KUYUUJI 15
¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús?
«Ju̱t́ quej nɨcpa jém Jesús, iwɨ̱wadáypa jém pɨxiñt́am, icpɨspa it́u̱mpɨy [jeʼm yaʼachayajpaʼap]» (HECH. 10:38).
WAAÑI 13 Cristo es nuestro modelo
JEʼM JƗƗXI TAN̈KUYUJKAPAʼAPa
1. ¿Tyi idyɨk naspa ixɨʼ jesɨgam Jesús iwat jeʼm wiñtyipɨk imilagro?
TAN̈KUJƗƗSTAʼMIÑ jesɨk kuyajiam idyɨk jeʼm amtyɨy 29. Jesús yaguiñ iktsukumneʼ jeʼm an̈matkuy. Jeʼ, jeʼm iaapa y weeñi ikuyujkɨʼɨwiñyaj nɨkneyaj juuty ity tuum an̈koʼmɨyoykuy en Caná, tuum tɨgan̈juj iga tsɨʼyba Nazaret ikusɨn̈wiñ. María tsaam iwɨnanɨgaʼyba jeʼm novios ifamiliajyaj, y wɨapsɨ iga yooxpadoʼyba ixɨʼ. Pero naspa algun tyi iga ichɨktsaʼawatpa jempɨk an̈koʼmɨʼyba ixɨʼyaj y jeʼm ifamiliajyaj: yajpa jeʼm vino.b Wɨapsɨ iga juʼtsan̈ tɨʼpneyajta, majnam nuʼkyaj tun̈gakyaj. María jikskɨy nɨkpa juuty ity jeʼm imaanɨk y iñɨʼmaʼyba: «Yajneum jém vino» (Juan 2:1-3). ¿Tyi iwat Jesús? Tuum milagro: iwat iga jeʼm nɨʼ chioʼyiñ juʼuts jeʼm maaj «wɨbɨc vino» (Juan 2:9, 10).
2, 3. a) ¿Juutypɨk ipɨk Jesús jeʼm ipɨɨmi? b) ¿Tyiʼiga wɨɨ iga tan̈kɨʼpin̈taʼmiñ jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús?
2 Jesús iwat tun̈gaknam milagros.c Ipɨk jeʼm ipɨɨmi iga iyooxpaʼtpa jaʼyan̈yaj. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, tun̈kɨy ikwiʼk 5,000 pɨxiñtyam y okmɨ tun̈gak 4,000 pɨxiñtyam. Kun yɨʼpyaj wɨsteen milagro, wɨap tan̈kujɨɨs iga ikwiʼk maaj de 27,000 siiga tammaykumyajpa jeʼm yomtam y jeʼm tsɨxtyam iga ityyajtyim idyɨk jeem (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Jeʼtyim jaama, Jesús ikpɨs jeʼm mɨmneyajwɨʼɨp (Mat. 14:14; 15:30, 31). Wɨapsɨ iga ityumpɨyyaj aʼman̈jakyaj iga Jesús chioʼy jeʼm wiʼkkuy y akpɨsoʼyba idyɨk ixɨʼ.
3 Jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús tan̈kejaytyaʼmpa wɨtampɨk jɨɨxiyaj y jaamoʼoyiyaj. Yɨʼp kuyujijom tampaʼttaʼmpa wɨtampɨk an̈kejayoʼoyiyaj iga ipɨɨmchiyajpa tanfe. Tan̈kɨʼpin̈taʼmpatyim juutypɨk wɨap tanakwiñkejtaʼm jeʼm humildad y jeʼm yaʼachan̈jamoʼoyi iga ikwiñkej Jesús jesɨgam iwat yɨʼpyaj milagros.
TYI TAN̈KEJAYTYAʼMPA DE JEHOVÁ Y JESÚS
4. ¿Ityam tañixpɨkyajpa jesɨk tan̈kɨʼpin̈taʼmpa jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús?
4 Jeʼm milagros dyaʼ numaaj tan̈kejaʼyba juʼuts Jesús, tan̈kejaʼybatyim juʼuts jeʼm iJaatun̈. Tanjoodon̈tam iga Jehová ichiʼ jeʼm pɨɨmi iga wɨaiñ iwat milagros. Hechos 10:38 nɨmpa: «Dios ichi jém Jesús de Nazaret jém [...] ipɨ̱mi. [...] Ju̱t́ quej nɨcpa jém Jesús, iwɨ̱wadáypa jém pɨxiñt́am, icpɨspa it́u̱mpɨy jém iyaachwatyajpáppɨc jém Woccɨɨwiñ. Jém tanJa̱tuŋ Dios iwaganait́, jeeyucmɨ wɨa̱p iwat je̱mpɨc». Juʼuts tanjoodon̈tam, Jesús iwatkiʼpsay jeʼm iJaatun̈ ijɨɨxiyaj y jeʼm ijaamoʼoyiyaj. Jeempɨgam ikwiñkej kun tyityam nɨm y iwat, ikwiñkejtyim kun jeʼm milagros iwatwɨʼɨp (Juan 14:9). Tanaʼmtaʼmiñ tukuteen jɨɨxiyaj tan̈kejaytyampaʼap jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús y juutypɨk ipɨɨmchiʼiba tanfe.
5. ¿Tyiʼiga Jesús iwat jeʼm milagros? (Mateo 20:30-34).
5 Wiñtyipɨk, Jesús y jeʼm iJaatun̈ tsaam tatoyyajpa. Jesɨgam jaʼy ityi yɨʼp Naxyukmɨ, Jesús ipɨk jeʼm ipɨɨmi iga wɨaiñ iyooxpaʼt tun̈gakyaj y jeempɨgam ikwiñkej juʼtspɨy toyoʼyba. Tun̈kɨy, wɨsteen kaʼchtyiyaj iwaʼgayyaj yooxpadoʼoyi (maayɨʼ Mateo 20:30-34). Jesús tsaam iyaʼachan̈jaam y okmɨ ikpɨs jeʼm kaʼchtyiyaj. Jeʼm an̈maatyi griego iga yɨʼɨm pɨkneta «iyaachaŋja̱mpa» nɨmtoʼoba iga Jesús ityoʼyan̈jaam jesɨgam iaʼm juʼtspɨy yaʼachaap idyɨk ixɨʼyaj. Jeʼm yaʼachan̈jamoʼoyi ikwiñkej iga Jesús tsaam toyoʼyba, jeʼyukmɨ ikwiʼk jempɨk yuʼaneyaj idyɨk y ikpɨstyim jempɨk imatsneyaj idyɨk lepra (Mat. 15:32; Mar. 1:41). Jeʼyukmɨ wɨap tan̈kupɨktaʼm iga Jehová jeʼ jeʼm Dios iga «tsa̱m tayaachaŋja̱mpa», y jeʼm iMaanɨk agui tatoybatyim, y ityoʼyan̈jaamyajpa jesɨk tayaʼachataʼmpa (Luc. 1:78; 1 Ped. 5:7). Tsaam iktogoyyajtoʼoba ityumpɨy jeʼm yaʼachaaji itywɨʼɨp yɨʼp naxyukmɨ.
6. ¿Juʼutspɨk pɨɨmi ichiʼiñeʼ Dios jeʼm iMaanɨk Jesús?
6 Wɨstenpɨk, Dios ichiʼiñeʼ Jesús jeʼm pɨɨmi iga iktogoʼyiñ ityumpɨy jempɨk tayaʼachwattaʼmpa. Ity yaʼachaajiyaj iga taɨchtyam ni keman dyaʼ wɨap tanaktogoytyaʼm. Pero Jesús, kun jeʼm milagros iwatwɨʼɨp ikwiñkej iga wɨap iktogoy jeʼm yaʼachaajiyaj. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, jeʼ iniity jeʼm pɨɨmi iga iktogoyba jeʼm tan̈kaʼ, iga jeʼam ikuyukmɨ tsaam tamɨmnetaʼmpa y takaʼataʼmpa (Mat. 9:1-6; Rom. 5:12, 18, 19). Jeʼm milagros iwatwɨʼɨp, ikwiñkejpa iga jeʼ wɨap iktogoy juʼptyin̈kej mɨmneiyaj y wɨap iktsukum jeʼm kaʼaneyajwɨʼɨp (Mat. 4:23; Juan 11:43, 44). Iniitytyim jeʼm pɨɨmi iga ikteeñan̈jakpa jeʼm wɨxawtuj y ikooñwɨʼyba jeʼm malojpɨk espíritus (Mar. 4:37-39; Luc. 8:2). Tsaam tamaymaywatpa tanjoodon̈a iga Jehová ichiʼiñeʼ jeʼm pɨɨmi jeʼm iMaanɨk.
7, 8. a) ¿Tyi takkupɨktaʼmpa jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús? b) ¿Juʼp milagro iñxunba iga kupaguiñam?
7 Tukutenpɨk, wɨap tan̈kupɨktaʼm iga jeʼm kumaykedoʼoyiyaj inimiñpaʼap jeʼm Dios iAn̈jagoʼoyi kupakyajpa. Jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús jesɨgam jaʼy ityi yɨʼp Naxyukmɨ ikwiñkej ityumpɨy jempɨk jeʼ iwatpa juʼuts An̈jagoʼoyi kupin̈netawɨʼɨp. Kujɨɨsɨ juʼutspɨk ityi tanaitytyaʼmpa jesɨk Cristo in̈jakpa yɨʼp Nas. Jeʼ ikpɨspa jeʼm kaʼchtyiyaj, jeʼm kuuxujyaj, jeʼm umaʼyaj y iktogoyba ityumpɨy jeʼm mɨmneiyaj (Is. 33:24; 35:5, 6; Apoc. 21:3, 4). Dyam keman tannaskataʼmpa yuʼuʼ y dyamtyim tayaʼachwattaʼmpa jeʼm desastres naturales (Is. 25:6; Mar. 4:41). Tamaymayaptyim iga aktsukumyajtaap jeʼm tanamigojyaj y tanfamiliaryaj kaʼaneyajwɨʼɨp (Juan 5:28, 29). Jesɨk in̈kujɨɨspa yɨʼpyaj kumaykedoʼoyiyaj, ¿juʼp milagro iñxunba iga kupaguiñam?
8 Jesɨgam Jesús iwat jeʼm milagros, ikwiñkej wɨsteen jɨɨxiyaj y jaamoʼoyiyaj iga tantumpɨytyam wɨɨ iga tanaitytyaʼmiñ: jeʼm humildad y jeʼm yaʼachan̈jamoʼoyi. Tanaʼmtaʼmiñ wɨsteen nasɨyoʼoyiyaj. Wiñtyipɨk, jeʼm an̈koʼmɨyoykuy wattawɨʼɨp en Caná.
TAN̈KEJAYTYAʼM IGA TANAKWIÑKEJTAʼMIÑ HUMILDAD
9. ¿Tyiʼiga iwat Jesús tuum milagro jesɨgam sɨʼ idyɨk iwatta tuum an̈koʼmɨyoykuy en Caná? (Juan 2:6-10).
9 (Maayɨʼ Juan 2:6-10). Jesɨgam yaj jeʼm vino juuty sɨʼ idyɨk iwatta jeʼm an̈koʼmɨyoykuy, ¿iwadyiñ idyɨk Jesús tuum milagro? Dyaʼ. Ni tuum jɨychagoʼoyi dyaʼ nɨmpa iga jeʼm Mesías iwatpa idyɨk jeʼm vino. Kujɨɨsɨ juʼuts idyɨk inin̈jaam meʼega mich iññaskaʼ jeempɨk jesɨk min̈koʼmɨʼyba iñxɨʼ. Wɨapsɨ iga Jesús ikujɨɨs jeʼm tsaʼaaji iga iñaskayajpa jeʼm familia —maaj jempɨk an̈koʼmɨʼyba ixɨʼyaj—, y jeʼ iga tsaam yaʼachan̈jaamoʼyba yooxpadoy. Jeʼyukmɨ iwat jeʼm milagro jɨykimtawɨʼɨp wiñtyityim. Iwat iga jeʼm nɨʼ tsɨʼyiñ juʼuts jeʼm maaj wɨbɨk vino, tuumtsam 390 litros. ¿Tyiʼiga tsaam jaʼyan̈ iwat? Wɨapsɨ iga jempɨk kutsɨʼyba idyɨk wɨap ipɨkta maaj okmɨ o wɨap imaʼyaytya iga wɨaiñ iyooxpaʼtyajta jempɨk yaguiñ an̈koʼmɨyñeyaj. ¡Tsaamsɨ maymayayaj!
Tan̈watkiʼpstaʼmiñ Jesús y odoy tanakujiʼptamtaiñ kun tyityam tan̈wattaʼmpa. (Aʼmɨ jeʼm párrafojyaj 10 y 11).e
10. An̈maatɨ tyityam in̈kejpa jeʼm nasɨyoʼoyi itywɨʼɨp en jeʼm capítulo 2 de Juan (aʼmɨtyim jeʼm dibujo).
10 Tanaʼmtaʼmiñ tyityam in̈kejpa jeʼm nasɨyoʼoyi itywɨʼɨp en jeʼm capítulo 2 de Juan. ¿Iñaʼm iapaʼap ikom jeʼm nɨʼ? Dyaʼ jeʼ Jesús. Iga dyaʼ ixunba idyɨk iga kujiʼptaiñ, iwaʼgay jeʼm mozo iga ikomyajiñ jeʼm nɨʼ (versículos 6 y 7). Y jesɨk yaj iwat jeʼm milagro, ¿iapaʼap igukkiʼps jeʼm mayordomo jeʼm vino? Dyatyim Jesús. Jeʼ iñɨʼmay jeʼm mozojyaj iga ininɨgayyajiñ jeʼm vino (versículo 8). Y Jesús dyatyim ipɨk tuum copa de vino iga in̈kejay jempɨk ityyaj jeem y nɨm: «¡Uktaʼamɨ juʼtspɨy wɨɨ yɨʼp vino jempɨk yaguiñ an̈wat!».
11. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa jeʼm milagro iwatwɨʼɨp Jesús?
11 ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa yɨʼp milagro iwatwɨʼɨp Jesús? Iga tanakwiñkejtaʼmiñ humildad. Jesús dyaʼ nakujiʼpta jesɨgam iwat iga jeʼm nɨʼ tsɨʼyiñ juʼuts vino. Y ni keman dyaʼ nakujiʼpta kun tyityam iwat. Jeʼ ikwiñkej humildad y juchixkej ikujiʼppa idyɨk jeʼm iJaatun̈ (Juan 5:19, 30; 8:28). Siiga tan̈watkiʼpstaʼmpa Jesús, tanakwiñkejtaʼmpa humildad y dyaʼ tanakujiʼptamtaap kun tyityam tan̈watpa. Dyaʼ tyi ijoo juuty sɨʼ tan̈kuyooxataʼm Jehová, odoy tanakujiʼptamtaiñ iga tanyaʼak tan̈wattaʼmpa jeʼm yooxakuy (Jer. 9:23, 24). Juchixkej tan̈kujiʼptaʼmiñ tanDios. Tanjɨɨskupaknetaʼmiñ iga ni tyi dyaʼ wɨap tan̈wattaʼm meʼega Jehová dyaʼ tayooxpaʼtpa (1 Cor. 1:26-31).
12. ¿Juutypɨknam wɨap tan̈watkiʼpsaytyaʼm jeʼm Jesús ihumildad? An̈maatɨ tuum akwiñkejoʼoyi.
12 Tan̈kujɨɨstaʼmiñ juutypɨknam wɨap tan̈watkiʼpsaytyaʼm jeʼm Jesús ihumildad. Tan̈kujɨɨstaʼmiñ iga tuum anciano iyooxpaʼtpa tuum siervo ministerial mañipɨk iga iwɨtsaguiñ jeʼm wiñtyipɨk najɨʼyoʼoyi iga mojpa iknas. Iga tsaam iwɨyooxpaʼt, yɨʼp tɨɨwɨ iwɨpuday jeʼm najɨʼyoʼoyi, y ityumpɨy jeʼm tɨwɨtam tsaam ikusuʼnɨyyaj. Y jesɨk kuyajum jeʼm an̈tuʼumaaji, tuum tɨɨwɨ iñɨʼmaʼyba jeʼm anciano: «Tuum wɨbɨk najɨʼyoʼoyi iknas jeʼm tɨɨwɨ». ¿In̈kujɨɨspasɨ iga jeʼm anciano nɨmpa: «Iwɨpuday iga ɨch anyooxpaʼt»? ¿O ikwiñkejpa humildad jesɨk nɨmpa: «Jɨ, tsaam iwɨpuday»? Jesɨk algun i ikwiñkejpa humildad, dyaʼ ixunba iga kujiʼptaiñ jesɨk iyooxpaʼtpa tun̈gakyaj. Ijoodon̈ iga Jehová iaʼmpa y ichoowaixpa jempɨk iwatpa (aʼmɨtyim Mateo 6:2-4; Heb. 13:16). Jehová tsaam maymay jesɨk iaʼmpa iga tanakwiñkejtaʼmpa humildad juʼutstyim Jesús (1 Ped. 5:6).
TAN̈KEJAYTYAʼM IGA TANAKWIÑKEJTAʼMIÑ YAʼACHAN̈JAMOʼOYI
13. ¿Tyi iaʼm Jesús jesɨk nuʼukiam idyɨk jeʼm tɨgan̈juj Naín, y tyi iwat? (Lucas 7:11-15).
13 (Maayɨʼ Lucas 7:11-15). Wɨsna amtyɨy okmɨ iga Jesús iktsukum jeʼm an̈matkuy, nɨk jeʼm tɨgan̈juj Naín. Peʼm tɨgan̈juj toomi idyɨk tsɨʼyba de Sunem, juuty jeʼm profeta Eliseo iktsukumay tuum yoomoʼ imaanɨk (2 Rey. 4:32-37). Jesɨk nuʼukiam idyɨk peʼm tɨgan̈juj, Jesús iaʼm iga jaʼyan̈yaj puutyiyaj idyɨk. Tuum kunooya kaʼaneʼ idyɨk jeʼm tyuumpɨk imaanɨk. Pero jeʼ dyaʼ idyɨk ity ikutyum; jaʼyan̈yaj jempɨk ityyaj peʼm tɨgan̈juj nɨki ikpoyyaj. Jesús ikteeñan̈jakpa jempɨk nɨkiyaj y iyooxpaʼtpa jeʼm yoomoʼ: iktsukumaʼyba jeʼm imaanɨk. Yɨʼbam jeʼm wiñtyipɨk de tukuteen aktsukumoʼoyiyaj iga iwat Jesús jɨykimyajtapaʼap en jeʼm Evangelios.
Tan̈watkiʼpstaʼmiñ Jesús y tanakwiñkejaytyaʼmiñ yaʼachan̈jamoʼoyi jempɨk an̈yaʼkneyaj. (Aʼmɨ jeʼm párrafojyaj 14 a 16).
14. An̈maatɨ tyityam in̈kejpa jeʼm nasɨyoʼoyi itywɨʼɨp en jeʼm capítulo 7 de Lucas (aʼmɨtyim jeʼm dibujo).
14 Tanaʼmtaʼmiñ tyityam in̈kejpa jeʼm nasɨyoʼoyi itywɨʼɨp en jeʼm capítulo 7 de Lucas. ¿Iñaʼm tyityam nas? Wiñtyi Jesús «iix» y okmɨ «iyaachaŋja̱mpa jém yo̱mo» (versículo 13). Wɨapsɨ iga iaʼm iga jeʼm yoomoʼ wejpa idyɨk ixɨʼ iga kaʼaneʼ jeʼm imaanɨk. Tsaam ityoʼyan̈jaam jempɨk iaʼm. Jesús dyaʼ numaaj ijaam yaʼachan̈jamoʼoyi, ikwiñkej kun jempɨk iwat. Wɨapsɨ iga kun toyoʼoyi iñɨʼmay jeʼm yoomoʼ: «Odoy we̱jɨ». Pero dyaʼ numaaj inimuru, iktsukumay jeʼm imaanɨk y «icɨɨjuŋcodáy» (versículos 14 y 15).
15. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa jeʼm milagro iwatwɨʼɨp Jesús?
15 ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa yɨʼp milagro iwatwɨʼɨp Jesús? Tan̈kejaytyaʼmpa iga tanakwiñkejaytyaʼmiñ yaʼachan̈jamoʼoyi jempɨk an̈yaʼkneyaj. Taɨchtyam dyaʼ wɨap tanaktsukumtaʼm jeʼm kaʼaneyajwɨʼɨp juʼuts iwat Jesús kun jeʼm kunooya imaanɨk. Pero wɨap tanakwiñkejaytyaʼm yaʼachan̈jamoʼoyi jempɨk kaʼaneyaj algun i iga ityoyyajpa. Wiñtyi tanaʼmiñ tyi naspa ixɨʼ y okmɨ tan̈kujɨɨxiñ tyi wɨap tannɨʼmay o tan̈wat iga wɨaiñ tanyooxpaʼtyaj y tanakpoʼksyaj (Prov. 17:17; 2 Cor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8).d Kun wɨtampɨk an̈matyiyaj y kun tyityam tan̈watpa wɨap tanyooxpaʼtyaj tun̈gakyaj.
16. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼmpa jeʼm nasɨyoʼoyi in̈matwɨʼɨp jeʼm párrafo? (Aʼmɨ jeʼm foto ikwiñkejpaʼap yɨʼp nasɨyoʼoyi).
16 Tan̈kujɨɨstaʼmiñ jempɨk iñaskaʼ tuum yoomtɨwɨ en tuum an̈tuʼumaaji. Jesɨk sɨʼ idyɨk iwanta tuum waañi iga ijɨykiʼmpa jeʼm aktsukumoʼoyi, jeʼ iaʼm iga tuum yoomtɨwɨ wejpa idyɨk ixɨʼ. Dyanam idyɨk jaʼyan̈ tiempo nɨkpa iga kaʼaneʼ iyommaanɨk. Jeʼm yoomtɨwɨ ijoodon̈ idyɨk jempɨk sɨʼ iñaskaʼ jeʼyukmɨ nɨk iaʼm, iñuʼusmats y wagawanyaj. Jeʼm yoomtɨwɨ an̈yaʼknewɨʼɨp idyɨk nɨmpa iga majtyim moj ityoy jeʼm tɨwɨtam. Tsaam idyɨk maymay iga oy jeʼm an̈tuʼumaaji. Jeʼ nɨm: «Anjoodon̈ idyɨk iga jemum ampɨktson̈ba jeʼm yooxpadoʼoyi, jeʼm An̈tuʼumayoʼytyɨkjom». Wɨap tan̈kupɨktaʼm iga Jehová iaʼmpa y ichoowaixpa jesɨk tanakwiñkejaytyaʼmpa yaʼachan̈jamoʼoyi jempɨk kaʼaneyaj algun i iga ityoyyajpa y «tsaam an̈yaʼkneyaj» (Sal. 34:18).
TUUM KUYUUJI IGA IPƗƗMCHIʼIBA TANFE
17. ¿Tyi tan̈kejaytyaʼm yɨʼp kuyuuji?
17 Jesɨk tan̈kuyujkaʼaba jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús ipɨɨmchiʼiba tanfe. Jeʼm nasɨyoʼoyiyaj in̈matpaʼap jeʼm Evangelios ikwiñkejyajpa iga Jehová y Jesús tsaam tatoyyajpa, iga Jesús iniity jeʼm pɨɨmi iga wɨap iktogoy ityumpɨy jempɨk tsaam tayaʼachwattaʼmpa y wɨap tan̈kupɨktaʼm iga jeʼm kumaykedoʼoyiyaj inimiñpaʼap jeʼm Dios iAn̈jagoʼoyi dyaʼ jaʼyñeʼ kupakyajpa. Tayooxpaʼttaʼmpatyim iga wɨaiñ tan̈watkiʼpsaytyaʼm jeʼm Jesús ijɨɨxiyaj y jeʼm ijaamoʼoyiyaj. ¿Tyiʼiga dyaʼ impɨkpa iñjɨɨxi iga in̈kuyujkaʼaba tun̈gaknam milagros iwatwɨʼɨp Jesús jesɨk iniitypa jeʼm kuyuuji en familia o jesɨk miwɨkuyujpa iñyaʼak? Kujɨɨsɨ tyityam min̈kejayyajpa y an̈madaʼayɨ tun̈gakyaj. Yɨʼp miyooxpaʼtpa iga wɨaiñ iñanmajan̈chiʼ jeʼm tɨwɨtam (Rom. 1:11, 12).
18. ¿Tyi tanaʼmtaʼmpa jeʼm tun̈gak kuyujijom?
18 Jesɨk kuyajiam idyɨk jeʼm iyooxakuy jeʼm an̈matkuyjom, Jesús iwat jeʼm tukutenpɨk y jeʼm in̈an̈pɨgam aktsukumoʼoyi. Pero yɨʼp dyaʼ jeex juʼuts jeʼm tun̈gakyaj: iktsukum tuum iamigo iga nɨkiam idyɨk cuatro najaama iga kaʼaneʼ. ¿Tyi wɨap tan̈kuyujkataʼm kun yɨʼp milagro? ¿Y tyi wɨap tan̈wattaʼm iga duroj tan̈kupɨktaʼmiñ iga itypa tuum aktsukumoʼoyi? Tanaʼmtaʼmpa jeʼm tun̈gak kuyujijom.
WAAÑI 20 Enviaste a Jesús, tu Hijo amado
a Jeʼ ikteeñan̈jak tuum wɨxawtuj, ikpɨs jeʼm mɨmneyajwɨʼɨp y iktsukum jeʼm kaʼaneyajwɨʼɨp. Tsaam tamaymaywatpa jesɨk tammayba jeʼm milagros iwatwɨʼɨp Jesús. Yɨʼpyaj nasɨyoʼoyiyaj ityyaj Bibliajom iga tan̈kejaytyaʼmiñ wɨtampɨk jɨɨxiyaj. Yɨʼp kuyujijom tan̈kɨʼpin̈taʼmpa weeñiyaj. Tan̈kuyujkataʼmpa juʼutspɨk jɨɨxiyaj y jaamoʼoyiyaj iniityyaj Jehová y Jesús iga ipɨɨmchiyajpa tanfe, y juutypɨk taɨchtyam wɨaptyim tanakwiñkejtaʼm.
b Tuum biblista nɨm: «Jemɨk oriente tsaam idyɨk importante iga iwɨpɨktson̈yajiñ jempɨk nuʼkyajpa idyɨk ityɨkkɨʼɨm y dyaʼ numaaj ichiʼiñ tyityam ityogoyay. Maaj jesɨk algun i an̈koʼmɨʼyba, iniityyajiñ jaʼyan̈ wiʼkkuy y jaʼyan̈ vino».
c Jeʼm Evangelios iwɨan̈matyajpa maaj de 30 milagros iga iwat Jesús. Dyaʼ numaaj tun̈kɨy iwat waatyi milagros tumtyi jaama. Juʼuts akwiñkejoʼoyi, ityumpɨy jeʼm ityyajwɨʼɨp tuum tɨgan̈juj nɨk iaʼmyaj Jesús, y jeʼ «icpɨs jáyaŋ jém mɨmneyajwɨɨp» (Mar. 1:32-34).
d En jeʼm an̈kejayoʼoyi «Jesús supo consolar a sus amigos», iga impaʼtpa en jeʼm Totjaayi Takjoodon̈apaʼap del 1 de noviembre de 2010, en español. Impaʼtpa weeñi jɨɨxian̈chioʼoyiyaj miyooxpaʼtyajpaʼap iñjoodon̈a tyi wɨap iññɨm o in̈wat iga wɨaiñ inikpoʼks jempɨk an̈yaʼkneyaj.
e JEMPƗK NASPA IXƗʼ EN JEʼM IMAGEN: Jesús sɨʼ iaʼm iga jempɨk an̈koʼmɨyñeyaj y tun̈gakyaj iga ityyajtyim jeem tsaam maymayyaj kun jeʼm vino.