Pwuhk Sarawi En Sehmen En Mahs Kin Doadoahngki Mwaren Koht
MWAREN Koht, Siohwa, pwarada pak kid kei nan New World Translation of the Holy Scriptures, me ntingihda nan lokaiahn Sehmen nan pahr 1971.a Ahpw, met kaidehn keieu en Paipel en Sehmen me doadoahngki mwar sarawio. E mwomwen me tepin Pwuhk Sarawi en Sehmen me mwaren Siohwa pwarada loale wiawihda mpen sounpar 500 me Johann Eck, me wia ohl lapalap en palien Roman Catholic, ntingihadahr.
Johann Eck ipwidi nan 1486 ni pali epeng en sapwen Sehman. Ni ah lel sounpar 24, e wiahla sounpadahk en Pwuhk Sarawi nan University en Ingolstadt, pwukoa ieu me e ahneki lao e mehla nan pahr 1543. Eck iang momour ni mwehin Martin Luther, oh Eck kin wia kompoakepahn Martin Luther. Ahpw, Luther mwuhr wiahla lapalap men ong irail me wekidala arail pelien lamalam, ahpw Eck kin ieiangete palien Catholic erein ah mour.
Kaunen Bavaria peki rehn Eck en kawehwehda Paipel ong ni lokaiahn Sehmen, oh ah kawehwe wiahla pwuhk ieu nan pahr 1537. Nin duwen me Kirchliches Handlexikon koasoia, kawehwe wet inenen duwehte tepin nting en Paipel oh “warohng kaping laud sang dahme e alehdi.” Ahn Eck kawehwehpen Eksodus 6:3 nda: “Ngehi Kauno me pwarohng Eipraam, Aisek, oh Seikop ni ah wia Koht Wasa Lapalahpie: oh mwarei Adonai, I sohte kasalehiong irail.” Eck pil kihong kalaudepen ireo: “Mwar Adonai Jehoua.” Semen en Paipel tohto kamehlele me met wia tepin mwaren Koht ah pwarada nan Paipel en Sehmen.
Ahpw, ni mehlel, aramas tohto esehier oh doadoahngkier mwaren Koht sangete sounpar kid kid kei samwalahro ko. Ni lokaia me dehde me mwar “Siohwa” tepin kadoadoahk oh kin wia mwaren Koht mehlelo iei ni lokaiahn Ipru. (Deuderonomi 6:4) Mpen pahr 2,000 samwalahr oko, mahsen en Sises me kin kasalehda me e kin kadehde duwen mwaren Koht ntingihdi ni lokaiahn Krihk. (Sohn 17:6) Sangete nan ahnsowo kohdo, mwaren Koht “Siohwa” kin ntingdi ni lokaia tohtohie, oh ni ahnsou keren, pwuhken Melkahka 83:18 pahn pweida ni unsek, ni ahnsou me aramas koaros pahn ese me ih me mwarenki Siohwa me Keieu Lapalap pohnangin sampah pwon.
[Nting tikitik me mi pah]
a Pwuhk wet, Sounkadehdehn Siohwa kan, tepin ntingihda ni lokaiahn English nan 1961. Met e miehier ni soangen lokaia 50-ekei unsek ah ekei soh.
[Kawehweh pen kilel kan nan ehu ehu pali 32]
Ehu nein Eck Paipel, me ntingda nan pahr 1558, kihda kalaudepen Eksodus 6:3 oh kasalehda me mwaren Koht iei Siohwa