‘Kumwail en Karakarahk’
OHLO kohsang nan kahnimw ndand ehu. Ih kisehn tohn wehin Rom oh ele kohsang peneinei ndand ehu. Ohl menet iei Sohl, oh e kin iang sukuhl me keieu mwahu ahnsowo. E ese lokaia riau de tohto sang oh e pil kin iang pwihn en mehn Suhs ndand ehu—iei pwihn en Parisi kan.
Sohl kin kilangdiohng pali laud en aramas akan oh pohnmwahsohki pein eh pwung. (Luk 18:11, 12; Wiewia 26:5) Iengen Sohl Parisi kan kin lemeleme me irail mwahu sang meteikan, oh re kin perenki wia aramas ndand kan oh kin mwahuki soangen mwar kan me kin wiahki irail aramas kesempwal kan. (Madiu 23:6, 7; Luk 11:43) Eh kin patehng soangen aramas pwukat kin kahrehong Sohl en aklapalap. Kitail ese me e kin ngoangki en kaloke Kristian akan. Mwurin sounpar kei, e wiahla wahnpoaron Pohl, oh e wehkada me e kin “lahlahwe mahso, oh pil kaloke oh kauwe.”—1 Timoty 1:13.
Ei, Sohl wiahla emen Kristian oh wahnpoaron Pohl, oh eh mour uhdahn wekila. Nin duwen Kristian wahnpoaron men, e kin ni karakarahk wiahki ih “me keieu tikitik rehn sapwellimen Koht . . . kan.” (Episos 3:8) E wia sounkalohk koahiek men, ahpw e sohte kin kapingahki pein ih. Ni pali teio, e kin kihong Koht kaping koaros. (1 Korint 3:5-9; 2 Korint 11:7) Ni mehlel, Pohl me kin kihong ienge Kristian akan kaweid wet: “Kumwail en limpoak ong me mi nan apwal akan, kadek, mpahi oh karakarahk, aktikitik oh kanengamah.”—Kolose 3:12.
Iaduwe, kaweid wet kin kadoadoahk nan atail ahnsou? Mie kamwahupen karakarahk? Iaduwe, karakarahk uhdahn kin wia kasalepen ahn emen kehlail?
Sounkapikpik Lapalapo Kin Karakarahk?
Kitail anahne wehwehki sapwellimen Koht madamadau duwen karakarahk. Pwekida? Pwehki ih me atail Kaun oh Sounkapikpatail. Weksang Koht, kitail anahne pohnese me mie idin mehkan me kitail kak wia. Kitail anahne sapwellime sawas. Emen ohl loalokong en mahs adaneki Elihu koasoia: “Sapwellimen Koht manaman me lapalahpie kahrehda kitail sohte kak kerenlahng.” (Sohp 37:23) Ni mehlel, atail kin doudouloale duwen audepen lahng kin kamwakid kitail en karakarahk! Soukohp Aiseia mahsanih: “Kumwail kilengdalahng pahnlahng! Ihs me ketin wiahda usu kan me kumwail kilikilang? Iei ih me kin ketin kawekaweid irail duwehte karis en sounpei ehu, iei ih me ketin mwahngih uwen tohtohn irail, oh kin ketin malipehkin irail koaros adarail. Iei duwen lapalap en sapwellime manaman—sohte ehu rehrail kak salongala!”—Aiseia 40:26.
Siohwa Koht kin ketin sapwellimaniki manaman laud, ahpw e pil kin karakarahk. Nanmwarki Depit kapakap ong ih: “Komw kin ketin sinsile ie oh doandoare ie; sapwellimomwi sawas [“karakarahk,” New World Translation] me kin kalinganeiehla.” (2 Samuel 22:36) Koht kin karakarahk pwe e kin ketin kasalehda eh nsenohki aramas tikitik kan me kin nantihong en kaperenda ih, oh e kin ketin mahkohng irail. Sang nanleng, Siohwa kin ketin mahsendihdo pwehn apwalih mwahu aramas akan me kin lemmwiki ih.—Melkahka 113:5-7.
Kapatahiong met, Siohwa kin ketin kesempwalki irair en karakarahk me sapwellime ladu kan kin kasalehda. Wahnpoaron Piter ntingihdi: “Koht kin ketin pelianda me aklapalap akan, a e ketikihong sapwellime kalahngan me karakarahk kan.” (1 Piter 5:5) Emen sounnting en Paipel mahsanih duwen sapwellimen Koht madamadau duwen aklapalap: “KAUN-O kin ketin kalahdeki koaros me kin aklapalap.” (Lepin Padahk 16:5) Ahpw, iaduwen karakarahk kak wia kasalepen ahn emen kehlail?
Dahme Karakarahk Sohte Kin Wehwehki
Karakarahk weksang kamwamwahlihala emen. Nan ekei tiahk en mahs kan, karasepen aramas karakarahk men iei lidu men—aramas kamwamwahlla oh soh katepe men. Ahpw weksang met, Paipel kin kasansalehda me karakarahk kin wahdo wahu. Karasepe, ohl loalokong men ntingihdi: “Lemmwiki KAUN-O oh mpahi, eri, ke ahpw pahn kepwehpwehla, waunla, oh pil mour werei.” (Lepin Padahk 22:4) Oh Melkahka 138:6 mahsanih duwen Siohwa: “Mehnda ma komw kin ketiket wasa ileilehie, ahpw komw kin ketin kupwure me tikitik kan [“me karakarahk kan,” NW], oh me aklapalap akan sohte kak ruksang komwi.”
En karakarahk sohte kin wehwehki me emen kin soakoahiek de sohte kak wiahla mehkot. Karasepe, Sises Krais sohte kin ketin kahmahmki oh mahsanih me ih kaidehn sapwellimen Siohwa Iehros, oh e sohte kin ketin mwomwehda me sapwellime doadoahk en kalohk nin sampah me sohte katepe. (Mark 14:61, 62; Sohn 6:51) Ahpw Sises kin ketin kasalehda karakarahk sang ni eh kin ketin kasalehda me sapwellime doadoahk kin kohsang rehn Semeo oh sang ni eh kin ketin doadoahngki sapwellime manaman en papah oh sewese meteikan, kaidehn pwehn kaunda oh kaloke irail.
Wia Kasalepen Ahn Emen Kehlail
E sansal me Sises Krais kin ketin ndandla pwehki sapwellime “manaman akan.” (Wiewia 2:22) Ahpw, ekei kin wiahki ih “aramas mwahl.” (Daniel 4:17) E kin ketin mourki mouren karakarahk, oh e pil kin ketin pwurepwurehng padahngki kesempwalpen karakarahk. (Luk 9:48; Sohn 13:2-16) Ahpw sapwellime karakarahk sohte kin wiahkihla ih aramas luwet men. E sohte kin ketin masak en kalinganahda mwaren Semeo oh wia sapwellime doadoahk en kalohk. (Pilipai 2:6-8) Paipel kin kasalehda me Sises rasehng laion kommwad men. (Kaudiahl 5:5) Sapwellimen Sises mehn kahlemeng kin kasalehda me karakarahk pwungiong kehl en wiahda me pwung.
Kitail kin diarada me anahne nanti laud pwehn kakairada irair en karakarahk mehlel nan atail mour. En karakarahk wehwehki me kitail en ahnsou koaros uhpahiong kupwuren Koht, kaidehn en idawehn ahl me keieu mengei de en lohdi pahn ineng suwed kan. Pwehn kakairada irair en karakarahk, kitail anahne kehl en wiahda me pwung, pwe kitail anahne tounmeteikihla pein nsenatail pwehn papah Siohwa oh meteikan ni soh roporop.
Kamwahupen Karakarahk
En karakarahk kin pid en sohte kin aklapalap de pohnmwahsohki pein emen. Kitail kak kakairada soangen karakarahk me kin kamwakid atail madamadau ma kitail kin kasawih mwahu pein kitail—wasa me kitail kin kehlail oh wasa me kitail kin luwet, oh atail pweida kan oh atail sapwung kan. Pohl kihda kaweid mwahu duwen ire wet: “I ndaiong kumwail koaros: kumwail dehr medemedewe me kumwail me lapalap. Ahpw kumwail en kin mehlel ni amwail medemedewe pein kumwail: oh emenemen en kasakasawih pein ih.” (Rom 12:3) Irail akan me kin kapwaiada kaweid wet kin kasalehda karakarahk.
Karakarahk kin pil sansalda ni ahnsou me kitail kin uhdahn nsenohki meteikan laudsang pein kitail. Koht ketin kamwakid Pohl en kihda kaweid wet: “Kumwail dehr wia mehkot sang ni amwail ineng en roporop ong pein kumwail de suwei mwahl; ahpw kumwail mpahipene nanpwungamwail, oh dehr wiahki me kumwail mwahusang aramas teikan.” (Pilipai 2:3) Kaweid wet kin pahrekiong sapwellimen Sises kaweid ong sapwellime tohnpadahk kan: “Me keieu lapalap rehmwail, ih me pahn wia amwail sounpapah. Pwe me kin aklapalap pahn tikitikla; oh me kin aktikitik pahn lapalapala.”—Madiu 23:11, 12.
Ei, Koht kin ketin kesempwaliki irail akan me kin karakarahk. Tohnpadahk Seims kin kasansalehda ire wet ni ahnsou me e ntingihdi met: “Kumwail aktikitikla mwohn silangin Koht, e ahpw pahn ketin kasapwilkumwailda.” (Seims 4:10) Pwe ihs me sohte men Koht en kasapwilda ih?
Pwehki aramas tohto sohte kin kasalehda karakarahk, met kin kahrehda pingiping oh nanpwung suwed nanpwungen pwihn kan de nanpwungen meh riemen. Ni pali teio, en karakarahk kin wahdo kamwahu kan. Kitail kak ahneki nanpwungmwahu rehn Koht. (Maika 6:8) Kitail kak ahneki meleilei pwehki emen me kin karakarahk kin mengeiong perenki oh itarki dahme e kin ahneki, laudsang emen me aklapalap. (Melkahka 101:5) Nanpwungen kitail oh atail peneinei, kompoakpatail kan, iangatail tohndoadoahk kan oh meteikan pahn mwahula. Aramas karakarahk kan kin liksang men akpwung oh sakon, wiewia kan me kak mwadang kahrehda lingeringer oh nanpwung suwed oh nsensuwed.—Seims 3:14-16.
Ei, en kakairada karakarahk iei ahl kaselel en kolokol nanpwungmwahu rehn meteikan. E kak sewese kitail en powehdi irair en roporop oh siai me kin kadirehla sampah wet. Ki sapwellimen Koht sawas, wahnpoaron Pohl kak kesehla aklapalap me e kin ahneki mahs. Duwehte Pohl, kitail pil anahne kihsang soangen madamadau kan me kak kahrehda aklapalap de soangen madamadau me kitail mwahusang meteikan. Paipel kin mahsanih: “Aklapalap kin kahrehiong aramas en pwupwudi.” (Lepin Padahk 16:18) Sang ni atail kin idawehn mehn kahlemeng en Pohl oh eh kaweid kan, kitail pahn kak kilang me ‘en karakarahk oh aktikitik’ kin wia elen loalokong.—Kolose 3:12.
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 3]
Pohl kak kesehla aklapalap oh pohnmwahso
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 4]
Anglo-Australian Observatory/David Malin Images