Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • w25 July pp. 26-30
  • Siohwa Ketikihong Kiht Kana

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Siohwa Ketikihong Kiht Kana
  • Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2025
  • Sawaspen Oaralap kan
  • Ire kan me Duwehte Met
  • PAHPA NOHNO KIN NGOANGKI DOADOAHK EN MISINERI
  • I TEPIDA DOADOAHK NI ATAIL POASEN KAUN
  • EI DOADOAHK NAN PALIEN KOSONNED
  • UHKI OH ALEHDI PWUHNG EN KALOHKI RONGAMWAHU
  • KALAHNGAN SIOHWA!
  • I Wiadahr Dahme I Anahne Wia
    Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2020
Kahn Iroir Pakpakairki Wehin Siohwa (Ong Onop)—2025
w25 July pp. 26-30
Philip Brumley.

KOASOIPEN ARAIL MOUR

Siohwa Ketikihong Kiht Kana

SANG PHILIP BRUMLEY

NAN January 28, 2010, I mi nan kahnimw kaselelo Strasbourg, France. Ahpw I sohte mi mwo pwehn kilang uwen kaselel en wasao. I iang ohl kei me alehdi pwukoa en peiki ahn Sounkadehdehn Siohwa kan pwuhng mwohn mwoalen kopwung en European Court of Human Rights (ECHR). Koperment en France nda me dene Sounkadehdehn Siohwa kan anahne pwain daksis ni uwen $89,000,000 oh se kohla mwo pwehn kadehdehda me met sohte mehlel. Uwen mwohni wet kaidehn ih kahrepeo me se anahne kana nan kopwung wet. Ma se kana nan kopwung wet, met pahn kalinganahla mwaren Siohwa, sapwellime aramas akan pahn adamwahute, oh se pahn pousehlahte kaudokiong Siohwa ni saledek nan France. Dahme wiawi nan kopwungo kamehlelehla me “Siohwa kelehpw me kak ketikihong kiht kana.” (1 Sam. 17:​47, NW) I pahn kawehwehda.

Nan 1990, koperment en France koasoia me atail ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan nan France anahne pwain daksis ong sawas en mwohni me re alehdi sang 1993 lel 1996. Se nantihong kopwungki met nan mwoalen kopwung kan en France ahpw sohte pweida. Se song peki ren wekidala arail pilipilo ahpw re sohte men, oh kopermento kihsang atail ohpiso uwen $6,300,000. Ihte ahl en kapwurehdo mwohnio iei en wia kopwung ni ECHR. Ahpw mwohn ar pahn rong at kopwungo, ECHR men sen tuhwong sounrepen pwuhng kan en koperment en France, iangahki wiliepen Mwoalen Kopwung en Iurop pwehn kilang ma se kak pwungpene mwohn karongorongo.

Se kasik me wiliepen ECHR pahn ndahng kiht sen pwainohng koperment en France ekis mwohnio. Ahpw se uhdahn wehwehki me en pwainohng sohte lipilipil uwen mwohni ehu pahn uhwong dahme Sises mahsanih nan Madiu 22:21. Riatail Kristian kan toukihda mwohnio pwehn utung doadoahk en Wehio, eri arail sawaso kaidehn ong kopermento. Ahpw, se iangete mihtingo pwehn kasalehda aht wauneki kosonned en mwoalen kopwungo.

Aht pwihnen palien kosonned mwohn mwoalen kopwungo ECHR, 2010

Se tuhpene ong karongorong nan ehu perehn mwoalen kopwungo. Wiliepen mwoalen kopwungo tepte nda me Sounkadehdehn Siohwa kan anahne pwainla ekei daksis ko me kopermento men irail en pwain. Ni soh kasikpe se idek rehn liho, “Ke ese me kopermento kihsangehr nan nait bank accounto daulih $6,300,000?”

E sansal me liho uhdahn pwuriamweila. Ni sounrepen pwuhng en koperment ko ar kamehlelehiong me met mehlel, ahn liho madamadau duwen kopwungo wekila. E lipwoareirailda oh mwadangete kauhdi kopwungo. I esehda ni ahnsowo me Siohwa ketin wekidala douluhl soahng koaros pwe sen kana nan kopwungo ni ahl me se sohte douluhl kasik. Se uhdahn peren ni aht kohkohsang wasao, oh se uhdahn pwuriamweikihla dahme wiawi.

Nan June 30, 2011, tohn kopwung kan en ECHR tohto pwungki aht kopwungo. E koasoia me e kauwehla kosonned en pwain soangen dakso oh eri ruwese kopermento en kapwurehdo mwohnio, oh pil wihn en mwohnio! Lel rahnwet, pilipil kesempwal me palien kosonnedo wiahda kin pere kaudok mehlel nan France. Peideko me se soh mwahn medewe sen idek rasehng takai me kemehla Kolaiado. Peideko wekidala imwilahn kopwungo. Dahme kahrehda se kana? Pwehki duwehte dahme Depit ndaiong Kolaiad, “Siohwa kelehpw me kak ketikihong kiht kana.”—1 Sam. 17:​45-47, NW.

Kaidehn ihte ahnsowo me se kana nan kopwung kan. Mendahki palien koperment oh pelien lamalam kan kin uhwong kiht, se kanahier nan kopwung 1, 225 nan mwoalen kopwung keieu lapalap en sahpw 70, oh nan mwoalen kopwung teikan nan sampah pwon. Pwehki se kana nan kopwung pwukat, met pere atail pwuhng, duwehte atail pwuhng en wia pelien lamalam ehu nin duwen kosonned, wia doadoahk en kalohk, sohte iang kasarawi kan en uhki wehi, oh sohte ale nta.

Dahme kahrehda I iang wia kopwung nan Iurop mendahki I kin papah ni poasen kaun en Sounkadehdehn Siohwa kan nan New York, U.S.A.?

PAHPA NOHNO KIN NGOANGKI DOADOAHK EN MISINERI

Ei pahpa nohnou, George oh Lucille, kesepwil sang sukuhl en Kilead nempe 12 oh kin papah nan Ethiopia ni ahnsou me I ipwidi nan 1956. Ira kahdanekin ie Pilip eden sounkalohko ni mwehin tepin Kristian ko. (Wiewia 21:8) Pahro mwuri, kopermento keinapwihdi atail kaudok. Mendahki I kisin serihte, I tamataman aht peneineio kin kaudok ni rir. I medewe e kaperen! Ahpw e kansensuwed me kopermento idingkihong kiht en kohkohsang sahpwo nan 1960.

Nathan H. Knorr (palimeing) mwemweitdo rehn ei peneineio nan Addis Ababa, Ethiopia, 1959

Aht peneineio keseula Wichita, Kansas, U.S.A., ahpw pahpa oh nohno ahnekihte ngoang en misineri. Ira padahkihong ie, riei serepein laudo, Judy, oh riei pwutak me tikitiksang ieo, Leslie, me pil ipwidi nan Ethiopia, sen poakohng oh papah Siohwa sang nan aht mohngiong unsek. I papidaisla ni ei sounpar 13. Sounpar siluh mwuri, aht peneineio keseula pwehn papah wasa me mie anahn laud, nan Arequipa, Peru.

Nan 1974, ni ahnsou me I sounparte 18, Branch ohpis nan Peru idihada ngehi oh brother pahmen en papah nin duwen pioneer tohrohr kei. Se kalohk wasa kan me saikinte me kalohkla mwoweo nan nahna kan en Andes. Se pil kalohk ong aramas akan me kin lokaiahki lokaiahn Quechua oh Aymara. Se dake sidohsa ehu me mwomwen ihmw, oh se kahdaneki Warihmw pwehki e duwehte kakon ehu. I perenki medewehla ahnsou ko me se kin doadoahngki Paipel pwehn kasalehiong aramas ako me ni ahnsou keren, Siohwa pahn ketikihsang semwehmwe, soumwahu, oh mehla. (Kaud. 21:​3, 4) Me tohto wiahla sapwellimen Siohwa tohnkaudok kei.

Sidohsa mwomwen ihmw ehu tang nan pihl.

“Warihmwo,” 1974

I TEPIDA DOADOAHK NI ATAIL POASEN KAUN

Ni eh mwemweitdo Peru nan pahr 1977, Albert Schroeder, emen Governing Body en Sounkadehdehn Siohwa kan, kangoange ien audehda doaropwehn iang doadoahk nan Pedel ni atail poasen kauno. Eri I wia met. Sohte pwand mwurin mwo, nan June 17, 1977, I tepida doadoahk nan Pedel en Brooklyn. Erein sounpar pahieu, I kin doadoahk nan Palien Kamwakel oh Maintenance.

Rahnen aht kapwopwoudo, 1979

Nan June 1978, I tuhwong Elizabeth Avallone ni kapokon laud ehu nan New Orleans, Louisiana. E tikida rehn eh pahpa nohno me kin papah Siohwa sang ara mohngiong unsek, duwehte ei pahpa nohno. Elizabeth kin wia pioneer men erein sounpar pahieu, oh e men doadoahngki pali laud en eh ahnsou en papah Siohwa erein eh mour. Se kin ntingpene. Oh se esehla oh poakohngala emenemen. Se kapwopwoudla October 20, 1979, oh tepida papah nan Pedel.

Riatail kan nan tepin mwomwohdiso me se iang, Brooklyn Spanish, kin uhdahn kadek ong kiht. Se pil papah nan mwomwohdiso siluh me kin kangoange sen pousehlahte nan aht doadoahko nan Pedel. Se kalahnganki arail sawas oh pil sawas sang kompoakepaht oh peneinei kan me sewese apwalih aht pahpa nohno me mahlahr.

Philip oh ienge tohn Pedel kei ni mihting en mwomwohdiso ehu.

Tohn Pedel kan me kin iang mwomwohdiso en Brooklyn Spanish, 1986

EI DOADOAHK NAN PALIEN KOSONNED

I pwuriamweiki ei idihdida en papah nan Palien Kosonned nan Pedel, January 1982. Mwurin sounpar siluh, brother kan peki ien iang sukuhl laud pwe ien wiahla emen sounrepen pwuhng. I esehda me aramas akan nan Wehin Amerika oh nan sahpw teikan ahneki saledek en wia soahng tohto pwehki kopwung kan me Sounkadehde kan kana loale. Nan aht sukuhlo, se kin kalapw koasoiapene kopwung kesempwal pwukat.

Nan 1986 ni ei sounpar 30, I idihdida nin duwen sounapwalih en Palien Kosonned. I perenki me Pedel likih ie mendahki I pwulopwul. Ahpw pwehki soahng tohto me I sohte ese oh I ese me pwukoa wet sohte pahn mengei, I ekis toutoukihla.

I wiahla emen sounrepen pwuhng nan 1988, ahpw I sohte ese ia uwen laud en sukuhlo eh kamwakid ie oh ei nanpwungmwahu rehn Siohwa. Sukuhl laud kak kahrehiong emen en uhdahn men lapalapala oh medewe me e mwahusang meteikan me sohte kin iang soangen sukuhlo. Elizabeth sewese ien pwurehng wia soahng kan me I kin wia mwohn ei tepida iang sukuhl laudo pwehn kakehlailih ei nanpwungmwahu rehn Siohwa. Mwurin ahnsou kis, I pil pwurehng uhdahn karanihala Siohwa. Pwehki dahme wiawihong ie, I ese me en esehla soahng tohto kaidehn me keieu kesempwal nan mour. En ahneki nanpwungmwahu keren rehn Siohwa oh uhdahn poakohng ih oh sapwellime aramas akan iei me kesempwal nan mour.

UHKI OH ALEHDI PWUHNG EN KALOHKI RONGAMWAHU

Mwurin ei kanekehla sukuhl ong palien kosonned, I tepida nsenohkihte sewese apwalihala anahn en Pedel me pid kosonned, oh pil pere sapwellimen Siohwa pwihn oh atail pwuhng en kalohki rongamwahwo. Ei doadoahk uhdahn kaperen ahpw pil apwal pwehki soahng kan kin mwadang wekila nan atail pwihn. Karasepe, mahso kitail kin peki rehn aramas en kihda sawas en mwohni ong neitail pwuhk kan, ahpw tepisang pahr 1990, pekipek kowohng kiht nan Palien Kosonned sen kihda kaweid kan ong en wekidala wiepe wet. Mwurin mwo, Sounkadehdehn Siohwa kan kin wiahda neitail sawasepen Paipel kan ni soh isepe. Met kamengeila doadoahko nan Pedel oh nan kalohk oh sewese kahpwalpen en pwain daksis. Ekei medewe me kahpwal wet pahn kahrehda neitail mwohni en tikitikla, e pahn sohla itar pwuhk kan en kihong aramas akan me men rong, oh aramas malaulaute pahn sukuhlki duwen Siohwa. Ahpw dahme wiawi weksang dahme re medewe. Nempehn irail kan me kin papah Siohwa sang 1990 pak riau tohtohla, oh rahnwet koaros kak sukuhlsang neitail sawasepen Paipel kan oh sohte anahne pwain. I kilangehr me wekidekla laud kan nan atail pwihn kin pweida ihte pwehki sapwellimen Siohwa sawas oh kaweid kan me kitail kin alehdihsang ladu lelepeko.—Eks. 15:2; Mad. 24:45.

Se sohte kin kanahte nan kopwung kan pwehki nait sounrepen pwuhng kan koahiek. Wiewia mwahu en sapwellimen Siohwa aramas akan kin kalapw kahrehiong sounkopwung kan, oh me lapalap en koperment kan en sewesei kitail. I kilang karasepen met nan 1998 ni ahnsou me brother silimen sang Governing Body oh arail pwoud ar iang kapokon tohrohr kan nan Cuba. Arail wiewiahn kadek oh wahu kin uhdahn kadehdehiong tohndoadoahk en koperment kan laudsang dahme se kin koasoia ni aht mihting kan rehrail, me kitail sohte kin iang pidada pelien politik.

Ahpw ekei pak, ihte ahl en kapwungala wiewia sapahrek iei en ‘uhki oh alehdi pwuhng en kalohki rongamwahwo’ nan mwoalen kopwung. (Pil. 1:7) Karasepe, erein sounpar tohto koperment en Iurop oh South Korea sohte kin pohnese atail pwuhng en sohte iang sounpei. Pwehki met, mpen brother 18,000 nan Iurop oh daulih meh 19,000 nan South Korea selidi pwehki arail soupoupali.

Eri, nan July 7, 2011, nan ehu kopwung me wiawi (Bayatyan v. Armenia), ECHR wiahda pilipil ehu me nan sapwen Iurop koaros en mweidohng koaros me sohte kin iang sounpei pwehki arail pelien lamalam en wia soangen doadoahk kei ong kopermento likin en iang sounpei. Pilipil ehu me duwehte met pil wiawihda nan Constitutional Court nan South Korea, June 28, 2018. Ma pil emen de riemen en brother ko sohte kasalehda ar soupoupali, pilipil kesempwal pwukat sohte pahn wiawihda.

Palien Kosonned nan atail poasen kaun oh Branch ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan nan sampah pwon kin doadoahk laud pwehn pere atail pwuhng en kaudokiong Siohwa oh kalohki duwen Wehio. E wia pai kaselel en wia wiliepen riatail Kristian kan me kin lelohng uhwong sang koperment. Sohte lipilipil ma kitail kin kana nan kopwung kan de soh, kitail kin wia mehn kadehde ong kepinahn wehi kan, nanmwarki kan, oh wehi kan. (Mad. 10:18) Sounkopwung kan, wiliepen koperment kan, palien nuhs, oh wehipokon anahne medemedewe iren Paipel kan me kitail kin doadoahngki pwehn utung atail kopwung kan. Irail kan me ahneki mohngiong mehlel anahne esehla ihs Sounkadehdehn Siohwa kan oh dahme kitail kin kamehlele kin poahsoankihda Paipel. Ekei irail wialahr iengatail Kristian kei.

KALAHNGAN SIOHWA!

Erein sounpar 40, I ahneki pwais kaselel en iang ohpis en Sounkadehdehn Siohwa kan nan sampah pwon doadoahkpene ong soahng kan me pid kosonned oh iang kopwung nan mwoalen kopwung lapalap kan oh mwohn me lapalap tohto. I poakohng oh wauneki iengei tohndoadoahk kan nan Palien Kosonned ni atail poasen kaun oh pil nan atail Branch ohpis kan nan sampah pwon. Siohwa ketin kapaiehda laud oh I uhdahn nsenamwahu.

Philip oh Elizabeth Brumley.

Ni limpoak oh loalopwoat, Elizabeth sewese ie erein sounpar 45 ko, ni ahnsou mwahu oh apwal kan. I kapingahki eh wia met pwehki e kin sewese ie mendahki e ahneki soangen soumwahu ehu me kin katikala eh kehl.

Se pein kilang me atail kehl oh atail kin kana sohte kin kohsang pein atail koahiek. Duwehte me Depit koasoia, “Siohwa iei me kehlepen sapwellime aramas akan.” (Mel. 28:​8, NW) Ei mehlel, “Siohwa kelehpw me kak ketikihong kiht kana.”

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share