Siohwa Wadekediher “Pitenmoangamwail Koaros”
“Sohte emen kisin menpihr pahn pwupwudiong nanpwel, ma Samamwail sohte ketin mweidohng. A ong kumwail, pil pitenmoangamwail koaros iangehr wadawadedi.”—MADIU 10:29, 30.
1, 2. (a) Dahme kahrehda Sohp lemehiong me Koht sohla ieiang ih? (b) En Sohp mahsen kan wehwehki me e uhwong Siohwa? Kawehwe.
“MAING Koht, I patohwan likweriong komwi, komwi ahpw sohte ketin sapeng; oh ni ei kapakap, komwi kin ketin pohnsehse.” Ohl menet me wia mahsen pwukat mih nan nsensuwed laud, oh e sohte kapwuriamwei me e nsensuwed! Soahng kan me e kin momourki solahr, iangahki nah seri kan mehla oh e pil kin lokolongki soumwahu laud ieu. Eden ohl menet iei Sohp, oh kahpwal laud kan me e lelohng ntingihdi nan Paipel pwehn wia kamwahupatail. “Komwi ketin wiakauweielahr; komwi ketin kalokehkin ie sapwellimomwi manaman unsek.”—Sohp 30:20, 21.
2 Ma aramas pahn wadek en Sohp mahsen pwukat, irail pahn lemeleme me Sohp uhwong Koht, ahpw ni mehlel, Sohp sohte uhwong Koht. Sohp wia mahsen pwukat pwehn kasalehda ah pepehm loal kan sang ah mohngiong ohla. (Sohp 6:3, 4) E sohte ese me Sehdan me kahrehong ah lelohng kahpwal pwukat, oh met kahrehong en lemehiong me Koht sohla ieiang ih. Ehu ahnsou, Sohp ndaiong Siohwa: “Dahme komwi ketin rirkihsang ie? Dahme komwi ketin wiahkin ie imwintihti men?”a—Sohp 13:24.
3. Ni ahnsou me kahpwal kan kin lelohng uhk, dahme ke kin medemedewe?
3 Rahnwet, pali laud en sapwellimen Siohwa aramas akan kin lelohng kahpwal tohto sang ni mahwen kan, kahpwal nanpwungen wehi kan, kahpwal nanpwungen aramas, melimel, rerrer en sahpw, lapake, mahla, soumwahu, duhpek laud oh en aramas lapalap nan wehi kan arail kin kalikidihsang irail kaudok. Mwein ke kin lelohng soangen kahpwal pwukat. Mwein ekei pak ke kin leme me Siohwa solahr men ieiang uhk. Mehlel, ke wehwehki duwen Sohn 3:16 me mahsanih: “Pwe iei uwen Koht eh ketin loalloale sampah, me e ketikihdohki Sapwellime Iehros, pwe mehmen me kin pwosonla ih en dehr salongala, a en ahneki mour soutuk.” Ahpw, mendahki met, ni ahnsou me ke kin lelohng kahpwal akan, ke kakete medemedewe peidek pwukat: ‘Koht kin poakohng ie? E kin ketin mwahngih soangen kahpwal akan me I kin lelohng? E kin nsenohkin ie?’
4. Soangen kahpwal dah Pohl anahne dadaur, oh ni ahl dah kan me soangen kahpwal pwukat kak lel kitail?
4 Medemedewe duwen dahme wiawiong wahnpoaron Pohl. E ntingihdi: “I kilangehr kisin tek kamedek kis kohieng ni paliwereiet, likamw tek en Sehdan mehn kamakam oh katokihedi ei aklapalap. Pak silipak I ahpw ngidingidkihong Kauno oh peki en ketikihsang ie kisin tek kiset.” Siohwa karonge ah pekipek kan. Ahpw, Siohwa kasalehong Pohl me e sohte pahn wiahda ehu manaman pwehn sewesehki ah kahpwal kan. Pohl pahn anahne kilangwohng sapwellimen Koht kehl pwehn sewese ih en esehla dadaurete mendahki “kisin tek kamedek kis kohieng ni paliwereiet.”b (2 Korint 12:7-9) Mwein ke kin duwehte Pohl, pwe mwein ke lelohng soangen kahpwal ieu. Mwein ke kin medewe, ‘Pwehki Siohwa a sohte wia mehkot me pid duwen ahi kahpwal wet—met wehwehki me e sohte kin kilang ahi kahpwal wet de e sohte kin nsenohkin ie?’ Pasapengpen peidek wet: soh! En Siohwa kin nsenohki mehlel emen emen sapwellime ladu lelepek kan kin sansalda nan sapwellimen Sises mahsan kan me e padahkiong sapwellime tohnpadahk ko mwurinte ah pil irailda. Kitail kak tehk iaduwen sapwellime mahsen kan kin kangoange kitail rahnwet.
“Dehr Masak”—Pwekihda?
5, 6. (a) Iaduwen Sises sewese sapwellime tohnpadahk kan en dehr masak dahme mih mwohrail? (b) Iaduwen Pohl kasalehda me e kin koapworopworki me Siohwa kin nsenohki ih?
5 Wahnpoaron kan alehdi manaman sang Sises oh irail pil ahneki “manaman en kausasang aramas ngehn saut akan oh kakehlahda soangen soumwahu oh luwet koaros.” Ahpw, met sohte wehwehki me irail sohte pahn lelohng kahpwal akan. Sises sewese irail ni eh kawehwe ong irail, ni oaritik, duwen dahme irail pahn lelohng. E kangoange irail oh mahsanih: “Kumwail dehr masak irail kan me kin kemehla paliwar, re ahpw sohte kak kemehla pali ngehn; a kumwail masak Koht me kak ketin kemehla paliwar oh pali ngehn oh kesepwekelahng ira koaros nan Gehenna.”—Madiu 10:1, 16-22, 28, NW.
6 Pwehn sewese sapwellime tohnpadahk kan en wehwehki dahme kahrehda irail sohte anahne masak, Sises ketikihda karasaras riau. E mahsanih ong irail: “Kumwail kak pwainkihda kisin menpihr riemen sens ehu; ahpw sohte emen ira pahn pwupwudiong nanpwel, ma Samamwail sohte ketin mweidohng. A ong kumwail, pil pitenmoangamwail koaros iangehr wadawadedi. Eri, kumwail dehr masak, pwe kumwail kesempwalsang mehlel menpihr tohto!”” (Madiu 10:29-31) Tehk me Sises kasalehda me kitail sohte anahne masak kahpwal kan pwehki Siohwa pil kin tehk oh nsenohki emen emen kitail. E sansal me wahnpoaron Pohl ahneki koapworopwor laud me pid duwen met. E mahsanih: “Ma Koht pahn ketin uhpalihkin kitail, ihs me pahn pelian kitail? Koht sohte ketin kisekoleki Sapwellime Iehros, ahpw e ketin mweidala pwehki kitail koaros! E ketikidohng kitail sapwellime Iehros--eri, ia duwe, e soh pil pahn ketin kupwur sapankihong kitail mehkoaros?” (Rom 8:31, 32) Kitail en tamataman me sohte lipilipil kahpwal kan me kitail kin lelohng, kitail kak koapworopworki me Siohwa kin nsenohkin kitail erein atail pahn lelepek ong Ih. Met pahn sansal mwahu ni atail pahn tehk duwen sapwellimen Sises kaweid me e kihong sapwellime wahnpoaron kan.
Siohwa kin Kesempwaliki Menpihr kan
7, 8. (a) Iaduwen aramas kin kilangwohng soangen menpihr me adaneki “sparrows” ni lokaiahn wai? (b) Dahme kahrehda nan Madiu 10:29 kin doadoahngki lepin lokaiahn Krihk me wehwehki menpihr kan me uhdahn tikitik?
7 Sapwellimen Sises karasaras kan kin kasalehda me Siohwa kin kesempwaliki emen emen sapwellime ladu kan. Kitail en medemedewe en Siohwa kin kesempwaliki menpihr kan. Ni mwehin Sises, soangen menpihr kan me mehn wai kin nda “sparrows” kin wia mehn mwenge, ahpw pwehki re kin kauwehla wahn sahpw kan, aramas kin uhd kilangwohng irail nin duwen mahn sakanakan kei. Soangen menpihr pwukat (sparrows) kin tohto me kahrehong re kin netila pweitikitik oh sparrow riemen kin netila pweitikitik sang sent limau (mwohni en U.S. rahnwet). Ma ke kalaudehla pweipweio pak riau, eri ke kak alehda kaidehn sparrow pahmente, ahpw limmen, pwe irail kin kapataiong emen ni soh pweipwei! —Luk 12:6.
8 Medewehla uwen sais en menpihr menet (sparrow). Soangen menpihr pwukat kin tikitik sang menpihr teikan. Oh pil, lepin lokaiahn Krihk me kawehwehdiong “sparrows” nan Madiu 10:29 kin wehwehki kisin menpihr sparrows. E sansal me Sises mwahuki sapwellime wahnpoaron kan en medewehla duwen mahn me keieu tikitik oh sohte katepe ong aramas. Nin duwen pwuhken roporop kasalehda, “Sises kin koasoia duwen menpihr pwukat nin duwen menpihr kan me uhdahn tikitik.”
9. Ire kesempwal dah me kitail sukuhliki sang sapwellimen Sises karasaras?
9 Sapwellimen Sises karasaras duwen menpihr “sparrows” kin kasalehda ire kesempwal ehu: Mwein aramas akan kin kilangwohng emen oh nda me e sohte katepe, ahpw Siohwa kin kesempwaliki irail. Sises pil kasalehda duwen mehlel en ire wet ni e kasalehda me sohte menpihr men kak “pwupwudiong nanpwel” oh Siohwa sohte pahn mwahngih.c Eri, e sansal dahme kitail sukuhliki wasaht: Ma Siohwa Koht kin tehk menpihr men me keieu tikitik oh aramas sohte kin kesempwaliki, ia uwen laud ah pahn nsenohki aramas akan me pilada en papah Ih ahpw kin lelohng kahpwal kan!
10. Ia wehwehn lepin mahsen wet me koasoia: “pitenmoangamwail koaros iangehr wadawadedi”?
10 Mwurin Sises kasalehda duwen sapwellime karasaras akan me pid menpihr “sparrow,” e pil mahsanih met: “pitenmoangamwail koaros iangehr wadawadedi.” (Madiu 10:30) Lepin mahsen wet mwotomwot ahpw kesempwal pwe e kin kasalehda mwahu duwen ire kesempwal me Sises men kasalehda. Medewehla met: Pali laud en aramas pitenmoangarail kin tohtohki pitenmoang 100,000. Pitenmoang koaros kin mwomwen duwepene oh met kin kahrehda atail sohte kin kihong atail ahnsou pwehn tehk pitenmoangatail kan. Ahpw, Siohwa kin tehk ehu ehu pitenmoangatail oh e pil kin wadekedi. Eri, ma Siohwa mwahngih duwen pitenmoang depe nan moangatail, mie mehkot nan atail mour me e sohte kak ese? E sansal me Siohwa kin wehwehki duwen wiawihdahn emen emen sapwellime aramas akan. Ehi, e kin “kasawih nan mohngiong en aramas akan.”—1 Samuel 16:7.
11. Iaduwen Depit kasalehda ah kin koapworopworki me Siohwa kin nsenohki ih?
11 Depit, me kin lelohng kahpwal kan, kin koapworopworki me Siohwa kin nsenohki ih. Depit ntingihdi: “Maing Kaun, komw ketin kasawih ie, eri, komw ketin mwahngih ie. Komw ketin mwahngih mehkoaros me I kin wia; sang wasa doh, komw ketin mwahngih ei lamalam akan koaros.” (Melkahka kan 139:1, 2) Ke pil kak koapworopworki me Siohwa kin ketin mwahngih soahng koaros duwen kowe. (Seremaia 17:10) Ke dehr mwadang leme me Siohwa sohte kin nsenohkin uhk.
Siohwa “Kin Ketin Kilelediong Nan Sapwellime Pwuhk Uwen Tohtohn Pilen Mesetail”
12. Iaduwen kitail wehwehki me Siohwa kin mwahngih duwen kahpwal akan me sapwellime aramas akan kin lelohng?
12 Siohwa kin mwahngih duwen emen emen sapwellime kan oh e kin mwahngih duwen kahpwal akan me irail kin lelohng. Karasepe, ni ahnsou me mehn Israel ko lelohng kahpwal pwehki irail wie liduhla, Siohwa mahsanih ong Moses: “I mahsaniher uwen lokolok laud en nei aramas akan nan Isip; I rongehr ar pekipeki sawas pwehki ar kaun kan me lemei. Ei, I dehdehkiher uwen ar lokolok laud.” (Eksodus 3:7) E kin inenen kansenamwahu en ese me Siohwa kin rong atail pekipek kan ni ahnsou me kitail kin lelohng kahpwal akan! E sohte kin pohnsehse atail lokolok kan.
13. Dahme kin kasalehda me Siohwa kin nsenohki sapwellime aramas akan?
13 Kitail kak kilang me Siohwa kin nsenohki irail me kin ahneki nanpwung mwahu reh ni ahnsou me kitail kin kasawih sapwellimen Koht pepehm kan ong mehn Israel kan. Mendahki arail lokolok kin kalapw kohsang arail aklapalap, Aiseia ntingihdi met duwen Siohwa: “Ni ahnsou me irail kin lokolongki kahpwal akan, e kin iang lokolongki.” (Aiseia 63:9) Ma ke wia aramas emen me kin lelepek papah Siohwa, ke kak koapworopworki me ni ahnsou me ke medek pwehki kahpwal akan me ke kin lelohng, Siohwa pil kin iang medengki. Met soh kahrehong uhk en pelian kasongosong kan ni soh masak oh doulahte wia uwen ahmw kak koaros en papah Ih?—1 Piter 5:6, 7.
14. Dahme wiwiawi ni ahnsou me Depit ntingihdi Melkahka 56?
14 Nanmwarki Depit kasalehda me e wehwehki me Siohwa kin nsenohki ih ni ahnsou me e ntingihdi Melkahka 56, ahnsou me e tangasang Nanmwarki Sohl me men kemehla ih. Depit tang kohla Kad, ahpw e masak ede poarpoardi ni ahnsou me mehn Pilisdia ko kasawihada ih. E ntingihdi: “Rahn ehu pwon ei imwintihti kan kin pelipelian ie. Me ngeder me kin men peiong ie.” Pwehki e lelohng ahnsou apwal wet, Depit sohpeiong Siohwa. E mahsanih: “Rahn ehu pwon ei imwintihti kan kin kihong ie nan apwal; re kin medemedewe ahnsou koaros duwen ar pahn kauweiehla!”—Melkahka 56:5.
15. (a) Ia wehwehn sapwellimen Depit mahsen ahnsou me e peki rehn Siohwa en kilelediong nan sapwellime pwuhk uwen tohtohn pilen mesatail? (b) Ni ahnsou me kitail kin lelohng kasongosong, dahme kitail kak tamataman?
15 Depit eri ntingihdi Melkahka 56:8: “Komw mwahngih uwen apwal laud me I patopato loale; komw ketin kileledier uwen tohtohn pilen mesei. E soh ntingdier nan sapwellimomwi pwuhk?” Ire wet kin kasalehda mwahu duwen Siohwa a kin nsenohki sapwellime aramas akan! Ni ahnsou me kitail kin lelohng mehn kapwunod, kitail kin sengiseng oh peki rehn Siohwa en sewese kitail. Pil Sises, me unsek, sengiseng. (Ipru 5:7) Depit wehwehki me Siohwa kin nsenohki ih oh kin tamataman ah lokolok kan, me likamwete e kin nekidala pilen mese kan nan sapwellime ehd me wiawihkihda kilin mahn de e kin ntingihdi nan sapwellime pwuhk.d Mwein ke kin ahneki pepehm me pilen mesomw kak kadirehla pali laud en ehdo de pil pali laud en pwuhko. Ma iei duwen ahmw pepehm, eri ke kak ale mehn kamweit. Pwuhk Sarawi mahsanih: “Kauno kin ketiket mpen irail me nan kapehd tikitiklahr; oh kin ketin doarehla irail kan me kin sohla ar koapworopwor.”—Melkahka 34:18.
Wiahla Kompoakepahn Koht
16, 17. (a) Iaduwen kitail ese me Siohwa sohte kin pohnsehse kahpwal kan me sapwellime aramas akan kin lelohng? (b) Dahme Siohwa wia pwe aramas akan kin kak karanih ih?
16 Sang ni atail esehier me Siohwa wadekedier pitenmoangatail, met kak sewese kitail en wehwehki me Siohwa Koht kin wia soangen Koht me kin tehk dahme kitail wia oh nsenohki kitail. Mendahki kitail pahn anahne awih koasoandi kapw en kohdo pwehn kihsang medek oh lokolok koaros, Siohwa kin sewese sapwellime aramas pil ahnsouwet. Depit ntingihdi: “Kauno kin ketin kompoakepahnki irail kan me kin peikiong, oh e kin ketin katengehdi ong irail sapwellime inou.”—Melkahka 25:14.
17 “En kompoakepahnki Siohwa.” Met kin wia mehkot me mwomwen sohte kak en wiawiong aramas soh unsek kan. Mendahki met, Siohwa kin luhke koaros me kin lahn ih en kohdo nan sapwellime Tehnpas Sarawio. (Melkahka 15:1-5) Dahme Siohwa kin wiaiong sapwellime aramas akan me mih nan sapwellime Tehnpas Sarawio? Nin duwen me Depit kasalehda, e kin sewese irail ren esehla sapwellime kosonned akan. Siohwa kin kasalehiong sapwellime aramas akan “kupwure me sohte sansal,” pwe irail en kak kapwaiada kupwure.—Eimwos 3:7.
18. Iaduwen atail ese ma Siohwa kupwurki kitail en karanih Ih?
18 Ni mehlel, e kin wia mehn kamweit ong mohngiongatail en ese me kitail aramas soh unsek kan kak kompoakepahnki Ih me Keieu Lapalap, Siohwa Koht. Siohwa kin kangoange kitail en karanih Ih. Paipel mahsanih: “Kumwail karanih Koht, oh e pahn ketin karanih kumwail.” (Seims 4:8) Siohwa kupwurki kitail en karanih Ih. E pil kasalehdahr dahme kitail anahne wia pwehn karanih Ih. Pwehki meirong tomw en Sises, kitail kak karanih Koht oh wiahda nanpwung mwahu reh. Paipel mahsanih: “Kitail kin ahneki limpoak pwehki Koht eh tepin limpoak ong kitail.”—1 Sohn 4:19.
19. Iaduwen atail dadaurete pahn kalokolok pahn kakehla atail nanpwung mwahu rehn Koht?
19 Nanpwungen kitail oh Siohwa pahn kehlailla ni atail kin powehdi oh dadaur nan ahnsou apwal akan. Wahnpoaron Seims ntingihdi: “Kumwail eri kanahieng pwe amwail kanengamah ni ahnsou apwal en poatopoatete oh unsekla, pwe pein kumwail en unsengkihla mehlel oh sohte pahn anahne mehkot.” (Seims 1:4) Dahme kin pweida ni atail kin dadaurete lokolok? Taman en Pohl “kisin tek kamedek kis.” Dahme pweida rehn pwehki e dadaurete nan ah lokolok? Pohl koasoiahki duwen kalokolok me e kin lelohng: “Ihme I kin perenki oh suweiki ei luwet akan, pwe I en kin pehm manaman en Krais rehi. Eri, ihme I perenkihda ni ei kin soumwahu, ni ei kin sekenikenla, ni ei kin diar apwal oh kamakam oh lokolok pwehki Krais. Pwe ni ei kin luwet, iei ahnsou me I kin kehlail.” (2 Korint 12:9, 10) Pohl wehwehki me Siohwa pahn ketikihong ih “kehl” me anahn pwehn kak sewese ih en dadaurete mendahki kalokolok. Pwehki met, e kin karanih Krais oh Siohwa Koht.—2 Korint 4:7; Pilipai 4:11-13.
20. Iaduwen atail ese me Siohwa pahn utung oh kamweit kitail nan atail kahpwal akan?
20 Mwein Siohwa sohte mwadangete kauhdi kasongosong kan me wiawiong uhk. Ma iei, eri tamataman sapwellime inou me kohwong irail me lahn ih: “I sohte pahn mweisang uhk; I sohte pahn keseiukala.” (Ipru 13:5) Ke kak ale soangen utuht oh kamweit wet. Siohwa wadekedier uwen tohtohn “pitenmoangatail koaros.” E kin mwahngih duwen ahmw kin dadaurete. E kin mwahngih duwen ahmw medek. Ni mehlel, e kin nsenohkin uhk. Oh e sohte pahn ketin “meliehla amwail wiewia kan de amwail limpoak ong ih.”—Ipru 6:10.
[Nting tikitik me mi pahs]
a Ohl pwung men, Depit, oh pil irail nein Kora pwutak lelepek kan pil wia soangen lokaia kohte duwehte Sohp wia. “Dahme komw ketin karirihkiweisang kiht silangomwien? Komw dehr ketin meliehla at tungoal lokolok oh apwal!”—Melkahka 10:1; 44:24.
b Paipel sohte kin kasalehda dahme kin wia en Pohl “kisin tek kamedek kis kohieng ni paliwereiet.” E kakete wia kahpwal de soumwahu ehu, mwein e sohte kak kilang mwahu ki mese. De “kisin tek kamedek kis” kak pil wehwehki irail wahnpoaron likamw akan oh aramas akan me kin uhwong Pohl nan sapwellime doadoahk en kalohk oh doadoahk nin duwen wahnpoaron men.—2 Korint 11:6, 13-15; Kalesia 4:15; 6:11.
c Ekei aramas kin kawehwe met: ma menpihr “sparrow” kin pwupwudiong nanpwel, met kin pidada kaidehn ihte ahnsou me menpihro mehla. Irail kasalehda me lokaiahn Krihk me kawehwehdiong “pwupwudiong nanpwel” kin wehwehki ahnsou me menpihro kin pihrdihdo pwehn ale kene mwenge. Ma met mehlel, e kin kasalehda me Koht kin nsenohki menpihro, kaidehn ihte ahnsou me e mehla, ahpw ahnsou koaros.—Madiu 6:26.
d Kawao, ehd en kilin mahn pwukat kin wiawihkihda kilin sihpw, kuht, oh kou. Soangen ehu pwukat kin wia mehn audehda milik, pwete, cheese, de pihl. Ekei ehd pwukat kin kak audehkihda oil de wain.
Ke Kak Tamanda?
• Ia ekei irair kan me kak kahrehiong aramas emen en pehm me Koht solahr ieiang ih?
• Dahme kitail sukuhliki sang sapwellimen Sises karasaras me pid menpihr “sparrow” oh pil me pitenmoangatail koaros wadawadier?
• Ia wehwehn iren Paipel me kasalehda me Siohwa kin kileledi uwen tohtohn pilen mesetail kan oh ntingihdi nan “sapwellime pwuhk”?
• Iaduwen kitail kak “kompoakepahnki Siohwa”?
[Kilel nan Pali 19]
Dahme kitail kak sukuhliki sang sapwellimen Sises karasaras me pid duwen menpihr “sparrow”?
[Kilel nan Pali 19]
© J. Heidecker/VIREO
[Kilel nan Pali 20]
Dahme kahrehda Siohwa sohte kihsang “kisin tek kamedek kis” sang Pohl?
[Kilel nan Pali 21]
Ni atail pahn wadek Paipel kaukaule, kitail pahn diarada me Koht kin nsenohki emen emen kitail