Niezwykła konferencja w Moskwie, poświęcona bezkrwawej chirurgii

DNIA 6 października 1998 roku w Moskwie odbyła się międzynarodowa konferencja medyczna poświęcona metodom umożliwiającym przeprowadzanie zabiegów chirurgicznych bez przetaczania krwi. Ponad 800 lekarzy przybyło do Instytutu Chirurgii imienia Wiszniewskiego na sympozjum zorganizowane w ramach Szóstego Ogólnorosyjskiego Zjazdu Anestezjologicznego.

Profesor Andriej Iwanowicz Worobjew, główny hematolog Rosyjskiej Akademii Nauk Medycznych w Moskwie, przywitał lekarzy na „sympozjum dotyczącym poszukiwania metod zastępujących transfuzję krwi”.

Wyjaśniając, dlaczego ta konferencja ma tak doniosłe znaczenie, Worobjew przypomniał „okropne katastrofy spowodowane transfuzjami”. Oświadczył, że w wyniku przetaczania krwi większość dzieci chorych na hemofilię w takich krajach, jak USA, Japonia i Niemcy, została zarażona AIDS. Następnie powołał się na dane statystyczne o rozprzestrzenianiu się zapalenia wątroby przez transfuzje i oznajmił z ubolewaniem: „Liczby mówią coś absolutnie zaskakującego. Praktycznie wszyscy leczący się hemofilicy są zarażeni zapaleniem wątroby”.

Worobjew nadmienił, iż w medycynie panowało przekonanie, że jeśli ktoś „straci litr krwi, powinien otrzymać litr krwi”. Ale „to błąd!” — oświadczył. Na zakończenie wstępnych uwag powiedział: „Popieraliśmy transfuzję krwi, ale teraz wspólnie wyzbędziemy się tych przestarzałych poglądów”.

Wielu specjalistów biorących udział w programie pochodziło z Rosji, ale wystąpili też mówcy z Francji, Szwecji, Belgii i USA. Omówiono nowoczesne metody postępowania w razie utraty krwi, nie wymagające transfuzji, a ponadto zwrócono uwagę na niebezpieczeństwa związane z tym zabiegiem, między innymi groźne reakcje immunologiczne.

Program telewizyjny

W rosyjskiej telewizji publicznej, która dociera do przeszło 235 milionów odbiorców, przedstawiono ciekawe sprawozdanie z tej konferencji. Prowadząca program Jelena Małyszewa oznajmiła: ‛Renomowani, światowej sławy chirurdzy, anestezjolodzy i hematolodzy zebrali się w Moskwie, by odpowiedzieć na jedno pytanie: Czy można operować bez przetaczania krwi?’

Jelena Małyszewa poinformowała telewidzów o chorobach przenoszonych przez krew i wyjaśniła: „Właśnie dlatego lekarze szukali innego sposobu. I znaleźli. Nazwali to bezkrwawą chirurgią. Każdy, kto zamierza poddać się operacji, może omówić ze swoim lekarzem metody stosowane w bezkrwawej chirurgii”.

W telewizji wystąpił też Andriej Worobjew, który powiedział: ‛Cudza krew zawiera białka obce dla organizmu, mogące wywołać reakcję niemożliwą do przewidzenia i do uniknięcia. Poza tym bez względu na to, jak bardzo się staramy, dawca może zarazić pacjenta wirusami, których jest nosicielem i których nie jesteśmy w stanie wykryć’. Podsumował więc: ‛Musimy ograniczyć przetaczanie chorym obcej krwi’.

Uczestnikiem programu był również Jean-François Baron, kierujący anestezjologami i oddziałem intensywnej opieki medycznej w paryskim szpitalu imienia Broussais’go. Objaśnił on: „W mojej instytucji przygotowaliśmy specjalne płyny, które transportują tlen. Mają tę cechę krwi, ale nie zawierają żadnych czerwonych krwinek [przenoszących choroby]. Już wkrótce”, zapowiedział, „będą stosowane w rutynowym leczeniu”.

Prowadząca program wspomniała wtedy o rosyjskim profesorze Feliksie F. Biełojarcewie, który jakieś 20 lat temu wynalazł środek krwiozastępczy przenoszący tlen. Nadmieniła, że w tamtych czasach zostało to źle przyjęte przez środowisko medyczne i Biełojarcew „popełnił samobójstwo z powodu niekończących się prześladowań spowodowanych tym odkryciem”.

Echa w prasie medycznej

Relację z konferencji zamieściła także Miedicinskaja Gazieta. Napisano tam: „Z sympozjum można wyciągnąć następujący ogólny wniosek: Kiedy tylko jest to możliwe, trzeba stosować metody alternatywne, a na użycie krwi decydować się dopiero po starannym rozważeniu ryzyka w poszczególnych przypadkach i wyłącznie w razie zagrożenia życia”.

W gazecie wspomniano, że niektórzy lekarze nie chcą uszanować życzenia pacjenta odmawiającego przyjęcia krwi. Na przykład Świadkowie Jehowy nie zgadzają się na transfuzje ze względu na biblijne polecenie, by ‛powstrzymywać się od krwi’ (Dzieje 15:28, 29). Przytoczono jednak słowa profesora prawa Michela de Guillenchmidta z Francji, który tak się wypowiedział na ten temat:

‛Powinniśmy być wdzięczni Świadkom Jehowy za podniesienie tej kwestii, ponieważ nie tylko zwrócili uwagę na swoje prawa, ale też pomogli całemu środowisku lekarskiemu zrozumieć niebezpieczeństwa związane z przetaczaniem krwi. To z kolei skłania naukowców do poszukiwania coraz doskonalszych metod w bezkrwawej chirurgii’.

Na początku pewnego artykułu nadmieniono: „Ktoś zauważył, że z transfuzją jest podobnie jak z małżeństwem: Nikt nie wie, co z tego wyniknie”. Następnie oświadczono, iż ‛krew człowieka przypomina odcisk palca — nie ma dwóch identycznych odcisków’, po czym zadano pytanie: „Czy można dziś dać pacjentowi pełną gwarancję, że przez transfuzję nie zarazi się żadną chorobą?” Odpowiedź brzmiała: ‛Nawet w krajach, które osiągnęły imponujące wyniki w medycynie, nie ma skutecznego systemu kontroli środków krwiopochodnych’.

‛Sądząc więc po przepełnionym audytorium i wyraźnym zainteresowaniu delegatów omawianymi zagadnieniami’, podsumowano w artykule, ‛zachodzi zmiana w sposobie myślenia lekarzy’.

Usługi dla delegatów

Obok sali konferencyjnej Świadkowie Jehowy obsługiwali stoisko, przy którym lekarze mogli otrzymać zestawy artykułów z czasopism medycznych, poświęconych metodom alternatywnym stosowanym w wypadku utraty krwi. Setki delegatów chętnie je przyjęło.

Dobrze poinformowani specjaliści najwyraźniej dążą do tego, by w medycynie używać jak najmniej krwi.

[Ilustracje na stronie 26]

Świadkowie Jehowy dostarczyli setkom lekarzy artykuły o najnowszych badaniach dotyczących krwi