Watchtower ONLINE LIBRARY
Watchtower
ONLINE LIBRARY
Ponapean
  • PAIPEL
  • SAWASEPEN PAIPEL KAN
  • MIHTING KAN
  • mwbr23 July pp. 1-11
  • Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk

Sohte kasdo ong met

Kupwurmahk, mehkot sapwung en kihda kasdo

  • Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk
  • Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk—2023
  • Sawaspen Oaralap kan
  • JULY 3-9
  • JULY 10-16
  • JULY 17-23
  • JULY 24-30
  • JULY 31–AUGUST 6
  • AUGUST 7-13
  • AUGUST 14-20
  • AUGUST 21-27
  • AUGUST 28–SEPTEMBER 3
Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk—2023
mwbr23 July pp. 1-11

Iren Sawas kan ong Doaropwehn Kasukuhl ong Mihting en Mour oh Kalohk

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

JULY 3-9

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | ESRA 4-6

“Dehr Kedirapwa Eh Wiewiawi”

w22.03 18 par. 13

Ke Kilang Dahme Sekaraia Kilangada?

13 Doadoahk en onehda sapahl tehnpas sarawio keinapwidi. Ahpw ohl ako me idihdida pwehn tiengla mwowe—Samworo Lapalap Sosua oh Kepina Serupapel—“tapihada onesapahl Tehnpas Sarawio.” (Esra 5:1, 2) Ekei mehn Suhs ko ele medewe me pilipilo sapwung. Mehn Suhs ko sohte kak ekihla arail koadoahki tehnpas sarawio. Oh irail ese me arail imwintihti ko pahn wia uwen arail kak koaros en kauhdi doadoahko. Ohl koahiek riemeno, Sosua oh Serupapel, anahne mehn kamehlel me Siohwa kin ketin sewese ira. Ira alehdi met. Ia duwen?

w86 2/1 29, koakon par. 2-3

Siohwa “Ketin Sinsile Kaunen Mehn Suhs kan”

Mwurin mehn Suhs me luhwehdi ko ar pwurasang Papilon, erein sounpar 16 re sohte kin wia mehkot. Soukohp Akkai oh Sekaraia kamwakid mehn Suhs kan en dehr seukautih, oh onohnsapahl en tehnpas en Siohwa ahpw pwurehng tepida. Ahpw, ahnsou kei mwuhr, lapalap en Persia kan uhwongada doadoahko. Irail me uhwong ko ahpw idek: “Ihs me kihong kumwail mweimwei en kauwada Tehnpas wet?”—Esra 5:1-3.

Pasapeng ong peidek wet me kesempwal. Ma kaunen mehn Suhs ko masepwehkada, onohnsapahl en tehnpas sarawio pahn mwadangete uhdi. Ma re kalingeringerihada lapalap ako, re pahn mwadangete keinapwihdi doadoahko. Eri kaunen mehn Suhs ko (me mi pahn kaweidpen Kepina Serupapel oh Samworo Lapalap Sosua) wia pasapeng kamantik oh mwahu. Re katamankihong lapalap ako koasoandi en Sairus me manokonokla ahnsou reirei, me mweidada mehn Suhs kan ren wia doadoahk wet. Pwehki lapalap ko ese me kosonned en Persia sohte kak wekila ma e kokoudahr, re pilada ren sohla uhwong kosonned en nanmwarki. Kahrehda doadoahko pousehla wiawi lao mwuhr Nanmwarki Darius kihda mweimwei en doadoahko!—Esra 5:11-17; 6:6-12.

w22.03 15 par. 7

Ke Kilang Dahme Sekaraia Kilangada?

7 Mie wekidekla ieu me wiawihong sounkou tehnpas sarawio. Wekidekla dahieu met? Nan pahr 520 mwohn Krais, Darius I wiahla nanmwarki en Persia. Ni keriaun pahr me e wie kakaun, e esehda me keinapwidi en onohnsapahldahn tehnpaso uhwong kosonned. Darius eri nda me re anahne kanekehla doadoahko. (Esra 6:1-3) Koaros pwuriamweikihla ahn nanmwarkio pilipilo. Ahpw nanmwarkio wia laudsang kamanahlahte doadoahko. E ruwese aramas ako me mi karanih wasao ren uhdihsang uhwong mehn Suhs ko oh kihong irail mwohni oh soahng koaros me re anahne pwehn kanekehla doadoahko! (Esra 6:7-12) Pwehki met, mehn Suhs ko kanekehla onohnsapahldahn tehnpaso mwurin sounpar pahieu samwa, nan pahr 515 mwohn Krais.—Esra 6:15.

w22.03 19 par. 16

Ke Kilang Dahme Sekaraia Kilangada?

16 Pil ehu ahl me Siohwa kin ketikihda kaweid iei sang ni eh kin ketin doadoahngki ‘ladu lelepek oh loalokongo.’ (Mad. 24:45) Ekei pak, ladu menet kin kihda kaweid me kitail sohte nohn wehwehki. Karasepe, ele kitail alehdi kaweid oaritik kan pwehn kaunopkitailda ong kahpwal kan, duwehte melimel de rerrer en sahpw ape, me kitail medewe sohte pahn wiawi nan atail wasa. De ele kitail medewe me laduwo kin tetehk daulihala soahng kan erein soumwahu lusulus. Dahme kitail anahne wia ma kitail medewe me kaweid ko sohte wiawihda ni elen loalokong? Kitail kak medewehla ia duwen mehn Israel ko ar paiekihda arail kapwaiada dahme Sosua oh Serupapel padahkihong irail en wia. Kitail pil kak medewe duwen koasoipen Paipel teikan me kitail wadekehr. Ekei pak, sapwellimen Koht aramas akan kin alehdi kaweid me re medewe me sohte mwahu, ahpw imwila kaweido kin doarehla arail mour.—Sounkopwung 7:7; 8:10.

Ire Kesempwal kan

w93 6/15 32 par. 3-5

Ke Kak Likih Paipel?

Sent mwaramwaro wiawihda nan Tarsus, kahnimw ehu me mi palieir en Turkey ahnsou wet. Sento wiawihda ni mwehin kepinahn Persia Mazaeus nan pahr 300 samwa Mwohn Krais. Sento kasalehda ih nin duwen kepinahn sahpwo “Palio Pillapo,” me iei, Pillap Iupreitis.

Dahme kahrehda lepin lokaia wet kapwuriamwei? Pwehki ke pahn diarada nting kohte nan noumw Paipel. Esra 5:6–6:13 kin kasalehda audepen kisinlikou me nanmwarkien Persia oh kepina men me adaneki Tattenai kadarpene nanpwungara. E pidada ire me mehn Suhs ko onohnsapahlih tehnpas sarawio nan Serusalem. Esra wia sounnting koahiek en Kosonned en Koht, oh ke kak kasik me dahme e pahn ntingihdi pahn pwung. Ke pahn kilang nan Esra 5:6 oh 6:13 (NW), me e kasalehda Tattenai “kepinahn sahpw me mi Palio Pillapo.”

Esra ntingihedi met mpen pahr 460 Mwohn Krais, sounpar 100 samwa mwohn sent mwaramwaro eh wiawihda. Ele ekei aramas pahn medewe me oaritikpen mwar en kepinao sohte nohn kesempwal. Ahpw ma ke kak likih sounnting en Paipel kan ni oaritik pwukat, met sou pahn kalaudehla omw likih soahng teikan me re kin ntingihdi?

JULY 10-16

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | ESRA 7-8

“En Esra Wiewia Kawauwih Siohwa”

w01 4/1 23 par. 8

Onop Kin Wahdo Keting Laud Kan Oh Kin Kaperen

8 Ei, limpoak ong Mahsen en Siohwa pahn anahne tepisang mongiongitail kan, utupen atail pepehm akan. Kitail anahne perenki medemedewe duwen ekei ire kan me kitail ahpwtehn wadeker. Kitail anahne medemedewe duwen padahk loal kan, oh doudouloale padahk pwukat. Kitail anahne en doudouloale oh kapakap. Duwehte Esra, kitail anahne kaunopada mongiongitail kan ong wadewadek oh onop Mahsen en Koht. Nting kan kin pid Esra: “Esra kaunopada pein eh mongiong ni eh onop pelien kosonned en Siohwa oh kapwaiada oh pil padahkiong mehn Israel kan audepen Kosonnedo kan.” (Esra 7:10, New World Translation) Tehk me kahrepe siluh, Esra kaunopada pein eh mongiong: pwen onop, kapwaiada, oh padahkiong aramas teikan. Kitail pil anahne idawehn sapwellime mehn kahlemeng mwahu.

si 75 par. 5

Pwuhk en Paipel 13—1 Kronikel

5 Sohte me koahiek duwehte Esra me kak kihpene audepen poadopoad wet me likilik oh pwung. “Esra kasarawihong eh mour ni sukuhlki pelien Kosonned en KAUN-O, ni kapwaiada Kosonnedo, oh pil ni padahkihong mehn Israel kan audepen Kosonnedo kan.” (Esra 7:10) Siohwa ketin sewesehki ih sapwellime manaman. Kaun kehlail en Persia pohnese erpit en Koht me mi rehn Esra oh kihong ih manaman en apwalih wehin Suda. (Esra 7:12-26) Pwehki sawas sang Koht oh manaman sang nanmwarkio, Esra kak kihpene nah pwuhko ni eh doadoahngki doaropwe keieu mwahu kan me mie.

it-1 1158 par. 4

Aktikitik

Kihda Kaweid Pwung. Aramas me kin aktikitikla mwohn silangin Koht kak kasik en ale sapwellimen Koht kaweid. Esra ahneki pwukoa laud en kahluwahsang Papilon ohl tohtohsang 1,500, iangahki samworo kan, Nedinim kan, lih akan oh seri kan kohdo Serusalem. Re pil wahda diren kohl oh silper mehn kapwata tehnpas sarawio nan Serusalem. Re anahne pereparail nan seiloako, ahpw Esra sohte men peki rehn nanmwarkien Persia en mweidohng karis en sounpei en pere irail, met pahn kasalehda me e likih kehlail en aramas. Oh pil mwohn met, e ndaiong nanmwarkio: “Koht kin ketin kupwuramwahwih koaros me kin likih.” Kahrehda e pakairki kaisihsol, pwe aramas ako en aktikitikla mwohn silangin Siohwa. Re peksawas rehn Koht, oh e ketin karonge oh ketikihong irail pereparail sang imwintihti me kin rukuruk nanialo, kahrehda re kak kanekehla seiloak apwalo. (Esr 8:1-14, 21-32) Soukohp Daniel, me kalipilipala Papilon, kin uhdahn keniken rehn Koht me poaronehla tohnleng men iangahki kaudiahl ehu, pwehki Daniel aktikitikla mwohn silangin Koht ni eh rapahki kaweid oh koahiek en wehwehki.—Da 10:12.

Ire Kesempwal kan

w06 1/1 31 par. 10

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Esra

7:28–8:20—Dahme kahrehda mehn Suhs tohto me mihmi nan Papilon sohte men iang Esra kohlahng Serusalem? Edetehn e lelehr pohnangin sounpahr 60 sangehr ahnsou me tepin pwihn en mehn Suhs oko pwuralahng Serusalem, arail kousoan saikinte tengehdi mwahu. Irail anahne kauwada mour kapw nan wasa kis me soansuwed oh keper. Nan Serusalem ahnsowo—sohte dipwisou mwahu oh sohte nohn kaperen ong irail mehn Suhs akan me ele paiamwahu ni arail mih nan Papilon. Oh pil ehu me re anahne medemedewe iei seiloak keper me re pahn wiahlahng Serusalem. Irail akan me pahn pwuralahng Serusalem anahne ahneki pwoson kehlail ong Siohwa, ngoangki kaudok mehlel, oh kommwad me irail en kak mwekid wei. Pil Esra kin ale kehl sang ni limen Siohwa. Sang ni kangoang me Esra kin kihda, peneinei 1,500 de mpen aramas 6,000, mwekidiki. Sang ni ahn Esra wonla mwowe oh kihda mehn kangoang, pil mehn Lipai 38 oh mehn Nethinim 220 pil iang irailada.

JULY 17-23

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | ESRA 9-10

“Sapeik Kin Imwikihla Medek”

w06 1/1 31 par. 1

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Esra

9:1, 2—Ia uwen laud en kahpwal me mie sang ni pwopwoudpenehn mehn Suhs oh tohnsahpwo? Wehi kapwurpwurdaho pahn kesempwaliki oh kolokol sapwellimen Siohwa kaudok lao Mesaia pahn ketido. Pwoudkihda tohn ehu wehi tohrohr pahn inenen keper ong kolokolete kaudok mehlel. Ahpw, pwehki ekei pwoudikihda tohn wehi teikan oh iangada kaudok ong eni mwahl akan, e kak kahrehda wehio pwon en alehda mouren mehn liki kan. Kaudok mehlel kak sohrasang ni sampah. Eri, Mesaia pahn kak kohsang rehn ihs? Iei me Esra nohn pwuriamweikihla ni ah kilang dahme wiewiawi.

w09 10/1 10 par. 6

Dahme Siohwa Ketin Kupwurki Kitail en Wia?

Ma kitail kin perenki peik, met pahn wahdo kapai kan. Moses ntingihedi: “Kapwaiada sapwellime kosonned koaros me I kehkehlingkihong kumwail rahnwet pwe kumwail en nsenamwahu.” (Iretikitik 13) Ei, sapwellimen Siohwa kehkehlik koaros—soahng koaros me e ketin kupwurki kitail en wia—kin mwahu ong kitail. Met uhdahn mehlel! Paipel mahsanih, “Koht iei limpoak.” (1 Sohn 4:8) Kahrehda, e ketikihdahte kehkehlik kan me kak wia kamwahupatail kohkohlahte. (Aiseia 48:17) Ma kitail kin wia soahng koaros me Siohwa ketin kupwurki kitail en wia, met pahn pereikitailsang kahpwal tohto ni ahnsou wet oh kihong kitail kapai poatopoat ni ahnsou kohkohdo pahn kaundahn sapwellime Wehi.

Ire Kesempwal kan

w06 1/1 31 par. 2

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Esra

10:3, 44—Dahme re kesehkihla arail pwoud lih akan iangahki neirail seri kan? Pwehki ma seri kan pahn mihmi, ah lih oko pahn kakete pwurodo pwehki seri ko. Pil patehng met, seri pwelel uhdahn anahne arail nohno kan.

JULY 24-30

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | NEHMAIA 1-2

Ni Ahnsowohte I Kapakap

w08 2/1 7 par. 5

Mwohneki Siohwa Ahnsou Koaros

5 Ekei pak kitail ele kin anahne en wia kapakap mwadang oh peki sapwellimen Koht sawas. Ehu pako, Nanmwarki en Persia Ardaserksihs tehkada me Nehmaia, me wia sapwellime sounkohwahn wain kin mwomwen pahtou. Nanmwarkio eri keinemwe reh: “Dahme ke men wia?” Nehmaia ‘eri ngidingidki eh kapakapohng Koht en Nanleng.’ Nehmaia anahne wia kapakap mwotomwot nan kapehde. Ahpw e sansal me Koht ketin sapeng ih, pwe Nanmwarkio utung en Nehmaia koasoandi en onehda sapahl kelen Serusalem. (Wadek Nehmaia 2:1-8.) Ei, kapakap mwotomwot kan me kitail kin wia nan loalatail pil kak pweida.

be 177 par. 4

Padahk me Sohte Koasoanehdi Soahng Koaros me Ke Pahn Koasoia

Ni ahnsou me emen idek rehmw en kawehwehda dahme ke kin kamehlele, dahme kak seweseiuk pwe omw pasapengo en pweida? Alasang Nehmaia, me kapakap nan kapehde mwohn eh sapengala peidek me Nanmwarki Ardaserksihs kihda. (Neh. 2:4) Mwuri, mwadang koasoanehdi nan omw madamadau dahme ke pahn koasoia. Dahme ke kak wia mwein duwehte met: (1) Pilada ehu ire de riau me ke kak koasoia nan omw pasapengo (ke kak doadoahngki ire kan me mi nan Reasoning From the Scriptures). (2) Pilada iren Paipel me ke pahn doadoahngki pwehn utung ire pwukat. (3) Medewe ia duwen omw pahn tapiada omw kawehwehweo ni ahl me pahn mwahu pwe aramas me wia peideko en men rong. Kowe eri tepida koasoi.

Ire Kesempwal kan

w86 2/15 25

Kaudok Mehlel Kin Kana

Soh, Nehmaia kin kapakapki duwen Serusalem me ohlahr “ni rahn oh nipwong” erein ahnsou reirei. (1:4, 6) Ni ahnsou me Nehmaia alehdi ahnsou mwahu en koasoiaiong Nanmwarki Ardaserksihs eh ineng en onehda sapahl kelen Serusalem kan, e pwurehng kapakap, ihme e kin pwurupwurehng wia. Siohwa ketin sapengala kapakapo oh mweimwei en onehda sapahl kelen kahnimwo ahpw kohieng.

Mehn Kasukuhl ong Kitail: Nehmaia kilengwohng Siohwa pwe en ale kaweid. Ni ahnsou me kitail anahne wiahda pilipil kesempwal kan, kitail pil anahne “poadidiong kapakap” oh idawehn sapwellimen Siohwa kaweid.—Rom 12:12.

JULY 31–AUGUST 6

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | NEHMAIA 3-4

“Ke Medewe Ke Nohn Kesempwal en Wia Doadoahk en Peh kan?”

w06 2/1 30 par. 1

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Nehmaia

3:5, 27. Kitail en dehpa wiahki doadoahngki peh pwe en sewesehda padahk mehlel me e kamwamwahlihkitailla, duwehte pepehm en “irail me lapalap oko” en mehn Tekoa. Ahpw, kitail en duwehte aramas tikitik en Tekoa kan me kin mweidala pein irail ong doadoahk kan.

w19.10 23 par. 11

Dahme Siohwa Pahn Ketin Kahrehiong Uhk en Wiahla?

11 Sounpar epwiki kei mwuhr, nein Sallum serepein kan iang irail ko me Siohwa ketin doadoahngki pwehn kauwada dihd en Serusalem. (Neh. 2:20; 3:12) Mendahki arail pahpao wia kaun soupeidi men, nein Sallum serepein ko uhdahn perenki wia doadoahko me apwal oh keper. (Neh. 4:15-18) Irail weksang douluhl ohl kesempwal kan en Tekoa ko me “sohte men iang” doadoahk me kileldiong irail! (Neh. 3:5) Medewehla peren me nein Sallum serepein ko ahneki ni dihdo eh kokouda nan rahn limeisek riaute! (Neh. 6:15) Nan atail ahnsou, sister ngoang kan kin perenki en sewese wia soangen doadoahk tohrohr ong Koht—kokoudahn oh kamwahwihala ihmw pwukat me kasarawihla ong Siohwa. Arail koahiek, nsenoh, oh loalopwoat kin wia mehkot kesempwal ong pweidahn doadoahk wet.

br1 31 par. 16

Sukuhliki Duwen Sapwellimen Sises Madamadau ong Irairen Lapalap

16 Kristian koaros, pwulopwul oh mah, anahne en kakairada nan loalarail kan madamadau en Krais me pid lapalap. Nan mwomwohdiso, soangsoangen doadoahk tohto mie. Dehr nsensuwed ni ahnsou me emen idek rehmw en wia doadoahk kan me mwomwen sohte kesempwal. (1 Samuel 25:41; 2 Nanmwarki 3:11) Pahpa oh nohno kan, kumwail kin kangoange noumwail seri kan oh mwahnakapw oh peinakapw kan en perenki wia doadoahk me kohwong irail en wia, sohte lipilipil nan Kingdom Hall de wasahn kapokon? Irail kin kilang kumwail kin pil iang wia doadoahk sohte kesempwal kan? Emen brother me kin doadoahk nan poahsoan kaun en Sounkadehdehn Siohwa kan, kin tamanda kahlemeng mwahu en ah pahpa oh nohno. E koasoai: “Ara madamadau ong kamwakel Kingdom Hall de wasahn kapokon kin kasalehiong ie me ira kin kesempwaliki doadoahko. Ira kin kalapw pein toukihda ara ahnsou en wia doadoahk kan me kin sewese mwomwohdiso de pirien en brother kan ni pali ngehn, edetehn doadoahko me mwomwen tikitik. Madamadau wet kin sewese ie en pil perenki wia sohte lipilipil doadoahk ieu me kohwong ie en wia nan Bethel.”

Ire Kesempwal kan

w06 2/1 29 par. 1

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Nehmaia

4:17, 18—Iaduwen aramas emen en wia doadoahk en onehda sapahl ni apali peh? Ong soun wisik men me sohte pahn wia kahpwal ieu. Ma wisik toutou kohdahngehr pohn moange de pohn pwopwe kan, irail kakehr kolokol kohwei ki ehute peh, oh “pil kin wie doadoahk weuwa tehtehn mahwen ni apali pehrail.” Soun kauwada akan me anahne peh kan pali koaros en wia doadoahk kin “wa neirail kedlahs me mwotou sang nin lukeparail kan.” Irail kin kaukaunop en pei ma arail imwintihti pahn mahweniong irail.

AUGUST 7-13

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | NEHMAIA 5-7

“Nehmaia Men Papah A Kaidehn Aramas en Papah Ih”

w02 11/1 27 par. 3

Aramas akan me Kin Utung Kaudok Mehlel—Mahso oh Met

Nehmaia kin wia laudsang eh doadoahngki eh ahnsou oh koahiek en koasoanehdi doadoahk. E pil kin doadoahngki dahme e ahneki pwehn utung kaudok mehlel. E doadoahngki nah mwohni pwehn pwainda sapahl rie mehn Suhs kan sang kalidu. E kamangaiong irail mwohni oh sohte ale wihn. E sohte mwahn kin “wia mehn katoutou” ong mehn Suhs ko ni eh kin idingkihong irail en kihda mwohni, pwe nin duwen kepina men e kak ale. Ahpw, e wiahda kamadipw nan imweo pwehn katungoale ‘mehn Suhs epwiki limehk oh arail kaun akan rahn koaros, likin aramas koaros me kin patohdo rehrail sang nan wehi kan me kapilirailpene.’ Rahn koaros e kin kihda “emen kou, wenemen sihpw kaselel, oh kiden malek” ong aramas akan me kin kohdo reh. Patehng met, pak ehu erein rahn eisek, e kin kihong irail soangsoangen “wain kapw” tohto—pein ih me kin pwain mepwukat koaros.—Nehmaia 5:8, 10, 14-18.

w16.09 6 par. 16

“Dehr Mweidohng Pehmw kan en Mwoatohtdi”

16 Pwehki sapwellimen Siohwa sawas, pehn Nehmaia oh mehn Suhs ko kehlailda. Re kanekehla dihd en Serusalem rahnte 52! (Neh. 2:18; 6:15, 16) Nehmaia sohte kin ihte kilang meteikan ar wiewia doadoahko. E iang sewese onehda sapahl dihd en Serusalem ko. (Neh. 5:16) Ni ahlohte, elder tohto kin alasang Nehmaia ni arail kin iang sawas nan doadoahk en kauwada Wasahn Kaudok kan de kamwakele oh apwahpwalih. Ohl limpoak pwukat pil kin kakehlakahda riatail Kristian kan me kin pwunod sang ni arail kin mwemweitla rehrail oh iang irail doadoahk nan kalohk.—Wadek Aiseia 35:3, 4.

w00 2/1 32

Ia Duwen Siohwa Pahn Ketin Tamataman Uhk?

Ahnsou koaros me Paipel kin kasalehda duwen Koht, “tamataman” met kin wehwehki e ketin wia mehkot mwahu. Karasepe, mwurin sampah eh dukihla nohliko erein rahn 150, “Koht sohte ketin meliehla Noha oh . . . e kupwurehda en ketin ipiralahng pohn sampah kisinieng ehu, me kahrehda pihl kan ar tapihada pwuredi.” (Senesis 8:1) Sounpar epwiki kei mwuhr, mehn Pilisdia kan wiahiong Samson en maskunla oh salihedi, oh e kapakapki: “Maing KAUN, Wasa Lapalap, komw ketin kupwure [“tamataman,” NW] ie. Komw ketin kapwuredohng ie pil ehu kehlail.” Siohwa ketin tamataman Samson ni eh ketikihong ih kehl me uhdahn laud pwe en kak ikih sapwellimen Koht imwintihti ko. (Sounkopwung 16:28-30) A ong Nehmaia, Siohwa ketin kapaiahda eh nannanti, oh kaudok mehlel kapwurupwurdo nan Serusalem.

Ire Kesempwal kan

w07 10/1 11 par. 15

“Omw Mwahu en Powehdi me Suwed”

15 Kesiluh, en Nehmaia imwintihti kan doadoahngki soun pangala men, mehn Israel Semaia pwehn kahrehiong Nehmaia en kauwehla Kosonned en Koht. Semaia koasoiaiong Nehmaia: “Kita kohla rukula nan Wasa Sarawio nan Tehnpas Sarawio oh loakehdi wenihmw ko, pwe re pahn kohdo kemeikomwihla.” Semaia ndaiong Nehmaia me e mih nan keper en kamakamla, ahpw e pahn kak doarehla eh mour ma e rukula nan tehnpas sarawio. Ahpw Nehmaia kaidehn samworo men. E pahn wiahda dihp ni e pahn rukula nan tehnpas en Koht. E kak en kauwehla Kosonned en Koht pwehn kak doarehla eh mour? Kahrehda Nehmaia sapeng koasoia: “Dah, komwi medemedewe me I pahn doarehla ei mour ni ei pahn rukula nan Tehnpas Sarawio? I sohte pahn wia met.” Dahme kahrehda Nehmaia sohte pwupwudi ong lidip me wiawihda ong ih? Pwehki e wehwehkihda me Semaia, edetehn ih emen mehn Israel “Koht sohte ketin mahseniong Semaia.” Ni mehlelo, soukohp mehlel men sohte kak kaweidih ih en kauwehla Kosonned en Koht. Pil pwurehng, Nehmaia sohte mweidohng soun uhwong suwed kan en powehdi ih. Ahnsou mwotomwot kis mwurin mwo, e kak ripohtki: “Mwurin rahn limeisek riau en doadoahko, kehlo pwon ahpw imwisekla ni karieisek limaun sounpwong en Elul.”—Nehmaia 6:10-15; Nempe 1:51; 18:7.

AUGUST 14-20

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | NEHMAIA 8-9

“Peren me Siohwa Pahn Ketikihong Kumwail Pahn Kakehlakeikumwailla”

w13 10/1 21 par. 2

Kasukuhl Sang Kapakap Me Kaunopada Mwahu

2 Sounpwong ehu mwohn rahn kesempwalo, mehn Suhs ko kanekehla kokou en kelen Serusalem. (Neh. 6:15) Rahn limeisek riaute re doadoahngki pwehn kanekehla doadoahko. Eri ni keieun rahn en sounpwong mwurio me adaneki Tishri, re pokonpene nan wasahn tuhpenehn aramas akan pwehn rong Esra oh mehn Lipai teiko wadek oh kawehwehda Kosonned en Koht. (Kilel 1) Peneinei pwon iangahki seri kan kesihnen oh rongorong sang ni menseng lel nin souwas. Irail mehn Israel ko wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail. Mendahki ele kitail kin towehda mihting kan nan Wasahn Kaudok me kansenamwahu, ekei pak mwein kitail kin tepida medewe soahng teikan erein mihting wiewiawi. Ahpw mehn Israel ko kin rongorong kanahieng, doudouloale dahme re rong oh pil tepida sengiseng ni arail esehda me re sohte peikiong kosonned en Koht.—Neh. 8:1-9.

w07 10/1 20 par. 9-10

Ke Pahn “Weweidki Ngehno”?

9 Peren wia irair kaselel ehu. Siohwa me wia “Koht kalahngan [“peren,” NW].” (1 Timoty 1:11; Melkahka 104:31) Sapwellime Ohlo kin perenki kapwaiada kupwuren Semeo. (Melkahka 40:8; Ipru 10:7-9) Oh “peren me KAUN-O pahn ketikihong [kitail] pahn [kakehlakeikitailla].”—Nehmaia 8:10.

10 Peren me kin kohsang rehn Koht kin kihong kitail pepehm en itarki ni atail kin kapwaiada kupwuren Koht mehnda ma kitail mih nan ahnsou apwal, kansensuwed de pil nan ahnsoun lokolok. Ia uwen laud en atail peren ni atail kin “padahngki duwen Koht”! (Lepin Padahk 2:1-5) Atail nanpwungmwahu rehn Koht me kaperen kin poahsoanda pohn atail kin loalokongkihla pwung oh pwoson ih oh sapwellimen Sises tomwo. (1 Sohn 2:1, 2) Iang wia kisehn pirien mehlel tehieu me mih nan sampah pwon pil wia ehu poahsoanpen atail peren. (Sepanaia 3:9; Akkai 2:7) Atail koapworopworki Wehio oh kapai kesempwal en iang kalohki duwen rongamwahuo pil kin wahdohng kitail peren. (Madiu 6:9, 10; 24:14) Kapai en mour soutuk pil wia mehn peren ehu ong kitail. (Sohn 17:3) Pwehki mie soangen koapworopwor kaselel rehtail, kitail pahn “pereperen.”—Deuderonomi 16:15.

Ire Kesempwal kan

it-1 145 par. 2

Lokaiahn Aramaik

Sounpar kei mwuhr, mwurin mehn Suhs ko ar pwurasang kalipilipala Papilon, samworo Esra wadek pwuhk en Kosonnedo ong mehn Suhs ko me pokonpene nan Serusalem, oh ekei mehn Lipai kan kawehwehiong aramas ako duwen met, Nehmaia 8:8 mahsanih: “Re kawehwe sapwellimen Koht Kosonnedo ni mahsen en sahpwo, oh kawehwehda mwahu pwe aramas koaros en kak dehdehki.” Kawehwe wet ele kin pidada kawehwe lokaiahn Ipru ong ni lokaiahn Aramaik. Ele mehn Ipru ko alehda lokaiahn Aramaik ni ar mihmi nan Papilon. Kawehwe wet pil pidada oaritikpen dahme wadawado, pwe pil mehn Suhs ko me wehwehki lokaiahn Ipru pahn kak uhdahn wehwehki dahme wadawad.

AUGUST 21-27

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | NEHMAIA 10-11

“Re Wiahda Ar Meirong ong Siohwa”

w99 5/1 18 par. 13

Serusalem Ehu Me Pwungong Ede

13 “Inou lapalapo” me sidampla ni mwein Nehmaia kin kaunopada sapwellimen Koht aramas kan en mahsie ong rahnen kasarawihala kelen Serusalem. Ahpw mie ehu ire karuwaru me re anahne tehkada. Pwehki ahnsouwet Serusalem kehlkihpene kehl laud ehu me iangahki wenihmw 12, e anahne aramas tohto en kousoan loale. Mendahki ekei mehn Israel kan kin kousoan wasao, “kahnimwo laud, ahpw aramas malaulau me kousoan ie.” (Nehmaia 7:4) Pwehn kapwungala ire wet, aramas ko “ahpw wiahda usuhs pwe re en pilada ehu peneinei sang nan peneinei eisek koaros pwe re en patohla oh kousoanla nan kahnimw sarawi Serusalem.” Ahr men peikiong koasoandi wet kamwekid aramas kan en wia arail “kaping ong mehmen me sang ni pein nsene pilada en kousoan Serusalem.” (Nehmaia 11:1, 2) Ia uwen met kin wia mehn kahlemeng mwahu ehu ong tohnkaudok mehlel kan nan rahnwet me arail irair kin mweidohng irail en kosoulahng wasa kan me anahne laud sawas en Kristian mah kan!

w86 2/15 26

Kaudok Mehlel Kin Kana

Pwilikihdi ar sohsohn sahpw oh keseula Serusalem ele pahn kahrehda ar doadoahngkihla ekis mwohni oh pil ekei kasuwedpe kan. Irail akan me kin kousoan nan kahnimwo pil kakete lelohng soangsoangen kahpwal kan. Nan soangen irair wet, meteikan kin wiahki aramas akan me toukihda pein irail en keseu warohng kaping oh re kin kapakapki Siohwa en ketin kapaiairailda.

w16.04 8 par. 15

Lelepek Kin Imwikihla Koht Eh Kupwurkin Kitail

15 Ni ahnsou me kitail inoukihong Siohwa atail mour, kitail kin inoukihda me kitail pahn wia kupwure sohte lipilipil dahme kitail lelohng. Kitail ese me e sohte pahn kin ahnsou koaros mengei en kapwaiada inou wet. Ahpw ma E ketin padahkihong kitail en wia mehkot me kitail sohte perenki, ia duwen atail pahn mwekidki met? Ma kitail powehdi atail pepehm en masak oh kin peikiong atail Koht, kitail kadehdehda me kitail kin lelepek ong atail inou. Atail tounmetei kan ele pahn apwal de kamedek ong kitail, ahpw sapwellimen Siohwa kapai kan kin ahnsou koaros mwahusang kowahlap. (Mal. 3:10) Ahpw ia duwen nein Sepda serepeino? Ia duwen eh mwekidki inou me eh pahpao wiahda?

Ire Kesempwal kan

w06 2/1 31 par. 1

Ire Kesempwal akan Sang Nan Pwuhken Nehmaia

10:34—Dahme kahrehda aramas akan koasoandihki irail en wahpene tuhke kan? Meirong en tuhke sohte mih nan Kosonned en Moses. Koasoandi wet tepida pwehki anahn ah mie. Tuwi tohto anahne pwe en isik meirong isihs pohn pei sarawio. E sansal me sohte itar irail mehn Nethinim kan me kin wia ladu kan, me kaidehn mehn Israel, nan Tehnpas Sarawio. Kahrehda, anahn laud mie pwe tuwi en kak mie ahnsou koaros.

AUGUST 28–SEPTEMBER 3

SOAHNG KESEMPWAL KAN SANG MAHSEN EN KOHT | NEHMAIA 12-13

“Loalopwoatohng Siohwa ni Omw Pilada Kompoakepahmw kan”

it-1 95 par. 5

Mehn Ammon kan

Mwurin Dopaia eh lekdeksang wasa me tehnpas sarawio kin mi ie, re wadek oh kapwaiada sapwellimen Koht kosonnedo nan Deuderonomi 23:3-6 me keinapwihdi mehn Ammon kan oh mehn Mohap kan en iang mwomwohdisohn Israel. (Neh 13:1-3) Keinapwidi wet wiawihda sounpar 1,000 samwa mwoweo pwehki mehn Ammon ko oh mehn Mohap ko kahng sewese mehn Israel ko ni ar kohkohlahng nan Sapwen Inowo, oh met wehwehki me aramas pwukat sohte kak wiahla towe mehlel en wehin Israel oh sohte kak iang ahneki pwuhng oh kapai me mehn Israel kan kin ahneki. Ahpw met sohte uhdahn wehwehki me emenemen mehn Ammon oh Mohap sohte kak patehng de kousoan rehn mehn Israel kan oh pil iang paieki kapai kan me kowohng sapwellimen Koht aramas akan. Oh met sansalda sang Selek me pwarada mwoweo, eh wiahla emen nein Depit sounpei kehlail, oh pil koasoipen Rud lihen Mohapo.—Ru 1:4, 16-18.

w13 8/1 9 par. 5-6

Kumwail Kasarawihongehr Koht

5 Wadek Nehmaia 13:4-9. Mie soahng suwed kan me kapilkitailpene me kak kahrehda kitail en sohla sarawi de saminla. Paipel padahkihong kitail duwen Samworo Lapalap Eliasip oh pil ohl emen me adaneki Dopaia, mehn Ammon men me ele kin doadoahk ong nanmwarki en Persia. Dopaia oh kompoakepah kan kin song en kauhdi Nehmaia en dehr onehda sapahl dihd en Serusalem. (Neh. 2:10) Sapwellimen Koht Kosonnedo sohte mweidohng mehn Ammon kan en pedolong nan tehnpaso. (Deud. 23:3) Eri ia kahrepen Eliasip kihong Dopaia wasahn mwenge ehu nan tehnpaso?

6 Mie kahrepe siluh: Keieu, Dopaia wiahla kompoakepah keren men ong Eliasip. Keriau, Dopaia oh nah pwutak Sehohanan pwoudikihda lihen Suhs, oh mehn Suhs tohto kin koasoia soahng mwahu kan duwen Dopaia. (Neh. 6:17-19) Kesiluh, Dopaia iei kompoakepah keren men ong Sanpalad, kepina en Sameria, me naineki serepein me pwoudiki emen pwutak me pahpa kahlapki Eliasip. (Neh. 13:28) Kahrepe pwukat ele kawehwehda Eliasip eh mweidohng Dopaia en ndahng ih dahme en wia mendahki Dopaia kaidehn mehn Israel men oh kin uhwong doadoahk en sapwellimen Koht aramas ako. Ahpw Nehmaia kasalehda eh loalopwoat ong Siohwa sang ni eh kesehweisang en Dopaia eh dipwisoun nan ihmw ko koaros likin wasahn mwengeo.

w96 9/1 14 par. 6

Powehdi Kahpwal me Kohsang Kolokol Loaloapwoat

6 Ma kitail kin loaloapwoat ong Siohwa Koht, kitail pahn liksang koampoakepahki irail ko koaros me kin wia ah imwintihti. Ihme kahrehda tohnpadahk Seims ntingihdi: “Soaloalopwoat amwailen! Kumwail sehse me amwail limpoakohng sampah wet wehwehki imwintihti ong Koht? Mehmen me kin inengieng kompoakepahnki sampah wet, iei ih imwintihtien Koht.” (Seims 4:4) Kitail men ahneki soangen loaloapwoat me Nanmwarki Depit kasalehda ni eh mahsanih: “Maing Kauno [Siohwa], ia uwen ei kailongki irail kan me kin kailongkin komwi! Ia uwen ei mwamwahliki irail kan me kin kahngohdiong komwi! I kin kailongkin irail mehlel; I kin wiahkin irail ei imwintihti.” (Melkahka 139:21, 22) Kitail sohte men pirieniong irail kan me kin nsenki wia dihp, pwehki sohte mehkot rehrail me duwehte rehtail. Kaidehn atail loaloapwoat ong Koht pahn kolkitailsang werekihong soangen imwintihti pwukat en Siohwa, ma aramas emen de TV?

Ire Kesempwal kan

it-2 452 par. 9

Koul

Koul ni tehnpas sarawio wia mehkot me uhdahn kesempwal. Met sansal sang iren Paipel tohto me koasoia sounkoul kan oh pil ar “sohte kin iang wia pwukoa” me kohwong mehn Lipai teikan pwe irail en kak poadidiong arail pwukoa. (1Kr 9:33) Ar wia pwihn tohrohr en mehn Lipai sansalda sang ni ar kileldi tohrohr sang aramas ako me pwurodo sang Papilon. (Esr 2:40, 41) Oh pil manaman en nanmwarkien Persia Ardaserksihs (Longimanus) kin utung irail, kahrehda, irail, iangahki pwihn tohrohr teikan sohte anahne pwain daksis oh kihda nohpwei. (Esr 7:24) Mwuhr, nanmwarkio koasoanehdi mehkot me pahn kohieng sounkoul kan ong dahme re pahn anahne ehuehu rahn. Mendahki Ardaserksihs me adki kehkehlik wet, ahpw mwein Esra me wiahda met sang ni manaman me e alehdi sang Ardaserksihs. (Neh 11:23; Esr 7:18-26) Kahrehda, mendahki sounkoul ko wia mehn Lipai kei, Paipel kin kasalehda irail nin duwen pwihn tohrohr ehu, ni eh kin mahsanih “sounkoul kan . . . oh mehn Lipai teikan.”—Neh 7:1; 13:10.

    Pwuhk kan en lokaiahn Pohnpei (1987-2025)
    Log Out
    Log In
    • Ponapean
    • Share
    • Me Ke Mwahuki
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share