NATANAEL

(z hebr.: „Bóg dał”).

Najprawdopodobniej inne imię Bartłomieja, jednego z 12 apostołów Jezusa. „Bartłomiej” jest określeniem patronimicznym (utworzonym od imienia ojca) i oznacza „syn Tolmaja”. Apostoł Jan używa imienia Natanael, a Mateusz, Marek i Łukasz — Bartłomiej. Jan łączy Natanaela z Filipem, z którym pozostali ewangeliści wymieniają Bartłomieja (Mt 10:3; Mk 3:18; Łk 6:14; Jn 1:45, 46). W tamtych czasach sporo osób miało więcej niż jedno imię. Na przykład „Szymon, syn Jana”, stał się też znany jako Kefas i Piotr (Jn 1:42). Również nazywanie Natanaela Bartłomiejem, a więc „synem Tolmaja”, nie było niczym niezwykłym — innego człowieka zwano po prostu Bartymeuszem, czyli „synem Tymeusza” (Mk 10:46). W następnych wiekach pisarze chrześcijańscy używali naprzemiennie obu imion: Natanael i Bartłomiej.

Natanael pochodził z Kany Galilejskiej (Jn 21:2). Przyłączył się do uczniów Jezusa już na początku jego działalności. Kiedy Jezus zaproponował Filipowi, by został jego naśladowcą, ten natychmiast odszukał swego przyjaciela Natanaela i powiedział: ‛Chodź i zobacz Mesjasza’. „Czy z Nazaretu może wyjść coś dobrego?” — zapytał Natanael, lecz przyjął zaproszenie. Na jego widok Jezus rzekł: „Oto naprawdę Izraelita, w którym nie ma podstępu”. Skoro tak się o nim wypowiedział, Natanael musiał być kimś wyjątkowym. Gdy Jezus dodał, iż widział go pod drzewem figowym, zanim go zawołał Filip, przejęty Natanael wyznał: „Tyś jest Syn Boży, (...) król Izraela”. Usłyszał wtedy zapewnienie: „Zobaczysz rzeczy większe niż te” (Jn 1:43-51).

Jako jeden z 12 apostołów, Natanael towarzyszył Jezusowi w służbie i szkolił się do przyszłych zadań (Mt 11:1; 19:25-28; 20:17-19, 24-28; Mk 4:10; 11:11; Jn 6:48-67). Po śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa wraz z innymi apostołami wrócił do rybołówstwa. Kiedy pewnego ranka dopływali do brzegu, usłyszeli wołanie Mistrza. W przeciwieństwie do Piotra Natanael został na łodzi, dopóki nie dobiła do lądu, a potem zjadł ze wszystkimi śniadanie i przysłuchiwał się doniosłej rozmowie Jezusa z Piotrem (Jn 21:1-23). Razem z innymi apostołami ‛trwał na modlitwie’ i był z nimi w dniu Pięćdziesiątnicy (Dz 1:13, 14; 2:42).