Słuchaj, staraj się zrozumieć i okazuj współczucie

1. Jaką prawdę o Jehowie wyjawia Biblia?

CZY chciałbyś, żeby ludzie oceniali cię na podstawie koloru skóry, rysów twarzy, wzrostu albo wagi? Raczej nie. Jak to dobrze, że Jehowa nie ocenia nas na podstawie tego, co widzą oczy! Pomyślmy o pewnej sytuacji z życia Samuela. Jehowa powiedział mu, że jeden z synów Jessego zostanie królem. Ale który? Patrząc na nich, Samuel nie widział tego, co Jehowa. Gdy zobaczył najstarszego, Eliaba, doszedł do wniosku: „To na pewno jest pomazaniec Jehowy”. Z wyglądu Eliab pasował na króla. Jednak Jehowa rzekł do Samuela: „Nie zwracaj uwagi na jego wygląd ani na wysoki wzrost — to nie jego wybrałem”. Jaki stąd wniosek? „Człowiek patrzy na to, co jest widoczne dla oczu, ale Jehowa patrzy na serce” (1 Sam. 16:1, 6, 7).

2. Do czego zachęcono nas w Jana 7:24 i dlaczego jest to ważne? Zilustruj to przykładem.

² Ponieważ jesteśmy niedoskonali, mamy tendencję do osądzania innych na podstawie tego, co widzimy (odczytaj Jana 7:24). Ale to, co widzimy, może nam powiedzieć o drugiej osobie bardzo niewiele. Zilustrujmy to przykładem. Nawet zdolny i doświadczony lekarz nie dowie się wszystkiego o stanie pacjenta z jego wyglądu. Jeśli chce dowiedzieć się czegoś o jego wcześniejszych chorobach, stanie emocjonalnym i obecnych dolegliwościach, musi go uważnie wysłuchać. Czasami zleca nawet prześwietlenie. W przeciwnym razie mógłby postawić złą diagnozę. Tak samo my nie zrozumiemy dobrze naszych braci i sióstr, jeśli będziemy patrzeć na nich powierzchownie. Musimy spojrzeć głębiej — na to, kim są wewnątrz. Oczywiście nie potrafimy czytać w sercach, więc nigdy nie będziemy rozumieć innych tak dobrze jak Jehowa. Ale możemy starać się Go naśladować. Jak?

3. W czym pomogą nam relacje biblijne omówione w tym artykule?

³ Jak Jehowa traktuje swoich sług? Wysłuchuje ich. Bierze pod uwagę ich pochodzenie, przeżycia oraz obecną sytuację. I okazuje im współczucie. Omówimy teraz, jak Jehowa potraktował Jonasza, Eliasza, Hagar i Lota. Zastanowimy się też, w jaki sposób możemy Go naśladować w kontaktach z braćmi i siostrami.

UWAŻNIE SŁUCHAJ

4. Dlaczego moglibyśmy negatywnie ocenić Jonasza?

⁴ Na pierwszy rzut oka moglibyśmy uznać, że Jonasz był niegodny zaufania, a nawet nielojalny. Otrzymał od Jehowy wyraźne polecenie: miał pójść do Niniwy i ogłosić tam wyrok. Tymczasem on wsiadł na statek płynący w przeciwnym kierunku, żeby uciec „jak najdalej od Jehowy” (Jon. 1:1-3). Czy zleciłbyś Jonaszowi to zadanie po raz drugi? Prawdopodobnie nie. Ale Jehowa myślał inaczej (Jon. 3:1, 2).

5. Czego uczysz się o Jonaszu z jego słów zapisanych w Jonasza 2:1, 2, 9?

⁵ O tym, jakim Jonasz naprawdę był człowiekiem, świadczy jego modlitwa (odczytaj Jonasza 2:1, 2, 9). Ta modlitwa — z pewnością jedna z wielu — pomaga nam zobaczyć w Jonaszu kogoś więcej niż tylko człowieka, który nie chciał wykonać swojego zadania. Wynika z niej, że był pokorny i wdzięczny Jehowie oraz że chciał być Mu posłuszny. Nic dziwnego, że Jehowa nie skoncentrował się na jego błędzie, ale odpowiedział na jego modlitwę i dalej się nim posługiwał.

6. Dlaczego powinniśmy uważnie słuchać innych?

⁶ Żeby uważnie słuchać innych, musimy być pokorni i cierpliwi. Warto się na to zdobywać co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze, będzie mniejsze prawdopodobieństwo, że pochopnie kogoś ocenimy. Po drugie, możemy dostrzec u współwyznawcy uczucia i pobudki, które skłonią nas do okazania mu empatii. Po trzecie, możemy pomóc mu dowiedzieć się czegoś o samym sobie. Czasem człowiek nie potrafi zrozumieć swoich emocji, dopóki nie ubierze ich w słowa (Prz. 20:5). Starszy z Azji przyznaje: „Pamiętam, jak kiedyś udzieliłem rady pewnej siostrze, zanim poznałem fakty. Powiedziałem jej, że powinna poprawić jakość odpowiedzi na zebraniach. Później dowiedziałem się, że słabo czyta i odpowiadanie wymaga od niej bardzo dużo wysiłku”. Jakie to ważne, żeby starsi ‛wysłuchali faktów’, zanim udzielą komuś rady! (Prz. 18:13).

7. Czego uczymy się ze sposobu, w jaki Jehowa potraktował Eliasza?

⁷ Niektórym trudno jest mówić o swoich uczuciach ze względu na przeszłość, pochodzenie lub charakter. Jak możemy im pomóc? Przypomnijmy sobie, jak Jehowa potraktował Eliasza, kiedy ten uciekał przed Jezebel. Minęło wiele dni, zanim Eliasz otwarcie powiedział niebiańskiemu Ojcu, jak się czuje. Jehowa uważnie go wysłuchał, a potem go pokrzepił i zlecił mu konkretne zadania (1 Król. 19:1-18). Podobnie jest w wypadku naszych braci i sióstr. Może upłynąć trochę czasu, zanim poczują się przy nas swobodnie. Ale tylko wtedy będą w stanie wyjawić nam swoje prawdziwe uczucia. Jeśli wzorem Jehowy okażemy im cierpliwość, możemy zdobyć ich zaufanie. A kiedy będą już gotowi powiedzieć nam o swoich odczuciach, powinniśmy uważnie ich wysłuchać.

POZNAJ SWOICH BRACI I SIOSTRY

8. Jak zgodnie z Rodzaju 16:7-13 Jehowa pomógł Hagar?

⁸ Kiedy Hagar, służąca Saraj, została żoną Abrama, zachowała się głupio. Ponieważ zaszła w ciążę, zaczęła pogardzać swoją panią, która nie miała dzieci. W rezultacie Saraj zaczęła ją tak źle traktować, że Hagar od niej uciekła (Rodz. 16:4-6). Niedoskonały człowiek mógłby pomyśleć, że Hagar była po prostu złośliwą kobietą, która dostała za swoje. Ale Jehowa tak na nią nie patrzył. Wysłał do niej swojego anioła, który pomógł jej zmienić nastawienie i ją pobłogosławił. Hagar zrozumiała, że Jehowa ją obserwuje i dobrze zna jej sytuację. Nazwała go „Bogiem, który widzi wszystko” (odczytaj Rodzaju 16:7-13).

9. Co Jehowa wziął pod uwagę w wypadku Hagar?

⁹ Co Jehowa dostrzegał, patrząc na Hagar? Doskonale znał jej pochodzenie i przeszłość (Prz. 15:3). Hagar była Egipcjanką mieszkającą wśród Hebrajczyków. Czy czasami czuła się obco? Czy tęskniła za rodziną i ojczyzną? Poza tym nie była jedyną żoną Abrama. W tamtych czasach niektórzy wierni słudzy Boży mieli więcej niż jedną żonę. Ale nie takie było pierwotne zamierzenie Jehowy (Mat. 19:4-6). Nie dziwi więc, że poligamia wywoływała zazdrość i konflikty. Jehowa nie usprawiedliwiał aroganckiego zachowania Hagar, ale z pewnością wziął pod uwagę jej sytuację.

10. Jak możemy lepiej poznać braci i siostry?

¹⁰ Możemy naśladować Jehowę, starając się nawzajem zrozumieć. Lepiej poznaj braci i siostry. Rozmawiaj z nimi przed zebraniami i po nich, współpracuj z nimi w służbie i w miarę możliwości zaproś ich na posiłek. Co dobrego z tego wyniknie? Możesz się przekonać, że siostra, która wydaje się niesympatyczna, w rzeczywistości jest nieśmiała, a brat, który wydaje się mieć materialistyczne nastawienie, w rzeczywistości jest gościnny. Może się też okazać, że siostra z dziećmi, która często spóźnia się na zebrania, spotyka się w domu ze sprzeciwem (Hioba 6:29). Oczywiście powinniśmy unikać „mieszania się w cudze sprawy” (1 Tym. 5:13). Jednak dobrze jest wiedzieć coś o braciach i siostrach oraz o przeżyciach, które ukształtowały ich osobowość.

11. Dlaczego to takie ważne, żeby starsi dobrze znali braci i siostry?

¹¹ Zwłaszcza starsi powinni dobrze znać braci i siostry, którym usługują. Pomyślmy o nadzorcy obwodu o imieniu Artur. Razem z drugim starszym odwiedził siostrę, która sprawiała wrażenie nieśmiałej i wycofanej. „Dowiedzieliśmy się, że jej mąż zmarł kilka lat po ślubie” — opowiada Artur. „Mimo wyzwań wychowała w prawdzie dwie córki. A teraz cierpiała z powodu słabego wzroku i depresji. Ale jej miłość do Jehowy i wiara nie osłabły. Uświadomiliśmy sobie, że możemy się od niej dużo nauczyć” (Filip. 2:3). Ten nadzorca obwodu wziął przykład z Jehowy, który zna swoich wiernych sług i wie, przez co przechodzą (Wyjścia 3:7). Starsi, którzy dobrze znają braci, mogą im udzielić skutecznej pomocy.

12. Jaką korzyść Jip Ji odniosła z tego, że lepiej poznała siostrę ze zboru?

¹² Kiedy lepiej poznamy współwyznawcę, który nas irytuje, prawdopodobnie będziemy okazywać wobec niego więcej empatii. Rozważmy przykład. Jip Ji, która mieszka w Azji, opowiada: „Jedna siostra w moim zborze zawsze mówiła podniesionym głosem. Uważałam, że jest źle wychowana. Ale kiedy poszłam z nią do służby, dowiedziałam się, że kiedyś pomagała rodzicom sprzedawać ryby na targu. Musiała głośno reklamować towar, żeby przyciągnąć uwagę klientów”. Jip Ji dodaje: „Nauczyłam się, że jeśli chcę rozumieć braci i siostry, muszę ich lepiej poznać”. Oczywiście wymaga to wysiłku. Ale kiedy zgodnie z zachętą biblijną ‛szeroko otwieramy serca’, naśladujemy Jehowę, który kocha „najróżniejszych ludzi” (1 Tym. 2:3, 4; 2 Kor. 6:11-13).

OKAZUJ WSPÓŁCZUCIE

13. Co zgodnie z Rodzaju 19:15, 16 zrobili aniołowie, kiedy Lot się ociągał, i dlaczego?

¹³ W krytycznym momencie życia Lot zwlekał z zastosowaniem się do polecenia Jehowy. Przyszli do niego dwaj aniołowie i powiedzieli, żeby wyprowadził swoją rodzinę z Sodomy. Dlaczego? Wyjaśnili: „Zniszczymy to miasto” (Rodz. 19:12, 13). Mimo to następnego dnia rano on i jego bliscy dalej byli w domu. Aniołowie zaczęli go przynaglać. „Ale Lot się ociągał”. Moglibyśmy uznać, że Lot był oporny, a nawet nieposłuszny. Jednak Jehowa z niego nie zrezygnował. „Ponieważ (...) mu współczuł”, aniołowie chwycili go i jego bliskich za ręce i wyprowadzili z miasta (odczytaj Rodzaju 19:15, 16).

14. Jakie mogły być powody, dla których Jehowa okazał Lotowi współczucie?

¹⁴ Jehowa mógł okazać Lotowi współczucie z kilku powodów. Może Lot nie chciał opuścić domu, bo bał się ludzi spoza miasta. Były też inne niebezpieczeństwa. Lot prawdopodobnie znał historię dwóch królów, którzy wpadli do dołów z asfaltem w pobliskiej dolinie (Rodz. 14:8-12). Jako mąż i ojciec z pewnością martwił się o rodzinę. Poza tym był bogaty, więc zapewne miał w Sodomie wygodny dom (Rodz. 13:5, 6). Oczywiście żaden z tych czynników nie usprawiedliwiał opieszałości Lota. Ale Jehowa nie patrzył na niego przez pryzmat jego błędu. Uważał go za „prawego człowieka” (2 Piotra 2:7, 8).

15. Co powinniśmy zrobić, zamiast osądzać czyjeś zachowanie?

¹⁵ Zamiast osądzać zachowanie drugiej osoby, postaraj się zrozumieć, co ona czuje. Właśnie tak zrobiła Veronica z Europy. „Miałam wrażenie, że pewna siostra ciągle jest w złym humorze” — opowiada. „Zawsze trzymała się z boku. Trochę się obawiłam do niej podejść. Ale pomyślałam sobie: ‚Ja na jej miejscu na pewno potrzebowałabym przyjaciółki’. Dlatego postanowiłam zapytać ją, jak się czuje. A ona się przede mną otworzyła! Teraz o wiele lepiej ją rozumiem”.

16. Dlaczego powinniśmy się modlić o pomoc w okazywaniu empatii?

¹⁶ Jedyną osobą, która w pełni nas rozumie, jest Jehowa (Prz. 15:11). Dlatego proś Go, żeby pomógł ci patrzeć na innych tak, jak On na nich patrzy, i zrozumieć, jak okazać im współczucie. Właśnie tak zrobiła siostra o imieniu Anżela. Pewna siostra w jej zborze stała się trudna we współpracy. Anżela przyznaje: „Łatwo można było ją skrytykować i ‚umyć ręce’. Ale poprosiłam Jehowę, żeby pomógł mi okazać jej empatię”. Czy Jehowa odpowiedział na tę modlitwę? Anżela dodaje: „Poszłyśmy razem do służby, a potem przez kilka godzin rozmawiałyśmy. Ze współczuciem jej słuchałam. Teraz bardziej ją kocham i jestem zdecydowana ją wspierać”.

17. Na co powinniśmy być zdecydowani?

¹⁷ Nie możemy sobie wybierać, którzy bracia i siostry zasługują na nasze tkliwe współczucie. Wszyscy zmagają się z jakimiś problemami, tak jak Jonasz, Eliasz, Hagar i Lot. Niektórzy sami je na siebie ściągnęli. Ale prawdę mówiąc, każdy z nas w jakimś momencie życia podjął złe decyzje. Słusznie więc Jehowa oczekuje, że będziemy okazywać sobie nawzajem empatię (1 Piotra 3:8). Kiedy tak robimy, przyczyniamy się do jedności naszej ogólnoświatowej rodziny, która jest tak wyjątkowa i różnorodna. Dlatego bądźmy zdecydowani słuchać naszych braci i sióstr, starać się ich zrozumieć i okazywać im współczucie.