Obserwujemy świat
Zmierzch uczciwości
„W moralności — niczym w warstwie ozonowej — powstała dziura, która prawdopodobnie się powiększa”. Do takiego wniosku doszedł Michael Josephson, założyciel i kierownik kalifornijskiego Instytutu Etyki. Instytut ten przeprowadził badania wśród 7000 uczniów szkół średnich oraz wyższych i przedstawił niepokojące wyniki. Co trzeci uczeń szkoły średniej i co siódmy student przyznał się, że w ciągu ostatniego roku ukradł coś w sklepie. A jedna ósma studentów dopuściła się każdego z poniższych wykroczeń: oszukanie firmy ubezpieczeniowej, podanie fałszywych informacji na formularzach dotyczących pomocy finansowej, zatajenie swoich wydatków i pożyczenie pieniędzy bez zamiaru oddania. Według Josephsona nieuczciwość młodzieży jest „po prostu wzmocnionym odbiciem tego, co najgorsze w świecie dorosłych”. Gazeta The Washington Post tak to podsumowuje: „Nieuczciwe i nieetyczne postępowanie młodych Amerykanów upowszechnia się dlatego, że coraz bardziej szerzy się ono wśród dorosłych”.
Indonezyjskie rafy koralowe zagrożone
Jak zauważono niedawno w gazecie The Jakarta Post, „w wodach Indonezji znajdują się najbogatsze i najbardziej zróżnicowane zbiorowiska raf na świecie”. Te złożone i piękne ekosystemy nie tylko stanowią wielką atrakcję dla turystów i są źródłem wielu środków leczniczych, ale też chronią linię brzegową przed erozją i łagodzą wpływ sztormów na środowisko przybrzeżne. Wspomniana gazeta informuje, że istnieniu tych cennych raf zagraża obecnie człowiek, który je zanieczyszcza, wydobywa dla celów budowlanych, zbiera koral oraz stosuje szkodliwe metody połowu ryb, jak wysadzanie raf dynamitem, trałowanie czy używanie substancji trujących. The Jakarta Post podaje: „Kiedy rafa zostanie zniszczona, potrzeba będzie około 20 lat na ponowne pojawienie się pierwszych gatunków, a 50 do 100 lat na to, by znowu doszło w ich obrębie do jakiegoś zróżnicowania”.
Ryzykowna jazda
Południowoafrykańska gazeta The Star wymienia czynności wykonywane przez kierowców podczas prowadzenia samochodu, niekiedy przy szybkości ponad 100 kilometrów na godzinę. Oto niektóre z nich: przeglądanie mapy samochodowej, mówienie do dyktafonu, prowadzenie rozmów telefonicznych, a nawet przebieranie pończoch. Pewien policjant mówi, że często widzi, jak ludzie w czasie jazdy czyszczą obiema rękami zęby za pomocą żyłki! Widywano także kierowców szczotkujących zęby i płuczących usta. Pewna kobieta podwoziła syna do szkoły i jednocześnie obcinała mu włosy. Zaobserwowano też, jak jakaś matka przewijała dziecko, prowadząc samochód z prędkością 90 kilometrów na godzinę. Dlaczego kierowcy tak ryzykują? Pewien urzędnik stwierdził, że wskutek dużych odległości i tłoku na drogach mogą chcieć „dobrze” wykorzystać czas spędzany w samochodzie. Podkreślił jednak, że takie rozpraszanie się może spowodować groźne wypadki.
Młodociani alkoholicy
„Uważa się, że w Wielkiej Brytanii prawie 90 000 dzieci nadużywa alkoholu” — donosi londyńska gazeta The Sunday Times. Władze brytyjskie ustaliły, że tygodniowa maksymalna dawka alkoholu dla mężczyzn wynosi 21 jednostek, a dla kobiet — 14. Jednostką jest kieliszek wina, odpowiednia miarka mocniejszego trunku lub szklanka piwa. Ostatnia ankieta, którą objęto 18 000 brytyjskich uczniów, wykazała, że 11,5 procent 15-letnich chłopców pije więcej, niż wynosi limit tygodniowy dla dorosłych mężczyzn. A co dwudziesta czternasto- i piętnastolatka przyznała się, że przekracza dawkę ustaloną dla dorosłych kobiet. Zdaniem uczonych skala problemu jest większa, niż na to wskazują powyższe, i tak już niepokojące, liczby.
Ruch a sen
„Dla starszych mężczyzn ruch może być receptą na lepszy sen” — informuje czasopismo Arthritis Today. W Północnej Karolinie w USA niedawno objęto badaniami grupę 24 mężczyzn w wieku od 60 do 72 lat, którą podzielono na dwa zespoły. Pierwszy co najmniej przez rok ćwiczył trzy razy w tygodniu lub częściej, a drugi czynił to bardzo rzadko i nieregularnie. Okazało się, że mężczyźni, którzy zażywali ruchu systematycznie i często, usypiali przeciętnie dwa razy szybciej niż ci z grupy mniej aktywnych. Działo się tak niezależnie od tego, czy badania wykonywano w dniu ćwiczeń, czy też w innym. Czasopismo dodaje: „Poza tym rzadziej budzili się w nocy”.
Cesarskie cięcie bardziej bezpieczne?
Sporo kobiet decyduje się na cesarskie cięcie w przekonaniu, że poród będzie bezpieczniejszy i mniej bolesny. Według gazety Jornal do Brasil wielu lekarzy chętnie dokonuje tego zabiegu, ponieważ normalny „poród trwa przeciętnie 8 do 12 godzin i nie wiadomo, kiedy nastąpi, a operacja może być zaplanowana i trwa najwyżej godzinę”. Jednakże położnik Fernando Estellita Lins mówi: „Liczba zgonów wskutek infekcji i krwotoków pooperacyjnych jest o wiele większa wśród kobiet, które poddają się cesarskiemu cięciu”. Badania przeprowadzone w Brazylii wykazały, że „na 100 tysięcy porodów naturalnych 43 kończy się śmiercią matki, a na 100 tysięcy cesarskich cięć przypada 95 zgonów”.
Młodzież odrzuca zorganizowaną religię
Postawa kanadyjskich nastolatków wyraźnie dowodzi, że duchowni nie dopisali jako nauczyciele Słowa Bożego. Sondaż przeprowadzony niedawno w całym kraju wykazał, iż religię w formie zorganizowanej popiera mniej młodzieży niż kiedykolwiek przedtem. Tylko 10 procent uważa, iż przynależność do jakiegoś wyznania ma znaczenie dla ich życia. Mimo to „ponad 80 procent bierze udział w ceremoniach religijnych związanych z narodzinami, zawarciem małżeństwa i śmiercią” — informuje gazeta The Toronto Star. Ciekawe, że 80 procent uznaje istnienie Boga, a tylko 60 procent wierzy w życie pozagrobowe. „Młodzież prędzej ulega wpływowi rówieśników, środków przekazu, kina i popularnej muzyki niż duchownych” — dodaje wspomniana gazeta. Jedynie niewielka grupa młodych ludzi oczekiwałaby od przywódców kościoła kierownictwa w ważnych kwestiach życiowych.
Jak spędzają czas Europejczycy
Pod koniec 1991 roku organizacja Information et Publicité, współpracująca ze środkami przekazu, zwróciła się z pytaniami do ponad 9700 osób w 20 krajach, by zebrać informacje o życiu codziennym w Europie. Jak wygląda rozkład dnia w poszczególnych krajach? Gazeta Süddeutsche Zeitung informuje, że najpóźniej chodzą spać Grecy (o godzinie 0.40), a najwcześniej wstają Węgrzy (o 5.45). Mieszkańcy Irlandii i Luksemburga śpią dłużej niż pozostali. Telewizja nie cieszy się szczególną popularnością wśród Czechów, Słowaków i Szwajcarów, którzy włączają odbiorniki tylko na dwie godziny dziennie, natomiast Brytyjczycy „wpatrują się w tę skrzynkę prawie cztery godziny”. Szwedzi ponad pięć godzin spędzają na słuchaniu radia albo na czytaniu, Duńczycy zaś przez półtorej godziny dziennie odpoczywają w kinie, teatrze lub w podobnym miejscu.
Rzym bez papieża?
Zdaniem Jana Pawła II papieże są następcami Piotra, a ich siedziba znajduje się w Rzymie, ponieważ według „najwcześniejszej tradycji Kościoła” apostoł ten prawdopodobnie został tu zamęczony. Toteż papież wywołał ogólne poruszenie, kiedy oświadczył, że „ze względu na obecną sytuację lub z przyczyn osobistych biskupi Rzymu być może na pewien okres opuszczą Wieczne Miasto i przeniosą się gdzie indziej”. Czy papież faktycznie zamierza przynajmniej tymczasowo zmienić swą siedzibę? Niektórzy uznali, że byłoby to wydarzenie, które „nieuchronnie doprowadziłoby do radykalnych zmian w całej naszej kulturze”, ale większość wierzy, że tradycja jest zbyt silna i stolica papieska pozostanie w tym samym miejscu. „Musiałby przyjść jeszcze jeden święty Piotr, żeby przenieść siedzibę papieską” — mówi wykładowca prawa kościelnego Carlo Cardia, który przyznaje jednak, że „wybór Rzymu nie ma uzasadnienia teologicznego”.
Ciężkie życie robotników faraona
Ostatnie badania nad szkieletami robotników, którzy pracowali przy piramidach, grobowcach i świątyniach faraonów wskazują, że byli oni niedożywieni, schorowani i przepracowani. Wielu z nich cierpiało na artretyzm, jak mówi egipska antropolog Azza Sarry el-Din. Jej badania wyjawiły także, iż robotnicy pracowali ponad siły. „Mieli kręgosłupy skrzywione od dźwigania ciężkich ładunków” i cierpieli na „bolesne zapalenie kości” — kończy pani el-Din. Oznaki tych chorób wykryto podczas badania czaszek, kręgosłupów oraz fragmentów kości palców rąk i nóg, wydobytych z pobliskich cmentarzy. Jednakże objawów wspomnianych chorób nie stwierdzono w czasie oględzin szczątków znalezionych w miejscach, gdzie chowano osoby z wyższych klas. Antropolodzy oceniają, że robotnicy żyli od 18 do 40 lat, podczas gdy członkowie klas uprzywilejowanych — jakieś 50 do 70 lat.
Telefaks do Boga?
Czy można skontaktować się z Bogiem przez telefaks? Bezeq, izraelska firma telefoniczna, najwyraźniej jest tego zdania. Jak informuje dziennik International Herald Tribune, w styczniu Bezeq zaoferował w Jerozolimie nową usługę — uruchomił telefaks rzekomo umożliwiający ludziom przesyłanie wiadomości do Boga. Po otrzymaniu telefaksu pracownik zwija wiadomość i wkłada do szczeliny w „Ścianie Płaczu”, uważanej za pozostałość świątyni Jehowy, zburzonej w 70 roku n.e. przez wojska rzymskie. Według Tribune wierni szukający pomocy Bożej w znalezieniu partnera małżeńskiego, w odzyskaniu zdrowia lub w osiągnięciu innych celów mają zwyczaj wkładania napisanych modlitw do otworów w tej ścianie, licząc, że to zapewni im powodzenie. Pierwszego dnia przyjęto 60 telefaksów.
Kto zastąpił potwory
W koszmarach, jakie śnią się brazylijskim dzieciom, miejsce potworów zajęli porywacze i bandyci. Według czasopisma Veja psycholog Lenise Maria Duarte Lacerda ustaliła nową, przerażającą listę fobii. Przeprowadziła rozmowy z dziećmi w wieku od 7 do 11 lat i okazało się, że najczęściej boją się: napadu, przemocy, porwania i młodocianych złodziei. Odkąd ani policja, ani rodzice nie mogą zagwarantować ochrony, „dzieci utraciły wizję bohatera, którą pielęgnowały w swojej wyobraźni” — dodaje wspomniana psycholog. Pediatra dr José Henrique Goulart da Graça mówi, jakie to przyniosło skutki: „Obecnie główną chorobą dziecięcą jest strach. U wielu objawia się to chorobami psychosomatycznymi, jak bóle głowy, astma, biegunka i nieżyt żołądka”.