Lih Kristian Akan Me Lelepek Kin Wia Tohnkaudok Kesempwal Kei Rehn Koht
“Poh komwokomw me widingan, oh lingan kin sohrala, ahpw e konehng en kapinga lih emen me kin lemmwiki Siohwa.”—LEPIN PADAHK 31:30, NW.
1. Iaduwen kupwuren Siohwa ong lingan kin weksang madamadau en tohnsampah?
SAMPAH kin kesempwaliki mehkan me sansal ohng mesen aramas, ahpw mehlel mehkan me pid lih akan. Ahpw, Siohwa kin keieu kesempwaliki loalen aramas, me kak lingalingala ni aramas a wie mahmahla. (Lepin Padahk 16:31) Kahrehda, Pwuhk Sarawi kaweidiki lih akan: “Kumwail dehr kin doadoahngki kapwat en paliwar pwe en kalinganahla pein kumwail, duwehte wiepen ingihng en pitenmoang, de mwaramwar elin takai kesempwal oh kisin kohl mehn tiati, de likou kan me kumwail kin likawih. Ahpw, amwail lingan en mihmi loalamwail ni mour mwakelekel en nan kapehdomwail, me iei ih lingan poatopoat ong me kin kadek oh meleilei, mepwukat me kesempwal mehlel mwohn silangin Koht.—1 Piter 3:3, 4.
2, 3. Iaduwen lih akan kin sewese kalohki Rongamwahu nan senturi keieu, oh ia mwomwen kokohp duwen met wiawiehr?
2 Soangen ngehn wet me warohng ale kapingpe kin sansal rehn lih tohto, me koasoiparail pwarada nan Pwuhk Sarawi. Nan senturi keieu, ekei irail ahnekihdi ahnsou mwahu en papah Sises oh sapwellime wahnpoaron akan. (Luk 8:1-3) Mwuri, lih Kristian akan eri wiahla sounkalohk ngiangih kei, ekei irail kihda utuht kesempwal ohng ohl Kristian kan me kin wia sounkaweid akan, iangahki wahnpoaron Pohl oh ekei pil kin kasalehda kadek laud, oh pil ekei kin doadoahngki imwarail akan pwehn wia wasahn mihding en mwomwohdiso.
3 Me pid me Siohwa pahn ketin doadoahngki lih akan nan sapwellime koasoandi wia kokohp en Pwuhk Sarawi ehu. Karasepe, nan Soel 2:28, 29 e kohpadahr me ohl oh lih akan, me pwulopwul oh mah, pahn ale ngehn sarawi oh iang towehda doadoahk en kihseli Rongamwahu en Wehio. Kokohpo tepidahr pweida nan Pendekos 33 C.E. (Wiewia 2:1-4, 16-18) Ekei lih akan keikihdi ngehn sarawi oh ale kisakis en wia manaman, me duwehte kisakis en wia kokohp. (Wiewia 21:8, 9) Sang ni arail ngoang nan doadoahk en kalohk, pwihn en sounpei en ngehn kalaimwun wet en sister lelepek kan kin iang kamwadangahla parpeseng padahk en Sises nan senturi keieu. Ni mehlel, mpen pahr 60 C.E., wahnpoaron Pohl ntingihdi me Rongamwahuo “lelehr wasa koaros nin sampah.”—Kolose 1:23.
Aleier Kapingpen Arail Kasalehda Eimah, Ngoang oh Kadek
4. Dahme kahrehda Pohl kin ahneki kahrepe mwahu en kapinga ekei lih akan nan senturi keieu en mwomwohdiso en Kristian?
4 Wahnpoaron Pohl kin kapingki kalohk me lih kan wiadahr—duwehte me sounapwalih mwomwohdiso kan rahnwet kin wia pwehn kasalehda kesempwalpen wiewia pwerisek kan me lih akan wiahdahr. Nanpwungen lih akan me Pohl kasalehda ede iei “Tripihna oh Triposa, lih akan me wia doadoahk kehlail ong Kauno,” oh “Persis kompoakepatail, pwe e kin wia doadoahk tohto ong Kauno.” (Rom 16:12) Iuodia oh Sindiki, Pohl ntingihdi me ira kin “iang ih nan doadoahk en wahseli Rongamwahuo.” (Pilipai 4:2, 3) Persila oh pil ah pwoud Akwila, pil kin ieiangseli Pohl. Ih oh Akwila, pil kin “kihong ara mour nan keper” pwehki Pohl, kahrehda Pohl ntingihdi: “Kaidehn ngehi kelepw a pil mwomwohdiso kan koaros en wehi kan kadarewei arail kalahngan.”—Rom 16:3, 4; Wiewia 18:2.
5, 6. Ni ahl dah kei Persila wia mehn kalemeng mwahu ong sister kan nan rahnwet?
5 Dahme kahrehda en Persila ah ahneki ngoang oh sohte masak? Ehu kahrepe dierek nan Wiewia 18:24-26, wasa me nda me e utungada ah pwoud ong sewesehda Apolos, soun wia padahk semen men, pwe en esehla padahk kapw duwen padahk mehlel me miehier nan ahnsowo. E dehde me mwuri Persila wia tohnsukuhl ngoang emen en Mahsen en Koht oh pil eh padahk kan en wahnpoaron oko. Ni imwi, ah wiewia kan inenen mwahu mehlel oh wiahiong ih en kesempwal mwohn Koht oh pil mwohn ah pwoud, oh e pil wia tohnmwomwohdiso katapan emen nan mahso. Oh pil, sister teikan wia mehkot kesempwal nan rahnwet pwehki arail wia Kristian doadoahk laud ekei pil kin sukuhliki kanahieng Pwuhk Sarawi oh pil kin ale mwengen ngehn akan me Siohwa kin ketikihda sang rehn irail “ladu lelepek oh loalokong.”—Luk 12:42.
6 Akwila oh Persila wia aramas me sikla nan palien kadek ong aramas en keiru kan. Pohl mihmi rehra ni e iang ira nan ara pisnes en wia ihmw likou nan Korint. (Wiewia 18:1-3) Ni en pwopwoudo keseulahng Episos oh mwuri ohng Rom, ira pil kin kasalehda kadek sapan en Kristian akan, pil kin sapankihda imwara ohng mihding en Kristian akan. (Wiewia 18:18, 19; 1 Korint 16:8, 19) Nimpa oh Mery, me wia nohno en Sohn Mark, pil kin duwehte ni ara kin kihda imwara pwe mihding en Kristian en wiawi loale.—Wiewia 12:12; Kolose 4:15.
Lih kan pil Kesempwal Mwohn Silangin Koht Rahnwet
7, 8. Doadoahk en papah Koht dah kei me lih Kristian tohto en rahnwet kin wia, oh dahme irail kak kamehlele?
7 Duwehte nan senturi keieu, lih Kristian lelepek kan nan rahnwet pil kesempwal oh kin kisehn sapwellimen Koht koasondi, oh mehlel ohng doadoahk en kalohk. Oh pil, rong kaselel tohto kin pid sister kan! Kitail kilang mehn karasepen mwahu duwen Gwen me kin lelepek papah Siohwa pohnangin sounpar 50 lao ih mehla nan pahr 2002. Ah pwoudo nda: “Ahn Gwen a pwerisek kin wia sounkalohk emen me tohn kanihmw wet kin ese. Ong ih aramas koaros wia aramas me kak ale limpoak en Siohwa oh pil ale sapwellime inou kan. Ah lelepek ong Koht, sapwellime pwihn, oh ohng atail peneinei kin wia mehn utuht lap ong ngehi oh nait seri kat ni aht kin ehukihpene mour kaperen oh kesempwal wet—oh met likin kangoang kan me e kin kihda ong kiht ni ahnsou en patou. Kiht koaros kin loaloidiki ih mehlel.” Gwen oh ah pwoud pwopwoudi sounpar 61.
8 Lih Kristian nen samwa, me kiripw oh me pwopwoud, kin wia pioneer de sounkalohk kaukaule oh pil wia doadoahk en misineri, oh irail kin itariki epwelpen arail mour ni arail kin wahseli Rongamwahu en Wehio nan arail wasahn kalohk nan kahnimw akan oh pil lel wasa doh kan. (Wiewia 1:8) Irail me tohto mendahkihla wiahda pein imwarail de naineki seri kan pwe irail en kak papah Siohwa doadoahngki arail ahnsou laud. Pil mie irail oko me kin utung unsek arail pwoud ohl akan en wia soun apwalih kan, oh pil lih kid kei me kin doadoahk nan Bethel nan sampah pwon. Ni mehlel, irail lih pwukat me kin meirongkihla arail nsenamwahu iei irail kisehn “soahng mwahu kan en wehi kan koaros” me kin kadirehkihla Tehnpas en Siohwa lingan.—Akai 2:7.
9, 10. Iaduwen ekei tohnpeneinei kan kin kasalehda ahr kalahnganki mehn kahlemeng mwahu kan me lih pwopwoud oh nohno Kristian akan kin wia?
9 Pil mehlel, lih Kristian tohto mie arail pwukoahn peneinei, ahpw, irail kin rapahki mahs Wehin Koht. (Madiu 6:33) Emen pioneer kiripwo ntingihdi: “Sang ni en ai nohno a pwoson tengeteng oh mehn kahlemeng mwahu—mehpwukat kin kamwekid ie laud en wiahla Regular Pioneer. Ni mehlel, e iang wia doadoahk en pioneer me keieu mwahu.” Ohl pwopwoud emen ndahki ah pwoud, me naitikiedi serepein limen me ahnsou wet laudlahr: “Imwat kin mwakelekel oh soandi ahnsou koaros. Bonnie sohte kin men noahrok oh naineki soangen dipwisou tohto, kahrehda aht peneinei kak rapahki mehkan me ngenen. Ah kin iang sewese kasohtik oh apwalih palien pwainda aht anahn akan kahrehda ien kak doadoahkte lepin ahnsou (part-time) ki erein sounpar 32, kahrehda ien kak kihong ai ahnsou laud ong aht peneinei tikitik oh pil ong mehkan me ngenen. Ai pwoud pil padahkiong nait seri kan kesempwalpen doadoahk kehlail. Sohte mehkot I kak wia ihte kapinga ih.” Rahnwet pwopwoudo koaros kin papah Koht nan poahsoan kaun en Sounkadehdehn Siohwa kan.
10 Ohl pwopwoud emen ntingihdi duwen ah pwoudo me neira seri kan wialahr ohl oh lih kei: “Irair me I keieu kapingki rehn Susan iei ah limpoak laud ong Koht oh ohng aramas akan, oh ah pil kin wehwe, ese pepehm en aramas oh ah kin mehlel. Ahnsou koaros e kin ahneki madamadau me Siohwa me uhdahn warohng kitail en kihong mehkan me kitail ahneki me keieu mwahu—elen madamadau ieu me e kin doadoahngki ni ah wia sounpapah Koht emen oh pil ni ah wia nohno men.” Sang ni ahn ah pwoud liho ah utuht, ohl pwopwoud menet kakehr alehda pwukoahn pali ngehn tohto, me pil iangahki wia elder men, pioneer, oh pil kin welian Sounapwalih en Circuit kan, oh pil Hospital Liaison Committee. Ia uwen kesempwal soangen lih pwukat ong arail pwoud ohl akan, oh pil ohng iengarail Kristian akan oh laud sang koaros, ohng Siohwa!—Lepin Padahk 31:28, 30.
Lih Kesempwal akan me Sohte Arail Pwoud
11. (a) Iaduwen Siohwa kin kasalehda ah kin nsenohki lih lelepek kan, keieu irail liohdi kan? (b) Dahme liohdi Kristian akan oh sister lelepek teikan me sohte arail pwoud ohl kak kamehlele?
11 Siohwa kin kalapw mahsanih duwen ah ketin nsenohki de kupwukupwure laud kamwahupen irail liohdi kan. (Deuderonomi 27:19; Melkahka 68:5; Aiseia 10:1, 2) E sohte ketin wekila. E pil wia loalloale kaidehn irair en liohdi kante ahpw pil lih kiripw me nohno kan oh pil lih akan me pilada irail en kiripw pwe re saikinte diarada ohl Kristian me konehng wia arail werek. (Malakai 3:6; Seims 1:27) Ma ke wia emen me lelepek papah Siohwa ah saikinte pwopwoud, ken koapworopwoarki me ke kin kesempwal mwohn silangin Koht.
12. (a) Iaduwen ekei Kristian sister akan kin kasalehda ahr lelepek ong Siohwa? (b) Ekei sister kan kin nantiong en powehdi soangen pepehm dah kei?
12 Tehk karasepen riatail Kristian sister kan me sohte pwopwoud pwehki arail lelepekiong kaweid en Siohwa en pwopwoud “ihte rehn Kauno.” (1 Korint 7:39; Lepin Padahk 3:1) Mahsen en Koht kamehlelehiong irail: “Maing Kaun [“Siohwa,” NW], komwi kin ketin loalopwoat ong irail kan me kin loalopwoat ong komwi.” (2 Samuel 22:26) Ahpw, ong me tohto nanpwungarail, wia kirikiripw wia mehkot me apwal pahrail. Emen sister koasoia: “I koasoanehdi ien pwopwoud ihte rehn Kauno, ahpw I kin sengiseng pak tohto ni ai kin kilang kompoakepai kan kin pwoudikihda ohl Kristian mwahu kan, a ngehi wie kelekelehpwte.” Emen sister pil koasoia: “I papahkihier Siohwa erein sounpar 25. I koasoanehdi teng ien loalopwoat ong Ih, ahpw pepehm en sangat kin kalap kapahtouiehla.” E pil koasoia met: “Sister kan duwehte ie kin awiawih kangoang kan.” Iaduwen atail kak sewese soangen irail me lelepek pwukat?
13. (a) Dahme kitail kin sukuhliki sang rehn irail akan me mwemweitla rehn nein Sepda serepein? (b) Ni ahl dah kei kitail kak kasalehda atail kin nsenohkin irail sister kiripw kan nan atail mwomwohdiso?
13 Ehu ahl iei me kitail kilang karasepen mehkot me wiawi kawao. Ni ahnsou me nein Sepda serepein mendahkihla en pwopwoud, aramas akan diarada me ahneki ngenen tounmetei. Dahme kin kakehlailih ah lamalam? “Nan ehu ehu pahr akan koaros nein Israel serepein akan kin kohwei oh kihong nein Sepda mehn Kilead nah serepein kaping, ki erein rahn pahieu nan pahro.” (Sounkopwung kan 11:30-40) Pil duwehte, kitail en kihda kaping sang nan mongiongatail ong irail sister kiripw akan me kin lelepek peikiong sapwellimen Koht kosonned.a Ia pil ehu ahl me kitail kak wia en kasalehda atail nsenohkin irail? Nan atail kapakap, kitail en peki rehn Siohwa en utung oh kakehle sister lelepek pwukat pwe ren dadaurete arail lelepek nan arail papah Koht. Irail warohng ale kasalepen me kitail kin poakohng irail oh me Siohwa kin inenen kupwurkin irail oh pil mwomwohdisohn unsek kin perenkin irail.—Melkahka 37:28.
Iaduwen Aramas me Kiripw Ahpw Naineki Seri kan Kak Pweida Mwahu Nan Arail Mour
14, 15. (a) Dahme kahrehda irail Kristian nohno kiripw akan anahne likweriong Siohwa? (b) Iaduwen nohno de pahpa kiripw kan kak kapwaiada dahme re kin kapakapki?
14 Lih Kristian akan me kiripw ahpw mie naineki seri pil kin lelong mehn kasongosong tohto. Ahpw, irail kak sohpeiong Siohwa oh ale sawas ong kakairada neirail seri kan pwe en pahrekiong kaweid en Pwuhk Sarawi. Mehlel, ma ke wia nohno kiripw, ke sohte kak wia pahpa oh nohno ni ahl koaros. Ahpw, Siohwa pahn sewese iuk apwalihiong uhk ahmw pwukoah kan ma ke pahn peki reh ni pwoson. Karasepe: Iaduwen ma ke weuwa eden mwenge toutou ieu me ke pahn kapaikala ni imwomwo oh doukihdahla ni poasoake kei. Ke pahn nantiong doukihda ma mie elevator ehu mih mwo? Uhdahn soh! Pil duwehte, ke dehr nantihong weuwaseli pwunod toutou kan ni ahmw kak peki rehn Siohwa en ketin sewese iuk. Ni mehlel e ketin lukehkin uhk en likweriong ih. Melkahka 68:19 mahsanih: “Kapinga Kauno [“Siohwa,” NW], me kin ketiki atail tungoal wisik toutou kan rahn koaros.” Pil duwehte 1 Piter 5:7 luhke kitail en pwilikihdi atail katoutou kan koaros pohn Siohwa “pwehki e kin ketin nsenohkin uhk.” Kahrehda ahnsou me kahpwal akan oh kapwunod kan kin katoutou uhk edi, kamarahda pein kowe oh kihong pohn Semwomw me ketiket nanleng, oh wia met ni “ahnsou koaros.”—1 Deselonika 5:17; Melkahka 18:6; 55:22.
15 Karasepe, ma ke wia nohno men, e dehde me ke kin nsenohki wiewiahn seri teikan en dehr kaweid suwedihala noumw seri kan nan sukuhl de ke pil kin nsenohki tehk pwe arail lelepek dehr kin lel kasongpahr. (1 Korint 15:33) Met madamadau mehlel kei. Ahpw, mehpwukat kin wia soahng kan me kitail kak pil kapakapki. Ni mehlel, ke soh iang noumw seri kan oh kapakapki irair pwukat mwohn arail mwesellahng sukuhl, mwein mwurin amwail wadekpene iren rahn? Soangen kapakap me sang nan mohngiong oh uhdahn koasoia mehkan me dokedoke atail mour pahn kak wiahiong seri kan en tamataman mwahu. Mwohn mehkoaros, ke kin kaunopada ale sapwellimen Siohwa kapai ni ahnsou me ke kin kanengamah oh songosong katengehdiong sapwellime Mahsen nan mohngiong en noumw seri kan. (Deuderonomi 6:6, 7; Lepin Padahk 22:6) Tamataman me “sapwellimen Siohwa edin peren akan kin uhlahng irail me pwung kan oh kin ketin karonge arail pekipek kan.”—1 Piter 3:12; Pilipai 4:6, 7.
16, 17. (a) Dahme emen pwutak nda duwen limpoak me ah nohno kasalehiong ih? (b) Iaduwen nohno menet ah kin kehlail ni pali ngehn kamwekid mour en nah seri kan?
16 Tehk karasepen Olivia, me wia nohnohn seri wenemen. Ah pwoud me sohte iang ih mih nan pwoson kesei irailla mwurinte kewenemen en serio a ipwidi, ahpw liho alehda pwukoa en kaiahnehda nah seri kan ni elen Koht. Nein Olivia pwutako me ede Darren, ahnsou wet sounpar 31 oh wia Kristian elder oh pil wia pioneer men, oh ahnsou me arail pahpa kesei irailla, e sounpar 5. Ahpw, ahn Olivia pwunod laudla pwehki Darren soumwahu ieu me e kin wiewia lel met. Ni ahn Darren ah kousapahli a mour nin duwen seri men e ntingihdi: “I tamatamante ai mwomwohd nan ai pehto nan imwen wini kasikasik nohno en kohdo. E kin kohdo oh mwohndi limwahi oh wadek Pwuhk Sarawi ong ie rahn koaros. Mwuri e pahn koulki koulen Wehi ‘Se Danke Ihr, Siohwa.’b Lel rahnwet, ih ai koul me I keieu linganiki.”
17 Ahn Olivia likih oh limpoak ong Siohwa kahrehda ah pweida nin duwen ih wia nohno kiripw emen. (Lepin Padahk 3:5, 6) Ah lamalam mwahu sansaliki mehn akadei kan me e wiahda ong nah seri kan. Darren koasoia, “Ahnsou koaros nohno kin kangoange kiht sen wiahla sounkalohk kaukaule. “Kahrehda pahmen rehn riei serepein limen ko wiahla sounkalohk kaukaule, oh ngehi pil iang wia sounkalohk kaukaule. Ahpw, nohno sohte kin suweikihiong aramas teikan mehpwukat. I kin nantihiong alasang ai nohno.” Mehlel, kaidehn seri koaros kin laudla duwehte nein Olivia ko me kin papah Koht. Ahpw, ni ahnsou me nohno men kin wia uwen ah kak en idawehn kaweid en Pwuhk Sarawi, e kak koapworopworki me Siohwa pahn ketikihong ih kaweid oh utuht limpoak.—Melkahka 32:8.
18. Iaduwen kitail kak kasalehda atail kalahngan ong sapwellimen Siohwa utuht ong mwomwohdiso en Kristian?
18 Sapwellimen Koht utuht laud kin pwarada sang ni mwomwohdiso en Kristian, me kin kihda koasoandi en mwengehn ngehn, kihda ehupene en pirien Kristian, oh kihda “kisakis sang rehn ohl akan” me mah ni pali ngehn. (Episos 4:8) Elder lelepek kan kin doadoahk laud pwehn kakehlaka koaros nan mwomwohdiso, oh kihong petehk tohrohr oh anhan akan en “aramas sepwoupwou kan oh liohdi kan nan arail apwal akan.” (Seims 1:27) Kahrehda karanih sapwellimen Koht aramas akan ni ahnsou koaros, oh dehr katohre pein kowe.—Lepin Padahk 18:1; Rom 14:7.
Lingan en Peik
19. Dahme kahrehda kitail kak ndahki me lih pwopwoud me kin uhpah arail pwoud ohl sohte kin wehwehki e mwahmwahlla rehn ah pwoud, oh mehnia karasepe nan Pwuhk Sarawi kin kawehwehda duwen met?
19 Siohwa kapikada lih en wia kaunsekepen ohl. (Senesis 2:18) Kahrehda, lih pwopwoud en uhpah ah pwoud ohl oh met sohte wehwehki me e mwahmwahlla rehn ohlo. Ahpw, wia kalinganpen liho, oh mweidohng ih en doadoahngki ah koahiek tohrohr tohto kan en pahrekiong kupwuren Koht. Lepin Padahk irelaud 31 kawehwehda soangen pwukoa tehlap akan me lih pwopwoud koahiek emen kin wia nan Israel en mahso. E kin sewese aramas semwehmwe kan, padokedi mwetin wain, oh pwainda sahpw. Ei, “nan mongiongin ah pwoud kin mie likilik oh sohte mehkot me re kin anahne.”—Lepin Padahk 31:11, 16, 20.
20. (a) Iaduwen Kristian lih emen anahne kilangwong ah koahiek kan me kin kohsang rehn Koht? (b) Mehnia irair kaselel kan me Ester kasalehda, oh iaduwen Siohwa kin doadoahngki ih?
20 Lih lamalam mwahu oh lahn Koht emen sohte kin roporop pwehn kandandihala pein ih de pil siai ong ah pwoud ohl. (Lepin Padahk 16:18) E sohte kin roporop ong pein ih pwen alehda mehkan me tohn sampah kin raparapahki ahpw e kin doadoahngki kisakis tohrohr kan me Koht ketikiong pwe en kin sewesehki aramas teikan—ah peneinei, ienge Kristian akan, mehn mpe oh pohnangin mehkoaros, Siohwa. (Kalesia 6:10; Taitus 2:3-5) Kilang karasepen Lih Nanmwarki Ester nan Pwuhk Sarawi. Mendahki ah kaselel, e kin karakarahk oh peik. (Ester 2:13, 15) Ni ah pwopwouda, e kin kasalehda wauneki laud ah pwoud, Nanmwarki Ahasuerus, oh kin weksang ahn nanmwarki pwoud en mahso, Pasdi. (Ester 1:10-12; 2:16, 17) Ester ni wahu pil kin rong Mordekai, ah cousin me laudsang ih, mehkot me konehng en wia—mehnda ah wiahlahr lih nanmwarki. E sohte kin wia aramas lamalam luwet! E eimah oh uhwong Aman, ohl lemei oh lapalap me koasoanehdi en kamwomwala mehn Suhs akan. Siohwa ketin doadoangki Ester ni roson pwe en doarehla sapwellime aramas akan.—Ester 3:8–4:17; 7:1-10; 9:13.
21. Iaduwen lih Kristian emen kak kesempwal mwohn silangin Siohwa?
21 E sansal, mahso oh rahnwet, lihen Koht akan kasaledahr arail lelepek ong Siohwa oh sapwellime kaudok ni soh peikasal. Kahrehda, lih akan me kin lahn Koht wia mehkot kesempwal mwohn silangin Siohwa. Sister Kristian akan, kumwail mweidong Siohwa en ketin doadoahngki sapwellime ngehn oh kaweid kumwail en kekeirada oh wiahla “sah” mwahu kan “me wiawihda ong doadoahk mwahu koaros.” (2 Timoty 2:21; Rom 12:2) Ong soangen tohnkaudok kesempwal pwukat, Mahsen en Koht kasalehda: “Kihong ih wahn peh kan, oh ah doadoahk kan en wia kapingpe nan wenihmw en kehl akan.” (Lepin Padahk 31:31) Mepwukat en pweida rehn emenemen kumwail.
[Nting tikitik me mi pahs]
a Iaduwen kitail kak kihda kaping kan, kilang The Watchtower March 15, 2002, pali 26-28.
b Koul 212 ntingdi nan pwuhken Koulki Kaping kan ohng Siohwa me Sounkadehdehn Siohwa kan wiahda.
Ke Tamataman?
• Iaduwen ekei lih Kristian akan nan keieun senturi kasalehda me irail kesempwal mwohn silangin Siohwa?
• Iaduwen sister tohto nan atail ahnsou kin kesempwal mwohn silangin Koht?
• Ni ahl dah kei Siohwa kin utuht nohno kiripw kan oh sister teikan me sohte ahr pwoud ohl?
• Iaduwen lih emen kak kasalehda ah kin wauneki koasoandi en tapwi?
[Kilel nan Pali 15]
Ke kin kapinga sister lelepek kan me sohte pwopwoud pwehki irail men peikiong sapwellimen Koht kosonnedo?
[Kilel nan Pali 16]
Mwohn seri kan pahn kohla sukuhl, soangen pekipek dah kan kitail kak wia?
❖ Sera: Senesis 12:1, 5; 13:18a; 21:9-12; 1 Piter 3:5, 6.
❖ Lihen Israel kadek kan: Eksodus 35:5, 22, 25, 26; 36:3-7; Luk 21:1-4.
❖ Depora: Sounkopwung kan 4:1–5:31.
❖ Ruhd: Ruhd 1:4, 5, 16, 17; 2:2, 3, 11-13; 4:15.
❖ Lihen Sunem: 2 Nanmwarki 4:8-37.
❖ Lihen Phoenicia: Madiu 15:22-28.
❖ Marda oh Meri: Mark 14:3-9; Luk 10:38-42; Sohn 11:17-29; 12:1-8.
❖ Dapida: Wiewia 9:36-41.
❖ Nein Philip serepein pahmen: Wiewia 21:9.
❖ Pihpe: Rom 16:1, 2.
[Kaokon nan Pali 17]
Kitail En Medemedewe Duwen Mehn Kahlemeng Mwahu Pwukat
Ke men pil wadek duwen ekei mehn kahlemeng mwahu kan en lih lelepek kan me mih nan Pwuhk Sarawi? Ma iei, menlau wadek iren Paipel kan me ntingdi pah. Ni ahnsou me ke doudouloale duwen wiewiahn aramas pwukat, song en medemedewe duwen iren kaweid kan me ke kak doadoahngki nan ahmw mour.—Rom 15:4.