Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • kl irelaud 9 pp. 80-89
  • Dahme Kin Wiawi Ong Irail Akan Me Kitail Poakohng Me Mehlahr?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Dahme Kin Wiawi Ong Irail Akan Me Kitail Poakohng Me Mehlahr?
  • Loalokong Me Pahn Kahluwalahng Mour Soutuk (kl)
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • IA WEHWEHN “NGEHN” EN ARAMAS?
  • “KE PAHN PWUREHNG WIEPWELLA”
  • “E MEIRLAHR”
  • “IRAIL KOAROS ME MIHMI NAN SOUSOU KAN”
  • ARAMAS PAHN IASADA OH MIHMI IAWASA?
  • Mour Mwurin Mehla—Dahme Paipel Mahsanih?
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—1999
  • Koapworopwor Mehlel ong Kompoakepahmw me Melahr akan
    Dahme Paipel Uhdahn Padahngki?
  • Koapwoaroapwoar Dahieu Mie Ohng Kompoakpahmw Mehlahr Akan?
    Koapwoaroapwoar Dahieu Mie Ohng Kompoakpahmw Mehlahr Akan?
  • E Pahn Mie Kaiasada!
    Dahme Paipel Kak Padahkihong Kitail?
Loalokong Me Pahn Kahluwalahng Mour Soutuk (kl)
kl irelaud 9 pp. 80-89

Irelaud 9

Dahme Kin Wiawi Ong Irail Akan Me Kitail Poakohng Me Mehlahr?

1. Ia pepehm en aramas akan ahnsou me irail akan me re kin poakohng kin mehla?

“ARAMAS emen kin pahtoula ni ahnsou me emen me e poakpoake kin mehla pwehki mehla kin kahrehda pepehm en pahtou me sohte aramas kak kawehwehda.” Met iei me emen pwutak koasoia ahnsou me ah pahpa oh mwurinte mwo uhd ah nohno mehlahr. Ah medek oh pepehm en sepwoupwoula me kahrehong en pehm me likamwete e “mwopwihla nan ah pwunod.” Ele ke pil lelohng soangen kaweikek me rasehng met. Ke mwein kin pwonopwonki iawasa irail akan me ke kin poakohng kin mihmi ie oh ma ke pahn kak pwurehng tuhwong irail.

2. Peidek kapwonopwon dah kei me kin kohda me pid mehla?

2 Mie me kin ndahiong pahpa oh nohno me kin pahtoukihla mehlahn neirail kan, “Koht kin ketin darasang wahn rohs me keieu lingan akan pwe en ketikihiraillahng reh nanleng.” Iaduwen—met me mehlel? Irail akan me kitail kin poakohng me mehlahr kin momour wasahkis rehn ngehn akan? Re kin momour wasahkis me ekei kin kahdaneki Nirvana me ekei kin kawehwe me wasa mwahu ehu me aramas pahn saledek sang pepehm en medek koaros oh ineng kan? Irail kan me kitail kin poakpoake kin pedolong ohng nan wenihmw ieu oh irail solahr kak mehla oh re mihlahr nan Paradais? De pil nin duwen me ekei kin nda, me dene me mehlahr kan me kin kahrehong Koht kupwursuwed pahn mihla nan lokolok soutuk? Me melahr akan kak lidere de sewese kitail? Kitail kak tehk Mahsen en Koht, nan Paipel, pwe kitail en kak alehdi pasapeng mehlel kan en soangen peidek pwukat.

IA WEHWEHN “NGEHN” EN ARAMAS?

3. Soangen madamadau dah me Socrates oh Plato ahneki me pid mehla, oh iaduwen met kin kamwekid aramas akan rahnwet?

3 Ohl loalokong en Krihk en kawa ko, Socrates oh Plato, kin kamehlele me mie mehkot me kitail sohsohki me sohte kak mehla oh kin mihmi loalen ohl oh lih koaros—mour ehu me kin mihmi mwurin mehla oh dene e kin kahrehong aramas sohte uhdahn mehla. Wasa koaros nan sampah, aramas rar rar kei nan rahnwet kin kamehlele koasoi wet. Soangen madamadau wet kin kahrehda ahn aramas ahr kin lemmwiki me mehlahr kan oh re kin nsenohki ma me mehlahr kan kin nsenamwahu de soh. Paipel padahkihiong kitail mehkot me wekisang met me pid duwen aramas mehla.

4. (a) Dahme Senesis padahkihong kitail duwen “soul”? (b) Dahme Koht ketikihong Adam pwehn mourda?

4 Ni atail pahn medemedewe duwen irair en me mehlahr men, kitail en tamataman tepin samatailo, Adam, sohte ahneki “soul.” Pein ih iei “soul” emen. Ni wiewia manaman en kapikipik, Koht ketin wiahda aramas—iei “soul” —sang ni mehkan me audepen pwelen sampah oh eri esingek kihong nan ih “angin mour.” Senesis 2:7 mahsanih: “Kauno Koht [“Siohwa,” NW] eri ketikihda nesen pwehl ehu sang nanpwel oh ketin wiahkihda war ehu me mwomwen aramas. E ahpw ketikihong ni waro angin mour; ni ahnsowohte mour ahpw miehla ni paliweren aramaso (ni ahnsowohte, e wiahlahr “soul” emen, NW).” Mour en Adam eri mihmihte ni a wie esiesingek. Ahpw, mie wehwe ieu me laudsang peuk ong kisinieng ong nan ngolungol kan en aramas ni ahnsou me Koht ketikihong Adam esingek en mour. Paipel mahsanih duwen “kehl en mour” me kin wie mwekimwekid nan mehkan me wie momour sampah.—Senesis 7:22, NW.

5, 6. (a) Ia wehwehn “kehl en mour”? (b) Dahme kin wiawi ni ahnsou me “ngehn” me koasoaipe mih nan Melkahka 146:4 sohla mih nan paliwar?

5 Ia wehwehn “kehl en mour”? Met iei mehn kamourada ieu me Koht ketikihong nan paliweren Adam ahnsou me e saikinte mourda. Kehl wet eri mihlahr nan aramaso ni ah wie esiesingek. Ahpw, ia wehwehn “ngehn” me mahsenpe mie nan Melkahka 146:4 (NW)? Iren Paipel wet mahsanih duwen aramas mehlahr men: “Ngenio kin pedoisang loale, ih eri pwurehng wiepwella; ni rahnohte ah madamadau kan sohrala.” Ni ahn soun nting kan en Paipel kin doadoahngki lepin lokaia “ngehn” ni ahl wet, irail sohte kin medemedewe me ngehn ehu kin pedoisang paliwaren aramas oh wie momourseli mwurin aramas emen ah mehla.

6 “Ngehn” me kin kohieisang nan aramas mehla kan iei kehl en mour me tepido sang rehn Ih me wia Sounkapikpen atail mour. (Melkahka 36:9; Wiewia 17:28) Kehl en mour wet sohte kin ahneki irair en aramas me e kin mihmi loale kahrehda e duwehte lioal me sohte kin ahneki irair en misihn me e kin katakatanga. Ni emen aramas ah pahn mehla, ngehno (wehwehki kehl en mour) solahr kin audehda kisin war akan (cells) nan paliwaro, duwehte dengki ah kin kunla ma lioal kin kakunkunla. Ni ahnsou me kehl en mour solahr kin kamour aramaso, eri aramaso—iei “soul”—kin mehla.—Melkahka 104:29; Eklesiasdes 12:1, 7.

“KE PAHN PWUREHNG WIEPWELLA”

7. Dahme pahn wiawi ong Adam ma e pahn sapeikiong Koht?

7 Siohwa kawehwehda ni sansal dahme pahn wiawi ni ahnsou me mehla pahn lelohng aramas dipanlahro Adam. Koht mahsanih: “Ke pahn doadoahk oh kakerehdi pwudowomw, pwe ke en koadoahkihada wahn pwelen sampah, ke lao pwurehng wiepwella, me ke wiawihda sang ie. Pwe ke wiawihda sang pwehl oh ke pahn pwurehng wiepella.” (Senesis 3:19) Ni ahnsou me Adam pahn mehla, e pahn pwurala iawasa? E pahn pwuralahng nan pwehl, pwuralahng pwelipar, wasa me e kapikipikida sang ie. Ni ahnsou me Adam pahn mehla, e pahn sohlahr mie douluhl!

8. Pwehki aramas oh mahn koaros kin wia “soul” kei, ni ahl dah me aramas akan sohte mwahu sang mahn akan?

8 Ni ahl wet, mehlahn aramas sohte kin weksang mehlahn mahn akan. Mahn akan pil irail “soul” kei oh soangen ngehnohte, de soangen kehl en mour ohte, me kin kakehle irail. (Senesis 1:24) Nan Eklesiasdes 3:19, 20, ohl loalokong Solomon padahkihong kitail: “Pwe ni mehlel, imwilahn aramas oh mahn akan duwepenehte, pwe irail koaros pahn mehla. Pwe irail koaros soahngteieu. Eri, aramas akan sohte mwahusang mahn akan, pwe irail koaros sohte kak wehwehki duwen kesempwal en ar mour. . . Ira koaros wiawihda sang pwehl, oh ira koaros pahn pwurehng wiepwella.” Aramas wiawihda kesempwal sang mahn akan pwehki re kapikipikida rasehng Koht, ni ahr ahneki soangen irair akan me Siohwa kin sapwellimaniki. (Senesis 1:26, 27) Ahpw, ni ahnsou me aramas oh mahn akan kin mehla, irail duwepenehte pwe irail koaros kin pwuralahng pwehl.

9. Ia irair en me melahr kan, oh iawasa re kohla ie?

9 Solomon eri doula oh kawehwe duwen wehwehn mehla ni ah mahsanih: “Me momour kan ese me re pahn mehla, ahpw me melahr akan sohte ese mehkot.” Ei, me mehlahr akan sohte ese mehkot. Ihme kahrehda, Solomon kin kangoange kitail: “Nantihong doadoahk laud ni soahng koaros me ke pahn wia met, pwe e sohte pahn mie wiewia, de lamalam, de loalokong, de erpit, nan Sheol (nan sousou)—oh iei wasa me ke pahn kohla ie.” (Eklesiasdes 9:5, 10) Iawasa irail me mehla kin kohla ie? Nan Sheol (lepin lokaiahn Ipru, sheʼohlʹ) me wehwehki sousou en aramas. Irail akan me kitail poakohng me mehlahr sohte kin pehm de ese mehkot. Re sohte wie lokolok, oh irail sohte kak pwarehng kitail oh irail sohte kak lidere de sewese kitail.

10. Dahme kahrehda kitail kak ndahki me mehla kaidehn ih imwin aramas emen?

10 Kitail koaros oh pil iangahki irail akan me kitail poakohng pahn kin momourki sounpar keite oh eri mehla kohkohlahte? Kaidehn ih me Paipel mahsanih en met. Ni ahnsou me Adam sapeik, Siohwa Koht eri mwadangete ketin wiahda koasoandi kan pwehn ketikihweisang imwila suwed me kohdohsang ahn aramas wiadahr dihp. Mehla kaidehn kupwuren Koht ong aramas. (Esekiel 33:11; 2 Piter 3:9) Kahrehda, mehla sohte pahn wia imwin atail mour de imwin mour en irail akan me kitail kin poakohng.

“E MEIRLAHR”

11. Iaduwen Sises ah kawehwehda irair en kompoakepah Lasarus me melahr?

11 E kin wia kupwuren Siohwa en kin ketin kapitkitailla oh pil iangahki irail akan me kitail kin poakohng sang mehla me Adam kahrehda. Kahrehda, Mahsen en Koht kin mahsaniheki aramas me mehlahr me duwehte aramas me meirlahr. Karasepe ieu, ni en Sises Krais ah diarada me kompoakepah Lazarus mehla, e mahsanih ong sapwellime tohnpadahk oko: “Kompoakepahtail Lasarus meirlahr. A I pahn kolahng panginda.” Pwehki sapwellime tohnpadahk ko sohte mwadangete wehwehkihda dahme e mahsaniho, Sises eri, ni sansal, mahsanih: “Lasarus melahr.” (Sohn 11:11, 14) Sises eri kohieilahng kisin kahnimw en Pedani, wasa me rien Lasarus serepein kan Marda oh Mery wie mwamwahieiki mehlahn riarao. Nin doken Sises ah mahsanih ong Marda, “Riomw ohlo pahn pwurehng mourda,” Marda eri kasalehda ah pwoson sapwellimen Koht koasoandi en ketikihweisang mehla sang peneinei en aramas koaros. Marda nda: “I patohwan ese me e pahn pwurehng mourda ni rahnen neko.”—Sohn 11:23, 24.

12. Koapworopwor dahieu Marda ahneki ohng me melahr kan?

12 Marda sohte koasoakoasoia madamadau me mie ngehn ehu me sohte kak mehla me kin pil momour wasa teikan mwurin aramas emen ah melahr. E sohte kamehlele me Lasarus wialahr ngehn oh wie momourseli wasahkis. Marda kin pwoson inou kaselel me pid iasadahn aramas emen sang mehla. Marda wehwehkihier me sohte ngehn me pedoi sang paliweren Lasarus oh mihmihseli, ahpw e ese me rie ohl mehla menet solahr mie. Ihte kaiasada me pahn kahrehda rie ohlo en pwurehng mourda.

13. Kehl dah me mih rehn Sises me Koht ketikihong, oh iaduwen ah kasalehda me e sapwellimaniki kehl wet?

13 Sises Krais iei ih me Siohwa ketikihong kehl pwehn kapwurehdo mour en aramas. (Oseia 13:14) Kahrehda, ni Sises ah sapeng Marda, e mahsanih: “Ngehi me iasada oh mour. Mehmen me pwoson ie, mehnda ma e pahn mehla, e pahn pwurehng mourda.” (Sohn 11:25, NW) Sises wiahda mehn kasalepen kehl me Koht ketikihong ih ni ah ketilahng ni sousou me Lasarus mihmi loale, pwehki ah mehlahr erein rahn pahieu, ih eri kapwurehdong Lasarus ah mour. (Sohn 11:38-44) Medewehla uwen peren me irail oko ahneki ahnsou me irail kilang kaiasadahn Lasarus oh pil kaiasada teikan me Sises Krais ketin wiahda!—Mark 5:35-42; Luk 7:12-16.

14. Dahme kahrehda madamadau en kaiasada oh madamadau me ngehn sohte kin mehla sohte kin pahrekpene?

14 Nennenla ahnsoukis oh medemedewe mahs met: Sohte me pahn anahne iasada, de pwurehng mourda, ma mie ngehn me wie momour mwurin aramas emen ah mehla. Ni mehlel, e sohte wia irair en kadek ieu en kaiasada aramas emen me duwehte Lasarus en pwurodong mour sohte unsek nan sampah ma e pidelongehr oh alehier pweipwei kaselel ieu nanleng. Ni mehlel, Paipel sohte kin doadoahngki lepin lokaia pwukat: “soul sohte kak mehla.” Ahpw, dahme iren Pwuhk Sarawi mahsanih me soul (aramas emen) me wiewia dihp pahn mehla. (Esekiel 18:4, 20) Kahrehda, Paipel kasalehda me koasoandi en iasada ieite me pahn kak kamourada aramas mehlahr akan.

“IRAIL KOAROS ME MIHMI NAN SOUSOU KAN”

15. (a) Ia wehwehn lepin lokaia “kaiasada”? (b) Dahme kahrehda kitail kak ndahki me iasadahn aramas emen sohte pahn wia kahpwal ehu ohng Siohwa Koht?

15 Lepin lokaia me sapwellimen Sises tohnpadahk kan kin doadoahngki ohng “iasada” kin wehwehki “pwourda” de “kesihnenda.” Met kin pid pwourdahsang nan irair en mehla—likamwete, e kesihnenda sang nan sousou. E mengei Siohwa Koht en ketin kaiasada aramas. Pwekihda? Pwehki Siohwa me sounketikihda mour. Rahnwet, aramas kakehr koledi ngilen aramas oh kilelen aramas nan videotape (video cassette) oh kak wie kilikilang oh rongorong mwurin ahn aramas emen ah melahr. Eri, e mengei ong Sounkapikpikpatail Lapalapo en kak pil kolokol oaritik kan en aramas men oh Ih eri ketin kaiasada aramasohte, ni a pahn ketikihong paliwar kapw ehu.

16. (a) Inou dahieu me Sises wia ohng irail koaros me mihmi nan sousou kan? (b)Dahme pahn kasalehda ia imwilahn iasadahn aramas emen?

16 Sises Krais mahsanih: “Ahnsou ehu pahn kohdo me irail koaros me mihmi nan sousou kan pahn rong kapitie, oh re pahn pedoisang nan arail sousou kan. A me wiewia mwahu kan pahn iasadahng mour, a me wiewia suwed kan pahn iasadahng kadeik.” (Sohn 5:28, 29) Irail akan koaros me mih nan sapwellimen Siohwa mehn kataman pahn iasada oh pahn ale kasukuhl en sapwellimen Siohwa elen mour kan. Irail akan me arail wiewia kan pahrekiong loalokong me pid duwen Koht, arail iasada pahn wiahla iasadahn komour. Ahpw, e pahn uhd wiahla iasadahn kadeik ohng irail akan me pahn soikala padahk kan en Koht oh iangahki sapwellime kaunda.

17. Ihs me pahn iasada?

17 E sansal me irail akan me kin rapahki ahl pwung nin duwen sapwellimen Siohwa ladu kan pahn iasada. Ni mehlel, koapworopwor en iasada kin kakehlailihala lamalam en me tohto ahnsou me re kin lelohng mehla, mendahte ma re pahn mehkihla kalokolok. Re wehwehki me Koht pahn kak kapwurehong irail mourerail kan. (Madiu 10:28) Ahpw, aramas rar rar kei (millions) melahr ni arail sohte ahneki ahnsou mwahu en kasalehda ma re pahn kak peikiong sapwellimen Koht irair en mour pwung de soh. Irail pwukat pil pahn iang iasada. Pwehki wahnpoaron Pohl ah koapworopworki sapwellimen Siohwa koasoandi me pid ire wet, e mansanih: “I koapworopworki Koht . . . me aramas koaros, me mwahu oh suwed, pahn iasada sang mehla.”—Wiewia 24:15.

18. (a) Wahnpoaron Sohn alehdi mehnia kaudiahl me pid kaiasada? (b) Dahme pahn lekdekla oh kasohrala nan “lehn kisiniei,” oh ia wehwehn “lehn kisiniei”?

18 Wahnpoaron Sohn alehier kaudiahl kaperen ieu ohng irail me iasada kan me kesikesihnen mwohn mwoalen Koht. Sohn ntingihdi: “Madau eri kapehda me melahr akan. Mehla oh wasahn me mehlahr akan pil kapehda me mehlahr akan me ira kolokol. Irail koaros eri pakadeikda duwen ar wiewia kan. Mwuri, mehla oh wasahn me melahr akan ahpw pisikendilahng nan lehn kisinieio. (Eri, lehn kisiniei wet, iei keriaun mehla.)” (Kaudiahl 20:12-14) Medewehla met! Aramas koaros me melahr kan me mihmi nan sapwellimen Koht mehn kataman ahneki kapai en pitsang nan Hades (lokaiahn Krihk: hai’-des) de Sheol (lokaiahn Ipru) me wehwehki sousou en aramas. (Melkahka 16:10; Wiewia 2:31) Irail ahneki ahnsou mwahu en kasalehda sang arail wiewia kan ma re pahn papah Koht. Eri, “mehla oh Hades” pahn lekidekla wasa me adaneki “lehn kisiniei,” me kin wehwehki kasohrala douluhl, me wehwe duwehte lepin lokaia: “Gehenna.” (Luk 12:5) Ahn aramas sousou pahn tehnla oh sohla pahn mie ni ahnsou me aramas koaros pahn iasadahr. Ia uwen ah nohn kansenamwahu en sukuhliki sang nan Paipel me Koht sohte kin kaloke aramas akan!—Seremaia 7:30, 31.

ARAMAS PAHN IASADA OH MIHMI IAWASA?

19. Dahme kahrehda ekei aramas pahn iasadahng mour nanleng, oh soangen paliwar dah me Koht pahn ketikihong irail?

19 Aramas malaulau kei nanpwungen ohl oh lih akan me pahn iasadahng mour nanleng. Irail pahn iang Krais wia nanmwarki kei oh samworo kei, oh irail pahn iang kihweisang soahng koaros me kin kahrehda mehla me aramas sohsohkihier sang tepin ohl, Adam. (Rom 5:12; Kaudiahl 5:9, 10) Irail meh depe me Koht ketin lukehlang nanleng pwe en iang sapwellimen Krais kaunda? Nin duwen me Paipel kasalehda: mehte lopw pahnen pahkid—144,000. (Kaudiahl 7:4; 14:1) Siohwa pahn ketikihong emen emen irail me iasada kan paliwar ngehn pwe irail en kak kousoan nanleng.—1 Korint 15:35, 38, 42-45; 1 Piter 3:18.

20. Dahme pahn wiawihiong irail tohnsampah peik kan, iangahki irail me pahn iasada kan?

20 Pali laud en irail me melahr akan pahn iasada nan Paradais nin sampah. (Melkahka 37:11, 29; Madiu 6:10) Kisehn kahrepen ekei aramas arail kaiasadalahng nanleng iei pwehn kaunsekihala sapwellimen Koht koasoandi ohng sampah. Sises Krais oh 144,000 nanleng pahn ekis ekis kasapahldo aramas peik kan ohng irair en unsekla, me atail tepin pahpa oh nohno en kawao kesehla. Met pahn pil pid irail me iasada kan, me sansal sang dahme Sises mahsanih ohng ohlo me langadahr mpe pwe en mehla, oh Sises mahsanih ong ohlo: “Ke pahn iang mih nan Paradais.”—Luk 23:42, 43.

21. Nin duwen dahme soukohp Aiseia oh wahnpoaron Sohn mahsanih, dahme pahn wiawihiong mehla?

21 Nan Paradais nin sampah, mehla, me kin kihsang kesempwalpen mour, pahn solahr. (Rom 8:19-21) Soukohp Aiseia lohkihda me Siohwa Koht “pahn ketin kamwomwala mehla kohkohlahte!” (Aiseia 25:8) Wahnpoaron Sohn alehdi kaudiahlpen ahnsou ehu me aramas peik kan pahn ale saledek sang medek oh mehla. Ehi, “Koht pahn kin ketiket rehrail oh e pahn wiahla ar Koht. E pahn kin ketin limwihasang pilen masarail koaros. Mehla solahr pahn wiawi, solahr mwahiei, solahr nsensuwed, solahr medek. Soahng mering kan sohralahr.”—Kaudiahl 21:1-4.

22. Iaduwen loalokongkihla duwen kaiasada ah pahn kamwekid ahmw mour?

22 Padahk sansal mwahu kan en Paipel kin kihsang mehkan me kapwonopwon me pid dahme pahn wiawi ohng me mehlahr akan. Pwuhk Sarawi kin kasalehda mwahu me mehla iei “kaimwiseklahn imwintihti” me pahn kohsang. (1 Korint 15:26, NW) Ia uwen kehl oh nsenamwahu me kitail kak kihsang ni atail alehda loalokong me pid koapworopwor en kaiasada! Oh pil, ia uwen peren me kitail kak ahneki pwehki irail kompoakepahtail me mehlahr akan me mihmi nan sapwellimen Koht mehn kataman arail pahn pirida sang nan meir en mehla pwehn iang perenki soahng mwahu kan koaros me E ketin kaukaunop ohng irail akan me kin poakohng Ih! (Melkahka 145:16) Soangen kapai pwukat pahn pweikihda sapwellimen Koht Wehi. Ahpw, iahd kaundahn Wehio pahn tepida? Kitail pahn kilang.

SONG UWEN ME KE KOLEDI

Ia wehwehn “ngehn” en aramas?

Iaduwen ahmw pahn kawehwehda irair en aramas melahr kan?

Ihs me pahn iasada?

[Kilel nan pali 85]

Duwehte Sises eh likwerih Lasarus sang eh sousou, aramas rar rar kei (millions) pahn iasada ehu rahn

[Kilel nan pali 86]

Koaros pahn ahneki peren ahnsou me ‘Koht pahn ketin kamwomwala mehla kohkohlahte’

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share