1-3. Kal purguntas ku jintis ta fasi aserka di mortu, i kal respostas ku manga di riliẑions ta da?

ES i purguntas ku jintis ta pensa nel pa manga di anus. Es i purguntas importanti, pabia desdi dia ku no padidu, anos tudu no sta bas di mortu i no ta pirdi jintis ku no ama na mortu.

² Na Kapitulu 5, no falaba di kuma ki sakrifisiu di resgati di Jesus Kristu yabri kamiñu pa vida ku ka ta kaba. Tambi no aprindi ki Biblia fala di un tempu ki “mortu ka na ten mas.” (Apokalipsi 21:4) Ma, no ta muri inda. Rei Salomon fala “jintis bibu sibi kuma e na muri.” (Eklesiastis 9:5) No ta tenta vivi mas ki no pudi. Mesmu asin, no ta punta, ke ki na bin akontisi ku nos ora ku no muri.

³ Ora ku jintis ku no ama muri, no ta fika tristi. Talves no ta punta: ‘Ke ki akontisi kelis? Sera ki e sta na sufri? E ta ojanu? No pudi juda elis? No pudi bin oja elis mas?’ Riliẑions na mundu ta da respostas diferenti pa es purguntas. Alguns ta sina ki, si bu sedu bon, bu na bai pa seu, ma si bu sedu mau bu na kema na nfernu di fugu. Utrus riliẑions ta sina ki, ora ki un algin muri i ta bai junta ku si parentis na seu. Utrus riliẑions inda ta sina ki, jintis ku muri ta bai julgadu na utru mundu, dipus e ta padidu mas ku utru kurpu.

4. Kal ideia ku manga di riliẑions tene aserka di mortu?

⁴ Nsinus des riliẑions tudu tene mesmu ideia — di kuma alma ta kontinua vivi dipus di mortu. Maioria di riliẑions di pasadu suma di gosi, ta fala ki, di un manera o di utru, no ta kontinua vivi pa sempri ku kapasidadi di oja, obi i pensa. Ma, kuma ki kila pudi sedu? So ora ki no serebru na funsiona ku no pudi obi, oja i pensa. Ora ku no muri, serebru ta para funsiona. Sin serebru, no ka pudi mas lembra, sinti, obi o oja algun kusa.

KE KI NA BARDADI TA AKONTISI ORA KU NO MURI?

5, 6. Ke ki Biblia ta sina aserka di ke ki ta akontisi dipus ku no muri?

⁵ Jeova sibi ke ki ta akontisi dipus ku no muri, pabia el ku kumpu serebru. I sibi kal ki bardadi, i na si Palabra, Biblia, i splika ke ki ta pasa ku jintis ku muri. Nsinu klaru di Biblia i es: Ora ki algin muri, i ta disa di izisti. Mortu i kontrariu di vida. Jintis ku muri ka pudi oja, obi o pensa. Ora ku no muri nada ka ta kontinua vivi. No ka tene alma o spiritu ku ka ta muri.a

⁶ Dipus di Salomon fala kuma bibus sibi kuma e na muri, i fala mas “ma kilis ku muri ja e ka sibi nada.” (Anos ku pui italiku.) Dipus, i da mas splikason aserka des bardadi prinsipal, i fala ki, jintis ku muri ka pudi ama nin odia i ki “na [koba] i ka ten tarbaju, nin planus, nin kunsimentu, ku fadi jiresa.” (Lei Eklesiastis 9:5, 6, 10.) Di mesmu manera, Salmu 146:4 fala ki, ora ki un algin muri, si “pensamentus kaba.” Anos no ta muri, no ka ta kontinua vivi dipus ku no muri. Vida ku no tene i suma fugu di vela. Ora ki fugu pagadu i ka ta bai nin un kau. I ka ta izisti mas.

KE KI JESUS FALA ASERKA DI MORTU

7. Kuma ki Jesus splika ke ki mortu?

⁷ Jesus Kristu falaba aserka di ke ki ta akontisi ku jintis ku muri. I fasi kila na mumentu ki Lazaru muri, un omi ki kunsi diritu. Jesus fala si disipulus: “No amigu Lazaru na durmi.” Disipulus pensaba kuma Jesus na falaba ki Lazaru staba na diskansa na sonu, i staba na rekupera di un duensa. I ka kila ku Jesus mistiba fala. Jesus splika: “Lazaru muri.” (Lei Jon 11:11-14.) Nota ki Jesus kompara mortu ku sonu. Lazaru ka staba na seu nin na nfernu di fugu. I ka staba ku anjus o ku si parentis. Lazaru ka padidu mas suma utru pekadur. I muri suma algin ku na durmi, pabia i ka sinti mas nada. Na utru mumentu, Jesus komparaba mortu ku sonu. Kontra Jesus resusita fiju di Jairu, i fala: “I ka sta mortu, i na durmi nan.” — Lukas 8:52, 53.

8. Kuma ki no sibi ki, Deus ka mistiba pa pekaduris ba ta muri?

⁸ Sera ki Deus mistiba pa pekaduris ba ta muri? Nau! Jeova kumpuba pekadur pa i vivi pa sempri na Tera. Suma ku no ojaba na kumsada des livru, Deus puiba purmeru kasal na un paraisu bunitu. I abensua elis ku saudi perfeitu. Jeova mistiba so ke ki bon pa relis. Sera ki un bon pape o mame na mistiba pa si fijus sufri dur pabia di bejisa ku mortu? Nau! Jeova gosta di si fijus, i misti pa e sedu filis pa sempri na Tera. Aserka di pekaduris Biblia fala: “[Jeova] da omi sintidu di kil ku pasa ku kil ku na bin.” (Eklesiastis 3:11) Deus kumpunu ku diseẑu di vivi pa sempri. Kila ku pui i manda si fiju pa no pudi tene vida ku ka ta kaba.

KE KU MANDA JINTIS TA MURI

9. Kal limiti ku Jeova puiba Adon, i ke ku manda es ordi ka seduba difisil di obdisi?

⁹ Gosi, ke ku manda jintis ta muri? Pa oja resposta, no dibi di lembra di ke ki akontisi oca i tenba so un omi ku un minjer na Tera. Biblia fala: “SIÑOR Deus fasi pa arvuris nasi na tera, ku bonitu ba pa oja, i bon pa kume.” (Kumsada 2:9) Ma i tenba un limiti. Jeova falaba Adon: “Bu sta libri pa kume fruta di tudu arvuri ku sta na jardin, ma arvuri ku ta da kunsimentu di ben ku mal, ka bu kumel, pabia dia ku bu kumel, bu na muri.” (Kumsada 2:16, 17) Es ordi ka difisil di obdisi. I tenba manga di utrus arvuri ku Adon ku Eva pudiba kume. Ma, es ordi da elis opurtunidadi di mostra se apresu pa kin ku da elis vida perfeitu ku tudu utru kusas. Se obdiensia na mostraba tambi kuma e rispita otridadi di se Pape ku sta na seu i ki e gosta di si orientason ku ta dadu ku amor.

10, 11. (a) Kuma ki purmeru kasal umanu disobdisi Deus? (b) Ke ku manda disobdiensia di Adon ku Eva i un asuntu seriu?

¹⁰ Infilismenti, purmeru kasal umanu kuji disobdisi Jeova. Atraves di un kobra, Satanas fala Eva: “I bardadi, asin ku Deus fala, pa ka bo kume fruta di tudu e arvuris na jardin?” Eva ruspundi: “No pudi kume fruta di tudu arvuris na jardin, ma fruta di arvuri ku sta na metadi di jardin, Deus fala pa ka no kumel, nin pa ka no toka nel, pa no ka muri.” — Kumsada 3:1-3.

¹¹ Satanas fala: “Bo ka na muri, pabia Deus sibi kuma, dia ku bo kume ki fruta, bo uju na yabri bo na sedu suma Deus, bo na kunsi ben ku mal.” (Kumsada 3:4, 5) Satanas mistiba pa Eva fia kuma i na benefisiaba si kume fruta proibidu. Satanas fala ki Eva pudi disidi pa si kabesa ke ki bon ku ke ki mau; i pudi fasi ke ki misti. Satanas akusa tambi Jeova di konta mintida aserka di rusultadu di kume fruta. Eva fia na Satanas. Asin, i tira fruta i kume. Dipus i bin da si omi utru, el tambi i kumel. E ka aẑi ku ignoransia. E sibiba diritu kuma ke ke staba na fasi, i ke ki Deus fala elis pa ka fasi. Oca ke kume fruta, di livri vontadi e disobdisi un ordi simplis i razuavel. E mostra falta di rispitu pa se Pape ku si otridadi. E ka teneba diskulpa pa mostra es falta di rispitu pa se Kriadur amorosu!

12. Ke ki pudi judanu ntindi kuma ki Jeova sintiba kontra Adon ku Eva kuji disobdisil?

¹² Pa da izemplu: Kuma ku bu na sintiba si bu kria un fiju ki dipus i bin disobdisiu di un manera ku mostra kuma, i ka tene rispitu o amor pa bo? Es na puu sinti tristeza garandi. Imaẑina gora, kal dur ki Jeova sintiba kontra Adon ku Eva kuji disobdisil.

13. Ke ki Jeova fala i na akontisi ku Adon si muri, i ke ki kila signifika?

¹³ Suma Adon ku Eva disobdisil, Jeova ka teneba motivu di disa elis vivi pa sempri. E muri, suma ki falaba elis. Adon ku Eva disa di izisti. E ka bai vivi suma spiritu na utru ladu. No sibi kila, pabia di ke ki Jeova fala Adon dipus ki pidil konta di rekadu pa si disobdiensia. Deus fala: “Bu [na] riba pa con nunde ku bu tiradu; pabia bu kumpudu di reia; bu na torna sedu reia.” (Kumsada 3:19) Deus kumpuba Adon ku reia di con. (Kumsada 2:7) Antis di kila, Adon ka izistiba. Asin, oca ki Jeova fala Adon i na torna sedu reia, i misti fala kuma Adon ka na izisti mas. Adon ka na tene vida suma reia ki kumpudu kel.

14. Ke ku manda no ta muri?

¹⁴ Adon ku Eva pudiba vivi te aos, ma e muri pabia e kuji disobdisi Deus i asin e peka. Motivu ku pui no ta muri i pabia Adon kambanta pekadu ku mortu pa tudu si fijus. (Lei Romanus 5:12.) Es pekadu i suma un duensa gravi erdadu, ki ningin ka pudi kapli. Si rusultadu ku sedu mortu i un kastigu. Mortu i un inimigu, i ka un amigu. (1 Koríntius 15:26) No pudi sta kontenti dimas pa manera ki Jeova da resgati pa salbanu des inimigu garandi!

KUNSI BARDADI ASERKA DI MORTU PUDI BENEFISIANU

15. Ke ku manda i animadur kunsi bardadi aserka di mortu?

¹⁵ Ke ki Biblia ta sina aserka di ke ki ta akontisi ora ku no muri ta anima. Suma ku no ojaba, jintis ku muri ka ta sufri dur. I ka ten motivu di medi elis, pabia e ka pudi fasinu mal. E ka pirsisa di no ajuda, i e ka pudi judanu. No ka pudi papia kelis, i e ka pudi papia ku nos. Manga di lideris riliẑiozu ta afirma ku falsidadi kuma, e pudi juda kilis ku muri, i jintis ku fia nes lideris riliẑiozu ta da elis diñeru. Ma kunsi bardadi aserka di mortu ta proteẑinu di sedu disviadu pa kilis ku ta sina es mintidas.

16. Kin ku nfluensia nsinus di manga di riliẑions, i di kal manera?

¹⁶ Sera ki maioria di riliẑions ta konkorda ku ke ki Biblia ta sina aserka di jintis ku muri? Maioria ka ta konkorda. Pabia di ke? Pabia se nsinus nfluensiadu pa Satanas. Maioria di riliẑions ta fala ki jintis ka ta muri, ma dipus ke muri, e ta kontinua vivi na seu. Satanas ta usa es mintida, i ta kombinal ku utrus mintidas pa disvia jintis di Jeova Deus. Di kal manera?

17. Ke ku manda nsinu di nfernu di fugu ta dana nomi di Jeova?

¹⁷ Suma ku no ojaba, alguns riliẑions ta sina di kuma si un algin sedu mau, dipus ki muri i na bai pa nfernu di fugu pa sufri pa sempri. Es nsinu ta dana nomi di Deus. Jeova i un Deus di amor i nunka i ka na pui jintis sufri des manera. (Lei 1 Jon 4:8.) Kuma ku bu na nkaraba un omi ku pui mon di si fiju ku ka ta obi na fugu, pa kastigal? Sera ki bu na rispitaba es omi? Na bardadi, sera ki bu na mistiba kunsil? Nau! Sin duvida, bu na aŝa ki es omi i malvadu dimas. Na bardadi, Satanas misti pa no fia di kuma Jeova ta kastiga jintis na fugu pa sempri.

18. Ke ku manda alguns ta adora jintis ku muri, ma ke ki Biblia ta sina?

¹⁸ Satanas ta usa tambi alguns riliẑions pa sina di kuma, dipus di mortu jintis ta torna spiritus ku jintis bibu dibi di rispita. Sugundu es nsinus, spiritu di mortus pudi torna amigu o inimigu garandi. Manga di jintis ta fia nes mintida. E ta medi jintis ku muri i e ta onra i adora elis, pur izemplu, e ta toka cur i leba koroa na siminteru. Pa kontrariu, Biblia ta sina ki jintis ku muri sta na durmi i no dibi di adora so Jeova, Deus di bardadi. — Apokalipsi 4:11.

19. Sibi bardadi aserka di jintis ku muri pudi judanu ntindi kal utru nsinu di Biblia?

¹⁹ Sibi bardadi aserka di jintis ku muri ta proteẑiu di sedu nganadu pa mintida di riliẑions. I pudi tambi judau ntindi utru nsinus di Biblia. Pur izemplu, ora ku bu sibi ki jintis ku muri ka ta bai pa seu, promesa di vida ku ka ta kaba di paraisu na Tera ta tene mas sintidu pa bo.

20. Kal purgunta ku no na bin fala del na prosimu kapitulu?

²⁰ Manga di tempu atras, omi justu comadu Jo fasiba es purgunta: “Nta si omi muri, i na torna bibu?” (Jo 14:14) Sera ki algin ku muri, suma kin ku na durmi, pudi lantandadu pa vivi? Ke ki Biblia ta sina aserka des asuntu ta danu manga di konsolu, suma ku no na bin oja na prosimu kapitulu.

1-3. Kal inimigu ku sta na pirsiginu, anos tudu, i ke ku manda konsidera ke ki Biblia ta sina ta alivianu?

IMAẐINA ki bu sta na kuri di un inimigu violentu. I mas forti i mas rapidu di ki bo. Bu sibi kuma i malvadu, pabia bu oja ja nunde ki mata alguns di bu amigus. Pa mas ku bu tenta kuri del, mas i kontinua na pertusi di bo. I sta suma speransa ka ten. Di repenti, un algin parsi na bu ladu pa sakurau. I mas puderosu di ki bu inimigu, i purmiti judau. Bu na sinti aliviadu!

² Na un sintidu, bu sta na serkadu pa es tipu di inimigu. Anos tudu no sta na mesmu situason. Suma ku no ojaba na Kapitulu 6, Biblia coma mortu di un inimigu. Nin un di nos ka pudi kuri del o luta kontra el. Manga di nos oja ja es inimigu na tira vida di jintis ku no ama. Ma Jeova i mas puderosu di ki mortu. El i un Salbadur amorosu ku mostra ja kuma, i pudi vensi es inimigu. I purmiti kaba kes inimigu, mortu, un bias pa sempri. Biblia ta sina ki: “Ultimu inimigu ku na kabadu ku el i mortu.” (1 Koríntius 15:26) Kila i bon noba!

³ No jubi un bokadu kuma kes inimigu ta afetanu, ora ku un algin ku no kunsi muri. Fasi es na judanu apresia promesa ki na tornanu mas filis. Suma ku no oja, Jeova purmiti di kuma, jintis ku muri na bin vivi mas. (Isaias 26:19) E na bin volta vivi mas. Es ta comadu speransa di resureison.

ORA KI UN ALGIN KU NO AMA MURI

4. (a) Pabia ki izemplu di Jesus ta sinanu kuma ki Jeova ta sinti aserka di mortu? (b) Kal amizadi spesial ku Jesus disenvolvi?

⁴ Bu tene un algin ki muri ku bu gosta del? Dur ku disanimu pudi sedu difisil di lida kel. Nes mumentus, no pirsisa di buska konsolu di Palabra di Deus. (Lei 2 Koríntius 1:3, 4.) Biblia ta judanu ntindi kuma ki Jeova ku Jesus ta sinti aserka di mortu. Jesus, ki rifliti kualidadis di si Pape ku perfeison, i sibi kal ki dur di oja algin ku bu ama muri. (Jon 14:9) Oca i staba na Jerusalen, Jesus kustumaba visita Lazaru ku si irmas, Maria ku Marta, ku moraba na un sidadi comadu Betania, pertu di Jerusalen. E bin sedu amigus intimu. Biblia fala: “Jesus amaba Marta ku si irma ku Lazaru.” (Jon 11:5) Suma ku no ojaba na Kapitulu 6, Lazaru muri.

5, 6. (a) Kuma ki Jesus reaẑi oca i staba ku familia i ku amigus di Lazaru ku staba na cora? (b) Ke ku manda pena ki Jesus sinti ta nkoraẑanu?

⁵ Kuma ki Jesus sinti kontra si amigu muri? Relatu mostranu ki Jesus bai nunde familia ku amigus di Lazaru na mumentu ke na cora si mortu. Oca ki oja elis, Jesus sinti tokadu dimas. I “fika tristi ku garandi pena.” Dipus, relatu fala, “Jesus cora.” (Jon 11:33, 35) Sera ki pena ki Jesus sinti signifika kuma, i ka teneba speransa? Nau. Na bardadi, Jesus sibiba kuma, un kusa garandi staba pa akontisi. (Jon 11:3, 4) Mesmu asin, i sintiba dur ku tristesa ku mortu ta kausa.

⁶ Di un manera, pena ku Jesus sinti ta nkoraẑanu. I ta sinanu kuma, Jesus ku si Pape, Jeova, odia mortu. Ma, Jeova Deus pudi nfrenta i vensi es inimigu! No jubi kal puder ki Deus da Jesus.

“LAZARU, SAI PA FORA!”

7, 8. Di pontu di vista di pekaduris, kuma ki kasu di Lazaru parsiba sedu sin speransa, ma ke ki Jesus fasi?

⁷ Lazaru nteraduba na un koba, i Jesus pidi pa tira pedra ku puduba na entrada di koba. Marta ka konkordaba, pabia dipus di kuatru dia, kurpu di Lazaru dibi di kumsaba cera. (Jon 11:39) Di pontu di vista di pekaduris, i ka tenba speransa!

⁸ Pedra tiradu, Jesus yalsa vos i fala: “Lazaru, sai pa fora!” Ke ki akontisi? “Difuntu sai.” (Jon 11:43, 44) Bu pudi imaẑina alegria di jintis ku staba la? I ka mporta si Lazaru seduba se ermon, parenti, amigu o viziñu, e sibiba kuma i muri. I ali-li gosi — mesmu omi ke gosta del — sta mas na se metadi. Es pudi parsi impusivel. Sin duvida, manga delis barsa Lazaru ku alegria. Asin, no oja kuma, Jeova tene puder di vensi mortu.

9, 10. (a) Kuma ki Jesus mostra kin ki dal puder pa resusita Lazaru? (b) Kal ki alguns benefisius di lei relatus di resureison?

⁹ Jesus ka afirma kuma i fasi es milagri garandi ku si propi puder. Na si orason, antis di coma Lazaru pa i sai fora, i mostra klaru kuma, i Jeova ku pui pa resureison ten. (Lei Jon 11:41, 42.) Es i ka uniku bias ku Jeova usa si puder des manera. Palabra di Deus ta fala di utrus oitu relatu, nunde ki Deus usa si puder pa resusita kilis ku muri.a Lei i studa es relatus i un prazer. E ta sinanu ki Deus ka ta kuji jintis, pabia entri kilis ku resusitadu, i sta omis ku minjeris di idadi diferenti, di teras ku formason diferenti. Es relatus ta diskribi un alegria garandi! Pur izemplu, oca Jesus resusita un bajuda, si parentis “dimira ciu.” (Markus 5:42) Na bardadi, Jeova daba elis motivu di alegria, ke ka pudi nunka diskisi.

¹⁰ Sin duvida, jintis ku Jesus resusita bin muri mas tardi. Sera ki kila signifika ki i ka baliba pena resusita elis? Nau. Es relatus di Biblia ta konfirma bardadis importanti, i ta danu speransa.

KE KI RELATUS DI RESUREISON TA SINANU?

11. Kuma ki relatu di resureison di Lazaru ta juda konfirma bardadi ku sta na Eklesiastis 9:5?

¹¹ Biblia ta sina ki jintis ku muri “ka sibi nada.” (Eklesiastis 9:5) E ka sta bibu i e ka sta na utru ladu. Relatu di Lazaru ta konfirma kila. Dipus di resusitadu, sera ki Lazaru konta jintis pasada di seu? O i panta elis ku storias meduñu aserka di nfernu di fugu? Nau. Biblia ka fala nada di kila. Duranti kuatru dias ki muri, Lazaru “ka sibi nada.” Simplismenti, Lazaru muriba suma kin ki na durmi. — Jon 11:11.

12. Ke ku ta danu serteza di kuma, na bardadi resureison di Lazaru akontisi?

¹² Relatu di Lazaru ta sinanu tambi kuma resureison i un realidadi, i ka un simplis storia. Jesus resusita Lazaru dianti di manga di tustumuñus. Te mesmu lideris riliẑiozu, ku odiaba Jesus, ka nega es milagri. En ves di kila, e fala: “Ke ku no na fasi? E omi [Jesus] na fasi manga di milagri.” (Jon 11:47) Manga di jinti bai jubi omi ki resusitadu. Rusultadu, manga delis fia na Jesus. E oja na Lazaru prova vivu di kuma Jesus mandadu pa Deus. Es prova seduba garandi dimas, tok alguns lideris riliẑiozu Judeu, di korson risu, plania mata Jesus ku Lazaru. — Jon 11:53; 12:9-11.

13. Kal basi ku no tene di fia kuma, na bardadi Jeova pudi resusita kilis ku muri?

¹³ Sera ki fia na resureison i un fantasia? Nau, pabia Jesus falaba kuma un dia Deus na bin resusita jintis ku muri. (Jon 5:28) Jeova i Kriadur di tudu vida. Sera ki i dibi di sedu difisil fia kuma i pudi kumpu vida mas? Sin duvida, tudu ta dipindi di memoria di Jeova. Sera ki i pudi lembra di jintis ku no ama ku muri? I ten manga di strelas ku sta na seu, ma Deus kunsi nomi di kada un delis! (Isaias 40:26) Asin, Jeova Deus pudi lembra diritu di jintis ku no ama ku muri, i pudi da elis vida mas.

14, 15. Suma ki Jo ala, kuma ki Jeova ta sinti aserka di resusita jintis ku muri?

¹⁴ Ma, kuma ki Jeova ta sinti aserka di resusita jintis ku muri? Biblia ta sina kuma, i tene diseẑu di resusita kilis ku muri. Jo, un omi fiel ciga di punta: “Nta si omi muri, i na torna bibu?” Jo staba na fala di pera na koba te ora ki Deus na lembra del. I fala aserka di Jeova: “Asin, bu ta coman, N ta ruspundiu; bu ta ten diseẑu pa mi suma ku bu kumpun.” — Jo 14:13-15.

¹⁵ Pensa so nes! Jeova tene diseẑu di resusita kilis ku muri. I ka nkoraẑanti sibi di kuma Jeova ta sinti des manera? Ma, ke ki no pudi fala des futuru resureison? Ba kin ku na bin resusitadu, i na nunde?

‘JINTIS KU MURI NA BIN RESUSITADU’

16. Jintis ku muri na resusitadu pa vivi na kal tipu di kondison?

¹⁶ Relatus di Biblia aserka di resureison, ta sinanu ciu di kuma ki futuru resureison na sedu. Jintis ku resusitaduba li na Tera junta ku kilis ku gosta delis. Futuru resureison na bin sedu di mesmu manera — ma mas minjor inda. Suma ki no oja na Kapitulu 3, intenson di Deus i pa Tera ntidu torna un paraisu. Asin, jintis ku muri ka na bin resusitadu na un mundu ŝeiu di gera, krimi ku duensa. E na tene opurtunidadi di vivi pa sempri nes Tera ku pas i filisidadi.

17. Ba kin ku na benefisia di resureison?

¹⁷ Ba kin ku na resusitadu? Jesus fala ki tudu mortus ku Deus lembra del na bin resusitadu. (Jon 5:28, 29) Di mesmu manera, Apokalipsi 20:13 fala: “Mar ntrega mortus ku staba nel. Mortu ku lugar di mortus [hai’des na gregu] ntrega tambi mortus ke teneba.” “Adis” ta trata di koba di tudu jintis. (Jubi Apendisi “Ke ki Seol ku Adis?”) Es koba di tudu jintis na bin tornadu limpu. Tudu kil bilyons di jintis ku sta la na bin vivi mas. Apostulu Paulu fala: “I ten ku ten un resureison di mortu di bons [“justus,” NM] ku maus [“injustus,” NM].” (Atus 24:15) Ke ki kila signifika?

18. Ba kin ku fasi parti di “justus” ku na bin resusitadu, i kuma kes speransa ta afetau?

¹⁸ “Justus” nklui manga di jintis ku no ta lei se storia na Biblia ku viviba antis di Jesus bin pa Tera. Talves bu na pensa na Noe, Abraon, Sara, Moisés, Ruti, Ester ku manga di utrus. Alguns des omis ku minjeris di fe faladu del na kapitulu 11 di Ebreus. Ma “justus” ta nklui tambi servus di Jeova ku muri na no tempu. Pabia di speransa di resureison, no ka dibi di medi muri. — Ebreus 2:15.

19. Ba kin ki “injustus,” i kal opurtunidadi ki Jeova da elis ku bondadi?

¹⁹ Ke ki no pudi fala di tudu jintis ku ka sirbi o obdisi Jeova pabia e ka ciga di kunsil? Es bilyons di “injustus” ka na diskisidu. E na bin resusitadu tambi i dadu tempu pa aprindi aserka di Deus di bardadi i sirbil. Duranti piriudu di mil anus, jintis ku muri na bin resusitadu i dadu opurtunidadi di sirbi Jeova na Tera juntu ku jintis fiel. I na sedu un tempu maravilyosu. Es tempu ku Biblia ta coma di Dia di Julgamentu.b

20. Ke ki Jiena? Kin ku na bin risibi julgamentu di Jiena?

²⁰ Sera ki es signifika kuma tudu pekadur ku vivi ja na bin resusitadu? Nau. Biblia fala ki alguns jintis ku muri sta na “Jiena.” Na sertus Biblias, palabra Jiena traduzidu pa “nfernu.” (Lukas 12:5) Nomi Jiena bin di dipositu di liŝu ku staba fora di antigu Jerusalen. Kurpu di jintis ku muri ku liŝu ta kemaduba la. Kurpu di kriminosus ku muri ta fercaduba la, pabia e ta nkaraduba pa Judeus suma kilis ku ka meresi nteru ku resureison. Asin, Jiena i un bon simbulu di distruison total. Jeova i Juis supremu. Nunka i ka na resusita kilis ki julga suma maus i ku ka misti muda.

RESUREISON PA VIVI NA SEU

21, 22. (a) Kal utru tipu di resureison ki ten? (b) Kin ki purmeru algin ku risibi resureison pa vivi na seu?

²¹ Biblia fala tambi di utru tipu di resureison, di vivi suma kriatura spiritual na seu. Biblia da so un izemplu des tipu di resureison, ku sedu resureison di Jesus Kristu.

²² Dipus ki Jesus muri suma omi, Jeova ka disa si Fiju fiel na Koba pa sempri. (Salmu 16:10; Atus 13:34, 35) Deus resusita Jesus, i ka suma un omi. Apostulu Pedru splika ki Kristu “matadu na kurpu, i dadu vida na spiritu.” (1 Pedru 3:18) Na bardadi, es i un milagri garandi. Jesus staba vivu suma un anju puderosu! (Lei 1 Koríntius 15:3-6.) Jesus seduba purmeru ku risibi es gloriosu tipu di resureison, ma i ka na sedu ultimu. — Jon 3:13.

23, 24. Ba kin ku fasi parti di “karnelsiñus” di Jesus, i kantu ke na sedu?

²³ Suma i sibiba kuma i ka na tarda, i na riba pa seu, Jesus fala si disipulus fiel ki, i na ‘purpara lugar’ pa relis na seu. (Jon 14:2) Jesus coma kilis ku na bai pa seu suma si “karnelsiñus.” (Lukas 12:32) Kantu jintis ku na fasi parti des grupu siñu di kristons fiel? Sugundu Apokalipsi 14:1, apostulu Jon fala: “N oja, la na monti di Sion i staba sikidu Karnel [Jesus Kristu], juntu ku 144.000 jinti ku teneba si nomi ku nomi di si Pape skritu na se testa.”

²⁴ Es 144.000 kristons, ki nklui apostulus fiel di Jesus, ta resusitadu pa vivi na seu. Kuandu kes resureison akontisi? Apostulu Paulu skirbi kuma i na akontisi duranti tempu ku Kristu na bin. (1 Koríntius 15:23) Oca Paulu usa spreson “ora ki bin,” na lingua gregu i na rifiri tempu ku Jesus na bin rena. Suma ku bu na bin aprindi na Kapitulu 9, no sta na vivi na tempu ku Jesus sta na rena. Asin, pukus ku sobra di 144.000 ku muri na no tempu ta resusitadu logu pa vivi na seu. (1 Koríntius 15:51-55) Maioria di pekaduris, tene speransa di bin resusitadu pa vivi na futuru Paraisu na Tera.

25. Ke ki no na bin oja na prosimu kapitulu?

²⁵ Na bardadi, Jeova na vensi no inimigu, ku sedu mortu, i na disaparsi pa sempri! (Lei Isaias 25:8.) Ma, talves bu pudi punta, ‘Kilis ku resusitadu pa vivi na seu, ke ke na bai fasi la?’ E na fasi parti di un Renu maravilyosu ku na guverna na seu. No na aprindi mas aserka des guvernu na prosimu kapitulu.

1. Ke ku manda no dibi di tene nteresi di aprindi aserka di anjus?

Manga di bias kunsi algin ta nvolvi sibi algun kusa aserka di si familia. Di mesmu manera, kunsi Jeova Deus ta nvolvi kunsi diritu anjus ku sedu si familia. Asin, kal ki funson di anjus na intenson di Deus? Sera ki e ta disempeña algun funson na storia di pekadur? Sera ki anjus ta nfluensia bu vida? Si sedu asin, di kal manera?

2. Kin ki kumpu anjus, i kantu anjus ki ten?

² Na manga di partis di Biblia i faladu di anjus. No jubi un bokadu alguns des partis pa aprindi mas aserka delis. Kin ki kumpu anjus? Kolosensis 1:16 fala: “I pabia del [Jesus Kristu] ku tudu kusas kumpudu na seu ku na tera.” Asin, kada un di tudu kriaturas spiritual comadu anjus kumpudu pa Jeova Deus atraves di si purmeru Fiju. Kantu anjus ki ten? Biblia mostra ki sentenas di milyons di anjus kumpudu, elis tudu e puderosu. — Salmu 103:20.a

3. Ke ki Jo 38:4-7 falanu aserka di anjus?

³ Palabra di Deus, Biblia, falanu ki, oca Tera kumpudu, “tudu anjus di Deus na gritaba ku alegria.” (Jo 38:4-7) Asin, anjus izistiba ja manga di tempu antis di pekaduris, te mesmu antis di Tera kumpudu. Es pasaẑen di Biblia ta mostra tambi ki anjus tene sintimentu, pabia i fala ki, e “gritaba ku alegria.” Nota kuma, “tudu anjus di Deus” juntu, staba kontenti. Na ki tempu, tudu anjus fasiba parti di un familia unidu ku ta sirbiba Jeova Deus.

APOIU KU PROTESON DI ANJUS

4. Kuma ki Biblia mostra ki anjus fiel tene nteresi na atividadis di pekaduris?

⁴ Desdi ke mati kriason di purmeru omi ku minjer, anjus fiel mostraba nteresi garandi na manera ku pekaduris sta na omenta i na kumprimentu di intenson di Deus. (Ditus 8:30, 31; 1 Pedru 1:11, 12) Ku tempu, anjus bin oja kuma, manga di pekaduris disvia di sirbi se Kriadur amorosu. Sin duvida, kila fasi elis fika tristi. Pa utru ladu, ora ki un pekadur riba pa Jeova, i “ta ten alegria na metadi di anjus di Deus.” (Lukas 15:10) Suma anjus tene es tipu di sintimentu pa ben di kilis ku na sirbi Deus, i ka di dimira manera ku Jeova usa anjus manga di bias pa fortalisi i proteẑi si servus fiel na Tera. (Lei Ebreus 1:7, 14.) Jubi alguns izemplus.

5. Kal izemplus di apoiu di anjus ku no pudi oja na Biblia?

⁵ Dus anju judaba omi justu comadu Lo ku si fijus femia pa kapli di distruison di sidadis mau, Sodoma ku Gomora, pa manera ke juda elis sai di ki zona. (Kumsada 19:15, 16) Sekulus mas tardi, profeta Daniel lansadu na koba di lions, ma nada di mal ka ojal, i fala: “Ña Deus manda si anju ku fica boka di lions.” (Daniel 6:22) Na purmeru sekulu E.K., un anju liberta apostulu Pedru di prison. (Atus 12:6-11) Alen di kila, anjus fortalisi Jesus na kumsada di si obra na Tera. (Markus 1:13) I puku tempu antis di si mortu, un anju parsi dianti di Jesus i “dal forsa.” (Lukas 22:43) I un nkoraẑamentu garandi pa Jesus na ki mumentu spesial di si vida!

6. (a) Kuma ki anjus ta proteẑi servus di Deus aos? (b) Kal purguntas ku no na bin konsidera?

⁶ Aos, anjus ka ta parsi na Tera di un manera ku servus di Deus na oja elis. Mesmu ki jintis ka pudi oja elis, anjus puderosu di Deus kontinua inda proteẑi si servus, spesialmenti di kualker kusa ku pudi dana se relason ku Deus. Biblia fala: “Anju di SIÑOR ta sta sempri na roda di kilis ku rispita Deus, i ta libra elis.” (Salmu 34:7) Ke ku manda es palabras dibi di animanu ciu? Pabia i ten spiritus mau i pirigosu ku misti kaba ku nos! Ba kin ki es spiritus? Kin ku kumpu elis? Kuma ke ta tenta fasinu mal? Pa oja respostas des purguntas, no konsidera un bokadu algun kusa ku akontisi na kumsada di storia di pekaduris.

SPIRITUS MAU KU SEDU NO INIMIGUS

7. Te kal puntu ku Satanas konsigi disvia jintis di Deus?

⁷ Suma ku no aprendi na Kapitulu 3 des livru, un di anjus disenvolvi diseẑu di guverna utrus. Asin, i vira kontra Deus. Mas tardi, es anju bin kunsidu suma Satanas Diabu. (Apokalipsi 12:9) Serka di 1.600 anus dipus di disvia Eva, Satanas konsigi disvia kuas tudu pekaduris di Deus menus alguns servus fiel suma, Abel, Inoki ku Noe. — Ebreus 11:4, 5, 7.

8. (a) Kuma ki alguns anjus torna dimonius? b) Ke ki dimonius fasi pa kapli di diluviu na tempu di Noe?

⁸ Na tempu di Noe, utrus anjus rebela kontra Jeova. E disa se lugar suma parti di familia di Deus ku sta na seu, e bin pa Tera, e toma kurpu di pekadur. Pabia di ke? Kumsada 6:2 fala: “Fijus di Deus oja kuma fijus femia di omis e bonitu. E kasa ku kilis ke mistiba.” Ma Jeova Deus ka disa pa ason des anjus ku malvadesa di pekaduris kontinua. I manda diluviu na Tera ntidu ku kaba ku tudu pekaduris mau i salba so si servus fiel. (Kumsada 7:17, 23) Asin, anjus rebeldi, o dimonius, obrigadu abandona se kurpu di pekadur, e riba pa seu suma kriaturas spiritual. E toma ladu di Satanas ku pasa torna “ŝef di dimonius.” — Mateus 9:34.

9. (a) Ke ki akontisi ku dimonius oca e riba pa seu? b) Ke ki no na bin fala del aserka di dimonius?

⁹ Oca ki anjus disobdientis riba pa seu, e ka fasi mas parti di familia di Deus suma se ŝef Satanas. (2 Pedru 2:4) E ka pudi toma kurpu di pekaduris, ma mesmu asin, e tene inda mau influensia na pekaduris. Na bardadi, ku ajuda di dimonius, Satanas “ta ngana tudu mundu.” (Apokalipsi 12:9; 1 Jon 5:19) Di kal manera? Dimonius ta usa metudus ku objetivu di ngana jintis. (Lei 2 Koríntius 2:11.) No na bin fala di alguns des metudus.

KUMA KI DIMONIUS TA NGANA JINTIS

10. Ke ki spiritismu?

¹⁰ Pa ngana jintis, dimonius ta usa spiritismu. Futis, maẑia, konta kusas ku na bin sedu, konsulta spiritu di difuntus ku utrus pratikas suma esis, ta nvolvi algin ku dimonius di manera diretu o atraves di un jambakus. Biblia kondena es pratikas, i avisanu pa lunjusi di kualker kusa ku sta ligadu kel. (Ripitison di Lei 18:10-12; Gálatas 5:19-21) Dimonius ta usa es pratikas suma ki un piskadur ta usa iska pa piska. Piskadur ta usa diferenti iskas pa paña diferenti tipus di pis. Di mesmu manera, spiritus mau ta usa diferenti formas di spiritismu pa pui tudu tipu di jintis bas di se influensia.

11. Ke ki adiviñason, i pabia ki no dibi di ivita del?

¹¹ Un tipu di iska ku dimonius ta usa i adiviñason. Ke ki adiviñason? I tentativa di buska sibi di futuru o buska sibi un kusa ki ka kunsidu. Alguns tipu di adiviñason i bota sorti, tenta lei sinal di palmu di mon, buska sibi ke ki na bin sedu atraves di kontrada, suñus o utru sinal. Manga di jintis ta pensa kuma pratika adiviñason ka ta fasi mal, Biblia mostra kuma adiviñaduris ku spiritus mau ta tarbaja juntu. Pur izemplu, Atus 16:16-18 fala di un “spiritu di diviña” ki da un bajuda puder di pratika diviñason. Ma i pirdi es puder oca dimoniu sai del.

12. Ke ku manda i pirigosu tenta kumunika ku kilis ku muri?

¹² Utru manera di dimonius ngana jintis i di pui elis konsulta mortus. Jintis ku na cora pabia di mortu di un algin ke ama, manga di bias ta nganadu pa ideias falsu aserka di kilis ku muri. Un jambakus pudi da nformason spesial o papia suma algin ku muri. Suma rusultadu, manga di jintis pasa fia di kuma, na bardadi, kilis ku muri sta na vivi, i kumunika kelis na juda bibus aguenta se kasabi. Ma na bardadi, kualker “konsolu” des tipu i falsu i pirigosu. Pabia di ke? Pabia dimonius pudi kopia vos di algin ku muri i da jambakus nformason aserka di algin ku muri. (1 Samuel 28:3-19) Alen di kila, suma ku no oja na Kapitulu 6, jintis ku muri ka izisti mas. (Salmu 115:17) Asin, “kil ku ta konsulta spiritu di difuntus” nganadu pa spiritus mau i sta na aẑi kontra vontadi di Deus. (Lei Ripitison di Lei 18:10, 11; Isaias 8:19) Pa kila, toma kuidadu i ivita es iska pirigosu ku dimonius ta usa.

13. Ke ki manga di jintis ku teneba medu di dimonius konsigi fasi?

¹³ Spiritus mau ka ta ngana so jintis, ma tambi e ta panta elis. Aos, Satanas ku si dimonius sibi kuma i sobra elis so “puku tempu” antis de tujidu aẑi; i gosi e sedu mas mau di ki purmeru. (Apokalipsi 12:12, 17) Mesmu asin, manga di jintis ku ta viviba ku medu di spiritus mau konsigi sedu livri. Kuma ke konsigi? Ke ki un algin pudi fasi si nvolviba na spiritismu?

KUMA KU NO PUDI RIZISTI KONTRA SPIRITUS MAU

14. Suma kristons di purmeru sekulu na Efesu, kuma ku no pudi liberta di spiritus mau?

¹⁴ Biblia kontanu kuma ku no pudi rizisti kontra spiritus mau i kuma ku no pudi liberta delis. Jubi izemplu di kristons di purmeru sekulu ku staba na sidadi di Efesu. Alguns delis ta pratikaba spiritismu antis de torna kristons. Ke ke fasi oca e disidi liberta di spiritismu? Biblia fala: “Manga delis tambi ku ta fasiba tarbaju di jambakus junta se librus, e kema elis dianti di tudu jintis.” (Atus 19:19) Pa manera ke kema se livrus di maẑia, es nobu kristons disa un izemplu pa kilis ku misti rizisti kontra spiritus mau aos. Jintis ku misti sirbi Jeova pirsisa di livra di kualker kusa ku sta ligadu ku spiritismu. I pudi sedu livrus, rivistas, filmis, fotos ku musikas ku ta nsentiva pratika di spiritismu i ku ta fasil parsi sedu atraenti i divirtidu. I nklui tambi mara mesiñu o utru kusas pa proteẑi kontra mal. — 1 Koríntius 10:21.

15. Ke ku no pirsisa di fasi pa rizisti kontra spiritus mau?

¹⁵ Alguns anus dipus ki kristons di Efesu kema se livru di maẑia, apostulu Paulu skirbi elis: ‘No na geria kontra forsas spiritual di mal.’ (Efésius 6:12) Dimonius ka disisti. E kontinua inda na splora jintis. Asin, ke mas ku kil kristons pirsisa di fasi? Paulu fala: “Riba de kusas tudu, bo toma fe suma darga ku bo ta pudi paga ku el tudu fleŝa di fugu ku ki malvadu [Satanas] na ferca pa bos.” (Efésius 6:16) Si no tajadera di fe sedu mas forti, no na tene mas rizistensia kontra spiritus mau. — Mateus 17:20.

16. Kuma ku no pudi fortalisi no fe?

¹⁶ Gosi gora, kuma ku no pudi fortalisi no fe? Atraves di studu di Biblia. Firmeza di un mura ta dipindi ciu di forsa di si fundason. Di mesmu manera, firmeza di no fe ta dipindi ciu di forsa di si basi, ku sedu kuñisimentu izatu di Palabra di Deus, Biblia. Si no ta lei i studa Biblia kada dia, no fe na torna forti. Suma un mura forti, es fe na proteẑinu di nfluensia di spiritus mau. — 1 Jon 5:5.

17. Kal pasu ki pirsis da pa rizisti kontra spiritus mau?

¹⁷ Kal ki utru pasu ku kristons na Efesu pirsisaba di da? E pirsisaba di mas proteson pabia e na viviba na un sidadi ŝeiu di dimonismu. E ku manda Paulu fala elis: “Bo pui bo sintidu na orason ku pididu; bo ora tudu tempu na puder di Spiritu.” (Efésius 6:18) Suma no sta na vivi tambi na un mundu ŝeiu di dimonismu, i pirsis ora Jeova di tudu korson pa tene si proteson i rizisti kontra spiritus mau. Na bardadi, no pirsisa di usa nomi di Jeova na no orason. “Nomi di Jeova i un tori forti. Justus ta kuri pa el, e ta risibi proteson.” (Lei Ditus 18:10, NM.) Asin, no dibi di kontinua ora pa Deus “libranu di ki algin malvadu,” Satanas Diabu. (Mateus 6:13) Jeova na ruspundi es orason sinseru. — Salmu 145:19.

18, 19. (a) Ke ki pudi danu serteza di kuma no na ngaña gera kontra spiritus mau? b) Kal purgunta ku na bin ruspundidu na prosimu kapitulu?

¹⁸ Spiritus mau pirigosu, ma no ka pirsisa di medi elis si no sta kontra Diabu i no fasi vontadi di Deus pa pertusi del. (Lei Tiagu 4:7, 8.) Spiritus mau tene puder limitadu. E kastigaduba na tempu di Noe, e na bin kabadu kel na futuru. (Judas 6) Lembra tambi di kuma, no tene proteson di anjus puderosu di Jeova. (2 Reis 6:15-17) Es anjus tene nteresi garandi di ojanu na sai ben na rizisti kontra spiritus mau. No pudi fala, anjus justu sta na no ladu pa apoianu. Pa kila, no pertusi di Jeova ku si familia di anjus fiel. I bon tambi pa no ivita tudu tipu di spiritismu i aplika sempri konsijus di Palabra di Deus. (1 Pedru 5:6, 7; 2 Pedru 2:9) Asin, no pudi tene serteza di kuma, no na ngaña gera kontra spiritus mau.

¹⁹ Ma, pabia di ke ki Deus disa spiritus mau ku maldadi, ku ta pui jintis na sufri ciu? Es purgunta na bin ruspundidu na prosimu kapitulu.