Młodzi ludzie pytają:

Co zrobić, gdy któreś z rodziców nie dopisuje?

„Mój ojciec został Świadkiem Jehowy 10 lat temu. Obecnie jest nieczynny. Nie studiuje Biblii ani nie chodzi regularnie na zebrania. Ciągle krytykuje chrześcijańskich braci w zborze. Ma świecki punkt widzenia na różnice rasowe i na mnóstwo innych spraw. Widzę, jak nie dopisuje pod wieloma względami” (nastolatka).

NIE ma doskonałych rodziców. „Wszyscy zgrzeszyli i brakuje im chwały Bożej” — czytamy w Biblii (Rzymian 3:23). Jednakże sytuacja wygląda zupełnie inaczej, jeśli matka lub ojciec publicznie odgrywa rolę przykładnego chrześcijanina, a w kontaktach z domownikami przeobraża się w kogoś nieprzyjemnego. „Przy drugich ojciec jest uprzejmy” — mówi pewna dziewczyna. „Ale gdy przekroczy próg domu, staje się całkiem innym człowiekiem — jest okropny! Krytykuje wszystko, co robię, i dręczy całą rodzinę. Doprowadził do tego, że nie potrafię się cieszyć życiem. Jedyne, co do niego czuję, to nienawiść”.

Gniew i rozgoryczenie szczególnie silnie mogą odczuwać młodzi, którzy w domu są źle traktowani lub wykorzystywani. Na przykład kobieta imieniem Mary pisze o „przemocy, wyzwiskach i wszelkich formach znieważania”, jakie znosiła ze strony ojca — alkoholika kryjącego się ze swym nałogiem. „Podchodzili do nas, dzieci, różni ludzie i mówili, że to szczęście mieć tak wspaniałego ojca” — wspomina rozgoryczona.

Biblia potępia każdy rodzaj obłudy (Jakuba 3:17). Ostrzega nas, że nawet wśród prawdziwych chwalców Boga mogą się pojawić osoby, które „ukrywają, czym są” (Psalm 26:4, NW; porównaj Judy 4). Ale uświadomienie sobie tego prawdopodobnie wcale cię nie pocieszy, gdy tak dwulicowo postępuje jedno z twoich rodziców — ktoś, kogo powinieneś kochać i szanować. Niektórymi młodymi ludźmi targają sprzeczne uczucia. „Potrzebuję pomocy” — skarży się pewna dziewczyna. „Biblia nakazuje ‛szanować swego ojca’, ale ja nie potrafię”.

Co naprawdę oznacza okazywanie im szacunku

Faktem jest, że biblijny nakaz szanowania ojca i matki odnosi się także do młodych, którzy uważają, iż ich rodzice na to nie zasługują (Efezjan 6:1, 2). Niemniej poważanie ojca niekoniecznie dowodzi, że pochwalasz jego styl życia lub jesteś zadowolony z tego, jak cię traktuje.a W Biblii słowo „szanować” może się po prostu odnosić do uznawania słusznie ustanowionego zwierzchnictwa.

Na przykład apostoł Piotr napisał, że chrześcijanie powinni ‛mieć szacunek dla króla’ (1 Piotra 2:17). Z własnego doświadczenia wiedział, iż królowie często byli ludźmi odrażającymi. Jeden z nich, król Herod Agryppa I, był człowiekiem lekkomyślnym i pozbawionym skrupułów. Kiedy z upoważnienia Rzymu został królem Palestyny, wszczął prześladowania chrześcijan. „Jakuba, brata Jana, zgładził mieczem. Widząc, że to się podoba Żydom, postanowił pojmać również Piotra” (Dzieje 12:1-3). Mimo to Piotr nie podburzał innych do buntu. Zachęcał raczej do posłuszeństwa wobec rządzących. Miał ku temu słuszny powód. Okazywanie podporządkowania władzom świeckim jest zgodne z wolą Jehowy. A w czasach Piotra niejeden król sprawował rządy absolutne. Salomon powiedział: „On czyni wszystko, co tylko chce. Bo w słowie królewskim tkwi moc; któż odważy się go zapytać: Co czynisz?” (Kaznodziei 8:4, 5).

Podobnie twój ojciec, bez względu na popełniane uchybienia, jest wciąż za ciebie odpowiedzialny i sprawuje znaczną władzę nad twym życiem. A zatem buntowanie się lub traktowanie go ze wzgardą naprawdę nie byłoby mądre. Mogłoby nie tylko skomplikować ci życie, ale też spowodować utratę uznania Bożego (porównaj Przypowieści 30:17; Kaznodziei 10:4). Z drugiej strony dbanie o możliwie najlepszą współpracę pomoże ci zachować w kontaktach z ojcem przynajmniej pewną miarę spokoju (Kolosan 3:20).

Przezwyciężanie gniewu i rozgoryczenia

Jak zatem odnosić się z szacunkiem do człowieka, który cię rani i rozczarowuje? Nie jest to łatwe. Jednakże ciągłe rozpamiętywanie jego błędów i uchybień będzie tylko podsycać twe rozgoryczenie. A może powinieneś częściej myśleć pozytywnie o swym ojcu, darząc go zasłużonym uznaniem za jakieś dodatnie cechy?

Zwróć uwagę, co powiedziano w Księdze Przysłów [Przypowieści] 19:11: „Wnikliwość człowieka skutecznie hamuje jego gniew” (NW). Kiedy spróbujesz zrozumieć swego ojca, możesz ujrzeć sprawę z nowego punktu widzenia. Czy rzeczywiście postępuje niegodziwie? A może po prostu czuje się słaby, zniechęcony i potrzebuje pomocy? Czy jego zachowanie nie jest spowodowane chorobą, przygnębieniem, samotnością bądź problemami w pracy? Jeżeli tak, to uświadomienie sobie tego pomoże ci okazywać ojcu więcej współczucia i prawdopodobnie ułagodzi twój gniew.

Bez względu na to, jak się przedstawia sytuacja, warto z kimś porozmawiać o swoich odczuciach (Przypowieści 12:25). „Mój ojciec pił” — wspomina pewna dziewczyna. „Nie mogłam powiedzieć rodzicom, co czuję, więc dusiłam to wszystko w sobie”. Nie musisz jednak cierpieć w samotności. Chociaż dojrzali chrześcijanie ze zboru nie zastąpią ci rodziców, mogą w znacznym stopniu zrekompensować brak troski w domu (porównaj Marka 10:30). W Księdze Przypowieści 17:17 czytamy: „Przyjaciele zawsze okazują miłość. Czyż nie po to są bracia, by dzielić z nimi zmartwienia?” (Today’s English Version).

„Mogę go zmienić”

Czasami młodą osobę dręczy źle pojęte poczucie odpowiedzialności. Mary mówi o sobie i swym rodzeństwie: „Żyliśmy w panicznym strachu, że ktoś dowie się o alkoholizmie ojca”. Inni wyczerpują swoje siły, gdy bezskutecznie próbują zmienić błądzącego ojca.

Chociaż możesz bardzo kochać ojca i się o niego martwić, nie jesteś winny jego uchybieniom. On ‛niesie swój własny ciężar’ odpowiedzialności przed Bogiem (porównaj Galatów 6:5; Jakuba 5:14). Pilnowanie czy kontrolowanie ojca nie należy do twoich obowiązków. Ciągłe strofowanie bądź czynienie wymówek będzie go tylko złościć.

Nie znaczy to, że nie jesteś w stanie nic zrobić. Możesz przynajmniej ‛nieustannie się modlić’, by ojciec zmienił nastawienie serca (1 Tesaloniczan 5:17). Na złagodzenie jego postawy może też wpłynąć systematyczne zapewnianie go o twej miłości oraz udzielanie uzasadnionych pochwał. A jeżeli nie będzie innej rady, prawdopodobnie pozostanie ci znosić tę sytuację najlepiej, jak potrafisz.b

Oczywiście jeśli ty i twój ojciec jesteście chrześcijanami, a on popełnia poważne wykroczenia, na przykład nadużywa alkoholu lub miewa napady gniewu, to niewątpliwie poczujesz się obowiązany dopilnować, by sprawę rozważyli starsi zboru (Jakuba 5:14). Nie będzie to akt nielojalności, lecz podyktowana miłością próba udzielenia ojcu pomocy, której tak pilnie potrzebuje. Co prawda czasami rodzice ze złością wypierają się swych występków i potajemnie wywierają zemstę, ale młodzi, którzy w ten sposób ‛cierpią ze względu na prawość’, mogą być pewni, że Jehowa darzy uznaniem ich odwagę i w wyznaczonym przez siebie czasie wydobędzie prawdę na światło dzienne (1 Piotra 3:14; 1 Tymoteusza 5:24, 25).

Wypracowywanie swojego wybawienia

Salomon powiedział: „Zaprawdę, ucisk przywodzi mądrego do głupoty” (Koheleta [Kaznodziei] 7:7, Biblia poznańska). Z przykrością trzeba stwierdzić, że niektórzy młodzi pozwolili, by zły przykład jednego z rodziców tak ich rozgoryczył, iż sami uwikłali się w niewłaściwe postępowanie. Czasem nawet wybuchają gniewem na Boga i porzucają chrześcijańską drogę życiową! (Przypowieści 19:3). Biblia ostrzega: „Nie rozpalaj w sobie nadmiaru gniewu (...) i uważaj, abyś nie szedł za nieprawością” (Hioba [Joba] 36:18-21, Brandstaetter).

Zamiast nadmiernie martwić się o pozycję twego ojca przed Bogiem, powinieneś ‛wypracowywać swoje wybawienie z bojaźnią i drżeniem’ (Filipian 2:12). W starożytności tak właśnie postąpił w podobnej sytuacji młody książę Ezechiasz. Jego ojciec, król Achaz, uważał się za czciciela Jehowy (Izajasza 7:10-12). W rzeczywistości wielbił bóstwa pogańskie, a nawet złożył na ofiarę jednego ze swych synów! (2 Królewska 16:1-4). Pomyśl, jaką udrękę musiało sprawiać Ezechiaszowi to jawne odstępstwo! W Psalmie 119:28, którego autorstwo niektórzy przypisują temu młodemu księciu, czytamy: „Moja dusza nie zaznaje spoczynku ze zgryzoty: podźwignij mnie według swojego słowa” (BT).

Jehowa istotnie tak uczynił! Dzięki modlitwie i studiowaniu Słowa Bożego Ezechiasz rozwijał swe usposobienie duchowe, nie bacząc na otoczenie (Psalm 119:97). Poza tym starannie dobierał sobie towarzystwo (Psalm 119:63). Jaki był tego rezultat? Chociaż jego niewierny ojciec dał mu zły przykład, Ezechiasz „przylgnął do Jahwe” (2 Królewska 18:6, BT). Ty również możesz to zrobić! Jeżeli któreś z twoich rodziców postępuje obłudnie, wcale nie musisz go w tym naśladować. Przylgnij do Jehowy, a może niemy przykład twojej wierności pewnego dnia pobudzi ojca lub matkę do dokonania zmian.

[Przypisy]

[Ilustracje na stronie 25]

Jeśli któreś z rodziców nie dopisuje, nie musisz iść jego śladem