„RZUCAJ SWÓJ CHLEB NA POWIERZCHNIĘ WÓD”

26, 27. Jakie zasady biblijne należałoby zastosować, gdyby partner małżeński nie reagował na wysiłki zmierzające do pokojowego usunięcia różnic w poglądach? Dlaczego?

²⁶ A co zrobić, gdy współmałżonek nie reaguje na twoje wysiłki zmierzające do pokojowego usunięcia różnic w poglądach? Zastosuj się do rady biblijnej: „Nikomu złem za złe nie odpłacajcie”. Bierzmy wzór z Jezusa: „Gdy Mu złorzeczono, nie złorzeczył”. Dziś przyjęte jest odpłacanie złem za złe. Jeśli jednak i ty zaczniesz tak postępować, pozwolisz drugim kształtować siebie, a oni zrobią z ciebie kogoś, kim w gruncie rzeczy wcale nie jesteś. Zrobią z ciebie kogoś, kim oni są. Gdy do tego dopuszczasz, zaprzeczasz samemu sobie, temu, za czym się opowiadasz, oraz zasadom, które cenisz. Czy nie lepiej iść w ślady Jezusa, który zawsze pozostawał wierny sobie i nie zmieniał się pod wpływem słabości swego otoczenia? „Jeśli nie dochowujemy wiary, On pozostaje wierny, bo nie może przeczyć samemu sobie” (Rzymian 12:17; 1 Piotra 2:23; 2 Tymoteusza 2:13, Bp).

²⁷ Gdy starcza ci sił, żeby powstrzymać obieg zła dobrem, wtedy może ci się udać uruchomienie obiegu dobra. „Odpowiedź łagodna uśmierza zapalczywość” (Przysłów 15:1). Łagodna odpowiedź nie jest oznaką słabości, tylko siły, i druga strona to wyczuje. Ponieważ tyle ludzi oddaje pięknym za nadobne, więc może dobrocią uda ci się dokonać przełomu i uruchomić obieg dobra. Mówią o tym niektóre wersety biblijne: „Kto innych syci, sam bywa nasycony”. „Jaką miarą mierzycie, taką wam odmierzą”. „Rzucaj swój chleb na powierzchnię wód, a po wielu dniach znowu go odnajdziesz” (Przysłów 11:25; Łukasza 6:38; Koheleta 11:1, Bp). Może wypadnie ci trochę poczekać, zanim twoje wysiłki w świadczeniu dobra wywołają pożądaną reakcję. Nie zbiera się plonów zaraz na drugi dzień po wysianiu ziarna. Niemniej „co człowiek sieje, to i żąć będzie (...). W czynieniu dobrze nie ustawajmy, bo gdy pora nadejdzie, będziemy zbierać plony, o ile w pracy nie ustaniemy” (Galatów 6:7-9).

28. Jakie piękne zasady podane w biblijnej Księdze Przysłów mogą pomóc w prowadzeniu szczęśliwego życia małżeńskiego?

²⁸ Oto szereg wersetów i pytań, które para małżeńska może wspólnie omówić:

Przysłów 14:29 (Bp): „Człowiek opanowany [nierychły do gniewu, Bw] jest pełen rozwagi, skory do gniewu ujawnia swoją głupotę”. Czy po namyśle nie dochodzisz często do wniosku, że właściwie nie ma się o co gniewać?

Przysłów 17:27 (Bp): „Kto jest w słowach powściągliwy, ma rozsądek, spokojnego ducha jest człowiek rozumny”. Czy starasz się zachować spokój ducha i powściągliwość w słowach, które mogłyby rozdrażnić twego męża (żonę)?

Przysłów 25:11 (Bp): „Czym jabłka złote na srebrnej rzeźbie, tym słowo wypowiedziane we właściwym czasie”. Słowo bardzo trafne w określonej sytuacji kiedy indziej może być niestosowne. Czy zawsze starasz się wypowiadać właściwe słowa we właściwym czasie?

Przysłów 12:18 (Bp): „Mowa nierozważnych razi jak miecz, język mądrych przynosi uzdrowienie”. Czy zanim coś powiesz, zastanawiasz się, jak to podziała na współmałżonka?

Przysłów 10:19 (Bp): „Obfitość słów nie obejdzie się bez błędu, mądrze postępuje, kto panuje nad wargami”. Czasem w zdenerwowaniu człowiek powie coś, czego wcale nie miał na myśli, a potem tego żałuje. Czy się tego wystrzegasz?

Przysłów 20:3: „Zaprzestać sporu zaszczytem dla męża, bo każdy, kto głupi, wybucha”. Do kłótni potrzeba dwojga. Czy masz tyle dojrzałości, żeby zainicjować przerwanie kłótni?

Przysłów 10:12 (Bp): „Nienawiść rozpala spory, ale miłość pokrywa wszelkie błędy”. Czy ciągle wracasz do starych sporów, czy też tak kochasz męża (żonę), że o nich zapominasz?

Przysłów 14:9 (New English Bible): „Głupi jest zbyt wyniosły, żeby coś naprawić; ludzie prawi wiedzą, co znaczy pojednanie”. Czy nie jesteś zbyt dumny (dumna), żeby iść na ustępstwa i szukać pokoju w małżeństwie?

Przysłów 26:20 (Bp): „Gdy drew brakuje, gaśnie ogień”. Czy potrafisz przestać się kłócić, czy też zawsze musisz mieć ostatnie słowo?

Efezjan 4:26: „Niech nad waszym gniewem nie zachodzi słońce”. Czy przez dłuższy czas nawracasz do różnicy zdań, utrudniając tym życie sobie i współmałżonkowi?

29. Jakie podstawowe czynniki trzeba uwzględniać, żeby małżeństwo mogło być szczęśliwe?

²⁹ Mądra rada jest pożyteczna tylko wtedy, gdy się jej usłucha. Przekonaj się o tym. Nigdy też nie wahaj się wziąć pod uwagę propozycji współmałżonka. Sprawdź, czy nie warto z niej skorzystać. Kto jest winien, gdy coś się nie uda? To nieważne. Rzecz w tym, jak to naprawić. Bądź elastyczny, wypowiadaj się otwarcie, gdy zachodzi różnica zdań, i nie bierz siebie zbyt poważnie. Rozmawiajcie ze sobą! Jeśli miłujesz współmałżonka tak jak siebie, to nie sprawi ci trudności dopasowanie się, żeby wasze małżeństwo było szczęśliwe (Mateusza 19:19; Kapłańska 19:18).

Rozdział 4

Mąż zasługujący na głęboki szacunek

1, 2. Jak można sobie zaskarbić szacunek i jak to unaocznia przykład Jezusa Chrystusa?

SZACUNKU nie da się wymusić. Musisz nań zasłużyć swoimi wypowiedziami, swoim postępowaniem i tym, czym jesteś.

² Wymownym przykładem tego był Chrystus Jezus, który jako nauczyciel zyskał szacunek dzięki swemu sposobowi nauczania. Gdy wygłosił Kazanie na Górze, „tłumy zdumiewały się Jego nauką”. Co mu zjednało taki szacunek? Poleganie na Słowie Bożym, Biblii, a nie na poglądach ludzkich. Jedynym autorytetem był dla niego Jehowa Bóg i Jego słowo prawdy. Zarówno przyjaciele, jak i wrogowie darzyli Jezusa szacunkiem, gdyż na to zasługiwał (Mateusza 7:28, 29; 15:1-9; Jana 7:32, 45, 46).

3. Jaki obowiązek według Listu do Efezjan 5:33 ma żona i czego to wymaga od męża?

³ W Liście do Efezjan 5:33 (NW) znajdujemy polecenie: „Żona powinna mieć głęboki szacunek dla swego męża”. Mąż musi jednak dokładać starań, żeby zasługiwać na taki szacunek; w przeciwnym razie żonie będzie bardzo trudno zastosować się do tego polecenia. Jak mąż może spełniać swoją rolę zgodnie ze wskazówkami biblijnymi, żeby sobie zjednać taki szacunek?

PRZEZ WŁAŚCIWE SPEŁNIANIE ZADANIA GŁOWY RODZINY

4. Jaką rolę Biblia wyznacza mężowi?

⁴ W małżeństwie Biblia wyznacza mężowi rolę głowy: „Żony niech będą podporządkowane mężom tak jak Panu, ponieważ mąż jest głową żony, jak i Chrystus jest głową zboru, będąc zbawicielem tego ciała. Istotnie, jak zbór jest podporządkowany Chrystusowi, tak też niech będą żony swym mężom we wszystkim” (Efezjan 5:22-24, NW). Czy to postanowienie rzeczywiście przyczynia się do szczęścia rodziny? Część kobiet wypowiada się przeciw tak zwanemu męskiemu szowinizmowi, to znaczy przeciw zarozumiałemu i wygórowanemu mniemaniu, jakie niektórzy mężczyźni mają o swej pozycji w porównaniu z kobietami. Chcielibyśmy jednak od razu zaznaczyć, że nauki biblijne nie popierają takiego szowinizmu męskiego.

5. Co mąż powinien brać pod uwagę, jeśli chodzi o spełnienie zadania głowy rodziny, i na kim powinien się wzorować?

⁵ Biblia mówi wyraźnie, że zwierzchnictwu podlega nie tylko kobieta, lecz także mężczyzna. W Liście 1 do Koryntian (rozdział 11, werset 3) znajdujemy następującą wypowiedź, którą apostoł Paweł skierował do zboru w Koryncie: „Chciałbym, żebyście wiedzieli, że głową każdego mężczyzny jest Chrystus, mężczyzna zaś jest głową kobiety, a głową Chrystusa — Bóg”. A zatem głową mężczyzny jest Chrystus i właśnie z przykładu oraz nauk Boga i Chrystusa ty, mężu, masz się uczyć, jak spełniać swoje zadanie głowy rodziny.

6. Czego mężowie mogą się nauczyć od Jehowy i Jezusa Chrystusa, jeśli chodzi o sprawowanie zwierzchnictwa?

⁶ Zwierzchnictwo Jehowy nad Chrystusem jest nacechowane serdeczną życzliwością, a wyrazem oddźwięku, jaki to znajduje w Chrystusie, są jego słowa: „Jest moją radością, mój Boże, czynić Twoją wolę” (Psalm 40:9; Hebrajczyków 10:7). Również Jezus Chrystus sprawuje swoje zwierzchnictwo z miłością. Do ludzi, których zapraszał, żeby zostali jego uczniami, powiedział: „Jestem cichy i pokorny sercem, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych” (Mateusza 11:29). Członkowie jego zboru, przyrównanego w Piśmie Świętym do oblubienicy, rzeczywiście znajdują pod jego zwierzchnictwem takie ukojenie. Nie wykorzystał ich, lecz z miłości do nich złożył siebie w ofierze. Właśnie w taki sposób mąż ma sprawować zwierzchnictwo nad żoną: „Mężowie, stale miłujcie żony, tak jak też Chrystus umiłował zbór i za niego dał siebie samego. (...) W ten sam sposób mężowie powinni miłować żony jak własne ciała. Kto miłuje żonę, miłuje siebie samego, a nikt nie ma w nienawiści własnego ciała, ale je karmi oraz pielęgnuje, jak i Chrystus postępuje wobec zboru (...) niech też każdy z was tak miłuje żonę jak siebie samego; z drugiej strony żona powinna mieć głęboki szacunek dla swego męża” (Efezjan 5:25-29, 33, NW). Jeżeli dajesz dobry przykład, podporządkowując się swej głowie, Chrystusowi, to żonie nietrudno będzie mieć głęboki szacunek dla twego zwierzchnictwa mężowskiego, a nawet może jej to sprawiać przyjemność.

7, 8. Pod jakim względem niektórzy mężowie nie spełniają swojej roli głowy rodziny?

⁷ Poważne trudności wyłaniają się dopiero wtedy, gdy wskutek niedoskonałości i wrodzonego samolubstwa mąż żąda szacunku dla siebie jako głowy rodziny, ale sam nie okazuje żonie należnej miłości i względów. W takim wypadku żona często mówi, że mąż wcale jej nie kocha i że myśli tylko o własnej przyjemności i własnym zadowoleniu. Poza tym niektóre żony skarżą się, że mężowie są apodyktyczni. Być może doszło do tego w wyniku podejmowania przez żonę prób przejęcia roli głowy rodziny, na co mąż nie chce się zgodzić. A może mężczyzna wyrósł w środowisku, w którym mężowie są na ogół aroganccy i władczy. Ale bez względu na przyczyny takie nadużywanie stanowiska głowy nikomu nie przysparza szacunku.

⁸ Z drugiej strony niektórzy mężowie nie nadużywają swych uprawnień, tylko z nich rezygnują. Podejmowanie wszelkich decyzji pozostawiają żonom albo też mówią im, żeby ich „nie popędzały”, ale sami ciągle odkładają powzięcie decyzji, ze szkodą dla rodziny. Co prawda tacy mężczyźni mogą pod względem fizycznym nie być leniwi ani ociężali, ale jeśli unikają wysiłku umysłowego, rezultaty mogą być takie, jakie opisano w Księdze Przypowieści [Przysłów] 24:33, 34 (Bw): „Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę założysz ręce, aby odpocząć, a wtem zaskoczy cię ubóstwo jak włóczęga i niedostatek jak zbrojny mąż”.

9, 10. Czyje zdanie mąż powinien uwzględniać przy podejmowaniu decyzji, które dotyczą całej rodziny?

⁹ Żona będzie cię szanować, jeżeli jesteś zrównoważony, stanowczy i umiesz podejmować decyzje. Nie oznacza to jednak, że nie masz się radzić nikogo w rodzinie albo że nie powinieneś poważnie potraktować zdania żony, ponieważ akurat myśli inaczej. Na początku sprawozdania biblijnego dowiadujemy się o trudnościach, które się wyłoniły w domu Abrahama i Sary. Chodziło o ich syna Izaaka i o syna służącej Hagar. Sara zaproponowała rozwiązanie, które było sprzeczne z zapatrywaniem Abrahama, ale Bóg powiedział do niego: „Posłuchaj jej” (Rodzaju 21:9-12).

¹⁰ Nie znaczy to, że mąż ma się zawsze przychylać do życzeń żony. Warto jednak omawiać z nią decyzje dotyczące rodziny i zachęcać ją do swobodnego wyrażania poglądów i uczuć. Zawsze przywiązuj wagę do wymiany myśli, bądź przystępny, a przed powzięciem decyzji należycie rozważ propozycje żony. Jako głowa domu nigdy nie zachowuj się władczo, nie bądź tyranem, ale okazuj pokorę. Nie jesteś doskonały i popełniasz błędy, a gdy ci się to zdarzy, chciałbyś, żeby żona była wyrozumiała. W takich okolicznościach żonie, której mąż jest pokorny, łatwiej będzie uszanować jego stanowisko głowy rodziny niż żonie, która ma męża zarozumiałego.

PRZEZ ZAPEWNIANIE PRZYZWOITEGO UTRZYMANIA

11, 12. (a) Do czego jest obowiązany mąż, jeśli chodzi o utrzymanie rodziny? (b) Dlaczego jednak środki do życia zdobywa się w gruncie rzeczy wspólnym wysiłkiem?

¹¹ Mąż jest obowiązany zapewniać rodzinie niezbędne środki do życia. Wskazuje na to List 1 do Tymoteusza 5:8: „A jeśli kto nie dba o swoich, a zwłaszcza o domowników, wyparł się wiary i gorszy jest od niewierzącego”. W wielu krajach koszty utrzymania są dziś bardzo wysokie, ty zatem jako mąż musisz zadecydować, jak zarabiać na życie. Prawdopodobnie dojdziesz do wniosku, że poza przynoszeniem do domu swoich poborów trzeba także razem z żoną układać budżet domowy, co do którego oboje bylibyście zgodni. Daje wam to możliwość kontrolowania wydatków. Budżet domowy pomoże wam uniknąć życia ponad stan i może się w znacznym stopniu przyczynić do uniknięcia sporów, do których niekiedy dochodzi, gdy pieniądze rozejdą się przed następną wypłatą.

¹² Chociaż na ogół pieniądze na utrzymanie rodziny przynosi mąż, to jednak nie wolno zapominać, że zdobywa się je wspólnymi wysiłkami. Jeżeli ty, mężu, wyobrażasz sobie, że czynisz to sam, to spróbuj sobie obliczyć, ile by cię kosztowało najęcie kogoś, kto robiłby zakupy, gotował, zmywał i dbał o mieszkanie, kto byłby dekoratorką, niańką i tak dalej. Zazwyczaj żona zaoszczędza takich wydatków, ponieważ wykonuje te prace, co oczywiście wchodzi w zakres jej obowiązków w rodzinie. A jeżeli jeszcze notuje wydatki domowe, to do powyższej listy możesz dopisać: „księgowa”. Jakże słuszne są słowa z Księgi Przysłów 18:22 (Bp): „Kto znalazł żonę dobrą, znalazł skarb”.

13. Jakiego poglądu na dobra materialne powinny się wystrzegać pary małżeńskie i co na tym zyskają?

¹³ Zarabianie na utrzymanie rodziny zawsze wiąże się z pewnym niebezpieczeństwem grożącym zarówno tobie, jak i żonie: możecie łatwo popaść w usposobienie materialistyczne. Niewiele rzeczy jest w stanie tak gruntownie podkopać fundamenty szczęścia rodzinnego, jak takie usposobienie. „Nic bowiem nie przynieśliśmy na ten świat; nic też nie możemy z niego wynieść” — mówi pisarz biblijny Paweł. „Mając natomiast żywność i odzienie, i dach nad głową, bądźmy z tego zadowoleni. A ci, którzy chcą się bogacić, wpadają w pokusę i w zasadzkę oraz w liczne nierozumne i szkodliwe pożądania. One to pogrążają ludzi w zgubę i zatracenie. Albowiem korzeniem wszelkiego zła jest chciwość pieniędzy. Za nimi to uganiając się, niektórzy zabłąkali się z dala od wiary i siebie samych przeszyli wielu boleściami”. Żadne mienie zdobyte przez kierowanie się w życiu usposobieniem materialistycznym nigdy nie zdoła zrównoważyć bólu, jaki sprawia osłabienie, a w końcu zerwanie więzów rodzinnych. Straty duchowe i uczuciowe są znacznie wyższe niż zyski materialne (1 Tymoteusza 6:7-10).

14. Co stanowi o tym, czy dobra materialne nie odgrywają w życiu człowieka zbyt wielkiej roli?

¹⁴ Materializm to miłość do dóbr materialnych, a nie samo posiadanie takich dóbr. Ktoś może być ubogi i mieć usposobienie materialistyczne, może też być bogaty i mieć usposobienie duchowe. Rzecz w tym, gdzie jest jego serce. Jezus powiedział: „Nie gromadźcie sobie skarbów na ziemi, gdzie mól i rdza niszczą i gdzie złodzieje włamują się i kradną. Gromadźcie sobie skarby w niebie, gdzie ani mól, ani rdza nie niszczą, i gdzie złodzieje nie włamują się i nie kradną. Bo gdzie jest twój skarb, tam będzie i serce twoje” (Mateusza 6:19-21).

15, 16. Co jeszcze, poza troszczeniem się o zaspokajanie potrzeb materialnych, powinien robić mąż, żeby rodzina czuła się szczęśliwa?

¹⁵ Mąż, który dba o zapewnienie przyzwoitego utrzymania, bierze sobie do serca to biblijne napomnienie i zabiega nie tylko o dostarczenie rodzinie tego, co jest potrzebne dla ciała, lecz także znajduje czas na zaspokajanie jej potrzeb duchowych. Jaki byłby pożytek, gdybyś dla zdobycia środków materialnych poświęcał tyle czasu pracy świeckiej, że już nie starczyłoby ci sił na budowanie rodziny pod względem duchowym ani nie miałbyś kiedy tego robić? Chcąc posiąść mądrość potrzebną do pomyślnego rozwiązywania problemów życiowych, powinno się znajdować czas na ugruntowywanie w rodzinie wierności dla sprawiedliwych zasad. Osiąga się to przez wspólne czytanie i omawianie Słowa Bożego, a także przez wspólną modlitwę. Obowiązkiem męża, jako głowy rodziny, jest objęcie w tym przewodnictwa. Osiągane korzyści po stokroć przewyższą poświęcony na to czas i wysiłek. Niezawodnie spełni się następująca obietnica Boża: „Pamiętaj o nim na wszystkich swoich drogach, a On prostować będzie twoje ścieżki!” (Przypowieści 3:6, Bw).

¹⁶ Mąż, który prosi Stwórcę o kierownictwo, docenia zrównoważoną radę z Księgi Kaznodziei [Koheleta] 7:12 (NW): „Mądrość bowiem służy ochronie, tak jak ochronie służy pieniądz; ale korzyści z wiedzy tkwią w tym, że mądrość sama zachowuje przy życiu tych, którzy ją mają”. Pracując zatem na przyzwoite utrzymanie rodziny, mąż nie szczędzi trudu, żeby zaspokoić jej potrzeby materialne. Niemniej nie pokłada nadziei „w niepewnych bogactwach, lecz w Bogu”. Daje dobry przykład w przywiązywaniu szczególnej wagi do spraw duchowych, aby razem z żoną „mocno uchwycić rzeczywiste życie” (1 Tymoteusza 6:17-19, NW). Starania męża o zaspokojenie zarówno cielesnych, jak i duchowych potrzeb rodziny, zjednują mu szacunek bogobojnej żony.