1922 — I pasa ja sen anu

“ES I UN IDEIA INTERESANTI DIMAS”

Konformi tarbaju di pregason staba na aumenta, ermons ku irmas pirsisaba di mas publikasons. Ermons na Betel di Brooklyn ta mprimiba rivistas, ma e kontinua usa impresas komersial pa mprimi se kapas duru di livrus. Dipus, pa manga di misis, impresa ka konsigiba mprimi kuantidadi di livrus ku na pirsisaduba del pa pregason. Pa kila, ermon Rutherford punta ermon Robert Martin, ku sedu responsavel di kau di impreson si kontra e na pudi mprimi se propi livrus.

Ermon Martin lembra di ke ku kontisi ki dia, nunde ki fala sin: “Es i un ideia interesanti dimas, pabia i signifika yabri un kau nunde ku no na pudi fasi livrus.” Ermons renda un kau na rua Concord, 18, na Brooklyn, i e ranja materialis ke pirsisaba del.

I ka tudu jintis ku staba kontenti pa manera ku ermons na mprimi se propi livrus. Prisidenti di impresa ku ta fasiba no livrus visita no nobu kau di fasi livrus. I fala sin: “Bo tene bon materialis pa mprimi livrus, ma nin un son di bos ka sibi kuma di usa elis. Dentru di seis mis, bo na dana tudu bo materialis.”

Ermon Martin fala sin: “Ke ki fala pudi sedu bardadi, ma no sibi kuma Jeova na judanu, i kila ki fasi.” Ke ku ermon Martin fala i bardadi. I ka tarda, i ta fasidu 2 mil livrus kada dia na nobu kau di fasi livrus.   

MANGA DI JINTIS YANGASADU ATRAVES DI RADIU

Alen di mprimi alguns di se livrus, povu di Jeova kumsa ku usa nobu manera di konta bon noba, ku sedu, atraves di radiu. Na dia dumingu, 26 di Fevereru di 1922, ermon Rutherford papia na radiu pa purmeru bias. I fasi diskursu ku tene tema: “Milyons di jintis ku sta bibu gos ka na muri mas”. Es diskursu fasidu na radiu di Los Angeles, na Kalifornia, Stadus Unidu.

Serka di 25 mil jintis obi programa. Alguns delis manda kartas pa gardisi ermon Rutherford. Un des kartas i di Willard Ashford, ku mora na Santa Ana, na Kalifornia. I gardisi ermon Rutherford pa apresentason “animadu i interesanti.” I fala mas: “N tene tris jintis duenti na ña kasa ku ka pudi sai. Pa kila, mesmu si kontra bu na fasiba es diskursu pertu, no ka na pudiba sai pa bai sukutau.”

Na semanas dipus, i apresentadu utrus programa. Na fin di 1922, Tori di Viẑia fala di kuma, “pelu menus 300 mil jinti obi mensaẑen na radiu.”

Pabia di kartas ku kumentarius di jintis, Studantis di Biblia disidi kumpu un stason di radiu na ilia di Staten, pertu di Betel di Brooklyn. Na anus dipus, Studantis di Biblia usa es stason di radiu pa ciganta mensaẑen di Renu pa manga di jintis na manga di lugaris.

“ADV”

Un artigu di Tori di Viẑia di 15 di Juñu di 1922, konta di kuma i na ten un kongresu ku na fasidu na Cedar Point, Ohio, na dia 5 te 13 di Setembru di 1922. Studantis di Biblia staba kontenti dimas oca e ciga na Cedar Point.

Na si purmeru diskursu, ermon Rutherford fala asistensia: “N tene sertesa di kuma Siñor . . . na bensua es kongresu, i na pui pa i dadu un tustumuñu ku nunka ciga di dadu na Tera.” Kilis ku fasi diskursus na kongresu, nkoraẑa jintis pa prega. E ripitil manga di bias na se diskursus.

Na sesta-fera, 8 di Setembru, serka di 8 mil jintis entra na sala di kongresu. E staba ku presa di obi diskursu di ermon Rutherford. E staba na spera di kuma, i na splika signifikadu di “ADV,” ku staba na se konvitis mprimidu. Oca e sinta, manga delis oja un rolu garandi riba di palku. Arthur Claus, ku bin di Tulsa, Oklahoma, Stadus Unidu, pa mati kongresu, sinta na un kau nunde ki pudi obi diskursus diritu. I seduba difisil dimas pa obi, pabia i ka tenba mikrus ku kulunas pa aumenta son.

Pa ka ningin pudi ntrumpi diskursu, prisidenti anunsia di kuma, nin un algin ku ciga atrasadu ka na disadu yentra na sala di kongresu duranti diskursu di ermon Rutherford. 9:30 di parmaña, ermon Rutherford kumsa si diskursu ku palabras di Jesus ku sta na Mateus 4:17: “Renu di seu ciga.” Oca i na fala di kuma ku jintis na obi aserka di Renu, i fala sin: “Jesus fala kuma na tempu di si prisensa i na diriẑi un kebur di si povu, tempu ki na junta jintis di bardadi i ku sedu fiel.”

Ermon Arthur ku sintaba na parti prinsipal di sala di kongresu, lembra di ke ku kontisi, i fala sin: “No staba na sukuta diritu kada palabra.” Di repenti i kumsa ku sinti mal, i sai di sala di kongresu. Arthur sai na sala, mesmu manera ki sibi di kuma i ka na disadu riba mas.

Dipus di alguns minutus, i kumsa ku sinti minjor. I fala kuma, oca i na riba pa sala, i obi jintis na toka palmu ku forsa. Es pulba pa i kontenti dimas! I disidi di kuma i na kabanta obi es diskursu interesanti, mesmu si dibi di subiba riba di tetu. Na ki tempu, ermon Arthur seduba joven di 23 anu. I konsigi oja manera di subi riba di tetu! Parti di tetu yabridu pa riba, i fala oca i pertusi delis, i konsigi obi diskursu diritu.

Ma Arthur ka staba el son. Alguns di si amigus staba tambi na tetu. Un delis i Frank Johnson. I kuri i bai nunde el i puntal: “Sera ki bu tene fakasiñu ku ta korta diritu?”

Arthur fala: “Sin, N tene.”

Frank ruspundi i fala: “Abo i resposta di no orasons. Bu oja es rolu garandi? I tene letras, i suguradu kes pregus. Sukuta Juis diritu.a Ora ki fala: ‘Bo dibi di anunsia, anunsia,’ korta es kuatru kordas.”

Arthur, pega faka na mon, i na pera pa si amigus dal sinal. I ka tarda, ermon Rutherford ciga na parti mas importanti di si diskursu. Ermon Rutherford staba animadu dimas i ku zelu, talves i staba na papia ku vos altu oca ki fala: “Bo sedu Tustumuñas fiel i di bardadi pa Siñor. Bo kontinua luta te ora ku tudu riliẑions falsu kabadu ku el di un bias. Bo prega es mensaẑen na tudu lugar. Mundu dibi di sibi kuma, Jeova i Deus i Jesus Kristu i Rei di reis i Siñor di siñoris. Es i dia mas importanti na storia. Bo jubi, Rei sta na rena! Bo mandadu pa konta tudu jintis aserka des. Pa kila, bo anunsia, bo anunsia, bo anunsia aserka di Rei ku si Renu!”

Arthur fala di kuma, el ku utrus ermons e korta kordas i rolu yabri divagar. Konformi letras “ADV,” rolu fala sin: “Anunsia Rei ku Renu.”

UN TARBAJU IMPORTANTI

Kongresu na Cedar Point juda ermons konsentra na tarbaju importanti di prega aserka di Renu, i kilis ku staba dispostu e kontenti di partisipa nel. Un kolpotor (ku gosi ta comadu pioneru) di Oklahoma, Stadus Unidu, fala sin: “No prega na un zona nunde ku manga di jintis ta tarbaja na minas di karbon, i e seduba koitadi dimas.” I fala kuma, manga di bias ora ku jintis obi mensaẑen ku sta na rivista Idadi di Uru, “e ta kumsa ku cora.” I fala sin: “No sta kontenti dimas, pabia no pudi konsola elis.”

Studantis di Biblia sibi kal ki importansia di palabras di Jesus ku sta na Lukas 10:2, ku fala sin: “Kebur i garandi, ma tarbajaduris puku.” Nkuantu fin di ki anu staba na pertusi, e staba disidu mas di ki nunka pa anunsia mensaẑen di Renu na lugaris mas lunju.