Czy o tym wiedziałeś?
Jakie napoje alkoholowe oprócz wina sporządzano w czasach biblijnych?
▪ „Wino i odurzający napój” są często w Biblii wymieniane obok siebie (Powtórzonego Prawa 14:26; Łukasza 1:15). Określenie „odurzający napój” nie odnosi się do trunków będących produktem destylacji, gdyż proces ten wynaleziono setki lat później. Alkohol sporządzano nie tylko z owoców, takich jak winogrona, daktyle, figi, jabłka czy granaty, lecz także z miodu.
Wyrażenie „odurzający napój” może też dotyczyć piwa. Hebrajskie słowo oddane jako „odurzający napój” jest pokrewne akadyjskiemu wyrazowi, który może się odnosić do popularnego w Mezopotamii piwa jęczmiennego. Był to napój o niskiej zawartości alkoholu, ale spożywany w nadmiarze mógł działać odurzająco (Przysłów 20:1). Gliniane modele browarów i malowidła przedstawiające piwowarów odkryto w starożytnych grobowcach egipskich. Piwo było powszechnie znane zarówno w pałacach, jak i w ubogich domach w Babilonie. Podobnym napojem raczyli się Filistyni. Na terenie całej Palestyny archeolodzy znajdowali dzbanki z cedzącym dziobkiem. Pozwalał on wysączyć piwo bez połykania łusek jęczmienia, z którego było warzone.
Dlaczego w czasach apostoła Pawła żeglowanie w pewnych okresach roku było szczególnie ryzykowne?
▪ Zmagając się z niesprzyjającymi wiatrami, statek, którym płynął apostoł Paweł, z trudem posuwał się na zachód wzdłuż wybrzeża Azji Mniejszej. Jak podaje Biblia, na pewnym etapie podróż stała się „ryzykowna, bo minął już nawet post związany z Dniem Przebłagania”. Paweł przestrzegł innych na pokładzie, że dalsza żegluga zagraża ‛nie tylko ładunkowi i statkowi, lecz także ich duszom’ (Dzieje 27:4-10).
Post związany z Dniem Przebłagania przypadał na koniec września albo początek października. Rzymscy żeglarze uważali podróżowanie w okresie od 27 maja do 14 września za dość bezpieczne, między 14 września a 11 listopada za ryzykowne, natomiast od 11 listopada do 10 marca uważano morze za zamknięte dla powszechnej żeglugi. Jednym z powodów była zmienna pogoda, co wyraźnie ukazały dalsze przeżycia Pawła (Dzieje 27:13-44). Marynarze musieli się liczyć z gwałtownymi sztormami. Trudniejsze stawało się również nawigowanie. Chmury za dnia przysłaniały słońce, a nocą gwiazdy. Także mgła i deszcz ograniczały widoczność i uniemożliwiały dostrzeżenie potencjalnych zagrożeń.
[Ilustracja na stronie 23]
Drewniane modele egipskich butelek na piwo
[Prawa własności]
Erich Lessing/Art Resource, NY
[Ilustracja na stronie 23]
Rzymski statek handlowy, II lub III wiek n.e.
[Prawa własności]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.