Obserwujemy świat

Śmierć w dzieciństwie

Po przeanalizowaniu sytuacji w 25 różnych krajach uprzemysłowionych okazało się, że dzieci w USA są 12 razy bardziej narażone na śmierć od kul, 5 razy częściej padają ofiarą zabójstw i popełniają 2 razy więcej samobójstw niż gdzie indziej — napisano w dzienniku The Dallas Morning News. „Wprawdzie spodziewaliśmy się, że w USA wskaźniki okażą się wyższe, ale jesteśmy zaskoczeni tak wielką różnicą” — powiedział Etienne Krug, koordynator badań przeprowadzonych przez Ośrodek Zwalczania Chorób w Atlancie w stanie Georgia. Do tragicznej śmierci dzieci przyczyniają się między innymi narkotyki, ubóstwo, rozpad rodzin i ograniczony dostęp do oświaty.

Infekcje pokarmowe

Zarówno rosnący popyt na „duży wybór świeżych produktów przez cały rok”, jak i „międzynarodowy rynek, dzięki któremu z dnia na dzień można przetransportować artykuły na drugi koniec świata”, mają wpływ na pojawienie się w USA nowych zatruć pokarmowych — donosi czasopismo JAMA (The Journal of the American Medical Association). Na podstawie badań prowadzonych w ostatnim dziesięcioleciu uczeni oceniają, że wskutek jedzenia zakażonych produktów żywnościowych „w USA choruje co roku od 6,5 miliona do 81 milionów ludzi, z czego 9000 umiera”. Ponadto zdaniem niektórych ekspertów sytuację może pogarszać większe spożycie produktów wyhodowanych na nawozie naturalnym (pochodzenia zwierzęcego). Jak informuje JAMA, „bakterie E. coli mogą żyć w oborniku krowim aż 70 dni i rozmnażać się w roślinach na nim wyhodowanych, chyba że zostaną zniszczone wysoką temperaturą, solą lub konserwantami”.

Utrapienie ze „świętymi małpami”

We Vrindavan w Indiach rezusy żyły od niepamiętnych czasów — oświadczyła Iqbal Malik, zajmująca się badaniem naczelnych. Małpy, uważane przez wielu za święte, mogły jak dotąd wałęsać się po świętym mieście hinduistów, nie obawiając się, że zostaną złapane. Według czasopisma New Scientist populacja miejscowych rezusów bardzo się w ostatnich latach powiększyła, wzrosła bowiem liczba dokarmiających je pielgrzymów. Przez karmienie małp można rzekomo wyjednać sobie dobrobyt. Ale z biegiem lat małpy prawie zupełnie uzależniły się od dostarczanej im żywności, ponieważ jest tam bardzo mało zieleni. „Zaczęły kraść torby z zakupami i wchodzić do domów w poszukiwaniu pokarmu”. Mieszkańcy miasta zgodzili się więc na to, by 60 procent małpiej populacji wyłapać i przenieść na tereny wiejskie. I. Malik podsumowuje: „Bożyszcza stały się szkodnikami”.

Jak ulał?

Chociaż kości stóp przestają rosnąć pod koniec okresu dojrzewania, stopa zmienia się przez całe życie. Prezes Kanadyjskiego Towarzystwa Podiatrycznego Neil Koven oświadczył: „Z wiekiem stopy wykazują pewną tendencję do spłaszczania się i koślawienia, wydłużając się i poszerzając. Dzieje się tak, ponieważ więzadła stają się trochę luźniejsze i bardziej wiotkie”. Według ocen specjalistów od obuwia być może aż połowa dorosłych nosi nieodpowiedni rozmiar butów — najczęściej są one niedobrane pod względem szerokości — co przyczynia się do powstawania modzeli, nagniotków, zapalenia stawów i deformacji palców. Czy nie masz zbyt ciasnych butów? „Stań boso na kartce papieru i obrysuj obie stopy. Potem na tym samym papierze obrysuj swoje buty. Przez porównanie obu konturów przekonasz się, w jakim stopniu obuwie uciska ci stopy” — napisano w gazecie The Toronto Star. Aby odpowiednio dobrać buty, wybierz się do sklepu po południu lub wieczorem w taki dzień, w którym sporo chodziłeś lub stałeś, i zawsze wcześniej zmierz sobie stopy.

Pościg za „nieznanym sprawcą”

W 1997 roku mieszkańcy Rzymu zaczęli odczuwać różne rodzaje alergii i katar sienny dwa miesiące wcześniej niż zwykle — informuje dziennik Corriere della Sera. Zdaniem pewnego alergologa wczesny atak pyłków jest wywołany „ogólnym wzrostem średniej temperatury na naszej planecie, pociągającym za sobą zauważalne skrócenie zimy”. W gazecie napisano, że „pogodne dni spowodowały pojawienie się nieznanych pyłków, z którymi specjaliści w tej dziedzinie nie umieją walczyć”. „Pościg za nieznanym sprawcą” już się rozpoczął, ale na razie „alergicy cierpią, choć przyczyn ich dolegliwości nie udało się rozpoznać”.

Stróże opłatka

Katolicki kościół Świętego Karola w Picayune w stanie Missisipi wystawił straże w celu dopilnowania, by każda osoba przystępująca do komunii połknęła przed wyjściem opłatek. Do tej pory nie wszyscy to robili, a ponieważ hostia jest dla katolików święta, zdecydowano się na wspomniany krok. Według gazety The Dallas Morning News ksiądz John Noone twierdzi, że „czciciele Szatana chcą dostać w swe ręce hostię”, aby ją „zbezcześcić”. Obowiązki stróża komunii polegają na obserwowaniu, czy wierni rzeczywiście połykają opłatek. Jeżeli nie, prosi się ich, żeby to zrobili albo go oddali.

Wideoklipy a pamięć

Jak informuje czasopismo Pediatrics, „wiele badań dowodzi, że wideoklipy mają duży wpływ na zachowanie widzów, czyniąc ich niewrażliwymi na przemoc i skłaniając nastolatków do akceptacji przedmałżeńskiego pożycia seksualnego”. Najbardziej niepokoją rodziców teksty piosenek w stylu heavy metal i gangsta rap. „Upodobania muzyczne grupek nastolatków mogą być ważnym symptomem. Z licznych badań wynika, że wybór muzyki heavymetalowej bywa oznaką wyobcowania, nałogów, zaburzeń psychicznych, myśli samobójczych, skłonności do dyskryminowania jakiejś płci oraz ryzykanckich zachowań w wieku dorastania”. W raporcie sporządzonym przez ośmiu lekarzy w latach 1995 i 1996 można przeczytać: „Kiedy ktoś słucha piosenki, której wideoklip wcześniej oglądał, jego pamięć natychmiast odtwarza obraz widziany na ekranie”.

Papier z odchodów słonia

Nic dziwnego, iż sąsiedzi Mike’a Bugary byli zaniepokojeni, gdy ten na swoim podwórzu gotował w garnkach odchody słonia. Niektórzy myśleli, że uprawia czary, w istocie rzeczy jednak produkował papier. Wcześniej pan Bugara otrzymywał papier z bananów, kukurydzy i liści eukaliptusów. Ale dostępne duże ilości włóknistych odchodów kenijskich słoni podsunęły zagorzałemu obrońcy środowiska pomysł przerobienia nawozu na papier. Doszedł do wniosku, że będzie to skuteczny sposób lepszego „uświadomienia ludziom korzyści z zachowania tego gatunku przy życiu” — donosi czasopismo New Scientist. Z tak wyprodukowanego papieru sporządzono karty z zaproszeniami na pięćdziesięciolecie kenijskiej Służby Ochrony Zwierząt.

Zwyczaje żywieniowe

Telewizor jest „osią wielu współczesnych obyczajów” — informuje dziennik The New York Times. Jeden z przytoczonych przykładów dotyczy jedzenia w czasie oglądania programu telewizyjnego — zwyczaju powszechnego obecnie w świecie. Otóż w Meksyku wiele rodzin ogląda tasiemcowe seriale podczas kolacji. Niedawne badania prowadzone we Francji wykazały, że „62 procent posiłków zjada się przy włączonym telewizorze”. Chińczycy najchętniej śledzą program telewizyjny, chrupiąc prażone pestki arbuza. Również w Izraelu te czarne pestki cieszą się powodzeniem wśród telewidzów, podobnie ziarna słonecznika i orzeszki pistacjowe. Na Filipinach do takich przekąsek należą pieczone w grillu kurze łapki, świńskie uszy i wnętrzności kurczaka nabite na szaszłykowe szpilki. Największym przysmakiem jest balut, „nie wysiedziane do końca kacze pisklęta, gotowane i podawane w skorupach, z dodatkiem soli kamiennej” — donosi wspomniana gazeta.

Bezpłatna profilaktyka cholery

Uczeni sądzą, że wynaleźli środek zapobiegający cholerze, który nic nie kosztuje — filtrowanie wody pitnej przez sari! Badacze z Uniwersytetu Stanu Maryland w USA oraz z Międzynarodowego Centrum Chorób Biegunkowych w Dakce w Bangladeszu odkryli, iż bakterie cholery osiedlają się we wnętrznościach widłonogów — skorupiaków wodnych należących do planktonu. Lejąc wodę przez poczwórnie złożone sari, udaje się odcedzić ponad 99 procent bakterii. Następnie sari można łatwo odkazić, wystawiając je na bezpośrednie działanie promieni słonecznych przez dwie godziny, a w czasie monsunów — używając taniego środka dezynfekującego. Londyńskie pismo The Independent informuje, że doświadczenia w terenie rozpoczną się w tym roku, gdy mieszkańcy okolic dotkniętych plagą zostaną przeszkoleni co do stosowania wspomnianych środków.

Amerykańskie zamiłowanie do broni palnej

„Według ankiety przeprowadzonej w USA 40 procent dorosłych Amerykanów ma w mieszkaniu broń palną, a na każde z tych mieszkań przypadają średnio dwie sztuki broni” — poinformował nowojorski dziennik Daily News. „Dwadzieścia pięć procent respondentów oświadczyło, że ma pistolet, 27 — strzelbę, a 29 — karabin”. W wielu domach jest więcej niż jeden rodzaj broni.