Ihs Eipraam?

ARAMAS malaulaute me kamwakid laud pelien lamalam kan nan sampah. Mehn Suhs, Muslim oh Kristian kan kin wauneki Eipraama oh re kin nda me e wia aramas lapalap men nan pwuhk en sarawi kan oh mehn kahlemeng mwahu en pwoson kehlail. Paipel kin kahdaneki ih “semen irail kan koaros me pwoson.”​—Rom 4:11.

Dahme kahrehda aramas tohto kin wauneki Eipraam? Ehu kahrepe, iei pwehki Eipraam kelehpw me Paipel kin kahdaneki kompoakepahn Koht.​—Aiseia 41:8; Seims 2:23.

Ahpw ni ahl teikan, Eipraam duwehte kitail. E lelohng soangen kahpwal tohto duwehte kitail oh e dadaurete kahpwal pwukat. Ke men ese ia duwen eh wia met? Tehk dahme Paipel mahsanihki ohl ndand menet.

Mwomwen Eh Tikida

Eipraam ipwidi nan pahr 2018 mwohn Krais oh e tikida nan Ur. (Senesis 11:27-31) Ur wia kahnimw lapala oh kepwehpwe ehu. E pil direki kaudok en dikedik kan. Ahn Eipraam pahpa Tera ele emen me kin kaudokiong soangsoangen dikedik kan. (Sosua 24:2) Ahpw, Eipraam pilada en kaudokiongete Siohwab kelehpw a kaidehn dikedik en koht teikan me sohte arail mour.

Dahme kamwakid Eipraam en wiahda pilipil wet? Eipraam ipwidi sounpar 150 mwohn nein Noha pwutak Sehm eh mehla. Ma e kin werekiong ohl mah menet, ia duwen met eh kin kamwakid ih? Eipraam kak sukuhlki sang Sehm mwomwen arail pitsang Nohliko. E pil kak sukuhlki duwen kesempwalpen kaudokiong Siohwa, Koht me ketin doarehla Sehm oh eh peneinei ni Nohliko.

Sohte lipilipil ma e sukuhl sang Sehm de soahng teikan, Eipraam mwekidki dahme e sukuhlki duwen Koht mehlelo. Siohwa kin ketin “sohng nan kapehd en aramas.” Ni eh ketin kasawih Eipraam, e diarada mehkot mwahu nan ohl menet oh e ketin sewese eh irair mwahwo en kekeirda.​—Lepin Padahk 17:3; 2 Kronikel 16:9.

Eh Mour

Soahng tohto wiawi nan ahn Eipraam mour oh eh mour kin kalapw apwal, ahpw eh mour uhdahn katapan. Tehk ekei soahng kan me e lelohng.

▪ Ni Eipraam eh koukousoan nan Ur, Koht ketin mahsanihong en kohkohla sang wasao oh kohla nan sahpw ehu me e pahn ketin kasalehiong. Mendahki Eipraam oh Sara sehse soahng koaros duwen wasa me ira kohkohlahng ie, de dahme kahrehda Koht mahsanihong ira en wia met, ira peikiong. Eipraam oh Sara eri mihmihla nan impwal kei nan sapwen Kenan nin duwen mehn keiru kei erein ara mour.​—Wiewia 7:2, 3; Ipru 11:8, 9, 13.

▪ Ni Eipraam oh Sara ara saikinte nainekihda seri, Siohwa ketin inoukihda me e pahn ketin wiahda wehi laud ehu sang kadaudok en Eipraam. Siohwa pil mahsanih me tohnsampah pahn ale kapai pwehki Eipraam. (Senesis 11:30; 12:1-3) Mwuhr Siohwa ketin kamehlelehla inou wet. E mahsanihong Eipraam me kadaudoke kan pahn tohtohla duwehte usuhn pahnlahng.​—Senesis 15:5, 6.

▪ Ni Eipraam eh sounpar 99 oh Sara kereniongehr sounpar 90, Siohwa ketin inoukihda me ira pahn nainekihda pwutak emen. Ong aramas met sohte kak wiawi, ahpw mwuhr Eipraam oh Sara esehda me sohte mehkot ‘apwal ong Siohwa.’ (Senesis 18:14) Sounpar ehu mwuri ni Eipraam eh sounpar 100, e nainekihda pwutak emen me e kihong ede Aisek. (Senesis 17:21; 21:1-5) Koht ketin inoukihda ni sansal me kapai tohto pahn kowohng tohnsampah pwehki Aisek.

▪ Sounpar kei mwuri, Siohwa ketin mahsanihong Eipraam en wia soahng ehu me inenen apwal: E mahsanihong Eipraam en meirongkihong nah pwutak kompoake Aisek mendahki pwutak pwulopwul menet saikinte pwopwoudida oh saikinte nah seri. E ese me nah pwutako pahn kakete mehla oh met kahrehiong ih nsensuwed. Ahpw e onopadahr pwehn peikiong dahme Siohwa ketin mahsanihong oh meirongkihong Aisek. Eipraam uhdahn kamehlele me Koht sapwellimanki manaman en kaiasada Aisek ma e anahn pwehn kapwaiada sapwellime inou kan. (Ipru 11:19) Ni ahnsou me Eipraam kereniong meirongkihla nah pwutako, Koht ketin kauhdi oh doarehla ahn Aisek mour. E ketin kapingahki Eipraam eh kin uhdahn peik. Siohwa eri ketin pwurehng mahsanihong Eipraam sapwellime inou ko.​—Senesis 22:1-18.

▪ Ni Eipraam eh sounpar 175 e mehla. Paipel mahsanih me e “sipalla ni eh likeilapalahr,” oh e pil mahsanih me e “mahlahr oh nsenamwahu.” (Senesis 25:7, 8, NW) Eipraam kilang pil ehu pweidahn sapwellimen Koht inou me iei e pahn ahneki mour werei oh e mehla ni eh nsenamwahu.​—Senesis 15:15.

Eh Mehn Kahlemeng

Eipraam kaidehn ihte ohlen mahs men me ndand nan pelien lamalam de nan poadopoad. Leledo rahnwet, koasoiepen eh mour kin kamwakid aramas oh kihda mehn kahlemeng me inenen mwahu ong kitail koaros. (Ipru 11:8-10, 17-19) Kitail pahn tehkpene irair kaselel pahieu me Eipraam kasalehda. Kitail pahn tepikihda eh irair kaselel me aramas tohto esehki me iei eh pwoson.

[Nting tikitik kan me mi pah]

[Koakon nan pali 4]

Ohl Emen me Inenen Kesempwal nan Poadopoad en Paipel

Nan pwuhken Senesis irelaud 1 lel irelaud 10 koasoia duwen poadopoad en ekei aramas me pwoson me iangahki Eipel, Enok, oh Noha. Ahpw nan irelaud 11 lel irelaud 25 kin kalapw koasoia poadopoad en emen ohl iei Eipraam.

Oh pil Paipel tepin kasalehda ekei ire kesempwal kan ni eh koasoia duwen Eipraam. Karasepe, nan poadopoad en mouren Eipraam kitail diarada . . .

▪ Paipel tepin kasalehda me Koht ketin wia Mehn Sansar de Mehn Perepe ong sapwellime ladu kan.​—Senesis 15:1; menlau kilang Deuderonomi 33:29; Melkahka 115:9; Lepin Padahk 30:5.

▪ Paipel pil tepin kasalehda emen eh likihala [“pwosonla,” NW] Koht.​—Senesis 15:6.

▪ Paipel pil tepin kasalehda lepin lokaia soukohp.​—Senesis 20:7.

▪ Paipel pil tepin kasalehda duwen limpoak en pahpa oh nohno.​—Senesis 22:2.