Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w05 8/1 pp. 11-15
  • Ihs Me Pahn Iasada?

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Ihs Me Pahn Iasada?
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • Dahme Kin Wiawiong Aramas Melahr akan?
  • ‘Seridi Rehn Arail Pahpa Kahlap ko’
  • Mie Aramas Suwed kan (Unrighteous) Nan Sheol?
  • Ihs Kin Kohdihla Nan Gehenna?
  • Iasada “Keieu” oh “Iasada me Mwahu Sang Mehn Tepio”
  • Dahkot Sheʼohlʹ oh Haiʹdes?
    Dahme Paipel Uhdahn Padahngki?
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa—2005
w05 8/1 pp. 11-15

Ihs Me Pahn Iasada?

“Kumwail dehr pwuriamweiki mepwukat, pwehki ahnsou ehu pahn kohdo me irail koaros me mihmi nan sousou kan pahn rong kapitie, oh re pahn pedoisang nan arail sousou kan.”​—SOHN 5:28, 29.

1. Rohng kapwuriamwei dah me Moses rong ni mwpul en kisiniei me kohsang ni tuhkeo, oh ihs me pil ehu katamanda mahsen pwukat?

MEHKOT kapwuriamwei wiawi sounpahr 3,500 samwalahro. Moses wie apwahpwalih nein Sedro nah sihpw ko. Limwahn Nahna Orep, sapwellimen Siohwa tohnleng emen pwarodohng ih ni mwomwen mpwulen kisiniei me mpwumwpwulsang nan kisin tuhke kis. Pwuhken Eksodus kasalehda me “Moses kilangada duwen kisin tuhkeo eh mpwumwpwul, ahpw sohte roangala.” Ngihl ehu ahpw likwerih ih sang nan tuhkeo oh mahsanih: “Ngehi me Koht en semomw kan, Koht en Eipraam, Koht en Aisek, oh Koht en Seikop.” (Eksodus 3:⁠1-6) Mwuhr, nan keieun senturi C.E., Sapwellimen Siohwa Ohl, Sises, pil ehu katamanda mahsen pwukat.

2, 3. (a) Kating dah me awiawih Eipraam, Aisek oh Seikop? (b) Peidek dah kan me pwarada?

2 Sises mahsen ong Sadusi kan me sohte kin kamehlele kaiasada. Sises mahsanih: “Moses pil kadehdeier ni mehlel duwen me melahr akan ar pahn mourda. Pwe ni koasoiepen kisin tuhke tekatek me mpwumwpwulo, Moses kahdaneki Kauno [“Siohwa,” NW] ‘Koht en Eipraam, Koht en Aisek, Koht en Seikop.’ Met wehwehki duwen eh wia Koht en me momour kan, a kaidehk Koht en me melahr akan​—⁠pwe aramas koaros kin momouriong ih.” (Luk 20:27, 37, 38) Ni ahnsou me Sises ah mahsanih mahsen pwukat, e kin kamehlelehda me Koht kin ketin tamatamante Eipraam, Aisek oh Seikop me melahr. Duwehte Sohp, irail awiawih imwilahn arail memeir ni mehla. (Sohp 14:14) Irail pahn kaiasada nan sapwellimen Koht sampah kapwo.

3 Ahpw, iaduwen irail aramas billion kei me pil melahr mahs mahsie? Irail pahn pil iang kaiasada? Mwohn atail pahn kilangada pasapeng pwung ong peidek wet, kitail pahn tehk mahs sang dahme Mahsen en Koht kasalehda duwen dahme kin wiawiong aramas mehlahr akan.

Dahme Kin Wiawiong Aramas Melahr akan?

4. (a) Iawasa aramas kin kohla ie ni arail kin mehla? (b) Dahkot Sheol?

4 Paipel kin kasalehda me irail me melahr akan “sohte ese de kehn mehkot.” Ni ahnsou me aramas emen pahn mehla, e sohte pahn lokolok nan lehn kisiniei, de e sohte pahn weiweirek de lokolok ahnsou reirei nan wasakis me adaneki “Limbo,” ihte irail pahn pwurehng wiepwella. Ihme kahrehda, Mahsen en Koht kaweidki aramas me memour kan: “Nantihong doadoahk laud ni soahng koaros me ke pahn wia met, pwe e sohte pahn mie wiewia, de lamalam, de loalokong, de erpit, nan wasahn me melahr akan​—⁠oh iei wasa me ke pahn kohla ie.” (Eklesiasdes 9:5, 10; Senesis 3:19) Aramas tohto sohte wehwehki lepin lokaia “Sheol.” E sohte nohn dehde iawasa lepin lokaiahn Ipru wet tepisang ie. Sarawi tohto kin padahngki me irail me melahr akan wie momourte, ahpw nin duwen me Mahsen en Koht kasalehdahr, irail me mihmi nan Sheol melahr oh irail sohte kak kehn mehkot. Sheol iei sousou ong aramas koaros.

5, 6. Iawasa Seikop kohla ie ni ahnsou me e mehla, oh ihs me e iangala wasao?

5 Keieun pak me lepin lokaia wet “Sheol” ah pwarada nan Pwuhk Sarawi ie nan pwuhken Senesis 37:35. Ni ahnsou me Seikop lemehkiong me nah pwutak Sosep melahr, e sohte men ale kamweit ahpw e mahsanih mahsen pwukat: “I pahn mwahmwahieiki nei pwutako, I lao pahn kohdihla reh nan Sheol!” Pwehki Seikop kamehlele me nah pwutako melahr, ihme e pil men iang mehla oh kohdihla nan Sheol. Mwuri, nein Seikop pwutak laud duwemen men wahda nein Seikop pwutak me keieu tikitiko, Pensamin, oh kohla Isip pwe ren ale mwenge. Ahpw, Seikop kahng oh mahsanih: “Nei pwutaket sohte pahn iang kumwail kohdihwei; rieo melahr, oh ihete me luhwe. Ehu apwal kakete lelohng nan amwail seiloaken. Oh ma e pahn mehla, I pil men iang mehla oh kohdihla nan Sheol.” (Senesis 42:36, 38) Ire riau pwukat kasalehda me Sheol kin pidada irair en mehla, kaidehn mour ehu mwurin mehla.

6 Nan pwuhken Senesis, e kasalehda me Sosep wia kaunen apwalih mwenge nan Isip. Mwuhr, Seikop seiloaklahng Isip oh tuhwong nah pwutak Sosep oh inenen perenda kowahlap. Mwurin mwo, Seikop kousoanla nan sahpwo e lao mehla ni eh mahkier sounpahr 147. Nah pwutak kan kapwaiada kupwureo oh sarepedi ih Makpehla nan sapwen Kenan. (Senesis 47:28; 49:29-​31; 50:12, 13) Eri, Seikop seridi wasao me semeo Aisek oh ah pahpa kahlapo Eipraam seridi ie.

‘Seridi Rehn Arail Pahpa Kahlap ko’

7, 8. (a) Iawasa Eipraam kohla ie ni ah mehla? Kawehwe. (b) Dahme kasalehda me meteikan iang kohla Sheol ni arail mehla?

7 Ni en Siohwa wiahda inou rehn Eipraam oh inoukihong me wah kan pahn tohtohla, e pil padahkiong Eipraam dahme pahn wiawiong ih. Siohwa mahsanih: “A kowe, ke pahn mour werei, ke lao pahn mehla ni popohl oh seridi rehn ahmw pahpa kahlap ko. Ke pahn seridi mwurin omw pahn mour werei.” (Senesis 15:15) Eri, met me wiawi. Senesis 25:8 kasalehda: “Eipraam eri sipalla ni eh inenen mahlahr, oh e ketila rehn ah aramas akan.” Eri, ihs aramas pwukat? Nan pwuhken Senesis 11:10-​26, e kileledi ahn Eipraam pahpa kahlap ako lao lel nein Noha pwutak Sehm. Eri, iei irail pwukat me miher nan Sheol me Eipraam pahn kohla rehrail ni eh sipalla oh seridi rehrail.

8 Lepin lokaia pwukat “ketila rehn ah aramas akan” kin kalap pwarada nan palien Pwuhk Sarawi ni lokaiahn Ipru. Eri, e konehng en nda me sapwellimen Eipraam pwutak, Ismael oh rien Moses ohl, Aaron, ira koaros kohla nan Sheol ni ara sipalla, oh ira pahn mihmi mwo awiawih kaiasada. (Senesis 25:17; Nempe 20:23-​29) Eri, Moses pil kohla nan Sheol, mendahki sohte me ese iawasa ah sousou mih ie. (Nempe 27:13; Deuderonomi 34:5, 6) Eri, pil duwehte met, Sosua, me weliandi Moses oh kaunda Israel, pil iangahki dih en aramas akan pil kohla nan Sheol ni arail mehla.​—Sounkopwung 2:8-​10.

9. (a) Iaduwen Paipel kin kasalehda me lepin lokaiahn Ipru “Sheol” oh lepin lokaiahn Krihk “Hades” ahneki wehwe teieu? (b) Dahme pahn wiawiong irail me mih nan Sheol (Hades)?

9 Senturi kei mwuri, Depit wiahla nanmwarki en keinek 12 en Israel. Ni ah mehla, e “wendi rehn ah pahpa kahlap ko.” (1 Nanmwarki 2:10) E pil kohla nan Sheol? Ni rahn en Pendekos 33 C.E., wahnpoaron Piter kin koasoia mehla en Depit oh mahsanih nan Melkahka 16:10: “Komw sohte pahn likidmelieiehla nan Sheol.” Mwurin ah mahsanihehr me Depit mihmi nan ah sousou, Piter mahsanih mahsen pwukat duwen mehla en Sises oh kasalehda me Depit “kilangadahr mwowe oh mahsanihehr duwen kaiasada en Krais me sohte pahn lekidekla nan Hades oh paliwere sohte pahn mwerpeseng. Ahpw, Koht ketin kaiasadahr Sises sang mehla oh kiht koaros me wia sounkadehde mehlel wet.” (Wiewia 2:29-32, NW) Wasaht, Piter doadoahngki lepin lokaiahn Krihk “Hades,” me duwehte wehwehn lepin lokaiahn Ipru “Sheol.” Eri, irair en irail me mih nan Hades pil duwehte irail me mih nan Sheol. Irail koaros wie memeir nan mehla, oh irail awiawih kaiasada.

Mie Aramas Suwed kan (Unrighteous) Nan Sheol?

10, 11. Dahme kahrehda kitail kak ndahki me ekei aramas suwed kan (unrighteous) kohla nan Sheol (Hades) ni arail mehla?

10 Mwurin Moses a kahluwa wehin Israel sang nan Isip, irail tepida uhwong ih nan sapwtehn. Moses padahkiong aramas ako irail en dehr patehng irail me kin kaunda pwihn en uhwong me iei Kora, Dadan, oh Apiram. Irail pahn mehla suwed. Moses kawehwehda: “Ma aramas pwukat pahn mehkihla mehla mwahl ni sohte kalokolok sang rehn Kauno [“Siohwa,” NW], eri a Kauno sohte ketin kadariehdo. Ahpw, ma Kauno pahn ketin wiahda mehkot kapwuriamwei oh sampah pahn sarapeseng oh kadallehla irail oh mehkoaros me irail ahneki, pwe irail en kohdihla nan Sheol ni arail momourete, kumwail pahn esehki me aramas pwukat kahnrohdiong Kauno [“Siohwa,” NW] oh soikala Ih.” (Nempe 16:29, 30) Eri, e sohte lipilipil ma sampah kadallehla irail de irail mehkihla kisiniei ahpw irail koaros, Kora oh irail mehn Lipai 250 me iang ih mehla, kohla nan Sheol de Hades.​—Nempe 26:10.

11 Simei, me lokaia suwed ong Nanmwarki Depit, diar ah apwal de kalokolok sang rehn Solomon me weliandi Depit nin duwen nanmwarki. Depit kehkehlikiong Solomon oh mahsanih: “Ke dehpa mweidohng ih en pitsang kalokolok. Kowe ohl loalokong men oh ke wehwehki dahme ke anahne wia ong ih. Ke uhdahn anahne en kesehdi ih nan Sheol.” Solomon doadoahngki Penaia en kapwaiada kalokolok wet. (1 Nanmwarki 2:8, 9, 44-​46) Emen me Penaia pil kaloke oh kemehla iei kaun en sounpei en mahs Sohap. E “sohte kohla nan Sheol ni meleilei.” (1 Nanmwarki 2:5, 6, 28-​34) Karasaras riau pwukat koaros kamehlelehda pwung en mahsen en Depit ni ah koulki: “Aramas suwed kan pahn pwuralahng nan Sheol, pil irail wehi koaros me manokehlahr Koht.”​—Melkahka 9:⁠17.

12. Ihs Ahidopel, oh iawasa e kohla ie ni ah mehla?

12 Ahidopel wia sounkaweid emen ong Depit. Ah kaweid kan kin inenen kesempwal likamwete e pein kohsang Siohwa. (2 Samuel 16:23) E kansensuwed pwe ladu likilik wet uhd pangala ah kaun oh iangala pwihn ehu me kin uhwong Depit oh Apsalom, sapwellimen Depit pwutak me kin kaunda pwihn wet. E sansal me Depit kin koasoakoasoia mwekid en pangala wet ni eh ntingihdi: “Ma imwintihti men me kin kepweikengih ie; I pahn kanengamahiong; ma peliei men me kin mwamwahlikin ie, I kak ruksang.” Depit pousehla oh mahsanih: “Ei imwintihti kan en mehla mwohn ahnsoun arail mehla; re en mourte kohdihla nan Sheol! Mehkot suwed kin mihmi nan imwarail kan oh nan mohngiongirail kan.” (Melkahka 55:12-15) Ni arail mehla, Ahidopel oh ienge ko pil kohla nan Sheol.

Ihs Kin Kohdihla Nan Gehenna?

13. Dahme kahrehda Sudas adaneki “sapwellime me ohlahr”?

13 Karasahla irair en Depit ong dahme pil wiawiong Depit Lapalap me iei Sises. Emen sapwellimen Krais wahnpoaron 12 ako, Sudas Iskariot, pangala emen duwehte Ahidopel. En Sudas wiewia widing akan uhdahn sikla sang en Ahidopel. Sudas uhwongada sapwellimen Koht Ohl. Nan ehu sapwellime kapakap ako ni imwilahn sapwellime doadoahk en kalohk pohn sampah wet, Sises Krais kasalehda met duwen sapwellime werek ko: “Ni ei mihmi rehrail, I nekidkinirailehr mwaromwi manaman, mwaro me komw ketikihongieier, I apwahpwalihirailehr, oh sohte mwahn emen nanpwungarail me salongala; ihte ih me pahn ale mehla soutuk, pwe mahsen en Pwuhk Sarawi en pweida.” (Sohn 17:12, NW) Wasaht, ni eh kin kahdaneki Sudas “ih me pahn ale mehla soutuk,” Sises kin kasalehda me ni en Sudas mehla, sohte ah koapworopwor en pwurehng iasada. E sohte iang mih nan sapwellimen Koht mehn kataman. E kohla nan Gehenna, a kaidehn Sheol. Dahkot Gehenna?

14. Dahme Gehenna kin wehwehki?

14 Sises kadeikada irail kaunen pelien lamalam kan en mahs pwehki irail wiaiong emen emen tohn arail sarawi kan en wiahla “tohn nan Gehenna.” (Madiu 23:15, NW) Mahs nan ahnsowo, aramas kin wehwehki Wahun Innom me wia wasahn kihd ehu me irail kin kesehla paliweren aramas suwed kan me kin kamakamala oh sohte pil warohng seridi mwahu en wiawiong irail. Sises pil mahsanih duwen Gehenna nan sapwellime Kapahrek en Pohn Dohl. (Madiu 5:29, 30) Wehwehn sapwellime karasaraso inenen wehwe ong irail me karonge ih rahno. Gehenna kin wehwehki mehla soutuk me sohte koapworopwor en iasada. Likin Sudas Iskariot ni mwehin Sises, pil mie ekei me pil iang kohla nan Gehenna, a kaidehn Sheol de Hades, ni arail mehla?

15, 16. Ihs me kohla Gehenna ni arail mehla, oh dahme kahrehda irail kohla mwo?

15 Tepin aramas ko, Adam oh Ihp, wiawihda unsek. Ira nsenkihda wiahda dihp. E kohieng ira pilipil en mour soutuk de mehla. Ira sapeikiong Koht oh iangala Sehdan. Ni ara mehla, ira sohte iang paiekihda meirong tomw en Krais. Ahpw, ira kohla nan Gehenna.

16 Nein Adam pwutak me mesenih, Kain, kemehla rieo Eipel oh wiahla aramas emen me kin rukurukseli. Wahnpoaron Sohn kin kawehwehda Kain nin duwen emen me “tepisang rehn ih Me Suwedo.” (1 Sohn 3:12, NW) E konehng en nda me e duwehte ah pahpa oh nohno me kohla nan Gehenna ni ahnsou me e mehla. (Madiu 23:33, 35) Ia uwen ah weksang rie ohl pwungo Eipel! Pohl mahsanih: “Pwoson me kahrehiong Eipel en meirongkihong Koht meirong ehu me mwahusang en Kain eh meirong. Pwehki eh pwoson, e kenikenla pahn Koht nin duwen aramas pwung men, pwe pein Koht ketin kupwurehla eh meirongo. Pwehki eh pwoson, likamwete e pil kin lokolokaia, mehnda ma e melahr.” (Ipru 11:⁠4) Ei, Eipel ni ahnsouwet mihmi nan Sheol oh awiawih kaiasada.

Iasada “Keieu” oh “Iasada me Mwahu Sang Mehn Tepio”

17. (a) Ni “imwin rahn akan,” ihs me kohla Sheol? (b) Koapworopwor dah me mie ong irail me mih nan Sheol oh irail me mih nan Gehenna?

17 Aramas tohto me wadek met pahn medemedewe duwen irair en irail akan me mehla “ni imwin rahn akan.” (Daniel 8:19) Kaudiahl irelaud 6 kawehwehda duwen soundakepen oahs pahmeno ni ahnsowo. Me keieu tang mwuhro adanenki Mehla, oh Hades tang mwuri. Eri, me tohto me mehla karuwaru sang ni mwekid kan me sansalda sang rehn irail me tang mwowe kan pahn kohla nan Hades oh irail pahn mihmi wasao oh awiawih kaiasada ong nan sapwellimen Koht sampah kapwo. (Kaudiahl 6:⁠8) Eri, ia koapworopwor en irail me mih nan Sheol (Hades) oh irail me mih nan Gehenna? Ni koasoi mengei, mie koapworopwor en iasada ong irail me mih nan Sheol; oh sohte koapworopwor en iasada ong irail me mih nan Gehenna.

18. Koapworopwor dah me mie ong irail me iang “iasada keieu”?

18 Wahnpoaron Sohn ntingihdi: “Meid pai mehlel irail kan me pahn iang iasada keieu wet. Mehla keriau solahr ahneki manaman pohrail, pwe re pahn wiahla samworo en Koht oh Krais, oh re pahn iang kakaun erein pahr kido.” Irail me pahn iang Krais kakaun pahn iang “iasada keieu,” ahpw iaduwen irail aramas teikan?​—Kaudiahl 20:⁠6.

19. Iaduwen ekei aramas kin paiekihda “iasada me mwahu sang mehn tepio”?

19 Ni mwehin sapwellimen Koht ladu ko, Elaisa oh Elisa, manaman en kaiasada kin kapwurehdo aramas akan ong mour. Pohl mahsanih: “Lih ekei mie me aleier nair seri kei me pwurehng mourda sang mehla pwehki pwoson. Pil ekei, ni ar kahng ale saledek, re pilada mehla nan lokolok laud pwe re en iang kaiasada me mwahu sang mehn tepio.” Ei, irail me lelepek oh pwoson ko kin kilikilangwong kaiasada ehu me pahn wahdohng irail mour, kaidehn ong ahnsoukiste, ahpw mour kohkohlahte! Met pahn wia “iasada ehu me mwahu sang mehn tepio.”​—Ipru 11:35, NW.

20. Dahme artikel en mwurin met pahn kasalehda?

20 Ma kitail lelepek lao lel atail mehla oh kitail mehla mwohn Siohwa wahdo imwin koasoandi suwed wet, kitail uhdahn pahn iang “iasada me mwahu sang mehn tepio” pwehki kitail kak ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte. Sises inoukihda: “Kumwail dehr pwuriamweiki mepwukat, pwehki ahnsou ehu pahn kohdo me irail koaros me mihmi nan sousou kan pahn rong kapitie, oh re pahn pedoisang nan arail sousou kan.” (Sohn 5:28, 29) Artikel en mwurin met pahn kawehwehda duwen kahrepen kaiasada wet. E pahn kasalehda iaduwen koapworopwor en kaiasada kak kakehlailihala atail kasalehda lelepek oh sewese kitail en kalaudehla atail ngenin tounmetei.

Ke Tamatamante?

• Dahme kahrehda Siohwa kin wia Koht en “me memour”?

• Ia irair en irail akan me mih nan Sheol?

• Dahme wiawiong irail me kohla nan Gehenna?

• Iaduwen ekei aramas pahn paiekihda “iasada me mwahu sang mehn tepio”?

[Kilel nan Pali 13]

Duwehte Eipraam, irail me mihmi nan Sheol pil ahneki koapworopwor en iasada

[Kilel nan Pali 14]

Dahme kahrehda Adam oh Ihp, Kain, oh Sudas Iskariot kohla nan Gehenna?

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share