Lekcja 3

Biblia — nasz główny podręcznik

1, 2. Kiedy się zaczęło i kiedy dobiegło końca spisywanie Biblii, i jak dalece ta Księga jest rozpowszechniona?

¹ W teokratycznej szkole służby kaznodziejskiej naszym głównym podręcznikiem jest Biblia, i jako kaznodzieje dobrej nowiny powinniśmy być z nią dobrze obeznani. Powinniśmy wiedzieć, jak ta Księga powstała, co zawiera i jak się nią posługiwać.

² Spisywanie Biblii datuje się od roku 1513 p.n.e., wtedy bowiem Mojżesz otrzymał polecenie, żeby zaczął pisać. Pod koniec pierwszego wieku n.e. zakończył redagowanie swoich pism apostoł Jan, doprowadzając do końca — po upływie około szesnastu wieków — spisywanie całej Biblii. Dzisiaj Biblia jest dostępna, w całości lub częściowo, mniej więcej w 2000 języków. Tylko nieliczne książki osiągają milionowe nakłady. Biblia natomiast doczekała się już nakładów liczących miliardy egzemplarzy. Żadna inna książka nie może się wykazać takim rekordem. Oczywiście samo napisanie książki religijnej, przetrwanie jej przez setki lat oraz szacunek okazywany jej przez miliony wyznawców jeszcze nie dowodzi, że ta książka pochodzi od Boga. Musi ona nosić wiarygodne cechy Boskiego autorstwa, które by stanowiły potwierdzenie, że została natchniona przez Boga. Staranne zbadanie Biblii przekonuje szczerych ludzi, że faktycznie są takie dowody.

3, 4. W jakiej formie pierwotnie spisano Biblię i kiedy ją podzielono na rozdziały i wersety?

³ Spisana pierwotnie w językach hebrajskim, aramejskim i greckim Biblia składa się jak wiadomo z 66 ksiąg. Dokładna liczba ksiąg (czy pewne księgi występują razem czy oddzielnie) nie jest ważna, nie jest też ważna kolejność, w jakiej występują. Poszczególne księgi Biblii pozostawały oddzielnymi zwojami jeszcze długi czas po zamknięciu kanonu biblijnego, czyli katalogu natchnionych ksiąg, i starożytne katalogi różnią się pod względem kolejności wyliczania tych ksiąg. Najważniejszą rzeczą jest jednak, jakie księgi w nich występują. W istocie tylko o tych księgach, które dziś należą do kanonu, można słusznie powiedzieć, że są natchnione. Od najdawniejszych czasów przeciwstawiano się próbom włączenia do kanonu jeszcze innych pism.

⁴ Biblię spisano pierwotnie rzędami liter w sposób ciągły, bez podziału na zdania. Dopiero w dziewiątym wieku n.e. obmyślono pewien system podziału zdań przy pomocy znaków przestankowych. Główne zarysy naszego obecnego systemu interpunkcyjnego powstały w piętnastym wieku n.e. po wynalezieniu druku. Obecnego podziału Biblii na rozdziały i wersety (tzw. Biblia gdańska ma 1189 rozdziałów i 31 178 wersetów) również nie dokonali pierwotni pisarze. Nastąpiło to dopiero po upływie setek lat. Pisma Hebrajskie podzielili na wersety żydowscy uczeni zwani masoretami. Później, w trzynastym wieku n.e., dokonano podziału na rozdziały.

5, 6. W jakim sensie Biblia jest natchniona i jak można wyjaśnić występujące w niej różnice stylów?

⁵ Natchniony zbiór ksiąg. Około czterdziestu różnych osób służyło za sekretarzy jednego wielkiego Autora, aby spisać natchnione Słowo Jehowy. „Całe Pismo przez Boga jest natchnione”, a należą do niego Chrześcijańskie Pisma Greckie, jak również „inne pisma” (2 Tym. 3:16; 2 Piotra 3:15, 16). Przez „natchnienie” (inspirację) należy rozumieć nie tylko pobudzenie intelektu i uczuć do większych osiągnięć (jak się to często mówi o świeckich artystach i poetach), ale zredagowanie nieomylnych pism, które mają takie samo znaczenie, jakby je spisał sam Bóg. Bóg sprawił, że Jego duch zadziałał na wiernych mężczyzn, których użył do robienia zapisów pod swoim kierownictwem. Dlatego apostoł Piotr mógł oświadczyć: „Proroctwo (...) nigdy nie wynikło z woli człowieka, lecz od Boga przekazali je ludzie uniesieni duchem świętym” (2 Piotra 1:21, NW). Jednakże przynajmniej w jednym wypadku informacji dostarczył na piśmie sam Bóg. Było to Dziesięcioro Przykazań, które Bóg dał Mojżeszowi na dwóch ‛tablicach kamiennych pisanych palcem Bożym’ (2 Mojż. 31:18).

⁶ W niektórych wypadkach informacja została przekazana słowo w słowo, w formie ustnego polecenia (2 Mojż. 34:27). Również prorocy otrzymywali często specjalne orędzia, które musieli przekazać (1 Król. 22:14; Jer. 1:7). Są jednak dowody, że mężowie użyci przez Boga do spisania Pism świętych nie zawsze pisali tylko pod dyktando. Na przykład Janowi anioł Boży dał Objawienie „w znakach” i powiedział mu: „Co oglądasz, zapisz w zwoju” (Obj. 1:1, 2, 10, 11, NW). A więc widocznie Bóg uznał za stosowne zezwolić pisarzom Biblii na dobieranie słów i wyrażeń potrzebnych do opisania danych im widzeń, udzielając im zawsze niezbędnego kierownictwa, żeby końcowy wynik był dokładny i zgodny z Jego zamierzeniem (Kazn. 12:10). To niewątpliwie wyjaśnia widoczne w księgach Biblii różnice stylów.

7. Kim byli niektórzy pisarze Pism Hebrajskich i jakie wymagania stawiane prawdziwym prorokom spełniał każdy z nich?

⁷ W świetle wewnętrznego świadectwa pism Mojżesza nie da się zaprzeczyć, że są one natchnione przez Boga. Sam Mojżesz nie wpadł na myśl zostania wodzem Izraelitów. W pierwszej chwili nawet wymawiał się od tego (2 Mojż. 3:10, 11; 4:10-14). To raczej Bóg wywyższył Mojżesza i obdarzył go nadprzyrodzonymi zdolnościami. Nawet kapłani uprawiający magię musieli przyznać, że sprawcą tego, co czynił Mojżesz, był Bóg (2 Mojż. 4:1-9; 8:16-19). Posłuszny wobec przykazania Bożego i mając Boskie świadectwo ducha świętego, Mojżesz został pobudzony najpierw do wypowiedzenia, a potem do spisania części Biblii (2 Mojż. 17:14). Po śmierci Mojżesza doszły do tego pisma Jozuego, Samuela, Gada i Natana (Jozuego, Sędziów, Ruty, 1 i 2 Samuela). Królowie Dawid i Salomon również przyczynili się do zwiększenia objętości kanonu Pism świętych. Potem pojawili się prorocy, od Jonasza do Malachiasza, z których każdy przydał coś do kanonu Biblii. Każdy z osobna spełniał wyłuszczone przez Jehowę wymagania stawiane prawdziwym prorokom. Mówili w imieniu Jehowy, ich proroctwa spełniały się i prowadzili ludzi do Boga (5 Mojż. 13:1-3; 18:20-22).

8. Co jest najbardziej miarodajnym dowodem kanoniczności Pism Hebrajskich?

⁸ Tak jak Jehowa natchnął ludzi do pisania, tak też — logicznie rzecz biorąc — musiał pokierować gromadzeniem tych natchnionych pism. Według tradycji żydowskiej po ponownym osiedleniu się wygnanych Żydów w Judei zajmował się tym Ezdrasz, który dobrze się nadawał do tej pracy, ponieważ był jednym z natchnionych pisarzy Biblii, kapłanem oraz „biegłym odpisywaczem w prawie Mojżeszowym” (Ezdr. 7:1-11, NW). Kanon Pism Hebrajskich został ustalony pod koniec piątego wieku p.n.e. Zawierał te same pisma, które są w nim dzisiaj i które obecnie dzielą się na 39 ksiąg. O ich kanoniczności nie decydował żaden sobór zwołany przez ludzi; od samego początku były uznawane przez Boga. Najbardziej miarodajnym świadectwem kanoniczności Pism Hebrajskich są niepodważalne wypowiedzi Jezusa Chrystusa oraz pisarzy Chrześcijańskich Pism Greckich. Chociaż obficie czerpali z Pism Hebrajskich, to jednak nigdy nie cytowali z ksiąg apokryficznych (Łuk. 24:44, 45).

9, 10. Co stanowi gwarancję, że księgi Chrześcijańskich Pism Greckich rzeczywiście należą do kanonu Biblii?

⁹ Spisanie i zestawienie 27 ksiąg Chrześcijańskich Pism Greckich odbyło się w podobny sposób jak sporządzenie Pism Hebrajskich. Chrystus „dał dary w ludziach”, a więc „dał niektórych jako apostołów, niektórych jako proroków, niektórych jako ewangelizatorów, niektórych jako pasterzy i nauczycieli” (Efez. 4:8, 11-13, NW). Pod wpływem oddziaływającego na nich świętego ducha Bożego głosili oni zborowi chrześcijańskiemu zdrowe nauki. Jezus zapewnił swych apostołów, że duch Boży będzie im pomagał, że będzie ich pouczał i prowadził oraz przypominał im to, co usłyszeli od niego, a ponadto że oznajmi im, co ma przyjść (Jana 14:26; 16:13). Stanowiło to gwarancję wiarygodności i dokładności ich sprawozdań ewangelicznych.

¹⁰ Rzeczywistym sprawdzianem kanoniczności nie jest to, ile razy lub który nieapostolski pisarz cytował z danej księgi. Sama treść księgi musi zawierać dowody, że jest wynikiem działania ducha świętego. A zatem nie może ona popierać zabobonów, demonizmu ani kultu stworzeń. Musi być całkowicie zgodna z resztą Biblii. Każda księga musi pasować do Boskiego „wzoru zdrowych słów” i zgadzać się z naukami Jezusa (2 Tym. 1:13, NW). Apostołowie bezsprzecznie mówili z Boskiego upoważnienia. Za sprawą ducha świętego posiadali „rozeznawanie inspirowanych wypowiedzi” i umieli ocenić, czy pochodziły od Boga (1 Kor. 12:4, 10, NW). Wraz ze śmiercią Jana, ostatniego apostoła, skończył się ten godny zaufania łańcuch mężów natchnionych przez Boga. Po spisaniu Objawienia oraz Ewangelii i listów Jana został więc zamknięty kanon biblijny. Harmonijność 66 ksiąg naszej Biblii świadczy o tym, że Pismo Święte stanowi jednolitą całość, i zaleca ją nam jako rzeczywiście pochodzące od Jehowy słowo natchnionej prawdy.

11. Jakie informacje byłyby dla ludzi niedostępne, gdyby nie Biblia?

¹¹ Treść. Biblia zawiera informacje, których ludzie nie mogliby otrzymać w inny sposób. Na przykład Pierwsza Księga Mojżeszowa informuje o stworzeniu ziemi; dowiadujemy się z niej, co się działo przed pojawieniem się człowieka (1 Mojż. 1:1-31). Biblia informuje nas też o rozmowach, które miały miejsce w niebiosach i których nie mogłoby usłyszeć żadne ucho ludzkie, gdyby Bóg o tym nie powiadomił (Ij. 1:6-12; 1 Król. 22:19-23).

12, 13. Czego się dowiadujemy z Pisma Świętego o Jehowie i Jezusie Chrystusie?

¹² A co ważniejsze, Biblia zapoznaje nas z Jehową. Opowiada szczegółowo cudowne wizje Jehowy, którymi zostali zaszczyceni Jego słudzy (Dan. 7:9, 10). Biblia zapoznaje nas także z Boskim imieniem „Jehowa”, które w masoreckim tekście Pism Hebrajskich występuje przeszło 6800 razy. Z Biblii dowiadujemy się o wybitnych przymiotach Jehowy, takich jak: miłość, mądrość, sprawiedliwość, miłosierdzie, wielkoduszność, cierpliwość, doskonałość wiedzy, niezmienność (2 Mojż. 34:6, 7). Ponadto Biblia dużo mówi o Synu Bożym oraz o ważnej roli, jaką on odgrywa w zamierzeniu Bożym (Kol. 1:17, 18; 2:3; 2 Kor. 1:20). Kiedy ten Syn Boży przebywał na ziemi, mógł więcej niż ktokolwiek inny zaznajomić nas z Jehową. Mógł bowiem powiedzieć: „Kto mnie zobaczył, zobaczył także i Ojca” (Jana 14:9, BT).

¹³ W Biblii zostały objawione szczegóły rozwoju zamierzeń Bożych. Wszystkie zapowiedziane błogosławieństwa dla posłusznych ludzi ześrodkowały się na obiecanym Zbawcy, którego miał wzbudzić Jehowa. W ogrodzie Eden Bóg nazwał go „nasieniem” niewiasty Bożej (1 Mojż. 3:15). W swoim czasie Bóg obiecał, że to Nasienie przyjdzie przez Abrahama (1 Mojż. 22:18). Wskazał, że obiecany Zbawca zostanie wiecznotrwałym królem i kapłanem „według wzoru Melchisedeka” (Ps. 110:4, Szeruda; Hebr. 7:1-28). Zawarł z Izraelem przymierze prawa ustanawiające kapłaństwo i ofiary, a wszystko to było „cieniem przyszłych dóbr” (Hebr. 10:1; Kol. 2:17). Dawidowi dano obietnicę, że królowanie pozostanie na wieki w jego rodzie (2 Sam. 7:11-16). Dziedzicem tej obietnicy oraz tym, na kogo wszystkie inne proroctwa wskazywały jako na Wyzwoliciela, okazał się Jezus Chrystus. A zatem na każdej stronicy Biblia skupia uwagę na zasadniczym temacie natchnionych pism — na Królestwie Bożym pod władzą Jezusa Chrystusa, przez które Jehowa urzeczywistni swoje zamierzenie.

14-17. Dlaczego zawarte w Biblii proroctwa oraz rady w sprawach moralnych są dla nas wszystkich bardzo cenne?

¹⁴ Jako księga prorocza Biblia nie ma sobie równej. Nadaje ona przez to znaczenie wydarzeniom historycznym i wskazuje, dlaczego przybrały taki, a nie inny obrót (Łuk. 19:41-44). Mówi o przyszłości wszystkich rządów istniejących dzisiaj na świecie (Dan. 2:44). Objaśnia współczesne wydarzenia i wskazuje, że żyjemy w przepowiedzianym czasie końca tego starego systemu i że wkrótce Bóg usunie wszystkich złych (2 Tym. 3:1-5; Ps. 37:9, 10).

¹⁵ Bez Biblii nie znalibyśmy prawdziwego celu życia (Kazn. 12:13). Ona wyjaśnia, że człowiek nie jest dziełem ślepego trafu, tylko stworzeniem Boga, który powziął względem ludzkości pewien dobrotliwy zamiar. I wreszcie Biblia wyjaśnia, co jest wolą Bożą dla nas dzisiaj i jak możemy znaleźć w życiu prawdziwe zadowolenie (Obj. 4:11; 1 Tym. 2:3, 4; Ps. 16:11).

¹⁶ Dzieje ludzkości dowodzą, że człowiek nie potrafi pomyślnie pokierować swymi krokami niezależnie od Boga. A tylko Biblia może mu zapewnić niezbędne kierownictwo. Udziela ona pouczeń pod względem moralnym, wyjaśnia bowiem, co Bóg potępia, a co pochwala (Gal. 5:19-23). Okazuje się najpraktyczniejszą pomocą w świecie, który odrzucił wszelkie hamulce moralne. Pomaga nam poznać Boży punkt widzenia i zaskarbić sobie Jego upodobanie. Wskazuje nam drogę do życia wiecznego w ustanowionym przez Boga nowym świecie (Jana 17:3).

¹⁷ Czy więc nie jest oczywiste, dlaczego ta Księga nad księgami powinna być naszym podstawowym podręcznikiem do studium? Przede wszystkim chrześcijanie są żywo zainteresowani badaniem Księgi, której autorem jest Ten, do kogo Syn Boży powiedział: „Słowo twoje jest prawdą” (Jana 17:17). Dlatego Biblia zajmuje pierwsze miejsce w programie nauczania teokratycznej szkoły służby kaznodziejskiej.