Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w18 December pp. 10-14
  • Wauneki “Dahme Koht Ketin Kapatapene”

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Wauneki “Dahme Koht Ketin Kapatapene”
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2018
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • SOAHNG KAN ME KIN WEKIDALA MOUREN PWOPWOUD AHNSOU KIS
  • KAHREPE EHUTE MIE ONG MWEIPESENG EN PWOPWOUD
  • WAUNEKI MOUREN PWOPWOUD MEHNDA MA MIE KAHPWAL LAUD
  • Peidek kan Sang Sounwadawad kan
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2022
  • Ma Pwopwoud Kereniong Mweipeseng
    Sawas ong Nsenamwahu en Peneinei
  • Pwopwoud—Tepin Eh Wiawihda oh Kahrepe
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2016
  • Wiahiong Mouren Pwopwoud Kristian kan en Pweida
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2016
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2018
w18 December pp. 10-14
Sises ketin padahki pokon ehu me patohpene reh

Wauneki “Dahme Koht Ketin Kapatapene”

“Dahme Koht ketin kapatapene, aramas dehpa kihpeseng.”​—MARK 10:9.

KOUL KAN: 131, 132

IA DUWEN OMW PAHN SAPENG?

  • Ia duwen Siohwa oh Sises ara kin ketin kilangwohng mouren pwopwoud?

  • Ia ihte kahrepeo me Paipel kihda ong mweipeseng en pwopwoud, ahpw dahme kahrehda ekei ele pilada en dehr mweisang arail pwoud?

  • Kaweid dahieu me emen me medemedewe en tohrohrala sang eh pwoudo anahne medewe?

1, 2. Dahme Ipru 13:4 kamwakid kitail en wia?

KITAIL koaros men wauneki Siohwa. E ketin warohng ale wahu sang kitail, oh ketin inoukihda me e pahn pil wauneki kitail. (1 Sam. 2:30; Lep. Pad. 3:9; Kaud. 4:11) E pil ketin kupwurki kitail en wauneki aramas teikan, duwehte me lapalap akan nan koperment. (Rom 12:10; 13:7) Ahpw mie ehu koasoandi me kitail anahne uhdahn wauneki. Met iei koasoandi en mouren pwopwoud.

2 Wahnpoaron Pohl ntingihedi: “Aramas koaros en kin wauneki pwopwoud, oh lohs en pwopwoud en dehr saminla.” (Ipru 13:4) Pohl sohte nda met ihte pwehn kasalehda ire ehu duwen mouren pwopwoud. E ndindaiong Kristian kan me re anahne wauneki de kesempwalki mouren pwopwoud. Ia duwe, ih mwomwen omw kin kilangwohng mouren pwopwoud, ahpw mehlel pein omw mouren pwopwoud?

3. Kaweid kesempwal dahieu me pid mouren pwopwoud me Sises ketikihda? (Menlau kilang tepin kilel.)

3 Ma ke kin kesempwalki mouren pwopwoud, ke kin ideidawehn mehn kahlemeng uhdahn mwahu ehu. Sises kin ketin wauneki mouren pwopwoud. Ni Parisi ko ar kalelapek reh duwen mweipeseng en pwopwoud, e mahsanihong irail dahme Koht ketin mahsanihki tepin mouren pwopwoud: “Ong ni kahrepe wet me ohl emen pahn mweikihsang seme oh ine, oh ira pahn wiahla warteieu.” Sises pil mahsanih: “Dahme Koht ketin kapatapene, aramas dehpa kihpeseng.”​—Wadek Mark 10:2-12; Sen. 2:24.

4. Ia kupwuren Siohwa ong mouren pwopwoud?

4 Sises pwungki me Koht me ketin wiahda koasoandi en pwopwoud oh me mouren pwopwoud en kin poatopoat. Ni Koht eh ketin wiahda tepin pwopwoud, e sohte ketin mahsanihong Adam oh Ihp me ira kak mweipeseng. Ahpw e ketin kupwurki me “ira” en mihmihpene kohkohlahte.

SOAHNG KAN ME KIN WEKIDALA MOUREN PWOPWOUD AHNSOU KIS

5. Dahme mehla kin wiahiong mouren pwopwoud?

5 Kitail ese me ni Adam eh dipada, soahng tohto wekila. Ehu wekidekla pwukat iei me aramas tepida mehla, oh wekidekla wet pil kamwakid mouren pwopwoud. Wahnpoaron Pohl kawehwehiong Kristian kan me mehla kin kaimwisekihla mouren pwopwoud oh me sohte mehla rehrao kak pwurehng pwopwoudida.​—Rom 7:1-3.

6. Dahme Kosonned en Moseso padahkihong kitail duwen sapwellimen Koht madamadau ong mouren pwopwoud?

6 Kosonnedo me Koht ketikihong wehin Israel kihda ire oaritik kan duwen mouren pwopwoud. Karasepe, e mweimweiong ohl en Israel men en pwoudiki lih tohto sang emen. Tiahk wet mieier pil mwohn Koht ketikihong irail Kosonnedo. Ahpw, Kosonnedo kin pere lih akan oh seri kan sang aramas en wiakauweirailla. Karasepe, ma ohlen Israel men pwoudikihda lidu men oh mwuhr pwoudikihda pil emen lih tohrohr, ohlo anahnehte apwalih anahn akan en keieun eh pwoudo duwehte me e kin wia mwoweo. Koht ketin kupwurki me ohlo en pousehlahte pere oh apwalih liho. (Eks. 21:9, 10) Rahnwet, kitail sohte kin idawehn Kosonned en Moseso. Ahpw kosonnedo padahkihong kitail me Koht kin ketin kilangwohng mouren pwopwoud nin duwen mehkot uhdahn kesempwal. Met sewese kitail en wauneki mouren pwopwoud.

7, 8. (a) Nin duwen me Deuderonomi 24:1 mahsanih, dahme Kosonnedo ndahki mweipeseng en pwopwoud? (b) Ia sapwellimen Siohwa madamadau ong mweipeseng?

7 Dahme Kosonnedo ndahki mweipeseng en pwopwoud? Mendahki Siohwa sohte ketin kupwurki mweipeseng en pwopwoud, Kosonnedo mweidada ohl en Israel men en mweisang eh pwoudo ma e “diarada reh sapwung laud ehu.” (Wadek Deuderonomi 24:1.) Kosonnedo sohte kasalehda dahme kakete “wia sapwung laud ehu.” Ahpw e kakete wia mehkot kanamenek de uhdahn laud a kaidehn sapwung tikitik ehu. (Deud. 23:14) E kansensuwed me ni mwehin Siseso, mehn Suhs tohto kin mweisang arail pwoud kan “pwehki kahrepe sohte lipilipil.” (Mad. 19:3) Uhdahn kitail sohte men kakairada soangen madamadau wet.

8 Ni mwehin soukohp Malakai, ohl tohto kin mweisang tepin arail pwoud, ele pwehn pwoudikihda lih pwulopwul men me sohte kin papah Siohwa. Ahpw Koht ketin kasalehda ni sansal ia sapwellime madamadau ong mweipeseng. E ketin mahsanih: “I kin kalahdeki mweipeseng en pwopwoud!” (Mal. 2:14-16) Sapwellimen Koht madamadau ong pwopwoud sohte wekila sangete nin tapio, ni ahnsou me e mahsanih me ohl emen pahn “ehukihong eh pwoud, pwe ira en kin wiahla ehu.” (Sen. 2:24) Oh Sises utungada madamadau en Semeo ni eh nda: “Dahme Koht ketin kapatapene, aramas dehpa kihpeseng.”​—Mad. 19:6.

Dahme Koht Ketin Wiahiong Israel Pwehki Eh Kamwahl

Wehin Israel oh wehin Suda koaros sohla lelepek ong Siohwa. Ira pwungkihda en iangala wehi suwed kan oh kaudokiong koht likamw kan. Koht ketin kadeikada ira pwehki ara ‘wiahda dipen kamwahl ni ara kaudokiong takai oh tuhke kan.’ (Ser. 2:13, 20; 3:1-3, 9; pil kilang Esekiel 16:28; Seims 4:4.) Ni ara sohte wekila oh pousehlahte rasehng “lihen netiki paliwere” men, Koht ketin wiahda pilipil ehu. E ketin mahsanih: “Ni ei kilangada met, I kadarala Israel me sohte lelepek iangahki kisinlikou en kamweidpeseng pwopwoud pwehki eh tiahk en kamwahl.”​—Ser. 3:6-8, NW.

KAHREPE EHUTE MIE ONG MWEIPESENG EN PWOPWOUD

9. Ia wehwehn sapwellimen Sises mahsen kan nan Mark 10:11, 12?

9 Ekei ele kin idek, ‘Mie kahrepe ehu me Kristian men en mweisang eh pwoud oh pwurehng pwopwoudida?’ Tehk dahme Sises mahsanih: “Mehmen me mweisang eh pwoud lih oh pwoudikihda emen tohrohr, e kamwahl oh sohte lelepek ong ih, oh ma lih emen pwoudikihda emen tohrohr mwurin eh mweisang eh pwoud ohl, e kamwahl.” (Mark 10:11, 12; Luk 16:18) E sansal me Sises kin ketin wauneki mouren pwopwoud, oh e kupwurki meteikan en pil wia met. Ma ohl emen mweisang eh pwoudo me kin lelepek ong ih oh uhd pwurehng pwopwoudida, ohlo kin kamwahl. Met pil mehlel ma lih emen mweisang eh pwoud lelepeko. Met pwehki kaidehn mweipeseng en pwopwoud kelehpw me kin kaimwisekihla mouren pwopwoud. Koht kin ketin kilangwohng pwopwoudo me ira wiahte “ehu.” Sises pil mahsanih me ma ohlo mweisang eh pwoud me lelepek, liho pahn lelohng keper en wia dipen kamwahl. Ia duwen met eh kak wiawi? Ni ahnsowo, lih emen me mweisang eh pwoud kakete medewe me e anahne pwurehng pwopwoudida pwehki kahpwal en mwohni. Soangen pwopwoudo pahn duwehte kamwahl.

Ihte Kahrepe Wet me Paipel Kihda ong Mweipeseng en Pwopwoud

Pak riau, Sises mahsanih me ihte kahrepeo me emen kak mweisang eh pwoud oh ahneki saledek en pwurehng pwopwoudida iei por·neiʹa. Ia wehwehn lepin lokaiahn Krihs wet? Lepin lokaia wet kin dokedoke emen me wia nsenen pwopwoud ong emen me e sohte pwoudiki nin duwen kosonned en Paipel. Met kak pidada kamwahl, netiki paliwere, wia nsenen pwopwoud ong emen me kaidehn eh pwoud, wia nsenen pwopwoud doadoahngki ewe, kahwe, de mwadongki nein emen tohrohr dipwisou en kaparapar.​—Menlau kilang Kahn Iroir (lokaiahn wai) en July 15, 2006, “Peidek kan Sang Sounwadawad kan.”

10. Ia ihte kahrepeo me Kristian men kak mweisang eh pwoud oh ahneki saledek en pwurehng pwopwoudida?

10 Sises ketin padahngki me kahrepe ehute mie me emen kak mweikihsang eh pwoud. E mahsanih: “I ndaiong kumwail me mehmen me mweisang eh pwoud lih me sohte wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud [lokaiahn Krihs, por·neiʹa] oh pwoudikihda emen tohrohr, e kamwahl.” (Mad. 19:9) E pil ketin kasalehda ire wette nan sapwellime Kapahrek en Pohn Dohl. (Mad. 5:31, 32) Ni ahnsou riau ko, sapwellimen Sises mahsen kin dokedoke “tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud,” de dipen wia nsenen pwopwoud ong emen me kaidehn eh pwoud. Soangen dihp wet kin iangahki kamwahl, netiki paliwere, wia nsenen pwopwoud nanpwungen meh riemen me sohte pwopwoud, tiahk en ohl mwahuki ohl oh lih mwahuki lih, oh pil eng rehn mahn. Ma, ni karasaras, ohl pwopwoud men wia soangen dihp wet, eh pwoudo kak pilada ma e pahn mweisang ohlo de soh. Ma liho mweisang ohlo, Koht sohla pahn ketin kilangwohng ira nin duwen pwopwoud ehu.

11. Dahme kahrehda Kristian men kakete pilada en dehr mweisang eh pwoudo mendahki eh pwoudo wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud?

11 Tehk me Sises sohte mahsanih me ma emen me pwopwoud wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud (por·neiʹa), eh pwoudo me sohte sapwung anahne mweisang ih. Karasepe, lih pwopwoud men ele pilada en mihmihte rehn eh pwoudo mendahki ohlo wia tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud. Dahme kahrehda? Ele liho poakepoakehte ohlo oh men mahkohng, oh nantihong ira en kamwahwihala ara mouren pwopwoudo. Pil ehu, ma e mweisang eh pwoudo oh sohte pwurehng pwopwoudida, e pahn ahneki soangen kahpwal kei. Karasepe, ia duwen eh pahn apwalihala eh anahn akan me pid anahn en war oh wia nsenen pwopwoud? E pahn ahneki pepehm en kelekelehpw? Dahme mweipeseng en pwopwoud pahn wiahiong nah seri ko? Ia duwe, e pahn nohn apwal en apwalihada seri ko nan padahk mehlel? (1 Kor. 7:14) E sansal me ni emen me sohte eh sapwung eh pilada en mweisang eh pwoudo, e pahn ahneki soangen kahpwal laud kan.

12, 13. (a) Dahme wiawihong ahn Oseia mouren pwopwoud? (b) Dahme kahrehda Oseia kapwurehdo Komer, oh dahme kitail kak sukuhlkihsang eh mouren pwopwoud?

12 Dahme wiawihong soukohp Oseia kin padahkihong kitail duwen ia sapwellimen Koht madamadau ong mouren pwopwoud. Koht ketin mahsanihong Oseia en pwoudikihda lih emen me ede Komer, me ‘sohte pahn loalopwoatohng ih,’ oh me pahn nainekihda seri kan pwehki eh netiki paliwere. Komer oh Oseia nainekihda pwutak emen. (Os. 1:2, 3) Mwuhr, Komer nainekihda emen serepein oh pil pwutak emen, kakete sang rehn emen ohl tohrohr. Mendahki Komer wiahda dipen kamwahl tohto sang pak ehu, Oseia pwoudikihte ih. Kedekedeo, Komer kohkohsang Oseia oh wiahla lidu men. Ahpw Oseia kohla oh pwainla ih oh kapwurehdo reh. (Os. 3:1, 2) Siohwa ketin doadoahngki Oseia pwehn kasalehda duwen eh kin ketin pwurupwurehng mahkohng wehin Israel mwurin wehi wet eh sohla lelepek ong ih oh kaudokiong koht teikan. Dahme kitail kak sukuhlkihsang ahn Oseia mouren pwopwoud?

13 Ma Kristian pwopwoud men wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud, eh pwoud Kristiano me sohte sapwung pahn anahne wiahda pilipil ehu. Sises mahsanih me me sohte wiahda sapwungo pahn ahneki kahrepe pwung ehu ong mweisang eh pwoudo oh kak pwurehng pwopwoudida. Ahpw e sohte pahn sapwung ma e pilada en mahkohng eh pwoudo. Oseia kapwurehdo Komer. Mwurin liho pwurodo rehn Oseia, Oseia ndaiong me e sohte kak wia nsenen pwopwoud rehn emen ohl tohrohr. Oseia sohte wia nsenen pwopwoud rehn Komer erein ahnsou ehu. (Os. 3:3) Kedekedeo, Oseia ele pwurehng wia nsenen pwopwoud rehn eh pwoudo. Met karasahda duwen Koht eh ketin kupwurki en kapwurehdo wehin Israel reh oh pousehlahte ahneki nanpwungmwahu rehrail. (Os. 1:11; 3:3-5) Dahme met padahkihong kitail duwen mouren pwopwoud nan atail ahnsou? Ma lih de ohl pwopwoudo me sohte wiahda sapwung pahn pwurehng tepida wia nsenen pwopwoud rehn eh pwoudo me wiahda sapwung, met pahn kasalehda me e mahkohngehr eh pwoudo. (1 Kor. 7:3, 5) Eri e solahr pahn mie kahrepe pwung ehu me ira en mweipeseng. Mwurin mwo, ohlo oh liho anahne nantihong en sawaspene pwe ira en ahneki soangen madamadauohte me Koht sapwellimanki duwen mouren pwopwoud.

WAUNEKI MOUREN PWOPWOUD MEHNDA MA MIE KAHPWAL LAUD

14. Nin duwen me 1 Korint 7:10, 11 kasalehda, dahme ele kin wiawi nan mouren pwopwoud ehu?

14 Kristian koaros anahne wauneki mouren pwopwoud duwehte me Siohwa oh Sises kin ketin wia. Ahpw ekei pak, mie ekei me sohte kin wia met, pwehki koaros sohte unsek. (Rom 7:18-23) Eri e sohte kapwuriamwei en ese me ekei Kristian en mahs ako kin ahneki kahpwal laud nan arail mouren pwopwoud. Pohl ntingihedi me “lih pwopwoud men en dehr tohrohrasang eh pwoud.” Ahpw ekei pak met kin wiawi.​—Wadek 1 Korint 7:10, 11.

Elder riemen sawaskihda kaweid sang nan Paipel ong pwopwoud ehu

Ia duwen pwopwoud ehu ara kak pere ara mouren pwopwoud sang kahpwal kan? (Menlau kilang parakrap 15)

15, 16. (a) Ia mehn akadei me pwopwoud ehu en ahneki ni ahnsou me mie kahpwal nan ara mouren pwopwoud, oh dahme kahrehda? (b) Ia duwen kaweid wet eh kadoadoahk ma emen rehra sohte kin papah Siohwa?

15 Pohl sohte kawehwehda soangen irair dah me kahrehda pwopwoud ehu en tohrohrpeseng. Ahpw kitail ese me kahpwalo sohte pidada, karasepe ehu, ohl pwopwoudo wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud. Pwe ma ih kahrepeo met, eh pwoudo pahn ahneki kahrepe pwung en mweisang ih oh pwurehng pwopwoudida. Pohl ntingihedi me lih pwopwoud men me tohrohrasang eh pwoudo en “dehr pwopwoudida de en pwurehng kamwahwihala eh nanpwungmwahu rehn eh pwoud.” Eri mwohn silangin Koht, ira wie pwopwoudte. Pohl nda me sohte lipilipil soangen kahpwal dah me pwopwoud ehu ele ahneki, ma ira sohte wiahda tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud, ara mehn akadeio iei en kamwahwihala nanpwungara oh mihmihpene. Ira kak peki sawas sang rehn elder kan. Elder kan sohte pahn uhpalih emen rehra, ahpw re kak kihda kaweid mwahu kan sang nan Paipel.

16 Ahpw, ia duwen ma en Kristian men eh pwoud sohte kin papah Siohwa? Ni ahnsou me mie kahpwal nan ara mouren pwopwoud, e pahn pwung en tohrohrpeseng? Nin duwen me kitail koasoiapene, Paipel mahsanih me tiahk samin me pid wia nsenen pwopwoud wia kahrepe pwung ehu ong pwopwoud ehu en mweipeseng. Ahpw Paipel sohte kasalehda kahrepe kan me pwopwoud ehu en tohrohrpeseng. Pohl ntingihedi: “Ma lih emen me eh pwoud ohl seupwoson men oh ohlo pwungki mihmihte reh, en dehr kohkohsang ohlo.” (1 Kor. 7:12, 13) Met pil kadoadoahk nan atail ahnsou.

17, 18. Dahme kahrehda ekei Kristian kin mihmihte rehn arail pwoud pil ni ahnsou me mie arail kahpwal laud kan?

17 Ahpw mie soangen irair kei me “ohl seupwoson” men kin kasalehda me e sohte “pwungki mihmihte” rehn eh pwoudo. Karasepe, ele e kin uhdahn keme eh pwoudo, pil kahrehiong liho en pehm me eh roson de mour milahr nan keper. Ohlo ele sohte kin koadoahkihada mwohni pwehn apwalih liho oh pil peneinei, de kin kauhdi liho sang eh pahn loalopwoatohng oh papah Koht. Nan soangen irair pwukat, lih pwopwoud Kristian men kak pein pilada me eh pwoudo sohte “pwungki mihmihte” reh oh e anahne tohrohrasang, mendahki dahme eh pwoudo ele nda. Ahpw ekei Kristian me mi nan soangen irairohte kin pilada en mihmihte rehn arail pwoud. Irail kin dadaurete oh song en nantihong kamwahwihala arail mouren pwopwoud. Dahme kahrehda re pilada en wia met?

18 Ma pwopwoud ehu tohrohrpeseng nan soangen irairo, ira pahn wiahte pwopwoud ehu oh pahn ahneki soangen kahpwal kan me kitail koasoiapene mwoweo. Wahnpoaron Pohl pil kihda kahrepe ehu me pwopwoud ehu en mihmihpene. E ntingihedi: “Pwe ohl pwopwoud seupwoson men kin sarawihla ni eh patehng eh pwoud, oh lih pwopwoud seupwoson men kin sarawihla ni eh patehng eh pwoud me pwoson; ma soh, noumwail seri kan pahn samin, ahpw ahnsou wet irail sarawi.” (1 Kor. 7:14) Kristian tohto kin pilada en mihmihte rehn arail pwoud me sohte kin papah Siohwa mehnda ma arail irairo uhdahn apwal. Irail kin uhdahn kalahnganki me re wiahda soangen tounmetei wet ni ahnsou me mwuhr arail pwoudo wiahla emen Sounkadehdehn Siohwa.​—Wadek 1 Korint 7:16; 1 Pit. 3:1, 2.

19. Dahme kahrehda mie pwopwoud tohto nan mwomwohdiso en Kristian kin pweida mwahu?

19 Sises ketikihda kaweid duwen mweipeseng en pwopwoud, oh wahnpoaron Pohl kihda kaweid duwen tohrohrpeseng. Ira koaros men sapwellimen Koht ladu kan en wauneki mouren pwopwoud. Nan sampah pwon rahnwet, mie pwopwoud tohto nan mwomwohdiso en Kristian me kin pweida mwahu. Ke kak diar pwopwoud nsenamwahu tohto nan omw mwomwohdiso, me ohl pwopwoud loalopwoat kan kin poakohng arail pwoud oh lih pwopwoud limpoak kan kin wauneki arail pwoud. Irail koaros kin kasalehda me wahu kak wiawi nan mouren pwopwoud. Oh kitail kak perenki me pwopwoud rar rar kei kin kadehdehda me mahsen en Koht kin mehlel, me mahsanih: “Ong ni kahrepe wet me ohl emen pahn mweikihsang seme oh ine oh e pahn patehng eh pwoud oh ira pahn wiahla warteieu.”​—Ep. 5:31, 33.

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share