PARTI 4
No parentis ku muri nde ke sta?
1, 2. Ke ku manga di jintis ta fia nel aserka di kilis ku muri?
MILYONS di jintis na Afrika ta fia di ki mortu i ka fin di vida, ma i mudansa di un vida pa utru vida. Manga di jintis ta pensa ki parentis ku muri e sai de mundu e bai pa utru mundu.
2 Jintis ta fia ki parentis ku muri o se spiritu pudi libra se familia di mufunesa i da elis filisidadi li na tera. Di akordu kes pensamentu parentis ku muri o se spiritu i amigu puderosu, ki pudi tisi bon kebur, da bon vida, i proteẑi familia di mal. Si e negadu o e ka rispitadu e pudi fasi mal, suma fasi familia duensi, sedu pobri i tene disgrasa.
3. Kuma ki sertu jintis ta adora parentis ku muri?
3 Kilis ku bibu ta fasi es sirmonias pa pudi tene bon relason ku se parentis ku muri. Es pratika ta ojadu klaru na ora di nteru, o utrus kustumis suma pasa tudu noti sin durmi juntu ku kadaver, sirimonias dipus di nteru. Adorason di parentis ku muri ta notadu tambi di utru manera. Suma isemplu, antis di un sertu algin bibi viñu, i ta darma un bokadu na con pa parentis ku muri. Tambi, dipus ki kumida kaba, e ta pui un bokadu di bianda na panela pa parentis ki muri bin kume.
4. Ke ki manga di jintis ta fia nel aserka di alma?
4 Sertu jintis ta fia ki alma ta vivi dipus ki algin muri. Si algin i bon si alma ta bai pa seu, o paraisu, ma si algin i mau si alma ta bai pa nfernu. Manga di bias jintis ta kombina es ideia ku krensas tradisional. Suma isemplu, ora ki un funeral na anunsiadu na radiu i ta faladu ki, kil algin “bai pa utru mundu” pa “bai junta ku si parentis ku muri.” Tudu es krensas ta basia so na un ideia, di ki alma o spiritu ta kontinua vivi ora ki un algin muri. Ke ki Biblia fala aserka des?
Alma ku spiritu
5, 6. Di akordu ku Biblia ke ki alma?
5 Biblia mostra ki alma i ka un kusa dentru di algin; i propi algin. Suma isemplu, oca Deus kumpu Adon, “omi bin sedu kriatura bibu,” o alma bibu. (Kumsada 2:7) Adon ka dadu alma; el propi i alma.
6 I pabia des ki alguns Biblia traduzi palabra original “alma” di manga di maneras suma “vida,” “kriatura,” o “algin.” Biblia falanu ki alma ta tene kasabi. (Jon 12:27) I pudi kume. (Sirmonias 7:20) Alma pudi junjun̈a. (Salmu 35:13) Alma pudi cora, disanima i pirsigidu. (Jeremias 13:17; Jonas 2:7; Salmu 7:5) Alma pudi furtadu i prindidu ku feru. (Ripitison di Lei 24:7; Salmu 105:18) Tudu es palabras, ‘alma,’ ‘algin,’ traduzidu di mesmu palabra di origen i e tene mesmu signifikadu.
7. Kal versikulus di Biblia ku ta mostra ki alma ta muri?
7 Suma alma i propi algin, ora ki algin muri, alma ta muri. Ezekiel 18:4 fala: “Algin [alma] ku peka, el propi ku na muri.” Tambi Tiagu 5:20 fala: “Kil ku ribanta algin di si kamiñu mau, i na salba un alma di mortu.” Asin, alma ta muri i ka ta kontinua bibu dipus ki algin muri.
8. Ke ki spiritu na pekaduris?
8 Spiritu i ka mesmu kusa ku alma. Spiritu i forsa di vida ku ta punu no pudi fasi kualker tarbaju. Spiritu i suma korenti di lus o eletrisidadi. Korenti di lus pudi fasi aventuiña o ẑilera tarbaja, ma el so i ka pudi da bentu o konẑela kusas. Di mesmu manera, no spiritu i forsa di vida ki pudi fasinu oja, obi i pensa. Ma sin uju, oreja, o kabesa, spiritu el so ka pudi fasi nada des kusas. I pabia di kila ku Biblia fala: “Si e para da folgu, e ta riba pa con; na ki mesmu dia se pensamentus kaba.” — Salmu 146:4.
9. Ke ku alma ku spiritu ka pudi fasi?
9 Di akordu ku Biblia, nin alma, nin spiritu ka ta kontinua bibu na seu dipus di mortu.
Kondison di mortus
10. Ke ku Biblia fala aserka di kondison di kilis ku muri?
10 Kal ki kondison di kilis ki muri? Suma i Jeova ki kumpu pekadur, el i sibi tambi ke ku ta pasa ku nos ora ku no muri. Si Palabra fala ki algin ku muri ka tene vida, i ka pudi obi, oja, papia o pensa nada. Biblia fala:
“Kilis ku muri ja . . . ka sibi nada.” — Eklesiastis 9:5.
“Se amor, se odiu ku se nveẑa pirdi janan.” — Eklesiastis 9:6.
“Na [koba], nunde ku bu na bai, i ka ten tarbaju, nin planus, nin kunsimentu, ku fadi jiresa.” — Eklesiastis 9:10.
11. Dipus ku Adon peka, ke ki Jeova falal?
11 Pensa na ke ku Biblia fala aserka di no purmeru pape, Adon. Jeova kumpu Adon “ku reia di con.” (Kumsada 2:7) Si Adon obiba lei di Jeova, i na viviba pa tudu tempu ku sabura na tera. Ma, Adon ka obi lei di Jeova, i kila tisi mortu. Nunde ku Adon bai dipus ki i muri? Deus falal: “Bu [na] riba pa con nunde ku bu tiradu; pabia bu kumpudu di reia; bu na torna sedu reia.” — Kumsada 3:19.
12. Ke ku akontisi ku Adon dipus ki muri?
12 Nunde ku Adon staba antis ki Jeova kumpul di reia? I ka staba na nin un kau. Asin, oca Jeova fala ki Adon na “torna sedu reia,” i misti fala ki, Adon ka na tene vida mas, suma reia. Adon ka bai pa ‘utru mundu.’ I ka bai pa seu nin pa nfernu. I riba pa stadu di sin vida; i disa di iẑisti.
13. Ke ku ta akontisi ku pekaduris i ku limarias dipus ke muri?
13 Sera ki i mesmu kusa ku ta pasa ku tudu pekaduris? Sin. Biblia splika: “[Tantu pekaduris suma limarias] na bai tudu pa un lugar so; tudu elis i reia, e na riba pa reia.” — Eklesiastis 3:19, 20.
14. Kal ki speransa pa kilis ku muri?
14 Biblia purmiti ki Deus na bin lantanda kilis ku muri pa vivi na paraisu li na tera. (Jon 5:28, 29; Atus 24:15) Ma kil tempu sta inda na futuru. Gosi e sta na durmi na koba. (Jon 11:11-14) No ka dibi di medi nin adora elis, pabia e ka pudi judanu nin fasinu mal.
15, 16. Kuma ki Satanas ta tenta fasi jintis fia di ki kilis ki muri na bardadi e ka muri?
15 Ideia di ki no ka ta muri i un mintida ki Satanas Diabu ta spaja. Pa pui jintis fia nes mintida, Diabu ku si dimonius ta tenta pui jintis pensa di ki duensas ku utrus purbulemas ta kausadu pa spiritu di kilis ku muri. I bardadi ki i dimonius ku ta pui alguns purbulemas. Tambi i bardadi ki utrus purbulemas ka ta bin delis. Ma ideia di kuma kilis ku muri pudi fasinu mal, i mintida.
16 I ten inda utru manera ku dimonius ta usa pa fasi jintis pensa di ke ku Biblia fala aserka di mortu i eradu. E ta disvia jintis ku pensamentu di ki e oja o papia ku kilis ku muri. Dimonius ta fasi kila atraves di visons, suñus, jambakus, muru o utru kusas. I ka kilis ku muri ku jintis ta papia ku el, ma i propi dimonius ki ta finji sedu kilis ku muri. Pabia di kila Jeova kondena risu jambakus ku muru i utrus ku ta konsulta mortu.— Ripitison di Lei 18:10-12; Zakarias 10:2.