Skuteczne wystrzeganie się sideł chciwości

„Ci, którzy chcą być bogaci, wpadają w pokuszenie i w sidła” (1 TYMOTEUSZA 6:9).

1. Dlaczego interesują nas sidła?

SŁOWO „sidło” może się kojarzyć z myśliwym, który zastawia zamaskowany potrzask, by schwytać weń zaskoczoną ofiarę. Jednakże Bóg wyraźnie informuje, że w naszym wypadku najgroźniejsze nie są pułapki literalne, lecz takie, które mogą nas usidlić pod względem duchowym lub moralnym. Specjalistą od takich zasadzek jest Diabeł (2 Koryntian 2:11; 2 Tymoteusza 2:24-26).

2. (a) Jak Jehowa pomaga nam wystrzegać się niebezpiecznych sideł? (b) Na jaki szczególny rodzaj sideł zwrócimy teraz uwagę?

² Jehowa zapewnia nam pomoc, demaskując niektóre z licznych i różnorodnych podstępów Szatana. Ostrzega na przykład, że jeśli używamy naszej mowy w sposób niemądry, nierozważny albo niewłaściwy, to sidłem mogą się stać nasze wargi, czyli usta (Przypowieści 18:7; 20:25). Pułapką okazuje się niekiedy pycha, jak również przebywanie w towarzystwie ludzi porywczych (Przypowieści 22:24, 25; 29:25). Zwróćmy jednak uwagę na jeszcze inne niebezpieczeństwo: „Ci, którzy chcą być bogaci, wpadają w pokuszenie i w sidła, i w liczne bezsensowne i szkodliwe pożądliwości, które pogrążają ludzi w zgubę i zatracenie” (1 Tymoteusza 6:9). Zasadniczy element tego sidła można ująć jednym słowem: chciwość. Często przejawia się ona w dążeniu do bogactwa, niemniej pułapka ta ma wiele odmian.

Jehowa ostrzega nas przed niebezpieczeństwem

3, 4. Co na temat chciwości mówią minione dzieje?

³ Ogólnie biorąc, chciwość to nadmierna, niepohamowana żądza posiadania więcej, niż się ma, niezależnie od tego, czy chodzi o pieniądze, dobra materialne, władzę, przyjemności zmysłowe, czy o co innego. Nie nam pierwszym zagraża sidło chciwości. Dawno temu w ogrodzie Eden wpadła w nie Ewa, a później Adam. Miał on większe doświadczenie życiowe od swej żony i był pouczany bezpośrednio przez Jehowę. Bóg osadził ich w rajskim domu. Mieli pod dostatkiem wybornego i urozmaiconego pożywienia, którego dostarczała im czysta ziemia. Mogli wydawać na świat doskonałe dzieci i razem z nimi żyć oraz służyć Bogu już na zawsze (1 Mojżeszowa 1:27-31; 2:15). Czyż nie było tego dosyć, by zadowolić każdego?

⁴ Jednakże samo posiadanie czegoś pod dostatkiem nie chroni przed sidłem chciwości. Ewę usidliła perspektywa dorównania Bogu, uzyskania większej niezależności oraz możliwość ustanawiania własnych mierników. Z kolei Adam najwidoczniej chciał za wszelką cenę dalej przebywać w towarzystwie pięknej małżonki. Skoro chciwość okazała się pułapką nawet dla doskonałych ludzi, to chyba nietrudno zrozumieć, dlaczego zagraża także i nam.

5. Jak ważne jest dla nas wystrzeganie się sidła chciwości?

⁵ Musimy się mieć na baczności przed sidłem, jakim jest chciwość, gdyż apostoł Paweł ostrzega: „Czy nie wiecie, że niesprawiedliwi Królestwa Bożego nie odziedziczą? Nie łudźcie się! Ani wszetecznicy, ani bałwochwalcy, ani cudzołożnicy, ani rozpustnicy, ani mężołożnicy, ani złodzieje, ani chciwcy (...) Królestwa Bożego nie odziedziczą” (1 Koryntian 6:9, 10, kursywa nasza). Paweł oznajmił również: „Rozpusta i wszelka nieczystość lub chciwość niech nawet nie będą wymieniane wśród was” (Efezjan 5:3). A zatem nawet nie powinno się podejmować rozmów na temat chciwości z myślą o zaspokojeniu żądzy niedoskonałego ciała.

6, 7. (a) Jakie przykłady biblijne uwypuklają przemożny wpływ chciwości? (b) Dlaczego przykłady te powinny być dla nas ostrzeżeniem?

⁶ Jehowa zadbał o utrwalenie na piśmie ostrzegawczych przykładów, ukazujących, jak niebezpieczna jest chciwość. Przypomnijmy sobie zachłannego Achana. Bóg polecił zniszczyć Jerycho, a znajdujące się w nim złoto, srebro, miedź i żelazo przynieść do Jego skarbca. Być może Achan początkowo zamierzał spełnić ten nakaz, ale wpadł w sidła chciwości. Kiedy znalazł się w Jerychu i ujrzał nieprzebrane bogactwa, między innymi piękną szatę, która najwyraźniej wydawała się doskonale na niego pasować, poczuł się jak na zakupach. Zbierając złoto i srebro warte tysiące dolarów, mógł sobie myśleć: „Jakiż to majątek! I to wszystko za darmo!” W rezultacie dopuścił się kradzieży. Wskutek pożądania rzeczy, które należało zniszczyć lub odnieść, Achan okradł Boga, co przypłacił życiem (Jozuego 6:17-19; 7:20-26). Weźmy także pod rozwagę dwa inne przykłady — Gehaziego i Judasza Iskariota (2 Królewska 5:8-27; Jana 6:64; 12:2-6).

⁷ Nie powinniśmy przeoczać faktu, że wspomniane tu trzy osoby nie były poganami, nie znającymi mierników Jehowy. Wręcz przeciwnie, wszyscy należeli do oddanych sług Bożych. Każdy z nich na własne oczy oglądał cuda, które powinny im były uzmysłowić moc Bożą oraz konieczność zabiegania o Jego uznanie. Niemniej sidło chciwości doprowadziło ich do upadku. My także możemy zrujnować swą więź z Bogiem, jeśli pozwolimy, by usidliła nas jakakolwiek forma chciwości. Jakie jej odmiany lub przejawy mogą być dla nas szczególnie groźne?

Usidleni żądzą pieniędzy lub dóbr materialnych

8. Jaką przestrogę co do bogactwa podaje Biblia?

⁸ Większość chrześcijan dobrze zna wyraźne wskazówki biblijne ostrzegające przed rozbudzaniem miłości do bogactw oraz pożądaniem dóbr materialnych. Dlaczego jednak nie miałbyś przypomnieć sobie kilku przestróg, na przykład z Ewangelii według Mateusza 6:24-33, według Łukasza 12:13-21 oraz z Listu 1 do Tymoteusza 6:9, 10? Co prawda możesz twierdzić, że te rady są słuszne i że się do nich stosujesz, ale czyż Achan, Gehazi i Judasz też by nie powiedzieli, że się z nimi zgadzają? Najwyraźniej nie można poprzestać na uznawaniu ich w umyśle. Musimy uważać, żeby w życiu codziennym nie dać się usidlić żądzy pieniędzy lub dóbr materialnych.

9. Dlaczego powinniśmy przeanalizować swój stosunek do robienia zakupów?

⁹ Niemal codziennie coś kupujemy, na przykład żywność, odzież czy rzeczy potrzebne w domu (1 Mojżeszowa 42:1-3; 2 Królewska 12:12, 13; Przypowieści 31:14, 16; Łukasza 9:13; 17:28; 22:36). Niemniej świat handlu rozbudza pragnienie posiadania coraz to nowszych rzeczy. Wiele reklam w dziennikach, tygodnikach i telewizji w zakamuflowany sposób odwołuje się do chciwości. Metody takie stosuje się niekiedy również w sklepach, gdzie wieszaki pełne są bluzek, płaszczy, sukni i swetrów, a na półkach leżą nowe buty, sprzęt elektroniczny i fotograficzny. Każdy chrześcijanin powinien zadać sobie pytania: Czy kupowanie nie stało się swoistą atrakcją lub nawet najważniejszą przyjemnością w moim życiu? Czy nowe przedmioty, które oglądam, rzeczywiście są mi potrzebne, czy też świat handlu po prostu zasiewa we mnie ziarna chciwości? (1 Jana 2:16).

10. Jakie sidło chciwości jest niebezpieczne szczególnie dla mężczyzn?

¹⁰ O ile robienie zakupów wydaje się dość częstym sidłem dla kobiet, o tyle dla niezliczonej rzeszy mężczyzn taką pułapką jest zdobywanie pieniędzy. Jezus zilustrował to na przykładzie bogacza, który osiągnął znaczne dochody, a mimo to postanowił ‛zburzyć swoje spichlerze, pobudować większe i zgromadzić tam całe zboże i swoje dobra’. Jezus otwarcie wskazał na tkwiące w tym niebezpieczeństwo: „Uważajcie i strzeżcie się wszelkiej chciwości” (Łukasza 12:15-21, BT). Powinniśmy usłuchać tej rady, niezależnie od tego, czy jesteśmy zamożni, czy biedni.

11. Jak chrześcijanina mogłoby usidlić pragnienie zdobywania pieniędzy?

¹¹ Żądza zdobywania pieniędzy lub posiadania coraz więcej rzeczy, które można za nie kupić, jest często wzbudzana w podstępny sposób. Ktoś może dostrzec okazję błyskawicznego wzbogacenia się — na przykład życiową szansę na zabezpieczenie się pod względem finansowym przez udział w jakimś ryzykownym przedsięwzięciu. Ktoś inny może być wystawiony na pokusę zarobienia pieniędzy wątpliwymi bądź nielegalnymi praktykami handlowymi. Takie zachłanne pragnienie potrafi usidlić człowieka i opanować go bez reszty (Psalm 62:11; Przypowieści 11:1; 20:10). Niektórzy członkowie zboru chrześcijańskiego zakładają firmy, mając nadzieję, że głównymi klientami będą ich ufni współwyznawcy. Jeżeli takim osobom nie chodzi jedynie o to, by ‛żmudną pracą własnych rąk zdobywać dobra’, przez dostarczanie jakichś artykułów pierwszej potrzeby lub świadczenie usług, ale chcą się szybko wzbogacić kosztem współchrześcijan, to powodują się chciwością (Efezjan 4:28; Przypowieści 20:21, NW; 31:17-19, 24; 2 Tesaloniczan 3:8-12). Żądza pieniędzy popchnęła już wielu do uprawiania hazardu, między innymi do gry w totalizatora lub na loterii. Jeszcze inni, licząc na wysokie odszkodowania bądź wyrównania, pochopnie wytaczają procesy, nie próbując wczuć się w położenie drugich i lekceważąc zdrowy rozsądek.

12. Skąd wiadomo, że można opanować żądzę pieniędzy?

¹² Zbadanie samego siebie pod tym względem pomoże nam szczerze ocenić, czy nie kieruje nami chciwość. Nawet gdyby tak było, możemy dokonać zmian. Jak może pamiętamy, powiodło się to Zacheuszowi (Łukasza 19:1-10). Jeżeli ktoś dostrzeże u siebie oznaki żądzy bogactwa lub dóbr materialnych, powinien wzorem Zacheusza zdecydowanie wyrwać się z tego sidła (Jeremiasza 17:9).

Chciwość w innych dziedzinach życia

13. Na jakie inne sidło chciwości zwraca uwagę Psalm 10:18?

¹³ Niektórym łatwiej jest zauważyć niebezpieczeństwo tkwiące w pożądaniu pieniędzy czy dóbr materialnych, niż dostrzec inne groźne przejawy chciwości. Pewien słownik języka greckiego podaje, że wyrazy tłumaczone na „chciwość” lub „zachłanność” kryją w sobie „‚pragnienie posiadania więcej’ — nie tylko w zakresie dóbr materialnych, ale też władzy itd.” Chciwe pragnienie panowania nad innymi albo nawet wzbudzania w nich postrachu swoją władzą faktycznie potrafi usidlić człowieka (Psalm 10:18).

14. W jakich dziedzinach rzuca się w oczy szkodliwa żądza władzy?

¹⁴ Od zarania dziejów niedoskonali ludzie lubują się w sprawowaniu władzy nad drugimi. Bóg przewidział, że do przykrych skutków grzechu będzie należeć w wielu wypadkach ‛panowanie’ mężów nad żonami (1 Mojżeszowa 3:16). Jednakże ta zła skłonność dała o sobie znać nie tylko w obrębie małżeństwa. Tysiące lat później jeden z pisarzy biblijnych zauważył, że „człowiek panuje nad człowiekiem ku jego szkodzie” (Kaznodziei 8:10). Zapewne dostrzegamy dokładne spełnianie się tych słów na arenie politycznej i wojskowej, ale czy we własnym otoczeniu nie zabiegamy czasem o większe wpływy lub władzę?

15, 16. Pod jakim względem pożądanie większej władzy mogłoby usidlić chrześcijanina? (Filipian 2:3).

¹⁵ Każdy z nas styka się z innymi ludźmi — na przykład w kręgu bliskiej lub dalszej rodziny, w pracy świeckiej bądź w szkole, wśród znajomych, a także w zborze. Częściej lub rzadziej możemy mieć jakiś udział w decydowaniu o tym, co, jak i kiedy zostanie zrobione. W zasadzie nie ma w tym nic złego ani niewłaściwego. Czy jednak korzystanie z posiadanej władzy nie sprawia nam zbyt wielkiej przyjemności? Czy przypadkiem nie lubimy mieć ostatniego słowa? Czy nie domagamy się tego coraz częściej? Postawa taka nierzadko cechuje świeckich dyrektorów czy szefów, otaczających się pochlebcami, którzy zawsze im przytakują i nie kwestionują ich chciwej pogoni za władzą.

¹⁶ W stosunkach ze współchrześcijanami należy się wystrzegać tego sidła. Jezus powiedział: „Wiecie, iż książęta narodów nadużywają swej władzy nad nimi, a ich możni rządzą nimi samowolnie. Nie tak ma być między wami; ale ktokolwiek by chciał między wami być wielki, niech będzie sługą waszym” (Mateusza 20:25, 26). Chrześcijańscy starsi powinni okazywać taką pokorę wobec siebie, sług pomocniczych oraz całej trzody. Czy nadzorca przewodniczący nie okazuje się żądny władzy na przykład wtedy, gdy zasięga rady innych starszych tylko w sprawach mniejszej rangi, a wszystkie ważniejsze decyzje podejmuje sam? Czy naprawdę chętnie powierza zadania innym? Problemy mogłyby się też pojawić wówczas, gdyby sługa pomocniczy, prowadzący zbiórkę do służby polowej, stawiał drugim zbyt wygórowane wymagania lub wręcz ustalał własne reguły (1 Koryntian 4:21; 9:18, Wujek 1962; 2 Koryntian 10:8; 13:10, BT; 1 Tesaloniczan 2:6, 7).

17. Dlaczego przy okazji omawiania sideł chciwości stosowne jest poruszenie kwestii jedzenia?

¹⁷ Inną dziedziną, w której wielu daje się usidlić chciwości, jest jedzenie. Rzecz jasna, znajdowanie przyjemności w jedzeniu i piciu jest czymś normalnym i Biblia wypowiada się na ten temat z aprobatą (Kaznodziei 5:17). Często jednak się zdarza, że z czasem pragnienie jedzenia i picia wzmaga się i daleko wykracza poza to, co naprawdę sprawia radość i co powinno wystarczyć. Gdyby słudzy Boży nie musieli zwracać należytej uwagi na tę sprawę, to w Słowie Jehowy, w Księdze Przypowieści 23:20, nie zanotowano by następującej rady: „Nie bywaj wśród upijających się winem lub obżerających się mięsem”. Jak jednak unikać tego sidła?

18. Jak można sprawdzić swój stosunek do jedzenia i picia?

¹⁸ Bóg nie wymaga, żeby Jego lud przestrzegał jakiejś ścisłej diety (Kaznodziei 2:24, 25, NW). Z drugiej strony nie podoba Mu się, jeśli nasze rozmowy i plany koncentrują się najczęściej na przyrządzaniu napojów i potraw. Zadajmy sobie pytania: Czy często mi się zdarza, iż z przesadnym entuzjazmem opowiadam o posiłku, który spożyłem lub zamierzam spożyć? Czy jedzenie i picie nie jest głównym tematem moich rozmów? Warto też przeanalizować, jak się zachowujemy, kiedy możemy zjeść coś, czego nie przygotowywaliśmy albo za co nie płaciliśmy — na przykład będąc u kogoś w gościnie lub korzystając z żywności dostępnej na chrześcijańskim zgromadzeniu. Czy jesteśmy wtedy skłonni jeść więcej niż zazwyczaj? Przypomnijmy sobie Ezawa, który przywiązywał zbyt wielką wagę do pożywienia, co wyrządziło mu niepowetowaną szkodę (Hebrajczyków 12:16).

19. Jak chciwość może dojść do głosu w kwestii przyjemności zmysłowych?

¹⁹ Paweł pomaga nam dostrzec jeszcze jedno sidło: „Rozpusta i wszelka nieczystość lub chciwość niech nawet nie będą wymieniane wśród was, jak przystoi świętym” (Efezjan 4:17-19; 5:3). Ktoś faktycznie może w sobie rozwinąć chciwe pożądanie przyjemności zmysłowych. Oczywiście mają one stosowne miejsce w obrębie małżeństwa. Towarzyszące im uczucie bliskości poniekąd pomaga mężowi i żonie dochowywać sobie wierności przez długie lata wspólnego pożycia. Mało kto zaprzeczy jednak, że dzisiejszy świat kładzie przesadny nacisk na seks i przedstawia jako rzecz najzupełniej naturalną postawę będącą w istocie przejawem chciwości wspomnianej przez Pawła. Taki niewłaściwy pogląd na przyjemności zmysłowe szczególnie łatwo przyswajają sobie ci, którzy wystawiają się na wpływ nagości i niemoralności, wszechobecnej dziś w wielu filmach, czasopismach oraz w lokalach rozrywkowych.

20. Jak chrześcijanie mogą dowieść, że są świadomi niebezpieczeństwa, jakie stwarzają przejawy chciwości w życiu płciowym?

²⁰ Z relacji o grzechu Dawida z Batszebą wynika, że chciwe pragnienie zbliżeń cielesnych potrafi stać się sidłem dla sługi Bożego. Chociaż Dawid mógł czerpać zadowolenie z własnego małżeństwa, pozwolił narastać niestosownemu pożądaniu. Na widok urody żony Uriasza puścił wodze myślom o zaznawaniu z nią niedozwolonych przyjemności, a w ślad za tym poszły czyny (2 Samuela 11:2-4; Jakuba 1:14, 15). Z całą pewnością musimy się wystrzegać tej odmiany chciwości. Należy od niej stronić nawet w małżeństwie. Wiąże się to z odrzucaniem wynaturzonych praktyk seksualnych. Mąż pragnący unikać chciwości pod tym względem okazuje szczere zainteresowanie dobrem małżonki, a prócz tego podczas wspólnego podejmowania decyzji w sprawie planowania rodziny nie będzie uważać swojej przyjemności za ważniejszą niż obecny bądź przyszły stan zdrowia żony (Filipian 2:4).

Bądź zdecydowany dalej wystrzegać się chciwości

21. Dlaczego niniejsze rozważania na temat chciwości nie powinny nas zniechęcać?

²¹ Przestrogi czy rady Jehowy nie są podyktowane brakiem zaufania. Wie On, że Jego oddani czciciele chcą Mu lojalnie służyć, i jest przekonany, iż zdecydowana większość nadal będzie tak czynić. O swym ludzie jako całości może się wyrazić podobnie jak o Hiobie, o którym powiedział do Szatana: „A zwróciłeś uwagę na sługę mego, Hioba? Bo nie ma na całej ziemi drugiego, kto by tak był prawy, sprawiedliwy, bogobojny i unikający grzechu” (Hioba 1:8, BT, wydanie III). Nasz pełen miłości i zaufania Ojciec niebiański ostrzega nas przed niebezpiecznymi sidłami, takimi jak wszelkie odmiany chciwości, ponieważ chce, żebyśmy dalej pozostawali nieskalani i dochowywali Mu wierności.

22. Co należałoby zrobić, gdyby po omówieniu tego materiału okazało się, że w jakiejś dziedzinie grozi nam niebezpieczeństwo lub że mamy pewne słabości?

²² Każdy z nas odziedziczył — a pod wpływem niegodziwego świata może nawet pogłębił — skłonność do chciwości. Co należałoby zrobić, jeśli podczas tych rozważań na temat chciwości pieniędzy, dóbr materialnych, władzy i zwierzchnictwa, jedzenia bądź przyjemności zmysłowych dostrzegłeś u siebie jakąś słabość? Weź sobie do serca radę Jezusa: „Jeżeli twoja własna ręka prowadzi cię do upadku, to ją obetnij, bo lepiej abyś zyskał życie będąc kaleką, niż z obiema rękami poszedł na zatracenie do Gehenny” (Marka 9:43, Współczesny przekład). Dokonaj niezbędnych zmian w swym nastawieniu lub zainteresowaniach. Wystrzegaj się zgubnych sideł chciwości. Dzięki temu z pomocą Bożą ‛zyskasz życie’.

Czego się nauczyłem?

◻ Dlaczego powinniśmy się interesować sidłami chciwości?

◻ Pod jakim względem mogłaby nas usidlić żądza pieniędzy lub dóbr materialnych?

◻ W jakich jeszcze dziedzinach życia chciwość może stanowić prawdziwe niebezpieczeństwo?

◻ Jak winniśmy się ustosunkować do wszelkich swych słabości związanych z chciwością?