Czy Wielkanoc to naprawdę święto chrześcijańskie?

W encyklopedii Britannica — edycja polska czytamy, że Wielkanoc to „najważniejsze święto chrześcijańskiego roku kościelnego, upamiętniające zmartwychwstanie Chrystusa”. Ale czy naprawdę jest to święto chrześcijańskie?

Aby ustalić, czy jakieś znalezisko jest autentyczne, trzeba skrupulatnie się mu przyjrzeć. Podobnie chcąc ustalić, czy Wielkanoc jest świętem chrześcijańskim, musimy dokładnie się przyjrzeć związanym z nim szczegółom.

Po pierwsze, Jezus nie polecił uczniom upamiętniać swojego zmartwychwstania, tylko swoją śmierć. Apostoł Paweł nazwał tę uroczystość „wieczerzą Pańską” (1 Koryntian 11:20; Łukasza 22:19, 20).

Po drugie, sporo tradycji wielkanocnych ma niewiele wspólnego ze zmartwychwstaniem Jezusa. W Słowniku mitów i tradycji kultury Władysława Kopalińskiego można przeczytać: „Chrześcijaństwo wyparło szereg pogańskich świąt wiosennych, ale zachowało wiele zwyczajów świątecznych, nadając im odmienną symbolikę”. Na przykład o jajku i zającu, popularnych symbolach wielkanocnych, w dziele The Catholic Encyclopedia napisano: „Do świąt wielkanocnych przeniknęły liczne pogańskie zwyczaje obchodzone dla uczczenia powrotu wiosny. Jajko jest symbolem odradzania się życia wczesną wiosną. (...) Zając to symbol pogański, który zawsze był wyobrażeniem płodności”.

Philippe Walter, znawca literatury średniowiecznej, wyjaśnił, jak takie zwyczaje weszły w skład obrzędów wielkanocnych. Napisał, że dążąc do „chrystianizacji pogańskich religii” łatwo było powiązać świętowanie „przejścia od zimowej śmierci do wiosennego życia” ze zmartwychwstaniem Jezusa. W ten sposób „chrześcijańskie obchody” włączono do pogańskiego kalendarza, co ułatwiło masowe nawracanie.

Ten proces „chrystianizacji” nie nastąpił za życia apostołów, ponieważ ‛oddziaływali oni powstrzymująco’ na pogańskie wpływy (2 Tesaloniczan 2:7). Apostoł Paweł ostrzegł jednak, że po jego odejściu „powstaną ludzie mówiący rzeczy przewrotne, aby pociągnąć za sobą uczniów” (Dzieje 20:29, 30). A pod koniec I wieku n.e. apostoł Jan napisał, że pewne osoby już wprowadzają chrześcijan w błąd (1 Jana 2:18, 26). Takie tendencje utorowały drogę do przyswojenia pogańskich zwyczajów.

Niektórzy mogą uważać, że przejęcie od pogan pewnych praktyk nie było niczym złym — miało przecież im pomóc lepiej zrozumieć znaczenie zmartwychwstania Jezusa. Ale Paweł nigdy by się z tym nie zgodził. Chociaż podróżując po cesarstwie rzymskim, stykał się z wieloma pogańskimi zwyczajami, nigdy nie zapożyczył żadnego z nich po to, by skuteczniej uczyć o Jezusie. Wręcz przeciwnie, ostrzegł chrześcijan: „Nie wprzęgajcie się nierówno w jarzmo z niewierzącymi. Bo cóż wspólnego ma prawość z bezprawiem? Albo jakaż jest wspólnota światła z ciemnością? ‚Dlatego wyjdźcie spośród nich i się oddzielcie — mówi Jehowa — i przestańcie dotykać tego, co nieczyste’” (2 Koryntian 6:14, 17).

Do jakich wniosków prowadzi analiza szczegółów związanych z obchodami Wielkanocy? Jasno wykazuje, że nie jest to święto chrześcijańskie.