędzie do zaspokajania jego pragnień. Zaczęła nosić się z myślą, by od niego odejść. Nie zdobyła się jednak na rozmowę z nim, obawiając się, że jej nie zrozumie. W końcu za radą dojrzałego chrześcijanina wyjawiła mu swoje długo dławione odczucia. Okazało się, że mąż nie zdawał sobie sprawy z tego, jak oddziaływa na nią jego zachowanie! Wprowadził konieczne zmiany i odtąd ów problem nie mąci już ich szczęścia. Miej w poszanowaniu swoje małżeństwo, pielęgnując w nim wzajemne porozumienie.

„NA JĘZYKU (...) PRAWO SERDECZNEJ ŻYCZLIWOŚCI”

17. Jakie „prawo” powinno być na języku współmałżonków? Zilustruj to przykładem.

¹⁷ Czy jednak potrzeba szczerej wymiany myśli upoważnia do bezmyślnej gadaniny? „Kto mówi nierozważnie, rani jak miecz; lecz język mędrców leczy” (Prz. 12:18, NP). Tak, nawet wtedy, gdy masz rację i najlepsze zamiary, nieprzemyślaną uwagą możesz kogoś ‛zranić’. Nie bez powodu o zaradnej żonie powiedziano, że „na języku jej jest prawo serdecznej życzliwości” (Prz. 31:26). Życzliwe jej słowa są zarazem tak logiczne, że zostały nazwane prawem. Jakże ceni sobie takie prawo na języku swej żony człowiek, któremu pomimo wszelkich starań coś się nie powiodło! Pewien chrześcijanin był załamany z powodu strat, jakie poniósł w transakcji handlowej. „Przecież się starałeś”, powiedziała jego rozumna żona. „Następnym razem uda się lepiej”. Jakże bardzo podniosło go to na duchu!

18. W jaki sposób pewna żona postarała się lepiej stosować wyżej wspomniane „prawo”?

¹⁸ Łagodna mowa jest szczególnie potrzebna, gdy zachodzi różnica zdań. Uszczypliwe wypowiedzi kłótliwej żony działają na męża odpychająco; potrafią sprawić, że będzie wolał mieszkać choćby na gołej pustyni (Prz. 19:13; 21:19). Jedna chrześcijanka, której często zdarzały się sprzeczki z mężem, zdecydowała się pełniej zastosować wspomniane „prawo”. W jaki sposób? Oto jej wyjaśnienie: „Kiedy coś mnie korci, nie wybucham zaraz, jak to się zdarzało dawniej. Czekam na stosowniejszą chwilę, gdy będziemy sami. Staram się panować nawet nad wyrazem twarzy i nie zalewam męża potokiem słów, gdy są z nami dzieci. Wiele się dzięki temu zmieniło!” Oczywiście zarówno mąż, jak i żona, powinni się zastanowić, jak dużo ich nieprzemyślane słowa mogą kosztować współmałżonka (Prz. 25:11; Gal. 5:15).

19, 20. (a) Co obejmuje „przejawianie wnikliwości”? (b) Jak wnikliwość pohamowała gniew pewnego męża? Z jakim skutkiem? (c) Jakie w związku z tym powstają pytania?

¹⁹ A czego potrzeba, gdy atmosfera staje się coraz bardziej gorąca? Wnikliwości! „Serce mądrego skłania jego usta do przejawiania wnikliwości a jego wargom dodaje zdolności przekonywania” (Prz. 16:23). Wnikliwość pozwala dostrzegać więcej niż to, co jest na powierzchni. Odpowiedni wyraz hebrajski przetłumaczono w Księdze Nehemiasza 8:8 na „sens”. W jaki sposób wnikliwość uśmierza kłótnię? Pewien mąż wszedłszy do mieszkania ujrzał, jak żona w niepohamowanym gniewie rzuca po pokoju srebrną zastawą. „Nic cię nie obchodzę”, krzyczała zapłakana. „Wracasz do domu i cały czas siedzisz w ogrodzie. Mógłbyś mi pomóc!” W rzeczywistości jednak przeżywała stan przykrego napięcia emocjonalnego, a poza tym była mniej sprawna fizycznie. Stosunkowo niedawno urodziła jedno dziecko i teraz spodziewała się drugiego. Czuła się niejako uwięziona w domu. Mąż odznaczał się wnikliwością. Pominął milczeniem ten niechrześcijański wybuch, gdyż dostrzegł, iż żona jest na granicy rozpaczy. Jak odpowiedział? „Wybacz, kochanie. Istotnie powinienem być tutaj i ci pomagać”. Wkrótce się uspokoiła. „Odtąd mam dla niego jeszcze dużo więcej szacunku”, wyznała później.

²⁰ Jakże słuszne są słowa z Księgi Przysłów 19:11: „Wnikliwość człowieka skutecznie hamuje jego gniew i pięknie jest z jego strony, gdy przechodzi do porządku nad wykroczeniem”! Czy przejawiasz taką wnikliwość? Czy patrzysz dalej, poza słowa? Czy potrafisz znieść czyjeś uchybienie? Wnikliwość potrafi też dodać ci siły przekonywania, bez względu na to, czego byś sobie życzył od drugiej osoby. Doprawdy, rozumny współmałżonek, który odznacza się wnikliwością, to dar od Jehowy; dzięki niemu małżeństwo staje się drogocennym skarbem (Prz. 19:14).

UWZGLĘDNIAJ RÓŻNICE I NIEDOSKONAŁOŚĆ

21. Jaki pogląd na różnice ułatwia szanowanie swego małżeństwa?

²¹ Pomimo najszczerszych chęci żadna para nie zgodzi się we wszystkim. Różnice zdań będą się utrzymywać. Pewien nadzorca podróżujący, żonaty od ponad 25 lat, nadmienił: „Niektóre małżeństwa stwierdzają: Bardzo się od siebie różnimy. Skupiają uwagę na tych różnicach i wkrótce dochodzą do tego, że po prostu nie potrafią żyć razem. Oczywiście również my z żoną mamy nieco odmienne upodobania, ale łączy nas też wiele wspólnych spraw. Dzięki koncentrowaniu się na tym, co nas zespala, z każdym dniem coraz bardziej cenimy nasze małżeństwo”. Czy i ty gotów jesteś uwzględniać różnice występujące w waszym małżeństwie oraz pogodzić się z nimi?

22. (a) Co pozwala partnerom doznać zadowolenia w małżeństwie? (b) Co najsilniej pobudza do utrzymywania małżeństwa w poszanowaniu?

²² Rodzin nie zakładają doskonałe ideały. Można jednak znaleźć zadowolenie w małżeństwie, ucząc się uwzględniać różnice i cierpliwie znosić pomniejsze niedociągnięcia (Kol. 3:13). Faktem pozostaje, że najsilniejszym bodźcem do utrzymywania swego związku w poszanowaniu jest nasza łączność z Bogiem oraz pragnienie, aby dalej był On naszym Przyjacielem. Naprawdę godne pochwały jest postępowanie tych chrześcijan, którzy przez wzgląd na więź z Jehową dołożyli starań, aby uwieńczyć swe małżeństwo sukcesem.

23. Jak można utrzymywać własne małżeństwo w poszanowaniu?

²³ Każdy związek małżeński, o który się nie dba, zaczyna więdnąć. Możecie jednak przywrócić mu blask, podejmując szczere wysiłki, aby (1) pielęgnować wzajemne porozumienie, (2) zachowywać na języku prawo serdecznej życzliwości oraz (3) pogodzić się z różnicami i niedoskonałością. Wszystko to w połączeniu z błogosławieństwem Bożym sprawi, że wasze małżeństwo będzie nad wyraz cenne — i to nie tylko dla was, lecz także dla jego wielkiego Twórcy.

[Przypisy]

CZY JESZCZE PAMIĘTASZ —

▪ Dlaczego tak żywotne znaczenie ma wzajemna wymiana myśli?

▪ Jak pójście za przykładem Abrahama i Sary może ulepszyć porozumienie?

▪ W jaki sposób można wykazać, że się ma na języku „prawo serdecznej życzliwości”?

▪ Jak wnikliwość przyczynia się do poszanowania małżeństwa?

[Ramka na stronie 7]

Jak wygląda wzajemne porozumienie w twoim małżeństwie?

1) Ile czasu spędzasz na samej rozmowie z żoną (lub mężem)?

2) W ilu rozmowach ograniczacie się do spraw codziennych, dotyczących na przykład domu, dzieci, mienia itd., zamiast wzajemnie dzielić swe myśli i wrażenia?

3) Czy są jakieś kwestie lub odczucia, których nie podejmujesz się swobodnie omówić ze swoim partnerem?

4) Ile czasu upłynęło od chwili, gdy któreś z was podarowało coś drugiemu po prostu z miłości?

5) Jak często się trzymacie za ręce lub dotykacie, nie licząc chwil cielesnego obcowania?

[Ilustracja na stronie 9]

Żona mająca na języku „prawo serdecznej życzliwości” jest bardzo ceniona zwłaszcza w trudnych chwilach