Exodus — okazja do poznania Boga Jehowy

JAKIEŻ bogactwo informacji dostarcza nam Księga Wyjścia, zwana też Exodus! Opisuje powstanie jednego z najstarszych narodów na ziemi; opowiada o Izraelu, jak Jehowa Bóg go wybrał, wyprowadził z niewoli egipskiej i jak zawarł z nim przymierze. Księga ta zawiera najlepszy zbiór praw, jakie dotąd nadano ludziom, i donosi o całym szeregu zdumiewających cudów. A co najważniejsze — wyjawia, że prawdziwy Bóg Jehowa, nasz Stwórca, dał się poznać ludziom, jak nigdy przedtem. W dodatku obfituje w prorocze pierwowzory i cienie przyszłych, lepszych rzeczy.

Wszystko to brzmi bardzo pięknie — może powiedzą niektórzy nasi czytelnicy — ale skąd pewność, że Księga Wyjścia odpowiada prawdzie historycznej i że istotnie napisał ją Mojżesz? Po pierwsze, pozostałe księgi biblijne wielokrotnie powołują się na wydarzenia z Księgi Wyjścia jako na fakty historyczne, a sporządzenie sprawozdania o tym przypisują Mojżeszowi.a Ponadto świadectwem na rzecz autentyczności Księgi Exodus jest jej bezstronność, gdyż Mojżesz nie szczędzi w niej siebie ani swego ludu. Następne potwierdzenie znajdujemy w starożytnej tradycji żydowskiej, według której Pięcioksiąg — a w nim Księga Wyjścia — jest wiarogodny i napisany przez Mojżesza.

Pod względem chronologicznym Księga Wyjścia obejmuje około 145 lat historii Izraela, którą można podzielić na trzy etapy: pobyt Izraelitów w Egipcie (1:1 do 12:36), ich wymarsz, czyli exodus z Ramses w Egipcie do góry Synaj w Arabii (12:37 do 18:27) oraz postój na pustyni w pobliżu góry Synaj (19:1 do 40:38). Podczas każdego z tych etapów Jehowa dobitnie dawał poznać siebie: swe imię, zamierzenie, właściwości — zarówno słowem, jak i czynem. Wszystko to Mojżesz opisał najprawdopodobniej gdzieś do roku 1512 p.n.e.

IZRAELICI W EGIPCIE

Pierwsze dwa rozdziały zapoznają z przeżyciami potomków Jakuba w Egipcie. Izraelici mnożyli się tam tak szybko, że faraon narzucił im niewolę, ale mimo to ich liczba nadal wzrastała. Wtedy faraon rozkazał zabijać wszystkie noworodki płci męskiej. Losu tego uniknęło dziecko, które matka włożyła do skrzynki i puściła na wody Nilu. Niemowlę znalazła egipska księżniczka, przyjęła je za syna i nazwała imieniem Mojżesz, co znaczy „uratowany z wody”. Mojżesz wychował się w domu faraona. W wieku czterdziestu lat stanął po stronie swego uciśnionego ludu i zabił Egipcjanina, po czym musiał uciekać do Madianu. Ożenił się tam i przez następne czterdzieści lat był pasterzem.

Pewnego dnia Mojżesz zauważył, iż pali się pewien krzak, ale nie ulega strawieniu przez ogień; z tego krzaku zawołał na niego anioł Jehowy. Usłyszał, że ziemia, na której stoi, jest święta, i otrzymał polecenie, aby wrócił do Egiptu oraz wyzwolił lud z ucisku. Kiedy Mojżesz zapytał, na kogo ma się powołać jako swego mocodawcę, wtedy Bóg za pośrednictwem anioła odparł: „Oto, co masz powiedzieć synom Izraela: ‛Posłał mnie do was OKAŻĘ, ŻE JESTEM’”. — Wyjścia 3:14, NW.

Mojżesz prosił o dowody, którymi mógłby udokumentować, że Jehowa faktycznie mu się ukazał. Toteż Jehowa obdarzył go mocą dokonania na poczekaniu trzech cudów. Pierwszy z nich polegał na przemienieniu własnej laski w węża, a następnie z powrotem w laskę; przy drugim sprawił, że jego ręka pokryła się trądem, i potem ozdrowiała. Te dwa cuda, a także cudowne przemienienie wody w krew, Jehowa kazał Mojżeszowi dokonać przed starszymi jego ludu. Ale Mojżesz był nadzwyczaj nieśmiały, więc Jehowa wyznaczył mu do pomocy jego brata Aarona w charakterze rzecznika.

Rozdziały piąty i szósty mówią o wystąpieniu Mojżesza i Aarona przed faraonem z prośbą, aby pozwolił Izraelitom złożyć na pustyni ofiarę dla Jehowy. Ale faraon postawił pogardliwe i wyzywające pytanie: „Któż to jest Jehowa, żebym miał usłuchać jego głosu i wyprawić Izraela?” Faraon nie poprzestał na znieważaniu izraelskich niewolników, lecz na domiar złego nałożył im jeszcze większe ciężary. Jehowa zapewnił więc Mojżesza, że swoją mocą przekona faraona, aby wypuścił Izraelitów, i następnie oświadczył: „Zazwyczaj ukazywałem się Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi jako Bóg Wszechmocny, ale pod względem mego imienia Jehowa nie dałem się im poznać”. Samo imię Jehowa co prawda już słyszeli, ale teraz Bóg zamierzał tak wsławić swoje imię, jak nie uczynił tego nigdy dotąd: „Stanowczo poznacie, że jestem Jehową, waszym Bogiem”.b — Wyjścia 5:2; 6:3, 7, NW.

W dalszym ciągu sprawozdania jest mowa o Mojżeszu dokonującym przed faraonem wielu cudów, z których kilka potrafili naśladować magicy faraona. Chcąc dać się poznać faraonowi, Jehowa wyposażył Mojżesza w moc sprawienia dalszych cudów, które spadły na Egipt jako plagi: woda obróciła się w krew, pojawiły się masowo żaby, komary, muchy, zaraza padła na bydło, ludzi i zwierzęta obsypały wrzody. Po szóstej pladze faraonowi powiedziano: „Dlatego zostawiłem cię przy życiu, byś zobaczył siłę moją i by imię moje zostało rozsławione po całej ziemi” (Wyjścia 9:16). Zgodnie z tym oświadczeniem Jehowa w dalszym ciągu dawał się poznać zsyłając burzę gradową, której towarzyszył ogień, niszczycielską plagę szarańczy oraz trzydniową tak gęstą ciemność, że można jej było „dotknąć”. Dla podkreślenia, że te plagi zsyłał Jehowa, począwszy od czwartej omijały one Izraela. Te i inne sprawy są tematem rozdziałów od 7. do 10.

W ramach przygotowań do dziesiątej plagi Jehowa rozkazał obchodzić „paschę”. Dnia 10 Nisana w każdym domu musiano wybrać jagnię lub koźlę, zabić je 14 Nisana, krwią pokropić odrzwia i nadproża, mięso upiec, a po zachodzie słońca zjeść z gorzkimi ziołami i niekwaszonym chlebem. Nikomu z rodziny nie było wolno opuszczać domu. Około północy anioł Jehowy przeszedł przez kraj i zabił wszystkich pierworodnych Egiptu, od pierworodnego syna faraona aż do pierworodnego z najpośledniejszych zwierząt jucznych. — Wyjścia 11:1 do 12:36.

Z RAMSES DO GÓRY SYNAJ

Dzięki temu, że Jehowa dał się poznać w ten sposób, faraon poczuł się zmuszonym wypuścić Izraelitów. Najpierw spotkali się w Ramses. Ale faraon wkrótce zaczął żałować swego kroku i na czele potężnej armii ruszył w gorączkową pogoń, aby sprowadzić ich z powrotem. Chcąc zapewnić ucieczkę Izraelitom, którzy znaleźli się jak gdyby w sytuacji bez wyjścia, Jehowa dał się im poznać, otwierając szeroki korytarz przez Morze Czerwone. Faraon wraz z wojskiem puścił się za Izraelitami w ten korytarz. Skoro tylko Izraelici wydostali się bezpiecznie na drugi brzeg, za sprawą Jehowy morze się zamknęło, a faraon i jego żołnierze wszyscy potonęli. Jakże wielka była radość Izraelitów! Egipcjanie również poznali Jehowę, ale jak! — Wyjścia 12:37 do 15:21.

Ruszywszy stamtąd ku górze Synaj w Arabii, Izraelici raz po raz poznawali lepiej Jehowę. Przemienił im gorzką wodę w słodką, dostarczył mięsa w postaci stada przepiórek i zsyłał z nieba smaczną kaszowatą substancję, którą nazwali „manną”. — Wyjścia 15:22 do 18:27.

U STÓP GÓRY SYNAJ

W trzecim miesiącu po wyjściu z Egiptu Izraelici rozłożyli się obozem u stóp góry Synaj. Pozostałe rozdziały Księgi Wyjścia traktują o wydarzeniach, jakie się rozegrały w ciągu następnych dziewięciu miesięcy. Tam też za pośrednictwem słowa mówionego oraz zjawisk nadprzyrodzonych Izraelici dowiedzieli się jeszcze więcej o swym Bogu Jehowie, a zwłaszcza o Jego wzbudzającym grozę majestacie, o Jego mądrości, sprawiedliwości, miłości i mocy.

Na tym miejscu zawierają przymierze z Jehową, a On daje im swoje prawa, w których na czoło wysuwa się „Dziesięć Słów”, czyli Dekalog. Posłużyły one za podstawę systemu prawnego obowiązującego u wielu cywilizowanych narodów współczesnego świata. Izraelitom nie wolno było uznawać żadnych innych bogów — rywali Jehowy; nie śmieli oddawać czci żadnym posągom ani podobiznom; zakazano im wzywać nadaremno imienia Jehowy; mieli święcić siódmy dzień tygodnia, czyli szabat; mieli szanować rodziców; zabroniono im mordować, cudzołożyć, kraść, składać fałszywe świadectwo i nie wolno im było pożądać niczego, co należało do bliźniego. — Wyjścia 19:1 do 24:18.

Podczas czterdziestu dni pobytu na górze Mojżesz otrzymał wskazówki co do sposobu wielbienia Jehowy oraz budowy przenośnej świątyni, czyli przybytku (Wyjścia 25:1 do 31:18). Izraelitom sprzykrzyło się czekać na jego powrót, sporządzili więc złotego cielca i oddawali mu cześć. Kiedy Mojżesz zszedłszy z góry zobaczył to, ogarnął go taki gniew, że rozbił obie tablice zawierające Dziesięć Słów. Po stosownym ukaraniu bałwochwalców Mojżesz poszedł znowu na górę i otrzymał drugi komplet tablic.

Tym razem Mojżesz ujrzał w widzeniu chwałę Jehowy i usłyszał głos obwieszczający: „Jahwe! Jahwe! Bóg miłosierny i litościwy, nieskory do gniewu, wielki w miłosierdziu i prawdzie, (...) przebaczający występek, przewrotność i grzech; lecz nie pozostawia [ich] bez kary”. Oświadczeniem tym Jehowa jeszcze raz pomógł Mojżeszowi i Jego ludowi lepiej poznać swego Boga. — Wyjścia 34:6, 7, Kruszyński.

Kiedy Mojżesz znowu wrócił do Izraelitów, przystąpiono do dzieła budowy przybytku, czyli namiotu wielbienia. Zanim upłynął pierwszy rok od wyjścia z Egiptu, Izraelici sporządzili ten namiot oraz cały jego osprzęt. Po ustawieniu go i całkowitym wyposażeniu Jehowa Bóg ponownie wywyższył swoje imię, gdyż napełnił i okrył przybytek swą chwałą.

Zatem istotnie Księga Wyjścia opisuje, jak to zgodnie z obietnicą Jehowy nie tylko Izraelici, ale na równi z nimi też wrogowie poznali Jehowę lepiej niż kiedykolwiek przedtem. Jeżeli dowiadujemy się o tym, bierzemy sobie to do serca i w myśl tego postępujemy, także lepiej poznajemy prawdziwego Boga Jehowę i to dla naszego wieczystego dobra.

[Przypisy]