ten — trwający 490 lat — dobiegł kresu dopiero w 36 roku n.e., podczas gdy Jezus Chrystus zmarł śmiercią męczeńską w połowie siedemdziesiątego tygodnia (Dan. 9:24-27, An American Translation). Ale w roku 36 n.e. nie zburzono ani Jeruzalem, ani tamtejszej świątyni, nie deportowano też wtedy Żydów z prowincji Judei. Nastąpiło to w roku 70 n.e. i wówczas zakończył się żydowski system rzeczy na Bliskim Wschodzie. Właśnie ten „koniec” miał na myśli Jezus, gdy wyłuszczał uczniom swoje proroctwa.

11. (a) Z czego wynika, że Jezus, przedkładając swoje proroctwo uczniom na Górze Oliwnej, miał na myśli „koniec” ziemskiego Jeruzalem? (b) Czy Jezus twierdził przy tym, iż „czasy wyznaczone narodom” rozpoczną się dopiero po zburzeniu Jeruzalem, to jest 37 lat po przemówieniu Piotra w dniu Pięćdziesiątnicy?

¹¹ Piotr, Andrzej, Jakub i Jan zapytali Jezusa: „Kiedy się to stanie?” O co im chodziło? Podczas zwiedzania świątyni Jezus rzekł: „Czy przyglądacie się temu wszystkiemu? Mówię wam prawdę: Żadną miarą nie pozostanie tu kamień na kamieniu, który by nie był zwalony” (Mat. 24:1-3; Marka 13:1, 2; Łuk. 21:5, 6). W proroctwie, które wygłosił nieco później na Górze Oliwnej, powiedział: „Będzie wielki niedostatek w kraju i gniew na ten lud, i będą padać od ostrza miecza i zostaną zaprowadzeni w niewolę między wszystkie narody, a Jeruzalem będzie deptane przez narody, aż się dopełnią czasy wyznaczone narodom” (Łuk. 21:23, 24). Jezus nie twierdził tutaj, że „czasy wyznaczone narodom” miały zacząć się dopiero w 70 roku n.e., od momentu zburzenia Jeruzalem i wysiedlenia całej Judei. Katastrofalne zakończenie żydowskiego systemu rzeczy, którego ośrodkiem było Jeruzalem ze swą świątynią, nastąpiło w 37 lat po przemówieniu Piotra z dnia Pięćdziesiątnicy; stąd też słusznie mógł nadmienić, że wylanie ducha Bożego miało miejsce „w dniach ostatnich”, to znaczy ostatnich dniach żydowskiego porządku rzeczy.

12. Co jeszcze prócz ukazania się fałszywych Chrystusów i proroków wchodziło w skład „znaku”, po którym żydowscy uczniowie Jezusa mieli się zorientować, że żyją w „dniach ostatnich”?

¹² W swoim proroctwie z Ewangelii według Mateusza 24:4-22 podkreślił Jezus, że w skład „znaku” dowodzącego, iż jego uczniowie dożyli „dni ostatnich” żydowskiego systemu rzeczy, wchodzić miało nie tylko pojawienie się fałszywych proroków i Chrystusów. Dodał przecież: „Będziecie słyszeć o wojnach i wysłuchiwać wieści wojennych; uważajcie, żeby się tym nie przerazić; bo tak musi się dziać, ale to jeszcze nie koniec. Powstanie bowiem naród przeciw narodowi i królestwo przeciw królestwu, i będą braki żywności i trzęsienia ziemi w jednym miejscu po drugim. Wszystko to dopiero początek bólów niedoli.

13. Jakie poczynania ludzi miały również należeć do „znaku”?

¹³ „Wtedy będą was wydawać na udręczenie i zabijać, i z powodu mego imienia będziecie przedmiotem nienawiści wszystkich narodów. Wtedy też wielu się zgorszy i zdradzi jeden drugiego, i będzie wzajemna nienawiść. I powstanie wielu fałszywych proroków, i zwiodą niejednego, a wskutek wzmagającego się bezprawia u większości oziębnie miłość. Ale kto wytrwa aż do końca, ten zostanie wybawiony. I ta dobra nowina o królestwie będzie głoszona po całej zamieszkanej ziemi na świadectwo wszystkim narodom; a wtedy nadejdzie koniec [telos]. Dlatego gdy dostrzeżecie stojącą w miejscu świętym tę obrzydliwość, która sprowadza spustoszenie, jak powiedziano przez proroka Daniela (niech czytelnik stosuje rozeznanie), wtedy ci, co będą w Judei, niech zaczną uciekać w góry” (Mat. 24:3-16).

14. Co według Pawła robili przez ten czas Żydzi?

¹⁴ A co się działo do tamtej chwili? W liście napisanym około roku 50 n.e. apostoł Paweł stwierdza o Żydach: „Dopełniają miary swoich grzechów. Ale już ściąga nad nich ostateczny gniew Boży” (1 Tes. 2:16, Romaniuk). Takiego to obrotu sprawy należało się spodziewać w „dniach ostatnich” ówczesnego żydowskiego systemu rzeczy na Bliskim Wschodzie.

15. Czy wysiłki Żydów zmierzające do odsunięcia „końca” tamtych „dni ostatnich” zostały uwieńczone sukcesem? Dlaczego?

¹⁵ Nieschristianizowani Żydzi próbowali oddalić kres „dni ostatnich” ich systemu utrzymującego się w Palestynie. W roku 65 n.e. wzniecili powstanie przeciw władzy rzymskiej. Doprowadziło to do zorganizowania niezawisłego państwa żydowskiego, które jednak przetrwało zaledwie pięć lat. Bito wtedy nawet własne monety. W 70 roku n.e. Rzymianie, czuli na punkcie swego prestiżu, bezlitośnie położyli temu koniec (telos).

16. (a) Czy Paweł w Liście 2 do Tymoteusza 3:1-5, 12 nawiązywał do „dni ostatnich” systemu żydowskiego, ciągnących się od roku 29 do 70 n.e.? Dlaczego? (b) Czy spełnienie proroctwa Pawła można odnieść do innych „dni ostatnich”?

¹⁶ Apostoł Paweł około roku 65 n.e., podczas swego drugiego i zarazem ostatniego uwięzienia przed śmiercią męczeńską, napisał list do swego wiernego towarzysza podróży misyjnych, Tymoteusza. Wspomina tam (w Liście 2 do Tymoteusza 3:1-5, 12) o sytuacji moralnej i religijnej, jaka miała zapanować w okresie, który Paweł nazywa „dniami ostatnimi”. Tymoteusz prawdopodobnie przeżył zburzenie Jeruzalem w 70 roku n.e. Paweł zatem, rzecz jasna, nie pisał wtedy Tymoteuszowi o „dniach ostatnich” żydowskiego systemu, czyli o okresie od 29 do 70 roku n.e. Chodziło mu o dni ostatnie późniejsze, które miały nadejść po zagładzie Jeruzalem i które miały objąć nie tylko lud żydowski, ale cały świat. Bunt Żydów z lat 65-70 n.e. na pewno nie spełnił przepowiedni Pawła zanotowanej w Liście 2 do Tymoteusza 3:1-5. Kiedy chrześcijanie ujrzeli „obrzydliwość”, siejącą spustoszenie armię rzymską, „stojącą w miejscu świętym”, czyli w sąsiedztwie świątyni, postarali się uciec z Jeruzalem i całej Judei, kierując się do górzystej Perei.

DŁUGOŚĆ KTÓRYCH „DNI OSTATNICH”

17. Jakie długie byłyby „dni ostatnie”, gdyby się miały pokrywać z całą erą chrześcijańską, włącznie z dobą obecną?

¹⁷ Niektórzy czytelnicy Biblii mogą mimo wszystko utrzymywać, że „dni ostatnie” obejmują całą tak zwaną erę chrześcijańską, od dnia Pięćdziesiątnicy, kiedy to Piotr zacytował proroctwo Joela 3:1-5 (NP), aż po dziś dzień i dalej, do bliżej nie określonej przyszłości. A gdyby tak było? Pomyślmy: epoka żydowska ciągnęła się od roku 1513 p.n.e., gdy u stóp Góry Synaj ustanowiono Przymierze Prawa, do roku 70 n.e., co daje w sumie okres 1582 lat. A jak długo dla porównania trwa era chrześcijańska, jeśli liczyć od Pięćdziesiątnicy 33 roku n.e., gdy został wylany duch święty i powstał pierwszy zbór chrześcijański w starożytnym Jeruzalem? Już więcej niż 1948 lat. Znaczyłoby to, że „dni ostatnie”, o ile by biegły równocześnie z erą chrześcijańską, są dłuższe już o setki lat od całej poprzedzającej ją ery żydowskiej. Dziwne, nieprawdaż?

18. Jakie argumenty bywają wysuwane odnośnie do „dni ostatnich” z uwagi na okoliczność, że mimo wielkiego odstępstwa duch święty był wylewany podczas całej ery chrześcijańskiej?

¹⁸ Ktoś mógłby w tym miejscu wtrącić: Czyż duch święty nie miał być wylany właśnie podczas „dni ostatnich” i czy pomimo wielkiego odstępstwa nie dzieje się to bez przerwy od Pięćdziesiątnicy roku 33 n.e. do chwili obecnej? Czy nawet w ostatnich latach nie pojawiają się osoby, które twierdzą, że są namaszczone duchem świętym, wobec czego czują się zobowiązane do spożywania emblematów Wieczerzy Pańskiej? Czy zatem — logicznie rzecz biorąc — powyższe nie dowodzi, iż „dni ostatnie” wspomniane w Dziejach Apostolskich 2:16-21 zbiegają się z całą erą chrześcijańską, z tym długim, nieprzerwanym okresem namaszczania duchem?

19. Do kogo przede wszystkim skierowane było proroctwo Joela 3:1-5? Czy zaczęło się ono spełniać przed „dniami ostatnimi” systemu rzeczy panującego w ówczesnej Palestynie, czy też podczas tego okresu?

¹⁹ Tymczasem pozostaje faktem, że okres szczególnej łaski Bożej dla obrzezanych Żydów zakończył się w 36 roku n.e., gdy do zboru namaszczonych uczniów Chrystusa zostali dopuszczeni nieobrzezani przedstawiciele narodów nieżydowskich, inaczej mówiąc pogan. Fakt drugi: żydowski system rzeczy ze świątynią w Jeruzalem istniał dłużej, mianowicie do 70 roku n.e. Proroctwo Joela (3:1-5, NP), zacytowane przez apostoła Piotra w dniu Pięćdziesiątnicy, skierowane było najpierw do obrzezanych Żydów, przy czym historia biblijna dowodzi, że wylanie ducha nastąpiło podczas „dni ostatnich” żydowskiego systemu rzeczy, istniejącego w Ziemi Obiecanej, a nie przed tymiż „dniami”. Nie były to z pewnością ostatnie dni cesarstwa rzymskiego, szóstej potęgi światowej w dziejach biblijnych. Dopiero w roku 1763 n.e. zastąpiła ją siódma potęga (imperium brytyjskie ze swymi koloniami amerykańskimi), odpowiadająca wspomnianej w Księdze Objawienia 13:1-3 siódmej głowie symbolicznego dzikiego zwierzęcia, które miało siedem głów i dziesięć rogów.

20. Jakie międzynarodowe twory polityczne niewątpliwie znalazły się obecnie w swoich „dniach ostatnich”?

²⁰ Nie ma dzisiaj najmniejszej wątpliwości co do tego, że imperium brytyjskie i powiązana z nim Wspólnota Brytyjska oraz ich sojusznik, Stany Zjednoczone, przeżywają swoje „dni ostatnie”. Podobnie międzynarodowy twór, którego gorliwymi rzecznikami są wspomniane organizmy polityczne, a mianowicie Organizacja Narodów Zjednoczonych zrzeszająca teraz już ponad 150 państw członkowskich, znajduje się bezsprzecznie w swoich „dniach ostatnich”. Jakże więc nierozsądne okazuje się twierdzenie, iż „dni ostatnie” wspomniane w proroctwie Joela to cała długa era chrześcijańska!

21. Czy proroctwo Joela, dotyczące ducha świętego, wyklucza powtórny, podobny okres „dni ostatnich”?

²¹ Oparłszy się na rzeczywistym rozwoju wypadków, apostoł Piotr zastosował proroctwo Joela do końcowej fazy systemu żydowskiego na Bliskim Wschodzie. Ale ani ze słów Piotra, ani z proroctwa Joela 3:1-5 (NP) nie wynika, jakoby nigdy nie miał się powtórzyć podobny okres „dni ostatnich”, podczas których także następowałoby w sposób dostrzegalny wylewanie ducha świętego.

22. (a) Czy podczas „dni ostatnich” dawnego systemu żydowskiego spełniły się wszystkie szczegóły proroctwa Joela 3:1-5? (b) Czy urzeczywistniło się wówczas wszystko, co się wiązało z obszerną odpowiedzią Jezusa na pytanie uczniów? Co jeszcze musi się potwierdzić?

²² Prócz tego przecież Joel przepowiedział w związku z wylaniem ducha świętego pewne znaki na niebie i na ziemi, krew, ogień i zadymienie, obrócenie się słońca w ciemność, a księżyca w krew — co nie spełniło się w „dniach ostatnich”, w których żył apostoł Piotr. Zatem aby Jehowa, Autor proroctw, okazał się w całej rozciągłości prawdomówny, musiał być przewidziany jeszcze inny okres zwany „dniami ostatnimi”, w którym urzeczywistni się każdy szczegół Jego przepowiedni. Trzeba rozpatrzyć jeszcze dalsze fakty historyczne, żeby otrzymać pełną odpowiedź na pytanie, jakie postawili Jezusowi Chrystusowi czterej apostołowie: „Co będzie znakiem twej obecności [parousia] i zakończenia systemu rzeczy”? (Mat. 24:3). Dostępne dzisiaj dowody świadczą, że żyjemy podczas nowożytnego spełnienia proroctwa o „dniach ostatnich”. Ale kiedy się one rozpoczęły i na jakiej podstawie można tak twierdzić? Kwestii tej poświęcimy należytą uwagę w następnym artykule.

Kroniki asyryjskie rzucają światło na panowanie Hoszei

Z Biblii dowiadujemy się, że niejaki Hoszea uknuł spisek przeciw królowi Pekachowi i „objął po nim władzę królewską w dwudziestym roku panowania Jotama, syna Uzjasza” (2 Król. 15:30, Nowy Przekład). Najwidoczniej ten dwudziesty rok wyznacza okres, jaki upłynął od czasu, kiedy Jotam zasiadł na tronie. W gruncie rzeczy panowanie Jotama trwało 16 lat (2 Król. 15:32, 33).

Chociaż Hoszea rozpoczął rządy w czwartym roku panowania Achaza, następcy Jotama, to jednak prawdopodobnie jeszcze przez kilka lat nie uznawano go w pełni za króla nad Izraelem. Według Księgi 2 Królewskiej 17:1 Hoszea został królem w dwunastym roku panowania Achaza. Prawdopodobną tego przyczynę ukazuje kronika Tiglatpilesara III. Fragmenty zapisów dotyczących czasów panowania tego monarchy podają: „Wszystkich mieszkańców (wraz) z mieniem uprowadziłem do Asyrii. Oni [Izraelici] pozbawili tronu swego króla Pekacha, (...) a ja ustanowiłem Hoszeę (...) królem nad nimi” (Ancient Near Eastern Texts w opracowaniu Jakuba B. Pritcharda, rok 1955, strona 284). Niewykluczone zatem, że Hoszea zaczął sprawować pełną władzę nad Izraelem ze stołecznej Samarii dzięki poparciu Asyryjczyków.