CZYM jest duch święty? Choć to pytanie wydaje się proste, znalezienie na nie prostej odpowiedzi okazuje się niełatwe. Papież Benedykt XVI w czasie wizyty w Australii powiedział do zebranej młodzieży: „Pełne zrozumienie Go [Ducha Świętego] jest dla nas niemal niemożliwe”.

Pytanie postawione na wstępie ujawnia liczne wątpliwości i zamęt w poglądach na ten temat. Oto typowe odpowiedzi:

• To realna osoba, która mieszka w uczniach Chrystusa.

• Przejaw Bożej obecności na świecie.

• Trzecia Osoba Trójcy.

Skąd tyle różnych zapatrywań? Otóż w IV wieku n.e. niektórzy teolodzy doszli do wniosku, że duch święty jest osobą pod wieloma względami równą Bogu Ojcu. Jednak nauka ta jest obca Pismu Świętemu i nie była znana pierwszym chrześcijanom. Encyklopedia Katolicka informuje, że Duch Boży to „stwórcza moc Boża (...). Ślady osobowego ujęcia D.B. w ST [Starym Testamencie] są nikłe; duch jest przede wszystkim siłą Bożą (...); żaden tekst ST nie mówi o D.B. jako o osobie”. A dzieło New Catholic Encyclopedia wyjaśnia: „Jak wynika z większości tekstów Nowego Testamentu, duch Boży to nie ktoś, lecz coś; szczególnie przemawia za tym paralelizm zachodzący między duchem Bożym i Bożą mocą”.

Rzecz jasna, nie jest łatwo wyobrazić sobie moc jako osobę; nic zatem dziwnego, że według niedawno przeprowadzonego sondażu większość Amerykanów nie wierzy, iż duch święty jest osobą, „żywą istotą”. Czy mają słuszność? Czy też powinniśmy zaufać teologom, którzy utrzymują, że „Duch Święty jest objawiony jako odrębna Osoba Boska w relacji do Jezusa i do Ojca”? (Katechizm Kościoła Katolickiego).

Chcąc znaleźć wiarygodną odpowiedź, musimy sięgnąć do Pisma Świętego, które zawiera wiele szczegółów naświetlających tę kwestię. Apostoł Paweł napisał: „Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów” (2 Tymoteusza 3:16, Biblia warszawska).

Ale dlaczego powinno nam zależeć na poznaniu prawdy o duchu świętym? Ponieważ dzięki znajomości tej prawdy możemy zabiegać o pomoc Bożą. Czy nie miewamy czasem odczucia, że o własnych siłach trudno nam sobie z czymś poradzić? Jezus obiecał swym uczniom: „Stale proście, a będzie wam dane (...). Jeżeli więc wy (...) umiecie dawać swym dzieciom dobre dary, o ileż bardziej Ojciec w niebie da ducha świętego tym, którzy go proszą!” (Łukasza 11:9, 13).

Następne artykuły wyjaśnią, czym naprawdę jest według Biblii duch święty. Dowiemy się też, jak może on okazać się siłą wywierającą dobroczynny wpływ na nasze życie.

[Napis na stronie 3]

Z Biblii możemy się dowiedzieć, czym naprawdę jest duch święty

JEZUS zapytał kiedyś swoich uczniów: „Któryż to ojciec wśród was, jeśli go syn poprosi o rybę, poda mu węża zamiast ryby? Albo też jeśli poprosi o jajko, czy poda mu skorpiona?” (Łukasza 11:11, 12). Galilejskie dzieci lubiły jeść jajka i ryby — dobrze wiedziały, o co mają prosić.

Jezus zachęcił, żeby wytrwale modlić się o ducha świętego, tak jak głodne dziecko dopomina się o coś do zjedzenia (Łukasza 11:9, 13). Uświadomienie sobie, czym jest duch święty, pomoże nam zrozumieć niezwykle ważną rolę, jaką potrafi on odegrać w naszym życiu. Dowiedzmy się zatem, co o duchu świętym mówi Biblia.

„Moc Najwyższego”

Z Pisma Świętego wyraźnie wynika, że duch święty jest siłą, za której pośrednictwem Bóg urzeczywistnia swą wolę. Kiedy anioł Gabriel zapowiadał dziewicy Marii, że będzie miała syna, wyjaśnił: „Duch święty przyjdzie na ciebie i moc Najwyższego cię ocieni. Dlatego też to, co się narodzi, będzie nazwane świętym, Synem Bożym” (Łukasza 1:35). Słowa te wskazują na bardzo bliski związek zachodzący między duchem świętym a „mocą Najwyższego”.

Słuszność takiego wniosku potwierdzają liczne wersety biblijne. Prorok Micheasz powiedział: „Za sprawą ducha Jehowy zostałem napełniony mocą” (Micheasza 3:8). Jezus obiecał uczniom: „Otrzymacie moc, gdy zstąpi na was duch święty” (Dzieje 1:8). Również apostoł Paweł mówił o „mocy ducha świętego” (Rzymian 15:13, 19).

O czym więc świadczą powyższe wersety? O ścisłej zależności między duchem świętym a mocą Bożą. Chcąc osiągnąć jakiś cel, Jehowa posługuje się duchem świętym. Mówiąc najprościej, duch święty to moc Boga użyta do realizacji jakiegoś zamierzenia, Jego aktywna siła. A jak niezmierna to potęga! Moc potrzebna do stworzenia wszechświata przerasta naszą zdolność pojmowania. Słowami zanotowanymi przez proroka Izajasza Jehowa zachęca nas do głębszej refleksji: „Podnieście oczy ku górze i popatrzcie. Kto stworzył te rzeczy? Ten, który ich zastęp wyprowadza według liczby, wszystkie je woła po imieniu. Dzięki obfitości dynamicznej energii — jako że jest również pełen werwy w swej mocy — ani jednej z nich nie brak” (Izajasza 40:26).

Jak więc wynika z Biblii, harmonijny, uporządkowany wszechświat zawdzięcza swe istnienie „dynamicznej energii”, czynnej sile wszechmocnego Boga. Od tej wszechpotężnej siły zależy także nasze życie (zobacz ramkę „Przejawy działania ducha świętego”).

Jehowa może posługiwać się swoim świętym duchem w działaniach zakrojonych na wielką skalę, jak to było podczas stwarzania wszechświata. Ale może go też użyć w stosunku do ludzi. W Biblii jest wiele przykładów pokazujących, że pod wpływem dynamicznej siły pochodzącej od Boga Jego ziemscy słudzy dysponowali niezwykłą mocą.

„Spoczywa na mnie duch Jehowy”

Z analizy ziemskiej służby Jezusa możemy się wiele dowiedzieć o tym, do jakich czynów zdolni są bogobojni ludzie wspierani duchem świętym. „Spoczywa na mnie duch Jehowy” — oznajmił Jezus mieszkańcom Nazaretu (Łukasza 4:18). Czego potrafił dokonać „w mocy ducha”? (Łukasza 4:14). Uzdrawiał wszelkie choroby, uciszył rozhukane morze, nakarmił wielotysięczne tłumy kilkoma chlebami i paroma rybami, a nawet wskrzeszał zmarłych. Apostoł Piotr nazwał Jezusa ‛mężem publicznie ukazanym przez Boga potężnymi dziełami i proroczymi cudami, i znakami, których Bóg przez niego dokonywał’ (Dzieje 2:22).

W dobie dzisiejszej duch święty nie powoduje takich cudów. Może jednak w zadziwiający sposób działać dla naszego dobra. Jak zapewnił Jezus, Jehowa szczodrze udostępnia ducha swym czcicielom (Łukasza 11:13). Dlatego apostoł Paweł mógł powiedzieć: „Do wszystkiego mam siłę dzięki temu, który mi udziela mocy” (Filipian 4:13). Czy duch święty mógłby odgrywać podobną rolę w twoim życiu? Na to pytanie odpowie następny artykuł.

[Ramka i ilustracja na stronie 5]

Co dowodzi, że duch święty nie jest osobą

W Biblii duch święty został przyrównany do wody. O przyszłych błogosławieństwach dla swego ludu Bóg powiedział: „Wyleję wodę na spragnionego, a sączące się strumyki na miejsce suche. Wyleję mego ducha na twoje potomstwo i moje błogosławieństwo na twoich potomków” (Izajasza 44:3).

Kiedy Bóg wylewa ducha na swych sług, stają się oni ‛pełni ducha świętego’ lub ‛napełnieni duchem świętym’. Określeń takich użyto w Biblii w odniesieniu do Jezusa, Jana Chrzciciela, Piotra, Pawła, Barnabasa czy też do uczniów zgromadzonych podczas święta Pięćdziesiątnicy w 33 roku n.e. (Łukasza 1:15; 4:1; Dzieje 4:8; 9:17; 11:22, 24; 13:9).

Zastanówmy się: czy osobę można „wylać” na wiele innych osób? Czy można powiedzieć, że jedna osoba „napełniła” sobą grupę ludzi? Byłoby to nielogiczne. Biblia mówi o ludziach pełnych mądrości, zrozumienia czy wiedzy, ale nigdzie nie wspomina o kimś napełnionym inną osobą (Wyjścia 28:3; 1 Królów 7:14; Łukasza 2:40; Kolosan 1:9).

Słowo „duch” jest tłumaczeniem greckiego wyrazu pneúma, którego zakres znaczeniowy obejmuje też pojęcie niewidzialnej siły. Według słownika opracowanego przez Williama Vine’a słowo pneúma „przede wszystkim odnosi się do wiatru (...), ponadto do oddechu, jak również do ducha, który — jak wiatr — jest niewidzialny, niematerialny i potężny” (An Expository Dictionary of New Testament Words).

Widać więc wyraźnie, że duch święty nie jest osobąa.

[Przypis]

[Prawa własności]

Photodisc/​SuperStock

„NIE odrzucaj mnie sprzed swojego oblicza i racz mi nie odbierać swego świętego ducha” (Psalm 51:11). Takimi słowy żarliwie modlił się król Dawid, gdy ciężko zgrzeszył.

Dawid z własnych przeżyć znał potęgę ducha świętego. Był jeszcze bardzo młody, kiedy dzięki oddziaływaniu tego ducha pokonał budzącego grozę wojownika, Goliata (1 Samuela 17:45-50). Ten sam duch uzdolnił go do napisania przepięknych psalmów. „Mówił przeze mnie duch Jehowy i Jego słowo było na moim języku” — wyjaśnił Dawid (2 Samuela 23:2).

O roli ducha świętego w życiu Dawida sam Jezus Chrystus tak się wyraził: „Dawid powiedział za sprawą ducha świętego: ‚Jehowa rzekł do mego Pana: „Siądź po mojej prawicy, aż położę twych nieprzyjaciół pod twoje stopy”’” (Marka 12:36; Psalm 110:1). Jezus wiedział, że Dawid, układał psalmy pod wpływem ducha świętego. A czy my również możemy korzystać z pomocy tego ducha?

„Stale proście, a będzie wam dane”

Może nigdy nie pokusiłeś się o napisanie psalmu. Ale na swej drodze mogłeś spotkać przeszkody na pozór tak niepokonane jak Goliat. Doświadczyła tego Isabela. Mąż porzucił ją dla młodszej kobiety. Pozostawił jej ogromny dług do spłacenia i przestał łożyć na utrzymanie dwóch córeczek. „Czułam się zdradzona i podeptana” — opowiada Isabel. „Mimo to dostrzegałam, że po odejściu męża wspiera mnie święty duch Boży”.

Czy Isabel spodziewała się, że otrzyma ducha świętego niejako automatycznie? Nie, codziennie błagała o niego Boga; zdawała sobie sprawę, że potrzebuje mocy Bożej, by z odwagą myśleć o przyszłości, należycie wychować dzieci i odbudować nadwątlone poczucie własnej wartości. Zastosowała się do słów Jezusa: „Stale proście, a będzie wam dane; ciągle szukajcie, a znajdziecie; wciąż pukajcie, a będzie wam otworzone” (Mateusza 7:7).

Również Roberto miał świadomość, że potrzebuje pomocy ducha Bożego. Był uzależniony od tytoniu i haszyszu. Dwa lata toczył ciężką walkę z nałogami i miał niejeden nawrót. „Po odstawieniu narkotyków pojawia się napięcie nerwowe” — wyjaśnia Roberto. „Dzień w dzień organizm gwałtownie domaga się tego, do czego przywykł”.

„Jednak twardo postanowiłem zmienić swoje życie, by móc służyć Bogu zgodnie z Jego wolą” — ciągnie dalej Roberto. „Starałem się napełniać umysł budującymi informacjami z Biblii. Codziennie żarliwie prosiłem Boga o siły potrzebne do uporządkowania życia. Wiedziałem, że sam nie zdołam wygrać, i dostrzegałem, że Jehowa odpowiada na moje modlitwy, zwłaszcza gdy zdarzał mi się nawrót i przeżywałem głębokie zniechęcenie. Wierzę, że święty duch Boży wciąż dodawał mi sił. Bez tej pomocy nigdy nie uwolniłbym się od nałogów” (Filipian 4:6-8).

„Wzniosą się na skrzydłach jak orły”

Tak jak Isabel i Roberto, miliony Świadków Jehowy doświadczyło w swym życiu potęgi ducha świętego. Jeśli naprawdę tego chcesz, to i ty możesz korzystać z tej aktywnej siły, za sprawą której został stworzony wszechświat. Bóg chętnie udziela swego ducha, gdy żarliwie o to prosimy — musimy jednak dowiedzieć się, kim On naprawdę jest, i szczerze starać się spełniać Jego wolę (Izajasza 55:6; Hebrajczyków 11:6).

Dzięki pozostawaniu pod wpływem ducha świętego będziesz wciąż nabierać sił niezbędnych do wiernego służenia Bogu oraz do pokonywania przeciwności życiowych. Biblia tak nas o tym zapewnia: „Jehowa (...) zmęczonemu udziela mocy, a temu, kto nie ma dynamicznej energii, daje obfitość potęgi. (...) Ci, którzy pokładają nadzieję w Jehowie, odzyskają moc. Wzniosą się na skrzydłach jak orły. Będą biec, a się nie znużą; będą chodzić, a się nie zmęczą” (Izajasza 40:28-31).

[Przypis]

[Napis na stronie 8]

‛Codziennie żarliwie prosiłem Boga o siły. Wiedziałem, że sam nie zdołam wygrać, i dostrzegałem, że On odpowiada na moje modlitwy’

[Ramka i ilustracje na stronie 7]

PRZEJAWY DZIAŁANIA DUCHA ŚWIĘTEGO

Bóg posłużył się swoim świętym duchem do stworzenia ziemi i wszechświata. „Jakże liczne są twe dzieła, Jehowo! Wszystkie je uczyniłeś mądrze. Ziemia jest pełna twych tworów” — napisał psalmista. „Gdy posyłasz swego ducha, zostają stworzone” (Psalm 104:24, 30; Rodzaju 1:2; Hioba 33:4).

Pod wpływem ducha świętego bogobojni ludzie spisali Biblię. „Całe Pismo jest natchnione przez Boga i pożyteczne” — oświadczył apostoł Paweł (2 Tymoteusza 3:16). Greckie słowo, którego odpowiednikiem jest wyrażenie „natchnione przez Boga”, dosłownie znaczy „tchnięte przez Boga”. Tchnienie Jehowy — Jego duch — oddziaływało na umysły pisarzy biblijnych, dzięki czemu mogli przekazać „słowo Boga” (1 Tesaloniczan 2:13).

Dzięki duchowi świętemu słudzy Boży dokładnie przepowiadali przyszłe wydarzenia. Apostoł Piotr wyjaśnił: „Żadne proroctwo Pisma nie wypływa z jakiejś osobistej interpretacji. Albowiem proroctwo nigdy nie zostało przyniesione z woli człowieka, lecz ludzie mówili od Boga, uniesieni duchem świętym” (2 Piotra 1:20, 21; Joela 2:28).

Dzięki wsparciu ducha świętego Jezus i inni wierni Bogu ludzie głosili dobrą nowinę o Królestwie Bożym i dokonywali cudów. Jezus powiedział: „Spoczywa na mnie duch Jehowy, gdyż on mnie namaścił, abym oznajmiał dobrą nowinę biednym, posłał mnie, abym ogłaszał jeńcom uwolnienie, a ślepym odzyskanie wzroku” (Łukasza 4:18; Mateusza 12:28).

[Ramka i ilustracje na stronie 9]

JAK MOŻE NAM POMAGAĆ DUCH ŚWIĘTY

Duch święty może dodać sił niezbędnych do oparcia się pokusom i przezwyciężenia zgubnych nałogów. Apostoł Paweł napisał: „Bóg jest wierny i nie pozwoli, żebyście byli kuszeni ponad to, co możecie znieść, lecz wraz z pokusą da też wyjście, abyście zdołali przetrwać” (1 Koryntian 10:13).

Duch święty może pomóc w pielęgnowaniu cech podobających się Bogu. „Owocem ducha jest miłość, radość, pokój, wielkoduszna cierpliwość, życzliwość, dobroć, wiara, łagodność, panowanie nad sobą” (Galatów 5:22, 23).

Duch święty może dodać sił potrzebnych do przetrwania prób. „Do wszystkiego mam siłę dzięki temu, który mi udziela mocy” (Filipian 4:13).