Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Lokaiahn Pohnpei
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • nwt 1 Korint 1:1-16:24
  • 1 Korint

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • 1 Korint
  • Paipel—Kawehwehn Sampah Kapw
Paipel—Kawehwehn Sampah Kapw
1 Korint

KEIEUN KISINLIKOU ONG MEHN KORINT

1 Sang Pohl, me malipilipdohng wia wahnpoaron+ en Krais Sises pwehki kupwuren Koht, oh sang rehn riatail Sostenihs. 2 Ong mwomwohdisohn Koht me mi nan Korint,+ ong kumwail me sarawihkilahr amwail miniminiong Krais Sises,+ kumwail me malipilipdohng wia aramas sarawi kei, iangahki aramas koaros, wasa koaros, me kin likweriong mwaren atail Kaun Sises Krais,+ arail Kaun oh pil atail Kaun:

3 Samatail Koht oh Kaun Sises Krais en ketikihong kumwail kadek sapan oh popohl.

4 I kin kalahngankihong ei Koht kumwail ahnsou koaros pwehki sapwellimen Koht kadek sapan eh kohieng kumwail sang rehn Krais Sises; 5 pwehki amwail miniminiong ih, kumwail alehdier soahng koaros, iangahki koahiek en koasoi oh pil loalokong unsek,+ 6 duwehte kadehdepen Krais+ eh tengeteng rehmwail, 7 kahrehda sohte kisakis ehu me kumwail sohte ale ni amwail uhdahn kasikasik kasansaldahn atail Kaun Sises Krais.+ 8 E pil pahn ketin katengeikumwaildi lao lel ni imwi pwe emen dehr kedipa kumwail ni rahnen atail Kaun Sises Krais.+ 9 Koht me lelepek,+ oh e ketin malipei kumwail pwe kumwail en wia iengen sapwellime Ohl, Sises Krais atail Kaun.

10 Eri, riei ko, ni mwaren atail Kaun Sises Krais, I kangoangei kumwail koaros en pwungpene ni amwail kin koasoi, oh saminimin en dehr kin mi nanpwungamwail,+ ahpw kumwail en miniminpene ni unsek ni lamalamteieu oh madamadauteieu.+ 11 Pwe riei ko, ekei tohnimwen Kloe kairehkin ie duwen akamai kan nanpwungamwail. 12 I nda met pwehki emenemen kumwail kin nda: “I kin idawehn Pohl,” “A ngehi Apolos,”+ “A ngehi Kepas,”* “A ngehi Krais.” 13 Ia duwe, Krais ketin pwalpeseng wiahda pwihn kei? Ia duwe, Pohl me kamakamala nin tuhkeo pwehki kumwail? De kumwail papidaislahr ni eden Pohl? 14 I kalahngankihong Koht ei sohte papidaisihala emen kumwail likin Krispus+ oh Kaius,+ 15 pwe emen kumwail de nda me e papidaisla ni edei. 16 I pil papidaisihala tohnimwen Stepanus.+ A meteikan, I sohte ese ma I papidaisihala emen irail. 17 Pwe Krais sohte poaroneiehdo pwe I en papidaisih aramas ahpw I en lohki rongamwahwo.+ Oh I sohte kin wia met ni kadek kapahrek, me pahn kihsang manaman en tuhkehn kalokolok* en Krais.

18 Pwe padahk me pid duwen tuhkehn kalokoloko* iei mehkot pweipwei ong irail kan me pahn kasohrala,+ ahpw ong kitail me pahn komourla, iei manaman en Koht.+ 19 Pwe e ntingdier: “I pahn wiahiong erpit en ohl loalokong kan en sohrala, oh I pahn soikala marain en me loalokong kan.”+ 20 Eri, ia aramas loalokongen? Ia sounkawehwehn Kosonneden?* Ia ih me kin men akupwung nan koasoandi en mwehi wet?* Koht sou ketin wiahki erpit en sampah mehkot pweipwei? 21 Pwe nin duwen sapwellimen Koht erpit, sampah sohte kin ese Koht+ sang ni pein eh loalokong,+ kahrehda Koht ketin kupwurehda en komourkihla me pwoson akan dahme kitail kin kalohki, me kin mwomwen pweipwei+ ong meteikan.

22 Eri mehn Suhs akan kin peki kilel kan+ oh mehn Krihs kan kin rapahki erpit; 23 ahpw kitail kin kalohki Krais me ketin kamakamala nin tuhkeo, me wia mehn kadipekelekel ehu ong mehn Suhs akan ahpw mehkot pweipwei ong mehn liki kan.+ 24 Ahpw ong irail kan me malipilipier, mehn Suhs kan oh mehn Krihs kan, Krais me manaman en Koht oh erpit en Koht.+ 25 Pwehki mehkot me mwomwen pweipwei sang rehn Koht kin loalokongsang aramas, oh mehkot me mwomwen luwet sang rehn Koht kin kehlail sang aramas.+

26 Riei ko, kumwail kilangehr soangen aramas akan me e ketin malipeier. Sang ni madamadau en aramas,+ kaidehn me tohto me loalokong, me kehlail, oh kohsang peneinei kesempwal.+ 27 Koht ketin piladahr soahng pweipwei kan en sampah pwe en ketin kanamenekihala aramas loalokong kan; oh Koht ketin pilada soahng luwet en sampah pwe en ketin kanamenekihala soahng kehlail kan;+ 28 oh Koht ketin pilada mehkan me soh katepe nin sampah oh mehkan me aramas kin kilengdiong, soahng kan me sohte wad, pwe en ketin kauwehkihla soahng kan me wad,+ 29 pwe sohte emen* en suwei mwohn silangin Koht. 30 Ahpw pwehki Koht, kumwail kin miniminiong Krais Sises, me ketin wadohng kitail erpit sang Koht. Pwehki Krais, Koht ketin wiahkin kitail me pwung+ oh sarawi,+ oh e ketin kamaiaukinkitailda pweinen pweipwei sapahlo,+ 31 pwe en duwehte me ntingdier: “Mehmen me kin suwei, a en suweiki Siohwa.”*+

2 Eri riei ko, ni ei kohdo rehmwail pwe I en lohkihong kumwail rir sarawi+ en Koht, I sohte doadoahngki lokaia ile+ de erpit en aramas. 2 Pwe I koasoanedier me I sohte pahn koasoiaiong kumwail* mehkot tohrohr likin Sises Krais oh eh ketin kamakamala nin tuhkeo.+ 3 Oh I leledo rehmwail ni luwet oh masak oh rerrer laud; 4 oh ei koasoi oh dahme I kin kalohki sohte kin wiawi ni kadek lokaia de erpit en aramas ahpw ni kasalepen manaman en ngehn sarawi,*+ 5 pwe amwail pwoson en dehr poahsoankihda erpit en aramas, ahpw manaman en Koht.

6 Eri kitail kin koasoia duwen erpit nanpwungen irail kan me koahiek,+ ahpw kaidehn erpit en koasoandi en mwehi wet* de pil erpit en kaun akan en koasoandi en mwehi wet me pahn sohrala.+ 7 Ahpw kitail kin koasoia sapwellimen Koht erpit me wie ekiek nan rir sarawi ehu,+ me Koht ketin kileledier mahs mwohn koasoandi en mwehi kan ong atail lingan. 8 Sohte kaun emen en koasoandi en mwehi wet* esehla erpit wet,+ pwe ma re esehla, re sohte pahn kemehla* Kaun lingano. 9 Ahpw nin duwen eh ntingdier: “Pwoaren mas saikinte kilang oh saleng saikinte rong, de mohngiong en aramas saikinte medewehda soahng kan me Koht ketin kaunopadahng irail kan me kin poakohng ih.”+ 10 Pwe iei kitail me Koht ketin kasalehiong soahng pwukat+ sang ni sapwellime ngehn sarawi,*+ pwe ngehn sarawi* kin rapahki soahng koaros, pil ire loal kan duwen Koht.+

11 Pwe ihs me ese madamadau en aramas emen? E kin esehte dahme mi nan eh mohngiong.* Eri pil duwehte, sohte me esehla sapwellimen Koht madamadau kan pwe sapwellimen Koht ngehn sarawihte* me ese. 12 Eri, kitail sohte ale elen madamadau* en sampah, ahpw ngehn sarawi* me pwilisang rehn Koht,+ pwe kitail en ese soahng kan me Koht ketikihong kitail ni kadek. 13 Kitail pil kin koasoia mepwukat, ahpw kitail sohte kin doadoahngki lepin lokaia kan me kitail sukuhlkihsang erpit en aramas.+ Kitail kin doadoahngki lepin lokaia kan me kitail sukuhlkihsang ngehn sarawi,*+ pwehn kawehwehda soahng kan me pid duwen Koht.

14 Ahpw aramas me kin mwekidki pein eh ineng sohte kin alehdi soahng kan me kohsang sapwellimen Koht ngehn sarawi,* pwe mepwukat wia mehkot pweipwei reh; oh e sohte kak esehla mepwukat, pwehki aramas kin anahne ngehn sarawi* pwe en kasawih mepwukat. 15 Ahpw aramas me kin mwekidki ngehn sarawi* kin kasawih mehkoaros,+ ahpw sohte me kin kasawih ih. 16 Pwe “ihs me ese sapwellimen Siohwa* madamadau pwe en kaweid ih?”+ Ahpw kitail kin ahneki sapwellimen Krais madamadau.+

3 Eri, riei ko, I sohte kak koasoiong kumwail duwehte ei kin koasoiong aramas me kin mwekidki ngehn sarawi.*+ I anahne koasoiong kumwail duwehte aramas me kin mwekidki pein eh ineng, duwehte kisin seri pwelel kei+ ni ar pwoson Krais. 2 I kin kamwengehkin kumwail milik, kaidehn mwenge kekeluwak, pwe kumwail saikinte kehlail. Ni mehlel, kumwail pil sohte kehlail ahnsou wet,+ 3 pwe kumwail kin mwekidkihte pein amwail ineng.+ Pwehki peirin oh akamai kin wiawi nanpwungamwail, met sou kin kasalehda me amwail wiewia kan duwehte aramas en sampah wet?+ 4 Pwe ni emen eh kin nda, “I kin idawehn Pohl,” a emen kin nda, “I kin idawehn Apolos,”+ kumwail sou kin mwekid duwehte aramas en sampah wet?

5 Eri ihs me Apolos? Oh ihs me Pohl? Se wiahte sounpapah kei+ me sewesei kumwail en pwosonla. Se wiahte dahme Kauno ketikihong kiht en wia. 6 I kin padokedi werentuhke,+ Apolos kin kalamwur,+ ahpw Koht me kin ketin kakairada, 7 pwe kaidehn me kin padokedi mehkot de pil me kin kalamwur me kesempwal, ahpw Koht me kin ketin kakairada.+ 8 Eri me kin padokedi oh me kin kalamwur kin ehupene,* ahpw emenemen pahn ale ketingpen eh doadoahk.+ 9 Pwe kiht iengen Koht tohndoadoahk. Kumwail iei sapwellimen Koht mwaht me e kin ketin koadoahke, sapwellimen Koht tehnpas.+

10 Ni ei doadoahngki kadek sapan me Koht ketikihong ie, I wiahda poahsoan ehu+ duwehte kaunen sounwia ihmw koahiek men,* ahpw emen tohrohr me kin kokou powe. Ahpw emenemen en mwasamwasahnte duwen eh kin kokou powe. 11 Pwe sohte emen kak wiahda ehu poahsoan tohrohr likin dahme wiawidahr, me iei Sises Krais.+ 12 Eri ma mehmen pahn kaukihda ihmw ehu kohl, silper, takai kesempwal kan, tuhke, de reh meng pohn poahsoan wet, 13 ahn emenemen doadoahk pahn sansalda, pwe rahno me pahn kasalehda, pwehki e pahn sansalkihda kisiniei,+ oh kisinieio pahn kasalehda soangen doadoahk dah me emenemen wiahda. 14 Ma dahme aramas emen kauwada pohn poahsoan wet mihmihte, e pahn ale ketingpe; 15 ma ahn emen doadoahk pahn mwasikala, e pahn luhs laud, ahpw pein ih pahn komourla, ahpw e pahn duwehte pitsang kisiniei.

16 Kumwail sehse me kumwail iei sapwellimen Koht tehnpas+ oh me sapwellimen Koht ngehn sarawi* kin mi loalamwail?+ 17 Ma mehmen pahn kauwehla sapwellimen Koht tehnpas, Koht pahn ketin kauwehla ih; pwe sapwellimen Koht tehnpas me sarawi, oh kumwail iei tehnpaso.+

18 Kumwail dehr pitih pein kumwail: Mehmen me kin medewe me e loalokong nan sampah wet* pahn pweipweila. Ih duwen eh pahn loalokongla. 19 Pwe erpit en sampah wet wia mehkot pweipwei rehn Koht, pwe e ntingdier: “E kin ketin lidipihedi me loalokong kan nan ar widing kan.”+ 20 E pil ntingdier: “Siohwa* ketin mwahngih me madamadau en aramas loalokong kan sohte katepe.”+ 21 Eri kaleke emen suweiki dahme aramas kak wia. Pwe soahng koaros amwail, 22 sohte lipilipil ma Pohl de Apolos de Kepas*+ de sampah de mour de mehla de soahng kan me mie ahnsou wet de me pahn kohdo, soahng koaros amwail. 23 Oh kumwail sapwellimen Krais,+ oh Krais sapwellimen Koht.

4 Aramas akan en wiahkin kitail sounpapah en Krais me kin pwukoahki apwalih sapwellimen Koht rir sarawi kan.+ 2 Dahme soumas kan kin kasik sang sounpapah kan iei irail en kin lelepek. 3 Eri e sohte nohn kesempwal ong ie ma kumwail de mwoalen kopwung pahn kasawih ie. Ni mehlel, I sohte pil kin kasawih pein ngehi. 4 Pwe kadeikpen loalei me mwakelekel ni soahng koaros. Ahpw met sohte kin kadehdehda me I pwung; Siohwa* me kin ketin kasawih ie.+ 5 Eri, dehr kin kadeikada+ mehkot mwohn ahnsawi, lao Kauno pahn ketido. E pahn ketin kapwarehda soahng rir kan en rotorot nan marain oh kasalehda dahme mi nan mohngiong en emenemen aramas, eri emenemen ahpw pahn ale kapingpe sang Koht.+

6 Eri riei ko, I nda mepwukat duwen ngehi oh Apolos+ ong kamwahupamwail, pwe kumwail en sukuhlkihsang kiht ire wet: “Dehr daulihala soahng kan me ntingdier,” pwe kumwail en dehr aklapalapala,+ oh kin pwungki emen ahpw uhwong meteio. 7 Pwe ihs me wiahiong uhk ken weksang meteikan? Ni mehlel, dahme ke ahneki me ke sohte alehdi?+ Ma mehlel ke alehdi, dahme kahrehda ke kin suweiki likamwete ke sohte alehdi?

8 Ia duwe, kumwail ahnekier soahng koaros me kumwail anahne? Kumwail kepwehpwelahr? Kumwail tepidahr kakaun nin duwen nanmwarki kei+ ni at sohte iang? I uhdahn men kumwail en tepida kakaun nin duwen nanmwarki kei, pwe sen pil iang kumwail kakaun nin duwen nanmwarki kan.+ 9 Pwe e mwomwen me Koht ketikidiong kiht wahnpoaron kan keieu mwuhr nan wasahn kilang mwadong nin duwen aramas ekei me ale kalokolok en mehla,+ pwehki se wialahr mehn poudiahl ong sampah,+ tohnleng kan oh pil aramas akan. 10 Kiht me pweipwei+ pwehki Krais, ahpw kumwail me loalokong rehn Krais; kiht me luwet, ahpw kumwail me kehlail; kumwail me wahun, ahpw kiht me mwahl. 11 Pwe leledo ni awa wet, se kin duhduhpek+ oh men nimpil+ oh sohte at likou* oh kin kamakam*+ oh sohte at wasahn kousoan 12 oh se kin doadoahk laud, doadoahngki pein peht kat.+ Ni aramas ar kin kauwei kiht, se kin kapaia irail;+ ni aramas ar kin kalokei kiht, se kin dadaur ni kanengamah;+ 13 ni aramas ar kin karaunlikamwih kiht, se kin sapeng ni kadek;*+ aramas kin wiahkin kiht kihd en sampah, mehkot me kin lekdekla, leledo met.

14 I ntingkiwohng kumwail mepwukat, kaidehn pwehn kanamenekihkumwailla, ahpw pwehn panawih kumwail nin duwen nei seri kompoak kei. 15 Pwe mehnda ma mie amwail sounkaweid 10,000 me kin padahkihong kumwail duwen idawehn Krais, kumwail sohte samanki sahm tohto; I wialahr samamwail ni ei wawohng kumwail rongamwahu duwen Krais Sises.+ 16 Ihme I kangoangehkin kumwail, kumwail kahlemengih ie.+ 17 Ih kahrepen ei kadarewei Timoty rehmwail, pwehki ih me nei seri kompoak oh lelepek nan doadoahk en Kauno. E pahn katamankihong kumwail wiepe kan* me I kin doadoahngki ni ei kin wia kupwuren Krais Sises,+ duwehte ei kin padahk wasa koaros nan mwomwohdiso koaros.

18 Ekei kumwail medewe me I sohte pahn kohwei rehmwail, kahrehda re aklapalapala. 19 Ahpw ma Siohwa* ketin kupwurki, I pahn kohwei ahnsou keren. I men kilang irail me aklapalap ko, kaidehn pwe I en esehda dahme re kin koasoia, ahpw pwe I en esehda ma re ahneki manaman en Koht de soh. 20 Pwe Wehin Koht sohte kin sansalkihda koasoi kan, ahpw manaman en Koht. 21 Mehnia me kumwail mwahuki? I en kohwei rehmwail wa lepin tuhke+ de kohwei ni limpoak oh mpahi?

5 Eri I rong me tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud*+ kin wiawi nanpwungamwail, soangen tiahk samin* me sohte pil kin dierek rehn mehn liki kan—ohl emen me kin mihmi rehn* en eh pahpa eh pwoud.+ 2 Ia duwe, kumwail kin pohnmwahsohki met? Kumwail sou pahn nsensuwedla,+ pwe kumwail en kihsang nanpwungamwail ohl me wiahda tiahk wet?+ 3 Mendahki ei sohte mi wasahn ni paliwar, I mi wasahn ni madamadau,* oh I kadeikadahr ohl me wiadahr met, duwehte ma I mihmi rehmwail. 4 Ni amwail kin pokonpene ni mwaren atail Kaun Sises oh ese me I mihmi rehmwail ni madamadau* iangahki manaman en atail Kaun Sises, 5 kumwail anahne pangala ohl menet rehn Sehdan+ pwehn kihsang irair en dihp wet, pwe elen madamadau* en mwomwohdiso en poadoandoarla ni rahnen Kauno.+

6 E sohte mwahu amwail kin pohnmwahsohki met. Kumwail sehse me kisin ihs kis kin kampwosehda lopwon en pilawa ehu pwon?+ 7 Kihsang ihs meringen pwe kumwail en wiahla lopwon en pilawa kapw, pwe en sohte ihs rehmwail. Pwe ni mehlel, Krais atail sihmpwul en Pahsohpa+ meirongalahr.+ 8 Eri kitail en kin wia Kasarawien Pahsohpa,+ kaidehn ni ihs mering, de pil ihs en dihp oh suwed, ahpw ni pilawa me sohte doal ihs, pilawa en mehlel oh pwung.

9 Nan nei kisinlikowo, I ntingkiwohng kumwail en uhdihsang patehng aramas me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* 10 ahpw e sohte wehwehki en uhdihsang douluhl patehng aramas en sampah wet me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud*+ de me kin noahrok de me kin loallap de me kin pwongih dikedik kan. Ma iei, kumwail pahn anahne pedoi sang sampah.+ 11 Ahpw met, I ntingkiwohng kumwail en uhdihsang patehng emen+ me wia riatail me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* de me kin noahrok+ de me kin pwongih dikedik de me kin kauwe aramas de me kin kamamsakau+ de me kin loallap.+ Kumwail dehr pil iang soangen aramas menet mwenge. 12 Pwe mie ahiong kadeikada irail kan me likin mwomwohdiso? Kumwail sou kin kadeik irail kan me mi nan mwomwohdiso, 13 nindoken Koht eh kin ketin kadeikada irail kan me likin mwomwohdiso?+ “Kihsang nanpwungamwail aramas suwedo.”+

6 Ma emen kumwail akamaiong emen riamwail,+ mehnda e lelki mwoalen kopwung mwohn aramas seupwoson kan? Dahme e sohte kohkihla rehn aramas sarawi kan nan mwomwohdiso? 2 De kumwail sehse me aramas sarawi kan pahn kadeikada sampah?+ Oh ma kumwail pahn kadeikada sampah, kumwail sou kak kamwahwihala kahpwal tikitik kan? 3 Kumwail sehse me kitail pahn kadeikada tohnleng kan?+ Eri dahme kahrehda kitail sohte kak kamwahwihala kahpwal tikitik kan en ahnsou wet? 4 Eri, ma kumwail anahne kamwahwihala kahpwal en ahnsou wet,+ a ia kahrepen amwail pilada aramas akan me mwomwohdiso sohte kin likih en wia sounkopwung? 5 I koasoakoasoiong kumwail pwe kumwail en namenekla. Ia duwe, sohte emen rehmwail me ahneki erpit me kak kapwungala nanpwungen rie kan? 6 Ahpw kumwail uhdahn kin lelki mwoalen kopwung emen riamwail oh kedipa ih mwohn me seupwoson akan!

7 Ni mehlel, kumwail lohdier ni amwail kin wia repenpwung nanpwungamwail. E sou pahn mwahu kumwail en mweidala pein kumwail en mi pahn kopwung sapahrek?+ E sou pahn mwahu kumwail en mweidala ren widinge kumwail? 8 Ahpw soh, kumwail kin wiahda sapwung, oh kumwail kin widinge riamwail kan!

9 De kumwail sehse me aramas suwed kan sohte pahn iang sohsohki Wehin Koht?+ Kumwail dehr pitida. Irail kan me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,*+ me kin pwongih dikedik kan,+ me kin kamwahl,+ ohl akan me kin dukiong wia tiahk en ohl mwahuki ohl,+ ohl akan me kin wendi rehn ohl akan,*+ 10 lipirap akan, aramas noahrok kan,+ me kin kamamsakau,+ me kin kauwe aramas, oh me kin loallap, sohte pahn iang sohsohki Wehin Koht.+ 11 Oh ih duwen ekei kumwail mahso. Ahpw met kumwail mwakelekeldahr;+ kumwail sarawilahr;+ kumwail pwunglahr rehn Koht+ ni mwaren Kaun Sises Krais oh ni ngehn sarawi* en atail Koht.

12 Mehkoaros mweimweiong ie, ahpw kaidehn mehkoaros kin wia kamwahu.+ Mehkoaros mweimweiong ie, ahpw I sohte pahn mweidohng mehkot en kaun ie.* 13 Mwenge kin ong kapehd oh kapehd kin ong mwenge, ahpw Koht pahn ketin kasohrehla ira koaros.+ Paliwar kaidehn ong tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.* Paliwar kin ong doadoahk en Kauno,+ oh Kauno me kin ketin apwalih paliwaro. 14 Ahpw Koht ketin kaiasada Kauno+ oh pahn pil ketin kaiasada kitail sang mehla,+ sang ni sapwellime manaman.+

15 Kumwail sehse me paliwaramwail kan iei kisehn paliweren Krais?+ Eri, I en kihsang kisehn paliweren Krais oh kapatahiong lihen netiki paliwere men? Soh kowahlap! 16 Kumwail sehse me ma emen pahn patehng lihen netiki paliwere men, ira pahn wiahla warteieu? Pwe e ketin mahsanih, “ira pahn wiahla warteieu.”+ 17 Ahpw mehmen me kin patehng Kauno pahn ahnekihla madamadau* me duwehte sapwellime.+ 18 Tangasang tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud!*+ Dihp teikan koaros me aramas emen kin wiahda kin wiawi likin paliwere, ahpw mehmen me kin wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud kin dihpiong pein paliwere.+ 19 Kumwail sehse me paliwaramwail iei tehnpas+ en ngehn sarawi* me mi loalamwail, me kumwail alehsang rehn Koht?+ Oh pil kaidehn pein amwail kumwail,+ 20 pwehki Koht ketin pwainkinkumwailda pweipwei laud ehu.+ Eri, kumwail kalinganahkihda Koht+ paliwaramwail kan.+

7 Eri, I pahn koasoia soahng kei me kumwail ntingihedi. E pahn mwahu ong ohl emen en dehr sair* lih emen; 2 ahpw pwehki tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud* eh reklahr, emenemen ohl en pein mie eh pwoud+ oh emenemen lih en pein mie eh pwoud.+ 3 Ohl pwopwoud en kihong eh pwoudo eh pwuhng, oh lih pwopwoud en pil wia soahngohte ong eh pwoud.+ 4 Lih pwopwoud sohte ahneki pwuhng ong pein paliwere, ahpw eh pwoudo me ahneki; pil duwehte, ohl pwopwoud sohte ahneki pwuhng ong pein paliwere, ahpw eh pwoudo me ahneki. 5 Dehr irehsang ahn emenemen pwuhng ihte ma kumwa pwungkipene en koasoanehdi ahnsou ehu, pwe kumwa en poadidiong kapakap oh mwuhr pwurehng tuhpene, pwe Sehdan de pousehlahte kasonge kumwa pwehki amwa sohte kak kaunda pein kumwa. 6 Ahpw I nda mepwukat koaros pwe kumwail en ese dahme mweimwei, ahpw kaidehn kehkehlik ehu. 7 Ahpw I men aramas koaros en duwe ie. Mendahki met, emenemen ahneki pein eh kisakis+ sang rehn Koht, emen ni ahl wet, a pil emen ni ahl teio.

8 Iet me I pahn ndaiong irail kan me sohte pwopwoud oh liohdi kan: E pahn mwahu ong irail ma re duwe ie.+ 9 Ahpw ma re sohte kak kaunda pein irail, a re en pwopwoudida, pwe pwopwoudida mwahusang mwasimwasingki eh ineng kehlail.+

10 I pahn kihong me pwopwoud kan kaweid pwukat: Lih pwopwoud men en dehr tohrohrasang eh pwoud.+ Kaweid wet kohsang rehn Kauno. 11 Ahpw ma e tohrohrasang, a en dehr pwopwoudida de en kamwahwihala eh nanpwungmwahu rehn eh pwoud; oh ohl pwopwoud men en dehr kohkohsang eh pwoud.+

12 Ahpw I pahn ndaiong meteikan met, (ngehi me nda, kaidehn Kauno):+ Ma riatail ohl emen me eh pwoudo wia lih seupwoson men oh liho pwungki mihmihte reh, a en dehr kohkohsang liho; 13 oh ma lih emen me eh pwoudo wia ohl seupwoson men oh ohlo pwungki mihmihte reh, a en dehr kohkohsang ohlo. 14 Pwe ohl pwopwoud seupwoson men kin sarawihkihla eh patehng eh pwoud, oh lih pwopwoud seupwoson men kin sarawihkihla eh patehng eh pwoud me pwoson; ma soh, noumwail seri kan pahn samin, ahpw ahnsou wet irail sarawi. 15 Ahpw ma me seupwoson men pilada en kohkohla,* a en kohkohla; riatail ohl de riatail lih men sohte pwukoahki en mi rehn eh pwoudo nan soangen irair wet, ahpw Koht ketin malipeikumwaildohng nan popohl.+ 16 Ong lih pwopwoud, ia duwen omw pahn ese ma ke pahn doarehla omw pwoud de soh?+ De, ohl pwopwoud, ia duwen omw pahn ese ma ke pahn doarehla omw pwoud de soh?

17 Ahpw, emenemen en momourki irair me e miher loale ni ahnsou me Siohwa* ketin malipe.+ Eri iet kaweid me I kin kihong mwomwohdiso koaros. 18 Mie ohl emen me sirkumsaislahr ni Koht eh ketin malipe?+ Eri en mihmihte nan irairo. Mie ohl emen me Koht ketin malipe ni eh sohte sirkumsais? Eri en dehr sirkumsaisla.+ 19 Sohte katepen ma emen sirkumsaisla de soh;+ dahme katapan iei en kapwaiada sapwellimen Koht kehkehlik kan.+ 20 Sohte lipilipil soangen irair dah me emenemen mihmi loale ni Koht eh ketin malipe, en mihmihte loale.+ 21 Ke wia ladu men ni ahnsou me Koht ketin malipeiuk? Dehr mweidohng met en kapwunodeiuk;+ ahpw ma ke kak saledekla, eri isaneki. 22 Mehmen me wia ladu ni ahnsou me Kauno ketin malipe ih wialahr sapwellimen Kauno ladu saledek men.+ Oh mehmen me wia aramas saledek men ni ahnsou me Kauno ketin malipe ih wialahr sapwellimen Krais ladu. 23 Koht ketin pwainkinkumwailda pweipwei ehu;+ eri uhdihsang wia ladun aramas. 24 Riei ko, sohte lipilipil soangen irair dah me emenemen mihmi loale ni Koht eh ketin malipe, en mihmihte loale mwohn silangin Koht.

25 A me pid me meipwon kan,* I sohte ale kehkehlik sang rehn Kauno, ahpw I pahn kihong kumwail ei madamadau+ nin duwen aramas lelepek men me Kauno ketin kasalehiong kadek kalahngan. 26 Eri, I medewe me e keieu mwahu ong aramas emen en mihmihte nan irair me e mi loale pwehki apwal en ahnsou pwukat. 27 Ia duwe, ke selidi rehn omw pwoud lih? Uhdihsang omw song en saledeksang.+ Ia duwe, ke saledeksangehr omw pwoud lih? Uhdihsang omw rapahki omw pwoud. 28 Ahpw ma ke pil pwopwoudida, ke sohte wiahda dihp. Oh ma me meipwon men pwopwoudida, aramas menet sohte wiahda dihp. Ahpw irail kan me pwopwoudida pahn ahneki apwal ong paliwararail. Ahpw I songosong en sewesei kumwail en dehr lelohng kahpwal pwukat.

29 Riei ko, iet me I pahn nda, ahnsou me luhwehdi mwotomwotalahr.+ Sang met kohla, ohl akan me mie arail pwoud en kin duwehte irail kan me sohte arail pwoud, 30 oh irail kan me kin sengiseng en duwehte irail kan me sohte kin sengiseng, oh irail kan me kin pereperen en duwehte irail kan me sohte kin peren, oh irail kan me kin pwainda kepwe kan en duwehte irail kan me sohte ahneki mehkot, 31 oh irail kan me kin doadoahngki sampah en duwehte irail kan me sohte kin doadoahngki ni unsek; pwe mwomwen sampah wet kin wekiwekila. 32 Ni mehlel, I men kumwail en saledeksang pwunod kan. Ohl emen me sohte pwopwoud kin nsenohki mehkan me pid Kauno, duwen eh pahn kaperenda Kauno. 33 Ahpw ohl emen me pwopwoud kin nsenohki mehkan me pid sampah,+ duwen eh pahn kaperenda eh pwoud, 34 oh eh madamadau kin tohrohrpeseng. Patehng met, lih emen me sohte pwopwoud oh pil me meipwon men kin nsenohki mehkan me pid Kauno,+ pwe en sarawihla ni paliwere oh pil eh madamadau.* Ahpw lih emen me pwopwoud kin nsenohki mehkan me pid sampah, duwen eh pahn kaperenda eh pwoud. 35 Ahpw I nda met ong kamwahupamwail, kaidehn pwehn ireikumwaildi, ahpw pwe I en kamwakid kumwail en wia dahme konehng oh poadidiong Kauno ahnsou koaros oh sohte kedirepwkihla mehkot.

36 Ahpw ma mehmen kin medewe me eh wiewia sohte konehng ni eh sohte pwopwoudida,* oh ma e dauliher ahnsoun pwulopwul, eri iet me anahne wiawi: Mweidohng en wia dahme e men wia; e sohte dipada. Irail en pwopwoudida.+ 37 Ahpw ma mehmen koasoanedier nan eh mohngiong oh sohte eh anahn, ahpw kak kaunda pein nsene oh piladahr nan eh mohngiong en sohte pwopwoudida,* met mwahu ong ih.+ 38 Eri pil mehmen me pwopwoudida* pahn mwahu, ahpw mehmen me sohte pwopwoudida pahn mwahusang.+

39 Lih pwopwoud men pahn mihmihte* rehn eh pwoud erein ohlo eh wie momour.+ Ahpw ma eh pwoudo mehla,* eri e saledek en pwoudikihda mehmen me e mwahuki, ahpw ihte ma e kin idawehn Kauno.+ 40 Ahpw nan ei lamalam, e pahn nsenamwahu ma e sohte pwurehng pwopwoudida; oh I uhdahn medewe me I pil ahneki sapwellimen Koht ngehn sarawi.*

8 Eri me pid mwenge me meirongalahr ong dikedik kan:+ Kitail ese me kitail koaros ahneki loalokong.+ Loalokong kin kak kahrehda aklapalap, ahpw limpoak kin kakehlakahda.+ 2 Ma emen kin medewe me e ese mehkot, e saikinte esehla nin duwen me konehng en ese. 3 Ahpw ma emen kin poakohng Koht, iei memenet me e kin ketin mwahngih.

4 Eri me pid tungoale mwenge me meirongalahr ong dikedik kan, kitail ese me dikedik ehu sohte katepe+ nin sampah oh Koht mehtehmen mie.+ 5 Pwe mehnda ma mie ekei me adaneki “koht,” mehnda ma nanleng de nin sampah,+ oh mehlel me mie “koht” oh “kaun” tohto, 6 ahpw rehtail Koht tehmen mie,+ iei Sahmo,+ me mehkoaros kohsang reh oh kitail wiawihda ong ih;+ oh Kaun tehmen mie, iei Sises Krais, me mehkoaros wiawihda pwehki ih+ oh kitail pil wiawihda pwehki ih.

7 Ahpw kaidehn aramas koaros kin ahneki loalokong wet.+ Ahpw pwehki mahs ekei kin kaudokiong dikedik, re kin tungoale mwenge nin duwen mehkot me meirongalahr ong dikedik ehu,+ oh kadeikpen loalarail me luwet kin saminla.+ 8 Ahpw mwenge sohte pahn kahrehiong kitail en karanihala Koht;+ kitail sohte pahn katihasang mehkot ma kitail sohte tungoale, de kitail sohte pahn alehda mehkot ma kitail tungoale.+ 9 Ahpw kumwail mwasamwasahn pwe amwail pwuhng en pilipil en dehr wia mehn kadipekelekel ong me luwet akan.+ 10 Pwe ma emen pahn kilang kowe me ahneki loalokong iang mwengemwenge nan imwen kaudok en dikedik ehu, kadeikpen loalen me luweto sou pahn kamwakid ih en tungoale mwenge me meirongalahr ong dikedik kan? 11 Eri omw loalokong kauwelahr me luweto, riomwo me Krais pwoukilahr.+ 12 Ni amwail kin wia dihp ong riamwail kan ni ahl wet oh kauwehla kadeikpen loalarail me luwet,+ kumwail kin wia dihp ong Krais. 13 Ihme kahrehda ma mwenge pahn kadipekelekele rieio, I solahr douluhl pahn pwurehng tungoale uduk, pwe I en dehr kadipekelekele rieio.+

9 I sou saledek? I sou wia wahnpoaron men? I sou kilangehr Sises atail Kaun?+ Kaidehn wahn ei doadoahk en Kauno kumwail? 2 Mehnda ma kaidehn ngehi wahnpoaron men ong meteikan, I uhdahn wia wahnpoaron men ong kumwail! Pwe kumwail iei kilel me kadehdehda duwen ei wia wahnpoaron en Kauno.

3 Iet duwen ei kin sapengki irail kan me kin kasawih ie: 4 Ia duwe, se sou ahneki pwuhng* en tungoale de nim dahme meteikan kihong kiht? 5 Se sou ahneki pwuhng en pwoudikihda lih pwoson men+ pwe en ieiang kiht, duwehte wahnpoaron teikan oh rien Kauno ko+ oh Kepas?*+ 6 De Parnapas+ oh ngehite me anahne doadoahk pwe sen kak momour? 7 Ihs sounpei me kin pwain pein ih ni eh kin papah? Ihs me kin padokedi mwetin kreip ehu ahpw sohte kin kang wah?+ De ihs me kin apwalih pelinmen ehu ahpw sohte kin kang ekis milik sang pelinmeno?

8 Ia duwe, I kin koasoia soahng pwukat sang ni madamadau en aramas? De Kosonnedo sou pil kin koasoia soahng pwukat? 9 Pwe e ntingdier nan Kosonned en Moses: “Ke sohte pahn pirepene ewen kouwol men ni eh kin katohrepeseng kilin krein.”*+ Ia duwe, kouwol kan me Koht kin ketin nsenohki? 10 De kitail me e ketin mahsanihki met? Ni mehlel met ntingdi ong kitail, pwehki aramas me kin deipwel oh aramas me kin kihsang kilin krein kin wia met ni eh kin koapworopworki me e pahn iang paieki.

11 Ma se kin kamwerediong kumwail soahng kan me sang rehn Koht, e pahn nohn daulihala ma se dolungasang rehmwail at anahn en war?+ 12 Ma meteikan ahneki pwuhng wet rehmwail, ia duwe, se sou ahneki pwuhng wet laudsang irail? Mendahki met, se sohte kin doadoahngki pwuhng* wet,+ ahpw se kin dadaurete ni mehkoaros pwe sen dehr kerempwa rongamwahu duwen Krais.+ 13 Kumwail sehse me ohl akan me kin wia doadoahk sarawi kan kin tungoale mehkan en tehnpas sarawio, oh irail kan me kin kaukaule papah ni pei sarawio kin ale pwaisarail sang pei sarawio?+ 14 Pil ni ahlohte, Kauno ketin kehkehlingkihong irail kan me kin lohki rongamwahwo en kin momourki rongamwahwo.+

15 Ahpw I sohte kin isaneki koasoandi pwukat.+ Oh I sohte ntingihedi mepwukat pwehki I men ale mehkot rehmwail, pwe ei mehla pahn mwahusang en mweidohng emen en kihsang kahrepen ei suwei!+ 16 Ma I kin lohki rongamwahu, eri sohte kahrepen ei pahn suwei, pwe I anahne kapwaiada met. Ni mehlel, meid suwediong ie ma I sohte pahn lohki rongamwahu!+ 17 Ma I wia met sang ni pein nsenei, mie ketingpei; ahpw mehnda ma kaidehn sang ni pein nsenei me I wiahki met, I pil ahnekihte pwukoa doadoahk ehu me kohieng ie.+ 18 Eri, a dahme pahn ketingpei? Iei ni ei kin lohki rongamwahwo, I en kin kihwei ni soh isepe, pwe I en dehr isanekihla ei pwuhng ong rongamwahwo.

19 Pwe mendahki ngehi aramas saledek men, I wiahkinielahr ladu men ong koaros, pwe I en alehda uwen tohtohn aramas me I kakohng. 20 Ong mehn Suhs akan, I wialahr mehn Suhs men pwe I en alehda mehn Suhs akan;+ ong irail kan me mi pahn kosonned, I wialahr emen me mi pahn kosonned mendahki ei sohte mi pahn kosonned, pwe I en alehda irail me mi pahn kosonned.+ 21 Ong irail kan me sohte mi pahn kosonned, I wialahr emen me sohte mi pahn kosonned, pwe I en alehda irail me sohte mi pahn kosonned. I kin wia met mendahki ei kin idawehn kosonned en Koht oh pil mi pahn kosonned en Krais.+ 22 Ong me luwet akan I wialahr emen me luwet, pwe I en alehda me luwet akan.+ I wialahr soahng koaros rehn soangen aramas koaros, pwe I en doarehla ekei ni uwen ei kak koaros. 23 Ahpw I wia soahng koaros pwehki rongamwahwo, pwe I en ehukihong meteikan.+

24 Kumwail sohte ese me sounweiren tang kan koaros kin iang tang nan weirentang, ahpw emente me kin ale kisakis? Tang kehlail pwe kumwail en kana.+ 25 Eri, koaros me kin iang siai en mwadong* kin kaiahnda en kaunda pein irail ni soahng koaros. Re kin wia met pwe ren alehdi nihn me kin ohla.+ Ahpw kitail kin wia met pwe kitail en alehdi nihn me sohte pahn ohla.+ 26 Ihme kahrehda I pil kin tangatang oh ese wasa me I kohkolahng+ oh I kin kainene ei paker kan pwe I en dehr pakepakere nan wehwe; 27 ahpw I kin kaloke paliwereiet+ oh kaunda duwehte lidu men, pwe Koht de sohla ketin kupwurkin ie mwurin ei kalohk ong meteikan.

10 Eri riei ko, I men kumwail en ese me samatail mehn mahs ako koaros mi pahn pelien depweko+ oh irail koaros kotehla sehdo+ 2 oh koaros papidaisla ni arail kin idawehn Moses ni arail mi pahn pelien depweko oh kotehla sehdo, 3 oh koaros kin tungoale soangen mwenge tehieu me Koht ketikihda+ 4 oh koaros kin nim pihl me Koht ketikihda.+ Pwe irail kin nimasang paip me Koht ketikihda, me kin ideidawehn irail, oh paipo kin wehwehki* Krais.+ 5 Mendahki met, Koht sohte ketin kupwurki pali laud en irail, pwe irail kamakamala nan sapwtehno.+

6 Eri mepwukat wia karasaras kei ong kitail, pwe kitail en dehr inengieng soahng suwed kan, duwehte me irail kin inengieng.+ 7 Kitail en dehr pil wiahla me kin pwongih dikedik kan, duwehte me ekei irail kin wia; nin duwen eh ntingdier: “Aramas ako mwohndi pwe ren mwenge oh nim. Irail ahpw uhda pwe ren pereperen.”+ 8 Kitail en dehr pil wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,* duwehte me ekei irail wia, oh meh 23,000 rehrail ahpw mehla ni rahnteieu.+ 9 Kitail en dehr pil kasonge Siohwa,*+ duwehte ekei irail me kasonge ih, oh re mehkihla serpent ko.+ 10 Kitail en dehr pil lipahned duwehte ekei irail me lipahned,+ oh re mehkihla sounkamwomwalao.+ 11 Eri mepwukat wiawihong irail nin duwen karasaras kei, oh ntingdier en wia mehn kataman ehu ong kitail+ me momour ni imwin koasoandi en mwehi* wet.

12 Eri, mehmen me medewe me e kin kesikesihnen teng, a en kanahieng pwe e de pwupwudi.+ 13 Songosong me kin lelohng kumwail, ih me pil kin lelohng aramas koaros.+ Pwe Koht me lelepek oh e sohte pahn ketin mweidohng kumwail en ale songosong me kumwail sohte kakohng,+ ahpw ni songosong eh leledo, e pahn ketikihda elen pitsang pwe kumwail en kak dadaurete.+

14 Eri kompoakepahi ko, kumwail tangasang tiahk en pwongih dikedik.+ 15 I koasoakoasoiong kumwail duwehte ei koasoiong aramas loalokong kan; kumwail pein kadeik dahme I koasoia. 16 Kep en kalahngan me kitail kin kapingkalahnganki, sou kin wehwehki atail paiekihda ntahn Krais?+ Pilawa me kitail pilitikihpeseng, sou kin wehwehki atail paiekihda kahlap en Krais?+ 17 Pwehki lopwon en pilawateieu mie, mendahki atail tohto, kitail wia paliwarteieu,+ pwe kitail koaros kin tungoale lopwon en pilawa wet.

18 Kumwail tehk dahme aramas en Israel ko kin wia: Ni ar kin tungoale meirong ko, re sou kin iang tungoale dahme meirongala ni pei sarawio?+ 19 Eri, dahme I ndindaht? Dahme meirongalahr ong dikedik ehu kin wia mehkot kesempwal, de dikedik ehu kin wia mehkot kesempwal? 20 Soh; ahpw I ndinda me dahme mehn liki kan kin meirongki, re kin meirongkihong ngehn suwed kan, a kaidehn Koht;+ oh I sohte men kumwail en ehuong ngehn suwed kan.+ 21 Kumwail sohte kak nim sapwellimen Siohwa* kep oh pil kep en ngehn suwed kan; kumwail sohte kak iang tungoal ni “sapwellimen Siohwa* tehpel”+ oh pil ni tehpel en ngehn suwed kan. 22 De ‘kitail kin kaluwakahda Siohwa’?*+ Ia duwe, kitail kehlailsang ih?

23 Mehkoaros kin mweimwei, ahpw kaidehn mehkoaros kin wia kamwahu. Mehkoaros kin mweimwei, ahpw kaidehn mehkoaros kin kakehlakahda kitail.+ 24 Emenemen en dehr kin raparapahkihte pein kamwahupe, ahpw kamwahupen meteio.+

25 Kumwail tungoale mehkoaros me kin netila nan wasahn netiki uduk oh dehr peidengki pwehki kadeikpen loalamwail, 26 pwe “Siohwa* me ketin sapwellimanki sampah oh audepe kan koaros.”+ 27 Ma me seupwoson men lukei kumwail oh kumwail men iang, kumwail tungoale mehkoaros me e kihdi mwohmwail, ahpw dehr peidengki pwehki kadeikpen loalamwail. 28 Ahpw ma emen ndaiong kumwail, “Uduket meirongalahr ong dikedik ehu,” kumwail dehr tungoale pwehki aramas me ndaiong kumwailo oh pwehki kadeikpen loalen aramas.+ 29 I sohte ndinda pein kadeikpen loalamwail, ahpw ahn meteio. Pwe ia kahrepen ei pahn doadoahngki ei saledek oh kahrehiong kadeikpen loalen emen en kadeikiehda?+ 30 Ma I kin iang tungoal ni ei kin kalahnganki, ia kahrepen meteikan ar pahn kauwehkin ie mehkot me I kalahnganki?+

31 Ihme kahrehda, mehnda ma kumwail kin mwenge de nim, de wia mehkot tohrohr, kumwail wia mehkoaros ong ni kalinganpen Koht.+ 32 Kumwail dehr wiahla mehn kadipekelekel ong mehn Suhs akan oh mehn Krihs kan oh pil mwomwohdisohn Koht,+ 33 duwehte ei kin songosong en kaperenda aramas koaros ni mehkoaros, ni ei sohte kin rapahki pein kamwahupei,+ ahpw kamwahupen me tohto, pwe ren kak komourla.+

11 Kumwail kahlemengih ie, duwehte ei kin kahlemengih Krais.+

2 I kapinga kumwail pwehki amwail kin tamataman ie ni mehkoaros oh kumwail kin kolokol teng tiahk kan nin duwen me I peusehiong kumwail. 3 Ahpw I men kumwail en ese me Krais iei tapwin ohl koaros;+ a ohl iei moangen lih;+ a Koht iei tapwin Krais.+ 4 Ohl koaros me kin kapakap de wia kokohp ahpw kin pwaindi moange kin kanamenekihala moange; 5 ahpw lih koaros me kin kapakap de wia kokohp+ ahpw sohte kin pwaindi moange kin kanamenekihala moange, pwe e duwehte lih emen me moangkoikoi. 6 Pwe ma lih emen sohte koaduhpwaldi, e anahne sehkasang pitenmoange; ahpw ma e kanamenek ong lih emen en sehkasang pitenmoange de koimadla, e anahne koaduhpwaldi.

7 Ohl emen en dehr pwaindi moange, pwe ih me kasalepen+ oh lingan en Koht, ahpw lih me lingan en ohl. 8 Pwe ohl sohte kohsang rehn lih, ahpw lih me kohsang rehn ohl.+ 9 Patehng met, ohl sohte kapikipikda pwehki lih, ahpw lih me kapikipikda pwehki ohl.+ 10 Pwehki kahrepe wet oh pwehki tohnleng kan,+ lih emen anahne ahneki kilel en manaman ehu pohn moange.

11 Oh me pid Kauno, lih sohte kin tohrohrasang ohl oh ohl sohte kin tohrohrasang lih. 12 Pwe duwehte lih eh kohsang rehn ohl,+ ohl pil ipwisang rehn lih; ahpw mehkoaros kohsang rehn Koht.+ 13 Kumwail pein kasawih: E konehng lih emen en kapakap ong Koht ahpw sohte pwaindi moange? 14 Oh pil mwomwen aramas eh wiawihda padahkihong kumwail me e kanamenek ma ohl emen pitenmoang reirei. 15 Ahpw ma lih emen pitenmoang reirei, e wia mehkot lingan. Pwe pitenmoange me kohieng ih a kaidehn koaduhpwel ehu.* 16 Ahpw ma mehmen sapwungki koasoandi wet, a se pahn ndaiong me sohte ehu at koasoandi tohrohr, de pil ahn mwomwohdisohn Koht.

17 Ahpw ni ei kihda kaweid pwukat, I sohte kapinga kumwail, pwehki amwail tuhpene kin kasuwedihkumwailla laudsang eh kamwahwihkumwailla. 18 Pwe keieu, I kin rong me ni amwail kin tuhpene nan mwomwohdiso ehu, saminimin kin mi nanpwungamwail; oh I mwur kamehlele met. 19 Pwe uhdahn pahn pil mie pali kei nanpwungamwail,+ ahpw met pahn kasalehda ihs me Koht ketin kupwurperenki.

20 Ni amwail kin pokonpene pwe kumwail en tungoale Sak en Soutik en Kauno,+ kumwail sohte kin wia met ni pwung. 21 Ni eh kin lel ahnsoun amwail tungoale met, emenemen kin tungoalelahr kene mwengehn soutik mwowe, kahrehda emen kin men mwengehda a meteio kin sakaula. 22 Sohte imwamwail me kumwail en mwengemwenge oh niminim ie? De kumwail kin mwamwahliki mwomwohdisohn Koht oh kanamenekihala irail kan me sohte ar mehkot? Dahme I kak ndaiong kumwail? I en kapinga kumwail? I sohte kapingahkin kumwail met.

23 Pwe dahme I alehsang rehn Kauno iei me I pil peusehiongkumwailehr. Nipwong+ me Kaun Sises ketin pengipenglao, e ketikihda lopwon en pilawa ehu, 24 oh mwurin eh ketin kalahngankihong Koht, e ketin pilitikihpeseng oh mahsanih: “Met wehwehki paliwereiet,+ me I pahn kihda ong kumwail. Kumwail en kin wia met ong ni katamanpei.”+ 25 Mwurin arail sak en soutik, e pil ketin wia soahngohte ong kepo+ oh mahsanih: “Kep wet wehwehki inou lap kapw+ me poahsoankihda ntahi.+ Ni amwail pahn kin nim, kumwail en kin wia met ong ni katamanpei.”+ 26 Pwe ni amwail pahn kin tungoale lopwon en pilawa wet oh nim kep wet, kumwail kin lohki pwoulahn Kauno, lao lel eh pahn ketido.

27 Eri, mehmen me tungoale lopwon en pilawa de nim kep en Kauno ni eh sohte warohng pahn dipada ong kahlap oh ntahn Kauno. 28 Keieu aramas emen en kasawih pein ih oh kilang ma e warohng,+ oh mwurin mwo mweidohng en tungoale pilawao oh nim kepo. 29 Pwe mehmen me kin tungoale oh nim ahpw sohte dehdehki kahlapo, kin tungoalehla oh nimala kadeik ong pein ih. 30 Ihme kahrehda mie me tohto rehmwail me luwet oh soumwahu oh pil me tohto melahr.*+ 31 Ahpw ma kitail kasawih mahs pein kitail, kitail sohte pahn pakadeikda. 32 Ahpw ni atail kin ale kadeik, Siohwa* kin ketin kapwungala kitail,+ pwe kitail en dehr iang sampah pakadeikda.+ 33 Ihme kahrehda riei ko, ni amwail kin kohpene pwe en tungoale sak wet, kumwail awih emenemen. 34 Ma mehmen men mwenge, a en mwengehla ni imweo, pwe ni amwail pahn kohpene, met en dehr wia ahnsoun kadeik.+ A duwen ire teikan, I pahn kapwungala ni ei pahn lelewei men.

12 Eri riei ko, I men kumwail en wehwehki duwen kisakis kan sang rehn Koht.+ 2 Kumwail ese me mwohn amwail pwosonla,* kumwail kin idawehn dikedik kan me sohte kak lokaia+ ni amwail kin idawehnla wasa sohte lipilipil me re kahluwaikumwaillahng ie. 3 Eri, I men kumwail en ese me sohte emen me kin weweidki sapwellimen Koht ngehn sarawi* kin nda: “Sises riahla!” oh sohte emen kak nda: “Sises iei Kaun!” ma ngehn sarawi* sohte kaweidki.+

4 Eri mie soangsoangen kisakis kan, ahpw koaros kin kohsang ngehn sarawiohte;*+ 5 oh mie soangsoangen elen papah Koht,+ ahpw Kaun mehtehmen; 6 oh mie soangsoangen wiewia kan, ahpw Koht mehtehmen me kin ketikihong aramas koaros kehl en wia mepwukat.+ 7 Ahpw ngehn sarawi* kin sansalda rehn emenemen ong kamwahupen meteikan.+ 8 Pwe emen kin ale mahsen en erpit sang ni ngehn sarawi,* a emen kin ale mahsen en loalokong sang ni ngehn sarawiohte,* 9 a emen kin ale pwoson+ sang ni ngehn sarawiohte,* a emen kin ale kisakis en kamwahwihala soumwahu+ sang ni ngehn sarawiohte,* 10 a emen kak wia manaman kan,+ a emen kak wia kokohp, a emen kak ahneki koahiek en dehdehki ma mahsen kan kohsang rehn Koht de soh,+ a emen kak lokaiahki lokaia* tohrohr,+ oh emen kak kawehwe lokaia tohrohr.+ 11 Ahpw soahng pwukat koaros kin wiawi sang ni ngehn sarawiohte.* Emenemen kin ale koahiek pahn kaweidpen sapwellimen Koht ngehn sarawi.*

12 Mie kisehn paliwar tohto ni paliweren aramas emen, ahpw paliwar ehute,+ oh koaros kisehn paliwarteieu. Ih duwen kahlap en Krais. 13 Pwe kitail koaros papidaiskihla ngehn sarawi* ehute, pwe kitail en wiahla war tehieu. Mehnda ma kitail mehn Suhs de mehn Krihs, ladu kei de me saledek kei, kitail koaros alehdi ngehn sarawi* ehute.

14 Pwe ni mehlel, paliwar sohte wiawihkihda kisehn paliwar ehute, pwe me tohto.+ 15 Ma patehn neh pahn nda, “Kaidehn ngehi peh, eri I sohte wia kisehn paliwar,” met sohte wehwehki me e sohte wia kisehn paliwaro. 16 Oh ma saleng pahn nda, “Kaidehn ngehi pwoaren mas, eri I sohte wia kisehn paliwar,” met sohte wehwehki me e sohte wia kisehn paliwaro. 17 Ma paliwar pwon pahn wia pwoaren mas ehu, wasahn rongorong pahn mi ia? Ma e wiahte saleng ehu, wasahn ned pahn mi ia? 18 Ahpw Koht ketin koasoanedier ehuehu kisehn paliwar nin duwen me e ketin kupwurki.

19 Ma kisehn paliwaro pwon duwepenehte, ia pahn mwomwen paliwaro? 20 Eri, mendahki kisehn paliwaro me tohto, ahpw paliwarteieu. 21 Pwoaren mas sohte kak ndaiong peh, “I sohte anahneiuk,” de pil, moange sohte kak ndaiong patehn neh kan, “I sohte anahneiuk.” 22 Ahpw, kisehn paliwar kan me mwomwen luwet kin anahn, 23 oh kisehn paliwar me kitail kin medewe me sohte wauwi, kitail kin wauneki laud,+ kahrehda kisehn paliwaratail me mwomw suwed kin uhdahn waunla, 24 ahpw kisehn paliwaratail me mwomw mwahu sohte anahne mehkot. Mendahki met, Koht ketin koasoanehdi paliwar oh ketikihong wahu laud wasa kan me sohte itar wahu, 25 pwe saminimin en dehr kin mie ni paliwaro, ahpw kisehn paliwar kan anahne nsenohki emenemen.+ 26 Ma ehu kisehn paliwaro kin lokolok, a kisehn paliwar teikan koaros kin iang lokolok;+ de ma ehu kisehn paliwaro kin linganla, a kisehn paliwar teikan koaros kin iang perenda.+

27 Eri kumwail iei kahlap en Krais,+ oh emenemen kumwail iei kisehn kahlepe.+ 28 Oh Koht ketin koasoanedier emenemen nan mwomwohdiso: keieu, wahnpoaron kan;+ keriau, soukohp kan;+ kesiluh, sounpadahk kan;+ mwuri manaman kan;+ mwuri kisakis en kamwahwihala soumwahu;+ doadoahk en sawas; koahiek en kaweid;+ lokaia tohrohr kan.+ 29 Ia duwe, irail koaros wahnpoaron? Irail koaros soukohp? Irail koaros sounpadahk? Irail koaros kin wia manaman? 30 Ia duwe, irail koaros ahneki kisakis en kamwahwihala soumwahu? Irail koaros kin lokaiahki lokaia tohrohr?+ Irail koaros sounkawehwe?+ 31 Ahpw, kumwail pousehlahte ngoangki rapahki kisakis laud kan.+ Oh I pahn kasalehiong kumwail ahl apwoat me uhdahn siklahsang soahng teikan.+

13 Ma I ese lokaiahn aramas akan oh tohnleng kan ahpw sohte ahneki limpoak, I pahn duwehla ngilen pehl ehu de simpal ehu* me kin sekesek. 2 Oh ma I pahn ahneki kisakis en kokohp oh wehwehki rir sarawi kan koaros oh loalokong koaros,+ oh ma I ahneki pwoson koaros pwe I en kamwakid* nahna kan, ahpw sohte ahneki limpoak, kaidehk ngehi mehkot.*+ 3 Oh ma I pahn netikihla ei kepwe koaros pwe I en kamwenge meteikan,+ oh ma I pangala paliwereiet pwe I en suwei, ahpw sohte ahneki limpoak,+ I sohte pahn paiekihda douluhl.

4 Limpoak+ kin kanengamah+ oh kadek.+ Limpoak sohte kin peirin.+ E sohte kin suwei oh sohte kin aklapalapala,+ 5 sohte kin wia soahng kan me kanamenek,*+ sohte kin rapahki pein kamwahupe,+ sohte kin mwadang lingeringerda.+ E sohte kin kolokol lingeringer.*+ 6 E sohte kin perenkihda me suwed+ ahpw kin perenkihda me mehlel. 7 E kin wa katoutou koaros;*+ e kin kamehlele soahng koaros;+ e kin koapworopworki soahng koaros;+ e kin dadaur pahn soahng koaros.+

8 Limpoak me poatopoat.* Ahpw ma mie kisakis kan en kokohp, re pahn sohrala; ma mie kisakis en lokaia tohrohr,* re pahn tokedi; ma mie loalokong, e pahn sohrala. 9 Pwe atail loalokong sohte unsek+ oh atail kokohp sohte unsek, 10 ahpw ni ahnsou me dahme unsek pahn kohdo, dahme sohte unsek pahn sohrala. 11 Ni ei seri, I kin koasoi duwehte seri, madamadau duwehte seri, kasawih wehwehn mehkot duwehte seri; ahpw met I wialahr ohl emen, I solahr kin wia mwomwen seri. 12 Pwe met kitail kin kilang ni soh sansal rasehng atail ireirong nan mehn irongen edied ehu, ahpw mwuhr kitail pahn kilang mwahu, rasehng atail mi rehn emen oh kin sohpeipene. Ahnsou wet, I sohte ese ni unsek, ahpw mwuhr I pahn ese ni unsek, duwehte Koht eh ketin mwahngih ie ni unsek. 13 Eri, soahng siluh pwukat pahn mihmihte: pwoson, koapworopwor oh limpoak; ahpw me keieu kesempwal rehrail, iei limpoak.+

14 Kumwail nantihong kasalehda limpoak, ahpw kumwail wia uwen amwail kak en alehdi kisakis kan sang ngehn sarawi, ahpw mehlel kisakis en kokohp.+ 2 Pwe me ahneki kisakis en lokaia tohrohr kin koasoiong Koht a kaidehkin aramas. Sohte me kak wehwehki dahme e koasoia+ pwehki e kin koasoia soahng rir kan+ sang ni ngehn sarawi.* 3 Ahpw me kin wia kokohp kin kakehlaka oh kangoange oh kansenamwahwih aramas akan sang eh koasoi. 4 Me kin lokaiahki lokaia tohrohr kin kakehlaka pein ih, ahpw me kin wia kokohp kin kakehlaka mwomwohdiso. 5 Eri, I men kumwail koaros en lokaiahki lokaia tohrohr,+ ahpw I mwahuki kumwail en wia kokohp.+ Ni mehlel, ma me kin lokaiahki lokaia tohrohr sohte kin kawehwe pwe mwomwohdiso en kehlailkihda, eri me kin wia kokohp kin anahn laudsang ih. 6 Ahpw riei ko, e pahn sawas ma I kohwei oh koasoiong kumwail ni lokaia kan me kumwail sohte wehwehki? Ihte me pahn sewesei kumwail iei ma I wahwei kaudiahl ehu+ sang Koht de loalokong+ de kokohp de padahk ehu.

7 E pil duwehte mehn keseng kan, keseng pepeuk de arp ehu. Ma ngilara ko sohte sansal, ia duwen aramas ar kak ese soangen koul dah me keseng pepeuk de arp kesekesengki? 8 Pwe ma ngilen sowi sohte sansal mwahu, ihs me pahn onopadahng mahwen? 9 Eri pil duwehte, ma kumwail sohte doadoahngki lowamwail en koasoi ni ahl me mengei en wehwehki, ia duwen emen eh pahn ese dahme kumwail koasoia? Ni mehlel, kumwail pahn lokolokaiawei nan wehwe. 10 Mie soangsoangen lokaia kan nin sampah, ahpw sohte lokaia ehu me sohte mie wehwehpe. 11 Pwe ma I sohte wehwehki wehwehn lokaia ehu, I pahn wiahla mehn liki men ong me kin lokolokaiao oh me lokolokaiao pahn wiahla mehn liki men ong ie. 12 Eri pil duwehte kumwail, pwehki amwail kin uhdahn inengieng kisakis kan en ngehn sarawi,* kumwail nantihong direkihla kisakis kan me pahn kakehlakahda mwomwohdiso.+

13 Eri, me kin lokaiahki lokaia tohrohr en kapakap pwe en kak kawehwe dahme e koasoakoasoia.+ 14 Pwe ma I kapakap ni ehu lokaia tohrohr, ei kisakis en ngehn sarawi* me wie kapakap, ahpw I sohte wehwehki dahme I koasoia. 15 Eri dahme I pahn wia? I pahn kapakap sang ni kisakis en ngehn sarawi,* ahpw I pahn pil kapakap pwe I en wehwehki dahme I koasoakoasoia. I pahn koulki kaping sang ni kisakis en ngehn sarawi,* ahpw I pahn pil koulki kaping ni ei doadoahngki lepin lokaia kan me I wehwehki. 16 Pwe ma soh, ni omw pahn wia kaping sang ni kisakis en ngehn sarawi,* ia duwen aramas me sohte ale kasukuhl eh pahn nda “Amen” ong omw kapakap en kalahngan, ni eh sohte wehwehki dahme ke ndinda? 17 Mehlel, omw kapakap en kalahngan me mwahu, ahpw aramas teio sohte kehlailkihda. 18 I kin kalahngankihong Koht ei kin lokaiahki soangsoangen lokaia tohtohsang kumwail koaros. 19 Ahpw nan mwomwohdiso, I men lokaiahkihte lepin lokaia limau me I wehwehki pwe I en kaweid meteikan,* sang ei pahn lokaiahki lepin lokaia nen ni lokaia tohrohr.+

20 Riei ko, kumwail dehr wiahla seri pwulopwul kei ni amwail lamalam,+ ahpw kumwail wia seri pwulopwul kei ong me suwed;+ oh kumwail wiahla aramas laud kei ni amwail lamalam.+ 21 E ntingdier nan Kosonnedo: “Siohwa* ketin mahsanih: ‘I pahn mahseniong aramas pwukat sang ni lowen mehn liki kan oh kilin ewen mehn keiru kan, ahpw re pahn kahng rong ie.’”+ 22 Kahrehda, kisakis en lokaia tohrohr sohte kin wia kilel ong me pwoson akan pwe ong me seupwoson akan,+ ahpw wia kokohp sohte kin wia kilel ong me seupwoson akan pwe ong me pwoson akan. 23 Eri, ma mwomwohdiso pwon pahn kohpene wasa kis oh irail koaros lokaiahki lokaia tohrohr, a aramas me sohte ale kasukuhl de me seupwoson akan ahpw pedolong, irail sou pahn nda me kumwail sahliella? 24 Ahpw ma kumwail koaros wia kokohp oh me seupwoson men de aramas me sohte ale kasukuhl ahpw pedolong, amwail koasoi koaros kin wia peneu ehu ong ih oh kamwakid en kasawih pein ih ni keneinei. 25 Soahng rir kan nan eh mohngiong ahpw pahn sansalda, ih eri pahn poaridiong nanpwel oh kaudokiong Koht, ndinda: “Koht uhdahn ketiket rehmwail.”+

26 Eri riei ko, dahme pahn wiawi? Ni amwail kin pokonpene, emen pahn koulki melkahka ehu, a emen wia padahk ehu, a emen wia kaudiahl ehu, a emen lokaiahki lokaia tohrohr, oh emen kawehwe.+ Ahpw, mehkoaros en kin wiawi pwe en kakehlaka mwomwohdiso. 27 Oh ma emen pahn lokaiahki lokaia tohrohr, eri mehte riemen de silimen pahn irekweite koasoi, en dehr tohtohsang met, oh emen anahne kawehwe.+ 28 Ahpw ma sohte mie sounkawehwe, e anahne nennenla nan mwomwohdiso oh lokaiaiong pein ih oh ong Koht. 29 Soukohp+ riemen de silimen en koasoi, a meteikan en kasawih wehwehpe. 30 Ahpw ma emen tohrohr alehdi kaudiahl ehu ni eh mwomwohd wasao, a me tepin koasoio en nennenla. 31 Pwe kumwail koaros kak wademen wia kokohp, pwe koaros en sukuhlki oh ale kangoang.+ 32 Oh soukohp kan anahne doadoahngki kisakis kan en ngehn sarawi* pwehn wia kokohp ni ahl me konehng. 33 Pwe Koht iei Koht en popohl, a kaidehn Koht en liseliping.+

Nin duwen mwomwohdiso koaros en aramas sarawi kan, 34 lih akan en nennenla nan mwomwohdiso kan, pwe e sohte mweimweiong irail en koasoi.+ Ahpw irail en uhpah+ nin duwen me Kosonnedo pil koasoia. 35 Ma re men ese duwen mehkot, a ren idek rehn arail pwoud kan nan imwarail kan, pwe e kanamenek ong lih emen en koasoi nan mwomwohdiso.

36 Ia duwe, mahsen en Koht tepisang kumwail? De kumwailte me alehdi?

37 Ma emen kin medewe me ih soukohp men de e ahneki kisakis en ngehn sarawi,* e anahne pohnese me soahng kan me I ntingkiwohng kumwail iei sapwellimen Kauno kehkehlik. 38 Ahpw ma emen pohnsehsehla met, Koht pahn ketin pohnsehsehla ih.* 39 Eri riei ko, kumwail pousehlahte nantihong wia kokohp,+ ahpw kumwail dehr irehdi emen en lokaiahki lokaia tohrohr.+ 40 Ahpw soahng koaros en kin wiawi ni ahl me konehng oh koasoandi pwung.+

15 Eri riei ko, I men katamankin kumwail duwen rongamwahu me I lohkihong kumwail,+ me kumwail pil aleier oh me kumwail tengediongehr. 2 Oh ma kumwail kolokol teng rongamwahu me I lohkihong kumwail, kumwail pil komourlahr, ahpw ma soh, sohte katepen amwail pwosonla.

3 Pwe sang soahng kan me keieu kesempwal me I peusehiongkumwailehr, I pil aleier, me iei Krais pwoukilahr dipatail kan nin duwen eh ntingdier nan Nting Sarawi kan;+ 4 oh me e ketin seridier,+ ei, me e ketin iasadahr+ ni kesiluhwen rahn+ nin duwen eh ntingdier nan Nting Sarawi kan;+ 5 oh me e ketin pwarohng Kepas,*+ a mwuhr me Ehk Riemeno.+ 6 Mwurin mwo, e ketin pwarohng riatail meh 500 samwa ni ahnsoutehkis,+ pali laud en irail mihmihte rehtail, a ekei melahr.* 7 Mwurin mwo, e ketin pwarohng Seims,+ a mwuhr ong wahnpoaron ko koaros.+ 8 Ahpw keieu mwuhr, e pil ketin pwarohng ie+ duwehte seri men me ipwidi mwohn ahnsou me e uhdahn pahn ipwidi.

9 Pwe ngehi me keieu tikitik nanpwungen wahnpoaron kan oh I sohte warohng adaneki wahnpoaron, pwehki ei kalokeier mwomwohdisohn Koht.+ 10 Ahpw I kak wia doadoahk wet pwehki sapwellimen Koht kadek sapan. Oh sapwellime kadek sapan sohte kin ohla mwahl rehi, pwehki I kin doadoahk laudsang irail koaros. Ahpw kaidehn sang ni pein ei kehl, pwe sang ni sapwellimen Koht kadek sapan me I kin wiahki met. 11 Eri, sohte lipilipil ma ngehi de irail, ih mwomwen at kin kalohk en met oh ih duwen amwail kin kamehlelehn met.

12 Eri ma kitail kin kalohki me Krais ketin iasadasangehr rehn me melahr akan,+ a dahme kahrehda ekei kumwail kin ndahki me melahr akan sohte pahn iasada? 13 Ma mehlel me melahr akan sohte pahn iasada, eri Krais sohte pil ketin iasada. 14 Ahpw ma Krais sohte ketin iasada, atail kalohk uhdahn sohte katepe oh amwail pwoson pil sohte katepe. 15 Patehng met, ma mehlel me melahr akan sohte pahn iasada, eri Koht pil sohte ketin kaiasada Krais, oh met wehwehki me kitail kin wia kadehde likamw duwen Koht+ ni atail kin nda me e ketin kaiasada Krais.+ 16 Pwe ma me melahr akan sohte pahn iasada, Krais pil sohte ketin iasada. 17 Oh pil ma Krais sohte ketin iasada, amwail pwoson sohte katepe; kumwail mihmihte nan dipamwail kan.+ 18 Eri pil irail me melahr* ni arail miniminiong Krais sohralahr douluhl.+ 19 Ma nan mour wette me kitail kin koapworopworki Krais, eri kitail paisuwedsang meteikan.

20 Ahpw met Krais ketin iasadasangehr rehn me melahr akan, nin duwen tepin wah en irail kan me melahr.*+ 21 Pwe duwen mehla eh kohsang rehn aramastehmen,+ iasadahn me melahr akan pil pahn kohsang rehn aramastehmen.+ 22 Pwe duwen koaros ar kin mehla pwehki Adam,+ ih pil duwen koaros ar pahn iasada pwehki Krais.+ 23 Ahpw emenemen nin duwen kairekdi wet: Krais me tepin wah,+ mwuri irail kan me sapwellimen Krais erein eh ketier.*+ 24 Mwurin met, ni imwio, e pahn patohwanohng Seme Koht Wehio, mwurin eh ketin kasohrehla koperment koaros oh pwuhng en kaunda koaros oh manaman koaros.+ 25 Pwe e pahn ketin kakaun nin duwen nanmwarki lao Koht pahn ketikihdiong pahn aluweluwe kan imwintihti koaros.+ 26 Oh imwintihti me keieu mwuhr, iei mehla, pahn kasohrala.+ 27 Pwe Koht “ketikihdiong mehkoaros pahn aluweluwe kan.”+ Ahpw ni eh ketin mahsanih me ‘mehkoaros en mihla pah,’+ e sansal me met sohte dokedoke Koht, me ketikihdiong mehkoaros pah.+ 28 Ahpw mwurin mehkoaros ar pahn mihla pah, pein Sapwellimeo pil pahn uhpahiong Koht me ketikihdiong mehkoaros pah,+ pwe Koht en ketin wiahla mehkoaros ong koaruhsie.+

29 Ma soh, a ia duwen irail kan me alehdi papidais me kaluwalahng mehla?+ Ma me melahr akan sohte pahn iasada, a ia kahrepen arail pil alehdi soangen papidais wet? 30 Dahme kahrehda kitail pil mihla nan keper nan awa koaros?*+ 31 Rahn koaros I kin sohpai mehla. Riei ko, met mehlel duwehte ei kin perenkin kumwail pwehki amwail miniminiong Krais Sises atail Kaun. 32 Ma I peiong mahn lawalo kan nan Episos+ duwehte aramas teikan,* dah katepehiong ie? Ma me melahr akan sohte pahn iasada, eri “kitail en mwenge oh nim, pwe lakapw kitail pahn mehla.”+ 33 Kumwail dehr pitida. Werek suwed kin kauwehla tiahk mwahu.+ 34 Kumwail pwuralahng amwail madamadau pwung oh wiahda me pwung, oh dehr kin wia dihp. Mie ekei rehmwail me sohte uhdahn ese Koht. I koasoakoasoia met pwe kumwail en namenekla.

35 Ahpw emen pahn nda: “Ia duwen me melahr akan ar pahn iasada? Ei, soangen paliwar dah me re pahn ahneki ni arail pahn iasada?”+ 36 Pweipwei men kowehn! Dahme ke kamwarak sohte pahn mourda ma e sohte mehla. 37 Oh ni omw kin kamwarak, ke sohte kin kamwarak paliweren tuhke me keirdahr. Ke kin kamwarakte weren krein, mehnda ma werentuhke en wihd de soangen werentuhke teikan; 38 ahpw Koht kin ketikihong werentuhkeo paliwar ehu nin duwen me e ketin kupwurki, oh ketikihong ehuehu werentuhke pein paliwere. 39 Kaidehn uduk koaros duwepenehte, ahpw mie uduk en aramas, pil mie uduk en kou, pil uduk en menpihr kan oh pil uduk en mwahmw. 40 Oh mie paliwar kan en nanleng+ oh paliwar kan en sampah;+ ahpw lingan en paliwar kan en nanleng ehu soahng oh lingan en paliwar kan en sampah pil ehu soahng. 41 Lingan en ketipin ehu soahng, oh lingan en maram pil ehu soahng,+ oh lingan en usu kan pil ehu soahng; ni mehlel, lingan en ehuehu usu wekpeseng.

42 Eri ih pil duwen iasadahn me melahr akan. Dahme kin kamwarakdi kin mwerpeseng; dahme kin iasada sohte kak mwerpeseng.+ 43 E kin kamwarakdi ni soh wahu; e kin iasada ni lingan.+ E kin kamwarakdi ni luwet; e kin iasada ni roson.+ 44 E kin kamwarakdi ni paliwar ehu me uduk oh nta; e kin iasada ni paliwar ehu me ngehn. Ma mie paliwar me uduk oh nta, e pil pahn mie paliwar ehu me ngehn. 45 Eri e ntingdier: “Tepin aramas Adam wiahla aramas* momour men.”+ Adam en keieun mwuhro wiahla ngehn emen me kin kihda mour.+ 46 Ahpw paliwar me ngehn sohte kohdo mahs, pwe paliwar me uduk oh nta, oh mwuri paliwar me ngehn ahpw kohdo. 47 Tepin aramas kohsang nin sampah oh wiawihkihda pwelpar;+ keriaun aramas ketisang nanleng.+ 48 Duwehte mehmeno me wiawihkihda pwelpar, ih pil duwen irail kan me wiawihkihda pwelpar; oh duwehte mehmeno me ketisang nanleng, ih pil duwen irail kan me kin mi nanleng.+ 49 Oh duwehte atail kin weuwa mwomwen mehmeno me wiawihkihda pwelpar,+ kitail pil pahn weuwa mwomwen mehmeno me ketisang nanleng.+

50 Ahpw riei ko, I pahn ndaiong kumwail met, uduk oh nta sohte kak sohsohki Wehin Koht, oh me kin mwerpeseng pil sohte kak sohsohki me sohte kak mwerpeseng. 51 Kilang! I pahn ndaiong kumwail rir sarawi ehu: Kitail koaros sohte pahn meirla ni mehla, ahpw kitail koaros pahn wekila,+ 52 ni ahnsoutehkis, ni marep tehieu, erein ngilen kaimwiseklahn sowi. Pwe sowi pahn pepeuk,+ oh me melahr akan pahn iasadahng dahme sohte kak mwerpeseng, oh kitail pahn wekila. 53 Pwe dahme kin mwerpeseng anahne wekidekiong dahme sohte kak mwerpeseng,+ oh dahme kin mehla anahne wekidekiong dahme sohte kak mehla.+ 54 Ahpw ni ahnsou me dahme kin mwerpeseng pahn wekidekiong dahme sohte kak mwerpeseng oh dahme kin mehla pahn wekidekiong dahme sohte kak mehla, eri mahsen wet me ntingdier pahn pweida: “E pahn ketin kadallehla mehla kohkohlahte.”+ 55 “Mehla, ia omw kehl en powehdi? Mehla, ia omw keikamedeken?”+ 56 Keikamedek me kin kahrehda mehla iei dihp,+ oh kehl ong dihp iei Kosonnedo.*+ 57 Ahpw kitail kalahngankihong Koht eh ketikihong kitail kehl en powehdi sang rehn atail Kaun Sises Krais!+

58 Eri, riei kompoakepahi ko, kumwail kehlail+ oh tengeteng oh pwerisekiong wia soahng tohto+ nan doadoahk en Kauno ahnsou koaros, pwe kumwail ese me amwail doadoahk me pid Kauno kaidehk mehkot mwahl.+

16 Eri me pid kihpene mwohni ong aramas sarawi kan,+ kumwail pahn idawehn kaweid kan me I kihong mwomwohdiso kan en Kalesia. 2 Ni keieun rahn en wihk koaros, emenemen kumwail en katohrehla mehkot nin duwen dahme e ahneki, pwe kihpene mwohni en dehr wiawi ni ahnsou me I pahn lelewei. 3 Ahpw ni ei pahn lelewei men, I pahn kadarala ohl ako me kumwail pwungki nan noumwail kisinlikou ko,+ pwe ren wahla Serusalem amwail kisakis kadek kan. 4 Ahpw, ma e konehng I en pil kohla mwo, irail pahn iang ie kohla.

5 Ahpw I pahn kohwei rehmwail mwurin ei daulih Masedonia, pwe I pahn keidwei nan Masedonia;+ 6 oh mwein I pahn mihmi rehmwail ekis ahnsou de pil erein ahnsoun kopou, pwe kumwail en iang ie ekis aluhla wasa me I pahn kohla ie. 7 Pwe I sohte men kohwei rehmwail ahnsou wet pwe e pahn ongete ahnsou kis, pwe I koapworopworki me I pahn mihmi rehmwail ekis werei,+ ma Siohwa* ketin mweidohng. 8 Ahpw I pahn mihmi nan Episos+ lao lel ni Kasarawien Pendekos, 9 pwehki wenihmw laud ehu ong doadoahk tohto eh ritidahng ie,+ ahpw tohto me uhwong.

10 Eri, ma Timoty+ lelewei rehmwail, kumwail tehk pwe en dehr perki mehkot ni eh mihmi rehmwail, pwe e kin wia sapwellimen Siohwa* doadoahk,+ duwehte ngehi. 11 Kahrehda, kaleke emen kumwail kilengdiong ih. Kadarodo ih ni popohl, pwe en kohdo rehi, pwe I pahn awiawih ih iangahki riatail kan.

12 A duwen riatail Apolos,+ I uhdahn kangoange ih en iang riatail kan kohwei rehmwail. Ahpw e sohte koasoanehdi en kohwei ahnsou wet, pwe e pahn kohwei ni ahnsou me e kak.

13 Kumwail pepehd,+ kesihnenda teng ni pwoson,+ kumwail kommwad+ oh kehlailla.+ 14 Soahng koaros me kumwail kin wia en kin wiawi ni limpoak.+

15 Kumwail ese me tohnimwen Stepanus me tepin wiahla tohnpadahk nan Akaia oh irail kin poadidiong arail papah me sarawi kan. Eri, riei ko, I kangoangehkin kumwail: 16 Kumwail en pil pousehlahte uhpahiong aramas akan me duwehte irail oh irail koaros me kin doadoahkpene oh pil doadoahk laud.+ 17 Ahpw I perenkihda en Stepanus+ oh Portunatus oh Akaikus ar mihmi rehi, pwehki arail sewese ie laud ni amwail sohte mi rehi. 18 Pwe irail kansenamwahwihielahr oh kansenamwahwihkumwaillahr. Eri, kumwail pohnese soangen aramas pwukat.

19 Mwomwohdiso kan nan Eisia kadarewei arail rahnmwahu. Akwila oh Persila iangahki mwomwohdiso me kin tuhpene nan imwara+ pil rahnmwahwih kumwail sang ni mohngiong nin duwen tohnpadahk kan en Kauno. 20 Riatail kan koaros rahnmwahwih kumwail. Kumwail rahnmwahupene oh metik* emenemen.

21 A ngehi Pohl, I kadarewei ei rahnmwahu sang ni pein mengin pehiet.

22 Ma mehmen sohte kin poakohng Kauno, a en riahla. Maing at Kaun, komw kupwurkalahngan ketido! 23 Kadek sapan en Kaun Sises en kin ieiang kumwail. 24 Ei limpoak en ieiang kumwail koaros me kin miniminiong Krais Sises.

Pil adaneki Piter.

Kilang KLL.

Kilang KLL.

LK, “sounnting.” Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

LK, “uduk.”

Kilang Ortk A5.

LK, “esehla.”

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

De “dih wet.” Kilang KLL.

De “kemehla nin tuhkeo.”

De “sapwellime manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manamano.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “madamadau.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manamante.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang Ortk A5.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “ahneki mehn akadei tehieu.”

De “kaunen doadoahk loalokong men.”

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “koasoandi en mwehi wet; dih wet.” Kilang KLL.

Kilang Ortk A5.

Pil adaneki Piter.

Kilang Ortk A5.

LK, “oh kilisou.”

De “wokdi.”

LK, “se kin pekipek.”

LK, “ahl akan.”

Kilang Ortk A5.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, “ahneki.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

Kilang KLL, “Tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud.”

De “ohl akan me kin wia nsenen pwopwoud rehn ohl akan.”

De “manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “I en mihla pahn manaman en mehkot.”

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Me iei, wia nsenen pwopwoud rehn.

LK, por·neiʹa. Kilang KLL.

De “tohrohrala.”

Kilang Ortk A5.

De “irail kan me saikinte pwopwoudida.”

LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “ong eh meipwon.”

De “en kolokol eh meipwon.”

De “mweidala eh meipwon ong pwopwoud.”

LK, “selidi.”

LK, “meirla.”

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

LK, “manaman.”

Pil adaneki Piter.

Kilang KLL.

LK, “manaman.”

De “sounmwadong koaros.”

De “iei.”

Kilang KLL.

Kilang Ortk A5.

De “sampah.”

Kilang Ortk A5.

Kilang Ortk A5.

Kilang Ortk A5.

Kilang Ortk A5.

De “kohieng ih nin duwen koaduhpwel ehu.”

Met kin dokedoke arail katihasang ar nanpwungmwahu rehn Koht.

Kilang Ortk A5.

LK, “ni amwail wia aramas en wehi kan.”

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manamano.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manamanohte.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manamanohte.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manamanohte.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “loh.”

De “manamanohte.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

Mehn keseng ehu, mwomwe pwonopwon oh e kin wiahda ngihl ni omw kin sekerpene.

De “kasauda.”

De “sohte katepei.”

De “sohte kin aklemei.”

De “sohte kin kilelehdi sapwung kan.”

LK, “pwaindi soahng koaros.”

De “sohte mwahn pahn sohrala.”

Me iei, lokaiahki lokaia teikan sang ni manaman.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manamano.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “kaweid meteikan sang ni ei koasoi.”

Kilang Ortk A5.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De “sapwellimen Koht manaman.” LK, pneuʹma. Kilang KLL.

De kakete, “ma emen sohte ese, e pahn pousehlahte sohte ese.”

Pil adaneki Piter.

LK, “meirlahr.”

LK, “meirlahr.”

LK, “meirlahr.”

Kilang KLL.

De “ahnsou koaros?”

De kakete, “nin duwen madamadau en aramas.”

LK, psy·kheʹ. Kilang KLL “ne′phesh; psy·khe′.”

De “oh Kosonnedo kin kihong dihp eh kehl.”

Kilang Ortk A5.

Kilang Ortk A5.

LK, “metik sarawi.”

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Lokaiahn Pohnpei
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share