Jak żyć, gdy jest mniej pieniędzy

GDY się ma mniej pieniędzy, trzeba mądrze planować wydatki. Wskazał na to Jezus, kiedy zapytał: „Kto z was, chcąc zbudować wieżę, nie siądzie najpierw i nie obliczy kosztów, by zobaczyć, czy mu wystarczy na jej dokończenie?” (Łukasza 14:28, 29). Układając budżet, powinieneś w myśl tej zasady „obliczyć koszty”, żeby wydatki nie przewyższały dochodów. Jak to zrobić? Spróbuj postąpić tak:

Podziel zarobki na konkretne kwoty przeznaczone na pokrycie bieżących oraz planowanych wydatków (zobacz ramkę na stronie 8). Dzięki temu będziesz miał orientację, na co rozchodzą się pieniądze i jak dużo wydajesz na rzeczy, bez których potrafiłbyś się obejść. Pomoże ci to też ustalić, na czym mógłbyś zaoszczędzić.

Aby ułożyć budżet dopasowany do swojej sytuacji, uwzględnij następujące wskazówki.

Kupuj z głową

Kiedy Raúl stracił pracę, jego żona Bertha zaczęła inaczej robić zakupy. „W sklepach spożywczych korzystałam z kuponów rabatowych oraz promocji, w ramach których oferowano dwa artykuły w cenie jednego” — wyjaśnia. Oto kilka innych praktycznych wskazówek:

● Planuj jadłospis na cały tydzień, uwzględniając to, co aktualnie jest w sprzedaży.

● Zamiast kupować półprodukty, przyrządzaj potrawy z nieprzetworzonych surowców.

● Rób zapasy z towarów kupowanych na wyprzedażach oraz w sezonie.

● Kupuj towary hurtem, oczywiście nie te, które mogłyby się zepsuć.

● Kupuj dobre jakościowo ubrania w sklepach z odzieżą używaną.

● Gdyby to było opłacalne, rób zakupy dalej od domu — w miejscach, gdzie ceny są niższe.

● Nie wybieraj się na zakupy zbyt częstoa.

Zaplanuj budżet na piśmie

„Musieliśmy układać budżet” — mówi Fred. „Notowałem, ile w danym miesiącu potrzebujemy na bieżące wydatki, a ile na pozostałe”. Jego żona Adele dodaje: „Kiedy szłam na zakupy, wiedziałam dokładnie, ile mogę wydać. A gdy trzeba było kupić coś dzieciom lub do domu, patrzyłam w zapiski i nieraz okazywało się, że nas na to nie stać — że musimy poczekać do następnego miesiąca. Kluczem do powodzenia okazało się planowanie wydatków na piśmie!”.

Zanim kupisz, zastanów się

Nabierz zwyczaju zadawania sobie pytań: Czy na pewno tego potrzebuję? Czy dana rzecz naprawdę nie nadaje się już do użytku, czy po prostu marzy mi się coś nowego? Jeśli rzadko będę z czegoś korzystać, czy nie wystarczyłoby to wypożyczyć? A jeżeli przewiduję częste posługiwanie się tą rzeczą, może kupię używaną, ale w dobrym stanie?

Niektóre z tych wskazówek mogą się wydawać błahe, jednak dzięki uwzględnieniu wszystkich sporo można zyskać. Jeżeli nauczymy się oszczędzać, gdy chodzi o niewielkie sumy, to łatwiej nam będzie zachować ostrożność przy planowaniu większych wydatków.

Bądź pomysłowy

Zredukowanie niepotrzebnych wydatków wymaga pomysłowości. Adele wspomina: „Mieliśmy dwa samochody, więc szybko pozbyliśmy się jednego i jeździliśmy razem albo zabieraliśmy się z innymi. Żeby oszczędzić na benzynie, za jednym zamachem staraliśmy się załatwić jak najwięcej spraw. Kupowaliśmy tylko to, co niezbędne”. A oto jeszcze inne praktyczne sposoby oszczędzania.

● Uprawiaj własne warzywa.

● Korzystaj z urządzeń zgodnie z instrukcją obsługi, by służyły ci jak najdłużej.

● Zaraz po powrocie do domu przebieraj się, dzięki czemu ubrania wyjściowe nie zniszczą się tak szybko.

Nie izoluj się!

Ludzie, którzy stracili pracę, nieraz zamykają się w sobie i zaczynają stronić od innych. Ale Fred tak nie zrobił. Znalazł mocne oparcie w rodzinie, między innymi w dorosłych dzieciach. Wyjaśnia: „Nauczyliśmy się dzielić ze sobą wszystkim i to nas jeszcze bardziej zbliżyło. Każdy podchodził do mojego problemu jak do swojego własnego”.

Źródłem sił dla Freda były również regularne spotkania ze współwyznawcami w Sali Królestwa Świadków Jehowy. Tak o tym mówi: „Po naszych chrześcijańskich zebraniach zawsze czułem się pokrzepiony. Wszyscy byli życzliwi i troskliwi. Dzięki ich pomocy i zachętom uświadamialiśmy sobie, że nie jesteśmy sami” (Jana 13:35).

Korzyści płynące z wiary

Zwolnienia z pracy powodują, że miliony ludzi jest rozgoryczonych i czuje się zdradzonych przez pracodawców. Wspomniany wcześniej Raúl już dwa razy niespodziewanie znalazł się w takiej przygnębiającej sytuacji — najpierw w ojczystym Peru, a potem w Nowym Jorku. Po drugim zwolnieniu doszedł do wniosku, że w dzisiejszym świecie absolutnie nic nie jest pewne. Miesiące mijały, a pracy wciąż nie było. Co najbardziej mu pomogło? Raúl wyjaśnia: „Zacieśniłem swoją więź z Bogiem i przekonałem się, że jeśli chcę mieć poczucie prawdziwego bezpieczeństwa, to muszę Mu ufać”.

Raúl, będący Świadkiem Jehowy, dzięki studiowaniu Biblii wzbudził w sobie silną wiarę w troskliwego niebiańskiego Ojca, który obiecał: „Nie pozostawię cię ani nie opuszczę” (Hebrajczyków 13:5). Sytuacja była trudna. „Wytrwale prosiliśmy Boga o podstawowe środki do życia i nauczyliśmy się zadowalać tym, co On nam zapewnia” — mówi Raúl. Jego żona Bertha dodaje: „Czasem bardzo się denerwowałam, bo nie wiedziałam, czy Raúl znajdzie pracę. Jednak przekonaliśmy się, że Jehowa wysłuchuje naszych modlitw i codziennie zaspokaja nasze potrzeby. Nie mieliśmy tyle samo, co kiedyś, ale nasze życie stało się znacznie prostsze”.

Również Fred jest Świadkiem Jehowy, więc i na jego stosunek do opisanej sytuacji wielki wpływ wywarła Biblia. „Czasem swoje poczucie bezpieczeństwa uzależniamy od pracy, zdobytej pozycji czy konta bankowego” — zauważa. „Jednak z tego, co przeżyłem, wyciągnąłem naukę, że nasze bezpieczeństwo zależy wyłącznie od Jehowy Boga i że tylko dzięki przyjaźni z Nim możemy wyzbyć się obaw”b.

[Przypisy]

[Napis na stronie 9]

„Wytrwale prosiliśmy Boga o podstawowe środki do życia i nauczyliśmy się zadowalać tym, co On nam zapewnia”

[Ramka i tabela na stronie 8]

Jak sporządzić budżet

(1) Notuj najważniejsze comiesięczne wydatki: wszystko, co wydajesz na żywność, mieszkanie (czynsz lub spłatę kredytu), media (prąd, gaz i wodę), samochód i tym podobne. Opłaty uiszczane raz w roku podziel przez 12, żeby uzyskać kwotę przypadającą na jeden miesiąc.

(2) Podziel wydatki na grupy, takie jak żywność, mieszkanie, samochód, podróże i inne.

(3) Ustal, ile pieniędzy trzeba co miesiąc przeznaczyć na każdą z wymienionych grup. Oszacuj też, ile miesięcznie mógłbyś odłożyć na opłaty dokonywane raz w roku.

(4) Zsumuj dochody netto wszystkich domowników, uwzględniając potrącenia, na przykład podatki. Zestaw dochody z wydatkami.

(5) Co miesiąc przeznaczaj określone kwoty na każdą z grup wydatków. Jeżeli posługujesz się gotówką, możesz dla każdej kategorii przygotować oddzielną, opisaną kopertę. Potem do tych kopert regularnie wkładaj pieniądze.

Uwaga: Jeżeli masz kartę kredytową, korzystaj z niej odpowiedzialnie. Uleganie pokusie, by kupić teraz, a zapłacić później, już niejednego wpędziło w kłopoty finansowe.

[Tabela]

[Patrz publikacja]

Dochody miesięczne netto

ZAROBKI MIESIĘCZNE NETTO zł․․․․

ZAROBKI NETTO INNYCH DOMOWNIKÓW zł․․․․

INNE zł․․․․

SUMA DOCHODÓW zł․․․․

Przewidywane wydatki w ciągu miesiąca

Bieżące wydatki w ciągu miesiąca

czynsz lub spłata kredytu zł․․․․ zł․․․․

ubezpieczenie/podatki zł․․․․ zł․․․․

prąd, gaz i woda zł․․․․ zł․․․․

samochód zł․․․․ zł․․․․

rozrywka/podróże zł․․․․ zł․․․․

telefony zł․․․․ zł․․․․

żywność zł․․․․ zł․․․․

inne zł․․․․ zł․․․․

SUMA WYDATKÓW PRZEWIDYWANYCH zł․․․․

SUMA WYDATKÓW BIEŻĄCYCH zł․․․․

Zestawienie dochodów i wydatków

DOCHODY MIESIĘCZNE NETTO zł․․․․

SALDO zł․․․․