10, 11. (a) Co ONZ ogłosiła w roku 1986 i jak na to zareagowano? (b) Ile „rodzin religijnych” zgromadziło się w Asyżu, by modlić się o pokój, i czy Bóg wysłuchuje takich modlitw? Objaśnij to szerzej.

¹⁰ Usiłując dodać otuchy mieszkańcom ziemi, ONZ proklamowała rok 1986 „Międzynarodowym Rokiem Pokoju” i wybrała dla niego hasło: „Chronić pokój i przyszłość ludzkości”. Walczące narody wezwano do złożenia broni co najmniej na rok. Jak zareagowały? Według sprawozdania Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem w samym tylko roku 1986 wojny uśmierciły aż pięć milionów ludzi! Wypuszczono wprawdzie okolicznościowe monety i znaczki pocztowe, ale większość narodów niewiele uczyniła dla krzewienia w owym roku idei pokoju. Niemniej religie świata, które jak zawsze pragnęły pozostawać w dobrych stosunkach z ONZ, w najrozmaitszy sposób postarały się, by ów rok nabrał rozgłosu. W dniu 1 stycznia 1986 roku papież Jan Paweł II wyraził uznanie dla działalności ONZ i poświęcił ten nowy rok pokojowi. A 27 października zgromadził przywódców wielu religii światowych w Asyżu we Włoszech, by modlić się o pokój.

¹¹ Czy Bóg wysłuchuje takich modlitw o pokój? A do którego Boga modlili się ci przywódcy religijni? Gdyby ich zapytać, każda grupa odpowiedziałaby co innego. Czy istnieje więc jakiś panteon milionów bóstw mogących wysłuchiwać i spełniać prośby przedstawiane na rozmaite sposoby? Wielu uczestników tamtego spotkania kierowało modły do Trójcy czczonej w chrześcijaństwie.c Buddyści, hinduiści i inni śpiewali modlitwy do niezliczonej liczby bóstw. Ogółem zebrało się 12 „rodzin religijnych”, reprezentowanych przez takich dostojników, jak anglikański arcybiskup Canterbury, buddyjski dalajlama, rosyjski metropolita prawosławny, prezes tokijskiego Stowarzyszenia Świątyni Sinto, afrykańscy animiści i dwóch Indian amerykańskich, przystrojonych w imponujące pióropusze. Było to, delikatnie mówiąc, barwne grono uczestniczące w efektownym widowisku telewizyjnym. Pewna grupa modliła się nieprzerwanie przez 12 godzin (porównaj Łukasza 20:45-47). Czy jednak którakolwiek z owych modlitw przedarła się przez chmury deszczowe unoszące się nad tym zgromadzeniem? Nie, a to z następujących powodów:

12. Z jakich powodów Bóg nie wysłuchał modłów o pokój, zanoszonych przez przywódców religijnych tego świata?

¹² W przeciwieństwie do tych, którzy ‛chodzą w imieniu Jehowy’, żaden ze wspomnianych przedstawicieli religii nie modlił się do żywego Boga Jehowy, którego imię pojawia się w pierwotnym tekście Biblii około 7000 razy (Micheasza 4:5, NW; Izajasza 42:8, 12).d Jako grupa nie przystępowali do Boga w imieniu Jezusa Chrystusa, a większość nawet weń nie wierzyła (Jana 14:13; 15:16). Nikt z nich nie spełnia tego, co stanowi wolę Bożą na dzień dzisiejszy, nie ogłaszają bowiem, że prawdziwą nadzieją dla ludzkości nie jest ONZ, lecz ustanowione już nad całym światem Królestwo Boże (Mateusza 7:21-23; 24:14; Marka 13:10). Większość reprezentowanych organizacji religijnych była uwikłana w krwawe wojny znane z kart historii, między innymi w obie wojny światowe z naszego stulecia. Bóg oznajmia takim ludziom: „Choćbyście pomnożyli wasze modlitwy, nie wysłucham was, bo na waszych rękach pełno krwi” (Izajasza 1:15; 59:1-3).

13. (a) Dlaczego bardzo znamienne jest to, że światowi przywódcy religijni przyłączają się do ONZ w nawoływaniu do pokoju? (b) Jaki przepowiedziany przez Boga punkt kulminacyjny osiągną wołania o pokój?

¹³ Wiele mówiący jest też fakt, że w tych czasach przywódcy religijni świata przyłączają się do ONZ w nawoływaniu o pokój. Chcieliby wywierać na nią wpływ dla własnych korzyści, zwłaszcza że tylu wiernych odwraca się dziś od religii. Podobnie jak wiarołomni przywódcy starożytnego Izraela, zapowiadają: „Pokój, pokój! — choć nie ma pokoju” (Jeremiasza 6:14). Niewątpliwie ich wołania o pokój będą się nasilać, aż osiągną punkt kulminacyjny, o którym apostoł Paweł powiedział proroczo: „Dzień Pański przyjdzie jak złodziej w nocy. Gdy mówić będą: Pokój i bezpieczeństwo, wtedy przyjdzie na nich nagła zagłada, jak bóle na kobietę brzemienną, i nie umkną” (1 Tesaloniczan 5:2, 3).

14. Jaką formę przybierze okrzyk „Pokój i bezpieczeństwo” i kto nie da mu się zwieść?

¹⁴ W naszych czasach politycy mówili o „pokoju i bezpieczeństwie”, nawiązując do różnych ludzkich planów. Czy takie wysiłki przywódców światowych stanowią spełnienie słów z Listu 1 do Tesaloniczan 5:3? A może Paweł mówił tylko o jednym konkretnym wydarzeniu, które ze względu na swój dramatyczny charakter zwróci uwagę całego świata? Proroctwa biblijne często można całkowicie zrozumieć dopiero w trakcie ich spełniania się lub później, musimy więc jeszcze poczekać na odpowiedź na powyższe pytania. Chrześcijanie wiedzą jednak, że bez względu na to, w jakiej mierze narody osiągną pokój i bezpieczeństwo, zasadniczo nic się nie zmieni. Samolubstwo, nienawiść, przestępczość, rozpad rodzin, niemoralność, choroby, smutek i śmierć nadal będą się dawać we znaki. Jeśli więc zdajesz sobie sprawę ze znaczenia wydarzeń światowych i bierzesz pod uwagę prorocze ostrzeżenia Słowa Bożego, ogłoszenie „pokoju i bezpieczeństwa” cię nie zwiedzie (Marka 13:32-37; Łukasza 21:34-36).

1. Jak anioł opisuje szkarłatną bestię i jaka mądrość jest niezbędna do zrozumienia symboli Objawienia?

ANIOŁ kontynuuje opis szkarłatnej bestii, przedstawionej w Objawieniu 17:3, i oznajmia Janowi: „Tutaj wchodzi w grę rozum odznaczający się mądrością: Siedem głów oznacza siedem gór, na wierzchu których siedzi niewiasta. I siedmiu jest królów: pięciu upadło, jeden jest, inny jeszcze nie nadszedł, ale gdy już nadejdzie, ma na krótką chwilę pozostać” (Objawienie 17:9, 10). Anioł udziela tu mądrości z góry, bo tylko dzięki niej można zrozumieć symbole użyte w Objawieniu (Jakuba 3:17). Uzmysławia ona klasie Jana i jej towarzyszom powagę czasów, w których żyjemy. Wzbudza w oddanych sercach docenianie bliskich już wyroków Jehowy i zaszczepia zdrową bojaźń przed Nim. Jak powiada Księga Przypowieści 9:10: „Początkiem mądrości jest bojaźń Pana [Jehowy, NW], a poznanie Świętego — to rozum”. Co wyjawia nam na temat bestii mądrość Boża?

2. Co oznacza siedem głów szkarłatnej bestii i jak rozumieć stwierdzenie, że „pięciu upadło, jeden jest”?

² Siedem głów tej dzikiej bestii oznacza siedem „gór”, czyli siedmiu „królów”. Obu tych terminów używa się w Piśmie Świętym w odniesieniu do mocarstw politycznych (Jeremiasza 51:24, 25; Daniela 2:34, 35, 44, 45). W Biblii wymieniono sześć potęg światowych, mających wpływ na dzieje ludu Bożego, są to: Egipt, Asyria, Babilon, Medo-Persja, Grecja i Rzym. Do chwili, kiedy Jan otrzymał Objawienie, pięć z nich już powstało i przeminęło, natomiast Rzym dalej był potężnym mocarstwem światowym. Bardzo dobrze ujmują to słowa: „Pięciu upadło, jeden jest”. Ale co z ‛innym królem’, który miał nadejść?

3. (a) W jaki sposób doszło do podziału cesarstwa rzymskiego? (b) Jak potoczyły się wydarzenia na Zachodzie? (c) Co można powiedzieć o Świętym Cesarstwie Rzymskim?

³ Cesarstwo rzymskie przetrwało Jana o setki lat, a nawet jeszcze się rozrastało. W roku 330 cesarz Konstantyn przeniósł stolicę z Rzymu do Bizancjum, którego nazwę zmienił na Konstantynopol. W roku 395 cesarstwo rzymskie rozpadło się na część wschodnią i zachodnią. W roku 410 Rzym został zdobyty przez Alaryka, króla Wizygotów (był to lud germański, który przyjął ariańską odmianę „chrześcijaństwa”). Plemiona germańskie (również zaliczające się do „chrześcijańskich”) podbiły Hiszpanię i znaczną część terenów podległych Rzymowi w północnej Afryce. Następne stulecia to dla Europy burzliwy okres wstrząsów i przemian. Na Zachodzie pojawili się sławni cesarze, tacy jak Karol Wielki, który w IX wieku zawarł sojusz z papieżem Leonem III, oraz Fryderyk II, sprawujący rządy w XIII wieku. Ale chociaż ich państwo nazwano Świętym Cesarstwem Rzymskim, obejmowało obszar nieporównanie mniejszy niż dawne cesarstwo rzymskie u szczytu potęgi. Było to nie tyle nowe mocarstwo, ile kontynuacja czy też restauracja tamtego starożytnego imperium.

4. Jakie sukcesy odniosło cesarstwo wschodnie, ale co się stało ze znaczną częścią byłych prowincji starożytnego Rzymu w północnej Afryce, Hiszpanii i Syrii?

⁴ Między cesarstwem wschodnim, ze stolicą w Konstantynopolu, a cesarstwem zachodnim panowały dość napięte stosunki. W VI wieku cesarz Wschodu Justynian I zdołał na nowo podbić znaczną część północnej Afryki, a także wtargnął do Hiszpanii i Italii. W VII wieku Justynian II odzyskał dla cesarstwa Macedonię, zajętą przez plemiona słowiańskie. Jednakże przed upływem VIII wieku spore obszary Afryki Północnej, Hiszpanii oraz Syrii, należące niegdyś do starożytnego imperium rzymskiego, dostały się pod panowanie nowo powstałego mocarstwa muzułmańskiego i w ten sposób znalazły się poza zasięgiem zarówno Konstantynopola, jak i Rzymu.

5. Dlaczego ostatni ślad po cesarstwie rzymskim zniknął z areny światowej dopiero po wielu wiekach, mimo iż Rzym upadł już w roku 410?

⁵ Sam Konstantynopol przetrwał nieco dłużej. Oparł się wielu atakom Persów, Arabów, Bułgarów i Rosjan, aż w roku 1203 uległ zdobywcom — nie byli nimi wszakże muzułmanie, lecz krzyżowcy z Zachodu. W roku 1453 został jednak podbity przez muzułmańskiego władcę Mehmeda II i wkrótce stał się stolicą imperium Turków osmańskich. Chociaż więc Rzym upadł w roku 410, minęło jeszcze wiele stuleci, zanim z areny świata zniknęły wszelkie pozostałości cesarstwa rzymskiego. Ale nawet wówczas jego wpływ można było dostrzec w „chrześcijańskich” państwach wspartych na papiestwie rzymskim lub na wschodnich kościołach prawosławnych.

6. Jakie nowe państwa pojawiły się na mapie świata i które z nich doszło do największej potęgi?

⁶ Jednakże przed upływem XIV wieku pewne kraje urosły do rangi zupełnie nowych mocarstw. Wprawdzie niektóre z nich powstały na terenie dawnych kolonii Rzymu, ale nie stanowiły jedynie przedłużenia cesarstwa rzymskiego. Portugalia, Hiszpania, Francja i Holandia stały się potęgami kolonialnymi. Największe sukcesy odniosła jednak Anglia: Zbudowała potężne imperium, nad którym „słońce nigdy nie zachodziło” i które w tym czy innym okresie dziejów obejmowało sporą część Ameryki Północnej, Afryki, Indii i Azji Południowo-wschodniej, a także południowe obszary Oceanu Spokojnego.

7. Jak powstało pewne dwuczłonowe mocarstwo światowe i jak długo według słów Jana będzie istnieć ta siódma „głowa”, czyli potęga światowa?

⁷ U schyłku XVIII wieku część kolonii w Ameryce Północnej, które już wcześniej oderwały się od Wielkiej Brytanii, utworzyła niezależne Stany Zjednoczone Ameryki. Stosunki polityczne między nowym państwem a byłą macierzą nie układały się najlepiej, ale pierwsza wojna światowa zmusiła oba kraje do przyznania, że łączy je wspólny interes, i scementowała ich szczególny związek. W ten sposób powstało swego rodzaju dwuczłonowe mocarstwo, na które składają się Stany Zjednoczone Ameryki, będące obecnie najzamożniejszym państwem na ziemi, oraz Wielka Brytania — kolebka najrozleglejszego imperium świata. Oto siódma „głowa”, czyli potęga światowa, która dotrwała do czasu końca i na której obszarze pojawili się nowożytni świadkowie na rzecz Jehowy. W porównaniu z długim panowaniem szóstej głowy, siódma głowa pozostanie tylko „na krótką chwilę”, dopóki Królestwo Boże nie unicestwi wszystkich bytów państwowych.