Kaiasada Koapworopwor Kaselel Ieu

WASA KOAROS, aramas kin kamehlele me aramas kak iasada. Pwuhk Sarawi en Islam, me ede Koran, irelaud ehu pwon kawehwe duwen iasada. Surah irelaud 75 koasoia: “I kaukihla ni Rahn en Kaiasadao . . . Aramas soh leme me kitail sohte kak kapwurepene tih kan? . . . E wia peidek wet: ‘Iahd Rahn en Kaiasadao?’ E soh ahneki kehl en kihong mour rehn me mehlahr akan?”​—Surah 75:1-6, 40.

The New Encyclopaedia Britannica koasoia, “Zoroastrianism” kin kamehlele me suwed pahn lohdi, me pil mie iasada en me mehlahr akan, me pwung oh me sapwung kan, kadeik en imwin ahnsou oh me sampah pahn kamwakelehda ong aramas pwung kan en kousoan loale.”

The Encyclopaedia Judaica kawehwe lepin lokaia kaiasada ni ahl wet “me mehlahr akan pahn mourda ni paliwar oh pwurong kousoan pohn sampah.” Pwuhkohte pil koasoaia me padahk me palien Judaism pwungkihla iei me ngehn sohte kak mehla oh padahk wet wiahda kahpwal laud. E wehkada me: “Ni mehlel padahk riau wet, iasada oh ngehnen aramas sohte kak mehla kin uhpene.”

Koasoapwurupwur me Pwarada Pwehki Padahk Duwen Iasada

Padahk me kin wiawi ni mehla en tohn Kristendom kin kalap koasoia duwen ngenen aramas me kin mihmi rehn irail akan me mehlahr oh pil kin koasoia duwen kaiasada. Karasepe, emen kaun en lamalam palien Anglican kin kalap wadliki koasoi pwukat: “Pwehki met kupwuren Koht Lapalapo nan sapwellime mahk, en sapwellimankihda ngenen riatail me seiseiloakwei, kitail eri mweidala paliwere ong pwehl; pehs en wiahla pehs, pwelpar en pwurehng pwelpar, oh en ahneki koapworopwor en iasada ong mour soutuk, ki atail Kaun Sises Krais.”​—The Book of Common Prayer.

Koasoi pwukat pahn kak wiahiong aramas emen en wahponki ma Pwuhk Sarawi kin padahki duwen koapworopwoar en iasada de e kin utung me aramas mie ngehni me sohte kak iang paliwar mehla. Tehk dahme Professor en Protestant en France Oscar Cullmann koasoia. Nan nah pwuhk Immortality of the Soul de Resurrection of the Dead?: E ntingihdi, “Mie lapalahn wekpeseng nanpwung dahme Kristian kin kasik duwen iasadahr me mehlahr emen oh dahme mehn Krihk kin kamehlele me pid ngehnin aramas me sohte kin iang paliwar mehla. . . . Mendahki pelien lamalam en Kristian ah mwuhr kin kihpene padahk riau wet oh wiahkihla ehute padahk, oh nan rahnwet tohn sarawi en Kristian sohte kak koasoanehdi nan arail madamadau padahk riau pwukat, I sohte kilang kahrepen ien ekihla dahme ngehi oh pil pali moron en semen en Pwuhk Sarawi akan kin medemedewe me mehlel. Mour oh madamadau en Kadehde Kapw kin utuhtki pwoson me mie kaiasada. . . . Aramas emen unsek me mehlahr pahn pwurehng mour sapahl ki sapwellimen Koht doadoahk en kepikipik kapw.”

E wehwe me aramas ngeder sohte wehwehki mwahu duwen mehla oh kaiasada. Pwehn kapwungala wehwe sapwung wet, kitail anahne kilang nan Pwuhk Sarawi, pwe e kin audaudki padahk mehlel me kohsang rehn Sounkapikpen aramas, Siohwa Koht. Pwuhk Sarawi kin koasoia duwen iasada kei me wiawihier. Kitail tehkpene siluh oh kilang dahme kaiasada pwukat kasalehda.

“Lih akan Kasamwodo Arail Mehla kan Ki Kaiasada”

Wahnpoaron Pohl ntingkihlahng mehn Suhs akan me wiahla Kristian, me dene lih pwoson akan “kasamwohdohr arail mehla kan ki kaiasada.” (Ipru 11:35) Emen lih pwukat kin kousoan nan Sarepad, kahnimw en Pinisia ieu limwahn Saidon ni keilen oaroahr en Mediderenien. Met lih liohdi emen me kin kasamwo soukohp en Koht Elaisa oh kamwenge ih nan ahnsou en apwal en mwenge. Nein lih menet pwutako soumwahuda oh mehla. Elaisa mwadangete wahdahlahng serio nan pere pohn pwelengen ihmwo wasa me e kin koukousoan ie oh peki rehn Siohwa en ketin kapwurehiong mour en pwutako. Manaman ieu eri wiawi, oh pwutako “pwurehng mourda.” Elaisa kapwurehdohng pwutako rehn ineo oh mahsanih: “Kilang noumw pwutaket momour.” Ia duwen ahn liho mwekidki met? Ni peren, e koasoia: “Met, I kamehlel me komwi ohlen Koht emen oh mahsen en Siohwa me mih nan dauwesemwi me mehlel.”​—1 Nanmwarki 17:22-​24.

Mpen mwail 60 sang ni palieir en Seraped mie pwopwoud kadek ehu mih wasao me apwalih soukohp me weliandi Elaisa, me ede soukohp Elisa. Lih pwopwoudo wia aramas lapalap emen nan ah kahnimw me ede Sunem. Ih oh ah pwoudo eri pwungkipene ira en kihong pere me mih nan pwelengen imwarao pwe Elisa en pweidi loale. Eri pwunod en sohte naineki seri eri wekila oh wiahla irair kaperen ahnsou me liho naitikihada kisin pwutak emen. Ni kisin pwutako ah kekeirada, e kin kalap iang ah pahpa oh pil soundolung mwaht akan nan arail mwetuwel. Ehu rahn apwal ehu eri wiawi. Pwutako werkihla me moangehu medekdahr. Emen iangarail tohndoadoahk kan tangahkihla ih ni imwarailo. Ah nohno kihdiong ih pohn neh kan oh pwoalehdi ih ahpw serio kohkohdi oh mehla. Nohno menet eri medewehda pek sawas rehn Elisa. Ih oh tohnpapah men eri kohdahla ni Nahna Carmel, wasa me Elisha mihmi ie.

Koasoi pwoatet mih nan 2 Nanmwarki 4:32-​37 me mahsanih: “Ni Elisa eh lella mwo, e ahpw pedolong kelehpw nan pereo oh kilangada kisin pwutako eh melahr oh wonohn nan pehto. Elisa ahpw pedolong nan pereo oh ritingedi wenihmwo; e ahpw kapakapohng Kauno. E ahpw doudahng pohn pehto, oh wendiong pohn kisin pwutako, oh kainenehdiong ewe pohn ewen pwutako, mese ko pohn mese ko, peh ko pohn peh ko; oh ni eh idihdang kisin pwutako, paliweren pwutako pa karakarada. Elisa eri uhda oh aluseli nan pereo. Mwuri, e ahpw pil pwurehng doudahng pohn pehto, oh wendiong pohn pwutako oh idihdang. Pwutako ahpw asi pak isuh, e ahpw pehdpeseng. Elisa eri likwerihedo Keasi oh patohwanohng, “Ekerodo liho.” Liho eri pwarodo rehn Elisa, a Elisa patohwanohng, “Ale noumw serien.” Liho eri poaridi mwohn Elisa lel nanpwel; e ahpw ale nah pwutako oh patopatohla.”

Duwehte liohdi en Serapedo, lihen Sunem ese me dahme wiawi iei sapwellimen Koht roson. Lih riemen pwukat ahnekihdahr irair en peren laud ni Koht ah ketin kasapahldo mour en neira tungoal seri me ira inenen poakohng.

Iasada me Wiawi Ahnsou me Sises Wie Kalokalohk

Sounpar 900 mwuri, kaiasada ieu wiawi limwahnte Sunem pali epeng likin kousapw Nain. Ni ahnsou me Sises oh sapwellime tohnpadahk kan seiseioak sang Kapernaum oh kerenlahngehr ewen kehlen Nain, irail tuhwong kapar ehu me kohkohlahng sarepedi aramas mehla men, oh Sises eri mahsanihada liohdi men me iei nah pwutak me mehlahro. Sises eri mahsanihong en dehr sengiseng. Luk, me iei toahkte men ih, eri kawehwehda dahme wiawi mwurin mwo: “Ih [Sises] eri ketin keiong mpen kohpwao oh ketikidahng limeo powe; a irail ko me rowe kohpwao ahpw uhdi. Sises ahpw ketin mahsanih, “Mwahnakapw, pwourda!” Ni ahnsowohte me melahro pa mwohdada oh tapihada lokolokaia. Sises eri ketikihong rehn ineo.” (Luk 7:14, 15) Irail oko me wia kadehdehpen manaman wet kepikepingki Koht. Rongen iasadahn eri kohlahng pali eir lel nan Sudia oh kousapw akan me mih mpeh kan.

Dahme kitail kak ndahki kaiasada silu pwukat? Emenemen aramas pwukat me iasadahr oko sohte wiahla emen aramas tohrohr. Irail koaros aramas akan kilang oh ese ihs irail pil kisehrail kan ese irail. Sohte rehn irail me iasada ko koasoia dahme wiawi ahnsou mwotomwot me re mehlahro. Sohte emen irail koasoia me re kohla nan ehu sahpw tohrohr. E sansal me irail koaros pwurodo sohte soumwahu. Ong irail, likamwete irail meirla kisin ahnsoukis oh mwuri pirida, duwehte dahme Sises mahsanih. (Sohn 11:11) Ahpw mwurin ahnsou ieu emen emen irail pwukat pwurehng mehla.

Pwurehng Patehng Kompoakepahmw akan —Kapai Lingan Ehu

Mahsen en kamweit mehlel kin dierek nan Pwuhk Sarawi. Wasaht kitail pahn sukuhliki me irail me melahr akan sohte kin wie lokolok. Irail sohte kin kalokolok nan ehl oh pil sohte kohwei rehn Koht nanleng oh wiahla tohnleng kan, ahpw me melahr akan kin mihmi nan sousou awiawih ahnsou en arail pahn pirida ni ahnsou en iasada.​—Eklesiasdes 9:5, 10; Esekiel 18:⁠4, New World Translation.

Mie soangen kahpwal wet lelong omw peneinei? Mie pak me ke kin medemedewe iawasa me melahr akan mihmi ie ahnsou wet oh ma mie ahnsou mwuhr me ke pahn pwurehng kilang irail? Ma ei, se men luhke iuk en iang kiht oh tehkpene dahme Pwuhk Sarawi kin padahki duwen iasada. Mwein ele ke kin medemedewe: ‘Iahd me iasada pahn wiawi? Ihs irail akan me pahn ale kapai koasondi wet?’ Menlau wadek artikel pwukat me pahn koasoia duwen peidek pwukat oh pil peidek teikan.

[Kilel nan Pali 3]

Elaisa peki rehn Siohwa en kapwurehdo mour en pwutak emen

[Kilel nan Pali 3]

Siohwa doadoahngki Elisa en kaiasada nein lihen Sunam pwutak

[Kilel nan Pali 4]

Sises kaiasada nein liohdi en Nain pwutak emen

[Kilel nan Pali 5]

Iasada pahn pwurehng kapatapene peneinei kan, ong kompoakpahrail akan