Porozmawiajmy o pogodzie

NIEZALEŻNIE od tego, gdzie mieszkasz i kim jesteś, pogoda odgrywa ważną rolę w twoim życiu. Jeśli zapowiada się słoneczny, upalny dzień, ubierasz się lekko. Gdy jest zimno, wkładasz płaszcz i czapkę. A kiedy pada, bierzesz ze sobą parasol.

Czasem aura wydaje nam się wprost wymarzona, ale innym razem na nią narzekamy. Huragany, tornada, susze, zamiecie śnieżne i monsuny bywają przyczyną tragedii. Ale czy się nią cieszymy, czy przeciwnie — utyskujemy na nią lub też wcale się nią nie przejmujemy — pogoda i tak wciąż nam towarzyszy i od urodzenia aż do śmierci wywiera wpływ na nasze codzienne życie.

Ktoś zażartował, że wszyscy tylko rozmawiają o pogodzie, ale nikt z nią nic nie robi. Rzeczywiście, od wieków wydawało się, iż jest ona raczej poza zasięgiem ludzkich oddziaływań. Dziś jednak coraz więcej uczonych ma odmienne zdanie. Twierdzą, że emitowanie dwutlenku węgla i innych gazów do atmosfery zakłóca długotrwałe procesy kształtujące klimat.

Co według ekspertów jest istotą dokonujących się zmian? Chyba najbardziej miarodajnie odpowie na to Międzynarodowa Rada do spraw Zmiany Klimatu (IPCC), badająca dane otrzymywane z 80 krajów od przeszło 2500 klimatologów, ekonomistów i specjalistów zajmujących się oceną zagrożeń. W sprawozdaniu za rok 1995 IPCC wyraziła opinię, że klimat ziemi się ociepla. Jeśli ta tendencja się utrzyma, w następnym stuleciu temperatura może się podnieść aż o 3,5 stopnia Celsjusza.

Wydawałoby się, iż kilka stopni więcej to nic groźnego — jednak w skali światowej nawet drobna zmiana termiczna może mieć katastrofalne następstwa. Oto prognozy wielu uczonych na nadchodzące stulecie.

Skrajności klimatyczne w różnych częściach świata. W niektórych częściach świata wydłużą się okresy suszy, a w innych zwiększą opady deszczu. Mogą się nasilić burze, powodzie oraz niszczycielskie huragany. Już dziś miliony ludzi ginie wskutek powodzi i klęsk głodu, ale ocieplenie klimatu znacznie pomnożyłoby liczbę ofiar.

Zwiększone zagrożenie zdrowia. Wzrost temperatury może bardzo zwiększyć liczbę zachorowań i zgonów. Według Światowej Organizacji Zdrowia globalne ocieplenie przypuszczalnie spowoduje też powiększenie się obszarów występowania owadów przenoszących choroby tropikalne, takie jak malaria czy denga. Ponadto wskutek zachwiania równowagi w opadach deszczu i śniegu maleć będą zasoby wody pitnej, co prawdopodobnie wywoła nasilenie się chorób pasożytniczych i innych przenoszonych przez wodę i pokarm.

Niebezpieczeństwo dla naturalnych siedlisk. Ocieplenie klimatu i zmiany w rozmieszczeniu opadów to zagrożenie dla lasów i terenów podmokłych, których zadaniem jest oczyszczanie powietrza i wody. Pożary lasów stałyby się częstsze i bardziej niszczycielskie.

Podnoszenie się poziomu mórz. Mieszkańców niżej położonych wybrzeży trzeba będzie przesiedlić, chyba że zostaną zrealizowane kosztowne projekty ratowania tych terenów przed zalaniem. Niektóre wyspy mogą zupełnie zniknąć pod wodą.

Czy te obawy są uzasadnione? Czy klimat ziemi się ociepla? A jeśli tak, to czy winę ponoszą ludzie? Niewątpliwie wiele jest do stracenia — nic więc dziwnego, że specjaliści prowadzą burzliwe debaty na ten temat. W dwóch następnych artykułach rozważymy niektóre z podnoszonych kwestii oraz zastanowimy się nad pytaniem, czy rzeczywiście powinniśmy się martwić o przyszłość naszej planety.