Sapwellimen Siohwa Ladu me ‘Lipwalipwkihda Dipatail kan’
“Dipatail kan me e lipwalipwkihda, oh atail wiewia suwed kan me e wowokihki. . . . Lipwen ohla kan ni paliwere kaunsekihkitailla.”—AIS. 53:5.
1. Dahme kitail en tamataman ahnsou me kitail kin towehda rahn en Kataman? Mehnia kokohp pahn sewese kitail en wia met?
KITAIL kin iang towehda rahn en Kataman pwehn kawauwih pwoulahn Krais oh en tamanda dahme sapwellime pwoula oh kaiasada wiadahr ong kitail. Rahn en Kataman wet kin katamankihong kitail kasarawihlahn mwaren Siohwa, sapwellime pwung en kaunda oh pweidahn kupwure me pid komourala ong aramas akan. Ele sohte kokohp ehu nan Paipel me kawehwehda mwahu duwen sapwellimen Krais meirong oh dahme met kahrehda duwehte me kileldi nan Aiseia 53:3-12. Aiseia kohpada duwen lokolok en Laduwo oh ketikihda ire pisetik kan duwen pwoulahn Krais oh pil duwen kapai kan me met pahn wahdo ong rie me keidi kan oh sapwellime ‘sihpw teikan.’—Sohn 10:16.
2. Dahme kokohp en Aiseia kin kadehdehda? Ia duwen met kin kamwakid kitail?
2 Sounpar isipwiki kei mwohn Sises ipwidi sampah, Siohwa ketin kamwakid Aiseia en kohpada me sapwellime Ladu pilipildahro pahn lelepek pahn kalokolok laud. Met kin kasalehda uwen laud en Siohwa kin ketin likih loalopwoat en sapwellime Ohl. Ni atail pahn onopki kokohp wet, mohngiongitail pahn direkihla kalahngan oh e pahn kakehlaka atail pwoson.
“Sohpeisangehr Sohte Men Kilang” oh “Likamwete Sohte Mwahn Ih Mehkot”
3. Dahme kahrehda e pahn pwung ma mehn Suhs kan kasamwo Sises? Ahpw ia duwen re kasamwo ih?
3 Wadek Aiseia 53:3. Medewehla duwen sapwellimen Koht Iehros eh pwilikihdi peren en papah limwahn Semeo oh ketidihdo sampah pwehn meirongkihla moure oh kamaiau aramas sang dihp oh mehla! (Pil. 2:5-8) Kahrepen sapwellime meirong iei en ketikihda mahkpen dipen aramas me meirong en mahn akan pahn Kosonned en Moses kin ihte kamwomwada. (Ipru 10:1-4) E pahn uhdahn konehng ma aramas akan, ahpw mehlel mehn Suhs kan, pahn kasamwo Sises oh kawauwih ih nin duwen Mesaia me inoudahr oh me re kin kasikasik? Ahpw weksang met, mehn Suhs kan kin “sohpeisangehr sohte men kilang” oh re kin wiahkin ih “likamwete sohte mwahn ih mehkot” duwehte me Aiseia kohpadahr. Wahnpoaron Sohn ntingihdi: “E ahpw ketidohng sapwellime wasa, a sapwellime kan sohte kasamwo.” (Sohn 1:11) Wahnpoaron Piter mahsanihong mehn Suhs kan: “Koht en atail pahpa kahlap ako, . . . ketikihongehr sapwellime manaman lingan ong sapwellime ladu Sises. Kumwail ahpw pangala Sises rehn me lapalap akan, oh ni en Pailet eh men kapitala, a kumwail ahpw kahmahmkihla. Ih me ketin sarawi oh mwahu.”—Wiewia 3:13, 14.
4. Ia duwen Sises kin ketin ahnlahr soangen medek koaros?
4 Aiseia pil kohpada me Sises pahn ketin “ahnlahr soangen medek koaros.” Erein eh kalokalohk, mie pak me Sises kin pwangada, ahpw met sohte wehwehki me e soumwahuda. (Sohn 4:6) E kin ketin ahnlahr medek en irail me soumwahu kan me e tuhwong nan kalohk. E kin ketin kupwureirailla oh kamwahwihala arail soumwahu kan. (Mark 1:32-34) Eri Sises ketin kapwaiada kokohp me mahsanih: “Ahpw, atail tungoal lokolok kan me e lokolongki, atail medek me e toutoukihla.”—Ais. 53:4a; Mad. 8:16, 17.
Mwomwen me “Koht me Ketikihong Kalokolok Wet”
5. Ia duwen pali laud en aramas akan ni mwein Sises kin kilangwohng sapwellime pwoula? Dahme kahrehda met kin kalaudehla eh lokolok?
5 Wadek Aiseia 53:4b. Pali laud en aramas kan ni mwehin Sises sohte kin wehwehki kahrepen eh lokolok oh pwoula. Irail kin kamehlele me Koht ketin kalokehki ih. (Mad. 27:38-44) Mehn Suhs kan kin karaun likamwih Sises me dene e kin lahlahwe Koht. (Mark 14:61-64; Sohn 10:33) Ahpw kitail ese me Sises kaidehn aramas dipan emen oh e sohte ketin lahlahwe Koht. Pwehki limpoak laud me ahneki ong Semeo, en pwoula pwehki karaun likamw wet kakete kalaudehla eh lokolok nin duwen Ladu en Siohwa. Ahpw mendahki met, e kin kupwurkihte en uhpah kupwuren Siohwa.—Mad. 26:39.
6, 7. Ni ahl dahieu Siohwa ketin kupwurehda sapwellime Ladu lelepek en ale ‘lokolok’? Dahme kahrehda met kin wahdohng ih peren laud?
6 Kitail kak wehwehki kahrepen kokohp en Aiseia kin mahsanih me ekei kin leme me “Koht me ketikihong kalokolok wet” ong Krais, ahpw ele kitail pahn pwuriamweikihla me kokohp wet pil kin kohpada: “KAUN-O ketin mahsanih, ‘Ngehi me kupwurehda en ale lokolok.’” (Ais. 53:10) Ma Siohwa mahsanih: “Iet ei laduwo . . . me I piladahr oh kin kupwurperenki,” eri ia duwen e pahn kak mahsanih: “Ngehi me kupwurehda en ale lokolok”? (Ais. 42:1) Ni ahl dahieu kitail kak nda me Siohwa ketin kupwurperenki met?
7 Pwehn wehwehki kokohp wet, kitail anahne tamataman me ni en Sehdan uhwongada sapwellimen Siohwa pwung en kaunda, e kahrehda peikasal en mie ong loalopwoat me sapwellimen Koht ladu kan nin sampah oh pil nanleng ahneki. (Sohp 1:9-11; 2:3-5) Pwehki e ketin lelepek lao lel mehla, Sises ketikihda pasapeng keieu mwahu ong ahn Sehdan karaun likamw. Mehlel me Siohwa ketin mweidohng Krais en kamakamla pahn eh imwintihti kan, ahpw kitail en dehr leme me Siohwa sohte ketin kupwur toutoukihla pwoula en sapwellime Ladu pilipildahro. Oh pwehki e kin mahmahsanih lelepek unsek en sapwellime Ohlo, met kin wahdohng ih peren laud. (Lep. Pad. 27:11) Siohwa pil kin inenen kupwurperenki ni e mwahngih duwen kamwahu kan me pwoulahn sapwellime Ohl kin wahdohng aramas koluhlahr kan.—Luk 15:7.
“Dipatail kan me E Lipwalipwkihda”
8, 9. (a) Ia duwen Sises ketin ‘lipwalipwkihda dipatail kan’? (b) Ia duwen Piter kalaudehla mehlelpen met?
8 Wadek Aiseia 53:6. Duwehte sihpw me salongalahr, aramas akan kin raparapahki ahl en pitsang soumwahu oh mehla me re sohsohkihdi sang Adam. (1 Pit. 2:25) Pwehki re sohte unsek, sohte emen rehn kadaudok en Adam kan kak pwain sapahl dahme Adam kasalongehlahr. (Mel. 49:7) Ki sapwellime limpoak laud, “KAUN-O ketin kapwukoahki ih [sapwellime Ohl kompoake oh Ladu pilipildahro] kalokepen dipatail kan, kalokolok me kitail koaros konehng ale.” Ni eh mweidala pein ih en ‘lipwalipwkihda dipatail kan’ oh “atail wiewia suwed kan me e wowokihki,” Krais kin ketin toutoukihla dipatail kan pohn tuhkehn kalokolok oh pwoula pwehki kitail.
9 Wahnpoaron Piter ntingihdi: “Pwe ong ni met me Koht ketin malipehkinkumwaildo; pwe duwen pein Krais eh lokolongkin kumwail oh ketikihong kumwail karasepe mwahu, ih pil duwen amwail pahn idawehn oh kahlemengih. Pein Krais ketikidahng kahlepe nin ‘tuhkehn kalokolok’ iangahki dipatail kan, pwe kitail en mehla sang dipatail kan oh momourki mour pwung.” Piter pil kapatahiong met ni e doadoahngki kokohp en Aiseia me mahsanih: “Sapwellime ohla kan me kamwahwihkumwaillahr.” (1 Pit. 2:21, 24; Ais. 53:5) Met ritingada ahl ehu me pahn kahluwadohng me dipan akan ong Koht, nin duwen me Piter doula koasoia: “Pwe Krais ketin pwoukinkumwailla; e ketin pwoukihla dipamwail kan pahn mehpak; me lelepeko wiliandi me dipan akan, pwe en ketin kahluweikumwaildohng rehn Koht.”—1 Pit. 3:18.
“Rasehng Sihmpwul Men me Nektehn Kamakamala”
10. (a) Dahme Sohn Sounpapidais koasoia me pid Sises? (b) Dahme kahrehda mahsen pwukat konehng?
10 Wadek Aiseia 53:7, 8. Ni ahnsou me Sohn Sounpapidais kilangada Sises eh ketiket kohdo reh, e ahpw patohwan: “Kilang! Ien Sihmpwul en Kohto me kin ketikihsang dipen sampah koaros.” (Sohn 1:29) Ni e koasoia me Sises iei Sihmpwulo, Sohn ele kin medemedewe mahsen kan en Aiseia duwen Sises eh “rasehng sihmpwul men me nektehn kamakamala.” (Ais. 53:7) Aiseia kohpada: “E meirongkihla eh mour sang ni pein nsene.” (Ais. 53:12) Pil nipwong me Sises ketikihda koasoandi en Kataman en eh pwoula, e ketikihong kep en wain ong sapwellime wahnpoaron lelepek kan oh mahsanih: “Pwe ntahi met, ntahn inowo, me pahn kepwilipwildi pwe en lapwahda dipen aramas tohto.”—Mad. 26:28.
11, 12. (a) Ia duwen Aisek eh mweidala pein ih en kamakamla kin karasahda sapwellimen Krais meirong? (b) Dahme kitail en tamataman ahnsou koaros duwen Eipraam Lapalap Siohwa ni ahnsou me kitail kawauwih rahnen Kataman?
11 Duwehte Aisek, Sises ketin mweidala pein ih en wia meirong pohn pei ehu nin duwen dahme Siohwa kupwurki ih en wia. (Sen. 22:1, 2, 9-13; Ipru 10:5-10) Mehlel me Aisek men mweidala ih pwehn kamakamla nin duwen meirong ehu, ahpw Eipraam me wiahda meirong wet. (Ipru 11:17) Duwehte met, Sises ketin mweidala pein ih en kamakamla, ahpw Siohwa me ketin koasoanehdi pwe tomwo en pweipweila. Tomw en sapwellime Ohl kin wia kasalepen sapwellimen Koht limpoak ong aramas akan.
12 Sises pein mahsanih: “Pwe iei uwen Koht eh ketin loalloale sampah, me e ketikihdohki Sapwellime Iehros, pwe mehmen me kin pwosonla ih en dehr salongala, a en ahneki mour soutuk.” (Sohn 3:16) Wahnpoaron Pohl ntingihdi: “Koht ketin kasalehiong kitail ia uwen laud en sapwellime limpoak ong kitail: pwe ni ahnsou me kitail mihmi nan dihp, Krais ketin pwoukinkitailla!” (Rom 5:8) Kahrehda, ni atail kin kawauwih pwoulahn Krais, kitail anahne ahnsou koaros tamataman me Eipraam Lapalap Siohwa, iei ih me ketin koasoanehdi tomw me pwainla dipatail. Kitail kin wia Kataman wet ong ni kalinganpen Koht.
Laduwo “Toutoukihla Lokolok en Aramas Ngeder”
13, 14. Ia duwen sapwellimen Siohwa Ladu ketin “toutoukihla lokolok en aramas ngeder”?
13 Wadek Aiseia 53:11, 12. Ong sapwellime Ladu pilipilidahro, Siohwa mahsanih: “Ei ladu loalopwoat me I kin kupwurperenki, me pahn toutoukihla lokolok en aramas ngeder.” Ni ahl dahieu? Kaimwiseklahn iretikitik 12 kin kihda pasapeng. “[Laduwo] wilianla me dipan ngeder.” Kadaudok en Adam koaros “dipadahr,” oh met kahrehda ren “tialahng mehla.” (Rom 5:12; 6:23) Ahl en kahluwalahng aramas dipan akan ong Siohwa kin inenen anahn. Kokohp en Aiseia irelaud 53 kin kawehwehda mwahu ia duwen Sises ketin “wilianla” aramas dipan akan koaros, ni eh mahsanih: “Lokolok wet kamwahwihkitailla, lipwen ohla kan ni paliwere kaunsekihkitailla.”—Ais. 53:5.
14 Ni eh pwoula pwehki kitail, Krais “toutoukihla lokolok en aramas ngeder.” Pohl ntingihdi: “Eri, ih duwen kupwur en Koht, pwe sapwellimeo [Krais] en sapwellimanki uhdahn roson unsek en Seme. Oh Koht pil ketin kupwukupwure en ketin kasapahldohng audepen lahng oh sampah ong pein ih sang rehn Sapwellimeo. Eri, sang ni pwoulahn sapwellimeo nin ‘tuhkehn kalokolok’ popohl en Koht pwarodohngkitailehr, oh ih duwen eh pil ketin kasapahldohngehr reh mehkoaros nin sampah oh pil nanleng.”—Kol. 1:19, 20.
15. (a) Ihs irail me wia “audepen lahng” me Pohl koasoia? (b) Ihs irail kante me warohng tungoale pilawa oh wain ni rahnen Kataman? Dahme kahrehda?
15 “Audepen lahng” me kasapahldohng Siohwa ki sapwellimen Krais nta iei irail Kristian keidi kan me ale pwais en iang Krais kaunda nanleng. Kristian pwukat iei “me Koht pil ketin malipeier” oh “kihong irail mour.” (Ipru 3:1; Rom 5:1, 18) Siohwa eri wiahkin irailla sapwellime kei. Sapwellimen Koht manaman kin kadehdehda me irail “iang Krais paieki” en wiahla nanmwarki oh samworo kei en sapwellime Wehi nanleng. (Rom 8:15-17; Kaud. 5:9, 10) Irail wiahla “sapwellimen Koht akan koaros” oh mihla nan “inou kapw ehu.” (Ser. 31:31-34; Kal. 6:16) Ni arail wiahla kisehn inou kapw wet, irail alehier pwung en iang tungoale dahl en pilawa oh kep en wain nin duwen me Sises mahsanih: “Dahl wet iei delen sapwellimen Koht inou kapw me wiawihkidahr ntahi, me kepwilipwildier pwehki kumwail.”—Luk 22:20.
16. Ihs irail me wia ‘audepen sampah’? Ni ahl dah me irail kin pwungla mwohn silangin Siohwa?
16 ‘Audepen sampah’ iei sapwellimen Krais sihpw teikan me ahneki koapworopwor en mour soutuk nin sampah. Sapwellimen Siohwa Ladu me pilipildahro pil kahluwadohng irail mwohn silangin Siohwa. Pwehki irail kin pwoson meirong tomw en Krais oh “kamwakeledahr ar likou kan, oh ntahn Sihmpwulo me re mwakelekelkilahr,” irail pwunglahr rehn Siohwa nin duwen kompoakepah kei, oh irail pahn kak pitsang “kamakam laudo.” (Kaud. 7:9, 10, 14; Seims 2:23) Pwehki irail sohte iang kisehn inou kapwo oh sohte ahneki koapworopwor en mour nanleng, irail sihpw teikan sohte kin iang tungoale pilawa oh wain. Irail kin iangete towehda pwehn kawauwih rahnen Katamano.
Kalahngan En Kowohng Siohwa oh Sapwellime Ladu me E kin Kupwurperenki!
17. Ia duwen onop en kokohp kan en Aiseia me pid Laduwo kin sewese kitail en kaunopada atail madamadau ong rahnen Kataman?
17 Atail onopki kokohp en Aiseia pwukat me pid Laduwo kin wia ahl mwahu ehu en kaunopada atail madamadau ong rahnen Kataman en pwoulahn Krais. E kahrehiong kitail en “kainenehiongete kapehditail kan ong Sises, me tepin atail pwoson oh me kaunsekala atail pwoson.” (Ipru 12:2) Kitail sukuhlkiher me sapwellimen Koht Ohl sohte kin ketin pelian Siohwa. Weksang Sehdan, e ketin perenki ale kasukuhl sang Siohwa, oh kin pohnese me Ih me wia Kaun Wasa Lapalahpie. Kitail pil kilangehr me erein e ketin kalokalohk sampah, e kin kasalehda limpoak kadek ong aramas akan me e kin kalohk ong, kamwahwihala ahn me ngeder arail soumwahu kan oh pil arail nanpwungmwahu rehn Koht. Ih eri kasalehda dahme e pahn ketin wia nin duwen Nanmwarki Mesaia nan koasoandi kapw ni ahnsou me e pahn “kauwada tiahk pwung nin sampah.” (Ais. 42:4) Eimah me e ketin kasalehda nan eh kalokalohki Wehio, nin duwen ‘marain en wehi koaros,’ kin wia mehn kataman ong sapwellime ladu kan en kalohki ni ngoang duwen rongamwahwo nan sampah pwon.—Ais. 42:6.
18. Dahme kahrehda kokohp en Aiseia kin kadirehla atail mohngiong ki kalahngan ong Siohwa oh pil sapwellime Ladu lelepeko?
18 Kokohp en Aiseia kin kalaudehla atail wehwehki tounmetei laud me Siohwa ketin wiahda ni ahnsou me e kadarodo sapwellime Ohl kompoake nin sampah en lokolongki oh pwoukinkitailla. Siohwa sohte ketin perenki kilang sapwellime Ohl en lokolok, ahpw e kupwurperenki en kilang lelepek unsek me Sises kasalehda lao lel mehla. Kitail en perenda duwehte Siohwa oh pohnese dahme Sises ketin wiadahr ni eh kadehdehda duwen likamw en Sehdan oh kasarawihla mwaren Siohwa pwehn kasalehda duwen pwung en sapwellimen Koht kaunda. Patehng met, Krais toutoukihla dipatail kan oh pwoukinkitailla. Ni ahl wet, e kahrehda kisin pelin sihpw en rie me keidi kan oh sihpw teikan en pwungla mwohn silangin Siohwa. Ni atail pahn pokonpene ni rahnen Kataman, atail mohngiong en direkihla kalahngan ong Siohwa oh pil sapwellime Ladu lelepeko.
Kousapahl
• Ia wehwehn Siohwa “kupwurehda” sapwellime Ladu lelepek en ale “lokolok”?
• Ia duwen Sises ketin ‘lipwalipwkihda dipatail kan’?
• Ia duwen Laduwo kin “toutoukihla lokolok en aramas ngeder”?
• Ia duwen atail onopki kokohp me pid Laduwo kin kaunopada atail madamadau oh mohngiong ong rahnen Kataman?
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 26]
Re “sohpeisangehr sohte men kilang oh likamwete sohte mwahn ih mehkot”
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 28]
“E meirongkihla eh mour sang ni pein nsene”
[Kawehwehpen kilel kan nan ehu ehu pali 29]
‘Sihpw teikan’ iang kawauwih rahn en Kataman