Jak żyć w świecie przepojonym chciwością

„JAK przeżyć?” Takie pytanie zadawał sobie James Scott, gdy zagubił się w Himalajach i miał znikome szanse na przetrwanie. Groziło mu zamarznięcie lub śmierć głodowa. Przypomniał sobie, że na turniejach karate widywał zawodników, którzy „powoli opadali z sił, z każdym uderzeniem tracili energię, aż (...) stawali się całkowicie bezbronni”. Wspomina: „Czułem się tak samo, gdy zapiąłem śpiwór i z trudem zjadłem odrobinę śniegu. Upadłem na duchu i zupełnie straciłem wolę życia. Nigdy nie byłem tak przytłoczony” (Lost in the Himalayas).

Obecnie mnóstwo ludzi znajduje się poniekąd w podobnym położeniu — zostali schwytani w pułapkę przez świat przepojony chciwością. Być może i ty czujesz, że powoli opuszczają cię siły i dajesz za wygraną. Mało komu udaje się całkowicie uniknąć bezpośrednich skutków chciwości. Krańcowo różnie doskwiera ona ludziom żyjącym w różnych częściach świata — mieszkańcom krajów ubogich daje się we znaki zupełnie inaczej niż obywatelom zamożnych państw. Jednakże zanim te trudności — bez względu na ich rodzaj — zostaną usunięte, można się nauczyć tak sobie z nimi radzić, by ponieść jak najmniej szkód w sferze fizycznej, emocjonalnej i duchowej. W jaki sposób? Stosując się do prostych rad specjalistów w dziedzinie przetrwania.

Dwie z nich zasługują na szczególną uwagę. Przede wszystkim należy unikać pogarszania i tak już złej sytuacji. W książce The Urban Survival Handbook (Podręcznik przetrwania w mieście) napisano: „Musisz przyjąć strategię wystrzegania się niepotrzebnego ryzyka (...) i minimalizowania szkód, przed którymi nie jesteś w stanie się uchronić”. Równie ważną sprawą, jeśli nie ważniejszą, jest sposób myślenia. „Przetrwanie zależy w takim samym stopniu od wytrzymałości fizycznej i wiedzy, co od nastawienia umysłu” — czytamy w książce The SAS Survival Handbook (Podręcznik przetrwania SAS).

Rób to, na co cię stać w danej sytuacji

Książka Staying Alive — Your Crime Prevention Guide (Szkoła przeżycia — jak nie paść ofiarą przestępstwa) informuje: „W USA co 22 minuty popełnia się morderstwo, co 47 sekund dokonuje rabunku, a co 28 sekund — brutalnego napadu”. Jak sobie radzić w takich warunkach? Możesz przynajmniej się starać, by nie wabić poszukiwaczy łatwego łupu. Bądź czujny i ostrożny. Rób, co się da, by zmniejszyć zagrożenie.a

Nie pogarszaj na przykład swego położenia naiwnym postępowaniem. Według dziennika The New York Times 18 procent Amerykanów przyznaje, że padło ofiarą szalbierstw — dało się ograbić z tysięcy dolarów pozbawionym skrupułów osobnikom, polującym na łatwowiernych. Poszkodowanymi często okazują się osoby starsze, takie jak pewna 68-letnia wdowa, której zrabowano 40 000 dolarów. To wydarzenie trafiło na łamy gazet pod nagłówkiem: „W siwych włosach oszuści widzą zielone [czyli dolary]”.

Ale nie musisz być jeszcze jedną ufną i bezbronną ofiarą, która tylko czeka, aż ktoś ją wykorzysta. Książka Staying Alive udziela przestrogi: „Strzeż się wilków w owczej skórze”. Pewna 70-letnia kobieta wzięła sobie tę radę do serca. Zaproponowano jej wykupienie polisy ubezpieczeniowej na całkowite pokrycie kosztów opieki medycznej za cenę jedynie dziesięciu dolarów miesięcznie. „Staruszka miała tylko wpłacić agentowi 2500 dolarów z góry” — czytamy. Ale tego nie zrobiła. Zadzwoniła do firmy ubezpieczeniowej i odkryła, że ów człowiek jest oszustem. „Kiedy agent popijał u niej drugą filiżankę herbaty, zjawiła się policja i zabrała go”.

Do zachowania najdalej posuniętej ostrożności zachęca też Biblia: „Prostak wierzy każdemu słowu, lecz roztropny zważa na swoje kroki” (Przypowieści 14:15; 27:12). Księgę tę uznaje się często za przestarzałą i niepraktyczną. Ale podane w niej rzeczowe wskazówki mogą ci pomóc przetrwać. Mądry król Salomon napisał: „Pod osłoną mądrości [zawartej na przykład w Biblii] jest tak, jak pod osłoną pieniędzy; lecz korzyść z wiedzy jest ta: Mądrość daje życie tym, którzy ją mają” (Kaznodziei 7:12).

Wielu czytelników Przebudźcie się! w pełni się z tym zgadza. Niektórzy się przekonali, że zgodnie ze słowami z Księgi 5 Mojżeszowej 22:23, 24 głośny krzyk może odstraszyć gwałciciela czy innego napastnika. Inni usłuchali rady biblijnej, by stronić od „wszelkich brudów ciała i ducha” (2 Koryntian 7:1, BT). Dzięki temu uniknęli sideł handlarzy tytoniu i narkotyków, którzy bogacą się kosztem ludzkiego zdrowia. Wielu czytelników ustrzegło się także pułapek zastawianych przez wyłudzających pieniądze kaznodziejów telewizyjnych i żądnych władzy polityków (patrz ramka na stronie 7). Czytaj więc Biblię. Możesz być zdumiony tym, jak wiele praktycznych wskazówek zawiera.

Nie daj się zarazić chciwością

Oczywiście istnieje też niebezpieczeństwo, że sami zaczniemy przejawiać chciwość, a ona potrafi ograbić ze szlachetnych cech charakteru, odróżniających nas od zwierząt. O handlowcach, którzy w sprzyjającej sytuacji rynkowej stosowali wszelkie chwyty, by zgarnąć dla siebie jak najwięcej, pewien obserwator powiedział: „Te świnie pożerały wszystko, co się dało. Ich zachłanność (...) po prostu przerosła wszelkie wyobrażenie”. Takie słowa są chyba gorszą obelgą dla świń niż dla chciwych groszorobów! Najwyraźniej zignorowali oni dobrą radę Jezusa Chrystusa: „Miejcie oczy otwarte i strzeżcie się wszelkiej zachłanności” (Łukasza 12:15).

Jezus podał tę wskazówkę, bo wiedział, ile szkód może wyrządzić chciwość, jeśli pozwolimy jej sobą zawładnąć. Żądza posiadania — i rzecz jasna również żądza władzy lub pożądanie seksualne — może stać się pasją, która zagłuszy w życiu wszystko inne, ograbi całkowicie z czasu lub stłumi ewentualne zainteresowanie ludźmi bądź wartościami duchowymi. „Pieniądze”, jak oznajmił Anthony Sampson w książce The Midas Touch (Dotyk Midasa), „pod wieloma względami upodobniły się do religii”. Co to znaczy? Pieniądze stają się bogiem. Dla ich zdobycia składa się w ofierze wszystko inne. Liczy się tylko zysk. Im większy, tym lepiej. A przecież bez względu na ilość poświęcanego temu czasu żądzy posiadania dóbr materialnych nigdy nie da się w pełni zaspokoić. W Księdze Eklezjasta [Kaznodziei] 5:9 czytamy: „Temu, kto kocha pieniądze, nigdy nie dosyć pieniędzy. A kto pokochał bogactwa, nie będzie dosyć bogaty” (Miłosz). Podobnie ten, „kto kocha” władzę, seks lub dobra materialne, nigdy się nimi nie nasyci, choćby zdobył naprawdę dużo.

Nigdy nie trać nadziei na ratunek

Przetrwanie jest też uzależnione od pielęgnowania nadziei oraz pogody ducha. Czasami niewiele możesz zrobić, by się ustrzec skutków postępowania zachłannych ludzi. Na przykład głodujący często nie są w stanie zmienić swego położenia. Ale nie poddawaj się, nie opuszczaj rąk. W nieprzyjaznym lub niebezpiecznym środowisku „łatwo zrezygnować, załamać się i zacząć się nad sobą użalać” — napisano w The SAS Survival Handbook. Nie pozwól, by opanowały cię pesymistyczne myśli i negatywne emocje. Pewnie będziesz zdumiony tym, jak wiele potrafisz znieść. We wspomnianej książce czytamy: „Mężczyźni i kobiety dowiedli, że można przeżyć w najbardziej nie sprzyjających warunkach”. Dzięki czemu im się to udało? „Dzięki niezłomnemu postanowieniu”, że wytrwają. Bądź zdecydowany nie dać się zwyciężyć temu chciwemu systemowi.

Wspomniany na początku James Scott, dla którego Himalaje mogły się stać grobem, został w końcu uratowany. Powiedział, że ze swej walki o przetrwanie wyciągnął przynajmniej jeden ważny wniosek. Jaki? Otóż „nie ma w życiu sytuacji tak trudnej, by nie można jej było stawić czoła” — oznajmił. Tim Macartney-Snape, doświadczony alpinista — który nie posiadał się ze zdumienia, że James Scott zdołał utrzymać się przy życiu i doczekać ocalenia — również wyciągnął z tego pewną naukę. „Nie wolno się poddać, jeśli istnieje choćby iskierka nadziei” — powiedział. A zatem bez względu na to, jak ponuro przedstawia się sytuacja, upadek na duchu tylko pogorszy sprawę. Nigdy nie trać nadziei na ratunek.

Ale czy jest jakaś „iskierka nadziei”, jakaś realna szansa na ocalenie ze świata przesiąkniętego chciwością? Czy uwolnimy się kiedyś od zachłannych ludzi, którzy niszczą naszą planetę i rujnują życie miliardom jej mieszkańców? Otóż możemy być przekonani, że tak się stanie. W następnym artykule rozważymy, co o tym mówi Biblia.

[Przypis]

[Ramka na stronie 7]

Aktualne przestrogi biblijne

Przypowieści 20:23: „Dwojakie odważniki są ohydą dla Pana, a fałszywe wagi, to rzecz niedobra”.

Jeremiasza 5:26, 28 (BT): „Są w narodzie moim przewrotni, splatają sieć jak ptasznik, zastawiają sidło, łowią ludzi. (...) [Są] otyli i ociężali, a także prześcigają się w nieprawości. Nie przestrzegają sprawiedliwości — sprawiedliwości wobec sierot, by doznały pomyślności, nie bronią sprawy ubogich”.

Efezjan 4:17-19: „To zatem mówię i poświadczam w Panu, że już nie postępujecie tak, jak i narody postępują w nieużyteczności swych umysłów, będąc pod względem umysłowym pogrążone w ciemności, obce dla życia po Bożemu, z powodu tkwiącej w nich niewiedzy, z powodu niewrażliwości ich serc. Zatraciwszy wszelkie poczucie moralności, oddały się rozpasaniu, by z chciwością dopuszczać się wszelkiej nieczystości”.

Kolosan 3:5: „Dlatego zadajcie śmierć członkom waszego ciała, które są na ziemi, jeśli chodzi o rozpustę, nieczystość, żądzę seksualną, szkodliwe pragnienie oraz zachłanność, która jest bałwochwalstwem”.

2 Tymoteusza 3:1-5: „A to wiedz, iż w dniach ostatnich nastaną krytyczne czasy trudne do zniesienia. Albowiem ludzie będą rozmiłowani w samych sobie, rozmiłowani w pieniądzach, zarozumiali, wyniośli, bluźniercy, nieposłuszni rodzicom, niewdzięczni, nielojalni, wyzuci z naturalnego uczucia, nieskłonni do jakiejkolwiek ugody, oszczercy, nie panujący nad sobą, zajadli, nie miłujący dobroci, zdrajcy, nieprzejednani, nadęci pychą, miłujący bardziej rozkosze niż miłujący Boga, zachowujący formę zbożnego oddania, ale sprzeniewierzający się jego mocy; i od tych się odwróć”.

2 Piotra 2:3: „Będą was zachłannie wyzyskiwać sfałszowanymi słowami. Ale jeśli chodzi o nich, wyrok pradawny się nie odwleka, a ich zagłada nie drzemie”.