Obserwujemy świat

Wysokie koszty narkomanii

Ze sprawozdania rządowego wynika, że w 1995 roku Amerykanie wydali na narkotyki 57,3 miliarda dolarów. Dwie trzecie tej sumy przeznaczyli na kokainę, resztę na heroinę, marihuanę i inne. Według doniesienia agencji Associated Press dyrektor Państwowego Biura Kontroli Narkotyków w Białym Domu Barry McCaffrey zauważył, że tymi pieniędzmi można by opłacić milionowi osób cztery lata edukacji w college’ach bądź też kupić za nie 83 miliardy litrów mleka dla niedożywionych dzieci. A wspomniana kwota nie obejmuje kosztów rosnącej przestępczości, komplikacji w życiu osobistym i rodzinnym oraz rozprzestrzeniania się chorób, takich jak zapalenie wątroby i AIDS.

Globalne wylesianie

„Dwie trzecie pokrywy leśnej naszego globu zostało już wytrzebione” — donosi gazeta Jornal da Tarde. Z pierwotnych przeszło 75 milionów kilometrów kwadratowych terenów zalesionych zachowało się na ziemi zaledwie nieco ponad 25 milionów. Według analiz Światowego Funduszu na rzecz Dzikich Zwierząt (WWF) najbardziej wylesionym kontynentem jest Azja, która utraciła już 88 procent pierwotnych zasobów roślinnych. W odniesieniu do Europy liczba ta wynosi 62 procent, Afryki — 45 procent, Ameryki Południowej — 41 procent i Północnej — 39 procent. W dorzeczu Amazonki, słynącym z największych lasów tropikalnych, pozostało jeszcze przeszło 85 procent początkowej ich powierzchni. W gazecie O Estado de S. Paulo przytoczono następującą wypowiedź Gara Batmaniana z WWF: „Brazylia ma szansę ustrzec się błędów, które popełniono w związku z innymi lasami”.

Testowanie inteligencji małych dzieci

Uczeni badający ludzką inteligencję doszli do przekonania, że mózg dziecka najszybciej rozwija się od urodzenia do trzeciego roku życia. Przypuszcza się również, że stymulowanie mózgu w tym okresie doprowadza do powstania w nim trwałych połączeń. Jak donosi czasopismo Modern Maturity, niektórzy rodzice długo przed pójściem dzieci do przedszkola sprawdzają testami iloraz ich inteligencji, żeby pomóc im zyskać przewagę nad otoczeniem. Ale dr Barry Zuckerman, kierujący katedrą pediatrii na wydziale medycznym uniwersytetu w Bostonie, wyraził zaniepokojenie tym, że rodzice „uważają za konieczne ciągłe ‚stymulowanie’ maluchów”, aby uczynić z nich „cudowne dzieci”. Profesor psychologii dziecięcej Richard Weinberg dodaje: „Zbyt wczesne dopingowanie dzieci do rywalizacji często źle się kończy. Nie zabierajmy im dzieciństwa”.

Skrupulatni kopiści

Teksty składające się na grecką część Pisma Świętego były z wielką pieczołowitością kopiowane i zachowywane dla potomności — twierdzi dr Barbara Aland, dyrektor Instytutu Badań nad Nowym Testamentem w Münster w Niemczech. „Rzadkością są pomyłki czy choćby zmiany podyktowane względami teologicznymi” — informuje gazeta Westfälische Nachrichten. Od 1959 roku instytut zbadał przeszło 5000 manuskryptów pochodzących ze średniowiecza i starożytności. Jakieś 90 procent rękopisów utrwalono w postaci mikrofilmów. Dlaczego przepisywacze tak usilnie wystrzegali się błędów? Ponieważ „uważali się za kopistów, a nie za pisarzy” — odpowiada gazeta.

Naprawdę bezkofeinowa?

Ci, którym szkodzi kofeina, piją nieraz kawę bezkofeinową zamiast prawdziwej. Ale jakie mają szanse otrzymania naprawdę bezkofeinowego napoju, gdy taki zamówią? Według dziennika The New York Times wynoszą one mniej więcej 33 procent. Zgodnie z normą określoną przez amerykański Urząd do spraw Żywności i Leków kawa bezkofeinowa to taka, której porcja zawiera od 2 do 5 miligramów kofeiny. Ale przebadanie próbek pochodzących z 18 nowojorskich zakładów gastronomicznych serwujących kawę ujawniło, że zawartość kofeiny w 150-mililitrowej filiżance znacznie się wahała: od 2,3 miligrama do 114 miligramów! Tymczasem według normy Ogólnokrajowej Izby Kawy średnia filiżanka zwykłej kawy zawiera 60-180 miligramów kofeiny.

Zapomniane prawo

Ile z biblijnych Dziesięciorga Przykazań potrafisz wymienić? Ankieta przeprowadzona w Rio de Janeiro ujawniła, że przeszło jedna czwarta Brazylijczyków nie zna żadnego z nich! Spośród tych, którzy pamiętali chociaż jedno, 42 procent przytaczało „nie zabijaj” albo „nie kradnij”. Inni przypomnieli sobie jeszcze: „nie pożądaj żony bliźniego” (38 procent), „czcij ojca i matkę” (22 procent) oraz „nie składaj fałszywego świadectwa” (14 procent) — informuje pismo Veja. Tylko 13 procent respondentów wymieniło trzecie przykazanie — „nie bierz imienia Pana Boga twego nadaremnie”.

Skradzione skarby

Według niedawnych doniesień z Kanady „uwagę międzynarodowych grup przestępczych przyciągnęły skarby Mezopotamii, które wskutek wojny w Zatoce Perskiej w 1991 roku zostały niemal pozbawione ochrony” — informuje czasopismo World Press Review. W 1996 roku złodzieje w biały dzień włamali się do Muzeum Babilońskiego i ukradli walce oraz tabliczki pokryte pismem klinowym. Na międzynarodowym rynku sztuki szacunkowa wartość tych unikatowych zabytków (niektóre sięgają czasów Nabuchodonozora II) przekracza 735 000 dolarów. Innym miejscem przyciągającym złodziei jest starożytne miasto Al-Hadhr (Hatra). Chcąc zabezpieczyć skarby, które nie zostały jeszcze zrabowane, rząd kazał zamurować wszystkie bramy i przejścia w mieście — donosi czasopismo.

Kościół katolicki prosi o wybaczenie

Kościół katolicki we Francji opublikował oficjalną „Deklarację skruchy”, w której prosi Boga i naród żydowski o wybaczenie swej „obojętności” wobec prześladowań Żydów we Francji za rządu Vichy. W latach 1940-1944 ponad 75 000 Żydów zostało aresztowanych i wywiezionych z Francji do hitlerowskich obozów zagłady. W oświadczeniu odczytanym przez arcybiskupa Oliviera de Berrangera Kościół przyznał, że dopuścił, by dobro własne „przysłoniło mu biblijny obowiązek poważania każdej istoty ludzkiej, stworzonej na podobieństwo Boga” — informuje dziennik Le Monde. Co prawda niektórzy duchowni francuscy otwarcie ujmowali się za Żydami, ale było ich niewielu, większość natomiast popierała rząd Vichy i jego politykę. Urywek wspomnianej deklaracji brzmi: „Kościół musi przyznać, że co się tyczy prześladowań Żydów, a zwłaszcza różnorodnych antysemickich posunięć rządu Vichy, obojętność była znacznie silniejsza od oburzenia. Milczenie stało się regułą, a występowanie w obronie ofiar — wyjątkiem. (...) Wyznajemy dziś, że to milczenie było błędem. Nie sposób też zaprzeczyć, że Kościół we Francji nie wywiązał się ze swej misji budzenia ludzkich sumień”.

Groźne wołki

Żerujący na palmach wołek Rhynchophorus ferrugineus, który pojawił się na Półwyspie Arabskim niespełna 20 lat temu, zdążył w tym czasie zaatakować tysiące palm daktylowych, powodując ogromne szkody. „Istnieje nawet obawa, że daktylowiec, który od 5000 lat uchodzi w Arabii za drzewo rodzące ‚owoc życia’, może wyginąć” — donosi pismo The Economist. Ów pięciocentymetrowy szkodnik drąży liczne tunele wewnątrz pnia palmy, powoli niszcząc drzewo. Jest bardzo odporny na pestycydy i wciąż gwałtownie się mnoży na Półwyspie Arabskim.

Zalety starszych pracowników

Pracownicy, którzy mają ponad 47 lat, są rano bardziej skoncentrowani i wydajni od swych młodszych kolegów — donosi londyński dziennik The Times. Ponieważ w późniejszych godzinach sytuacja się odwraca, Tom Reilly z Uniwersytetu Johna Mooresa w Liverpoolu radzi, żeby pracodawcy zatrudniali starszych pracowników w godzinach wcześniejszych, a młodszych popołudniami i wieczorami. Na konferencji Brytyjskiego Towarzystwa Lekarskiego poświęconej starzeniu się mówcy zwracali uwagę, że w supermarketach i sklepach dla majsterkowiczów na ogół chętniej zatrudnia się starszych pracowników. Dlaczego? Bardziej interesują się klientami i lepiej wiedzą, jak korzystać z artykułów, do których brak pisemnych instrukcji. Ponadto obstają przy „zasadach etycznych, od których inni mogli już odstąpić” — napisano w gazecie.