Enero
Miércoles 1 de enero
Uj wañusqata orqhomushasqanku. Chay wañusqaqa uj viudaj kʼata qhari wawan kasqa (Luc. 7:12).
Jesusqa ‘chay viudata rikuytawan mayta khuyakorqa’ (Luc. 7:13). Payqa mana chay viudamanta khuyakullarqachu, manaqa khuyakusqanta ruwasqanwan rikucherqa. Kʼachamantachá “amaña waqaychu” nispa nerqa. Jinapis Jesusqa mana paywan parlallarqachu, manaqa joventa kausarichispa “mamanman qoporqa” (Luc. 7:14, 15). ¿Imatá yachakusunman Jesús chay milagrota ruwasqanmanta? Llakisqa kajkunata imaynatachus khuyakunata. Pinillankupis wañupusqanmanta llakisqa kajkunata khuyakuyta yachakusunman. Ñaupajtaqa sumajta qhawarina tiyan. Chaymantataj paykunata yanaparinapaj, sonqocharinapaj ima, imallatapis nina chayri imitallatapis ruwapuna (Pro. 17:17; 2 Cor. 1:3, 4; 1 Ped. 3:8). Uj simita nispalla chayri uj imitata ruwapuspalla mayta kallpachasunman, sonqochasunmantaj. w23.04 págs. 5, 6 párrs. 13-15
Jueves 2 de enero
Chay onqoyqa mana wañunanpajchu, manachayqa Dios jatunchasqa kananpaj (Juan 11:4).
Jesusqa amigon Lázaro wañupusqanta yachaspapis iskay diatawanraj qhepakorqa, chaymantaraj Betaniaman rerqa. Chayrayku Jesús Betaniaman chayananpaj Lazaroqa tawa diaña wañusqa kasharqa. Jesusqa chaypi uj imata ruwayta yuyasharqa, amigosninta yanapananpaj, Diostapis jatunchananpaj (Juan 11:6, 11, 17). Imatachus Jesús ruwasqanmantaqa imaynatachus uj sumaj amigo kayta yachakusunman. Mariawan Martawanqa hermanonku onqosqa kashasqallanta Jesusman willachimorqanku, manataj nerqankuchu Betaniaman jamunanta (Juan 11:3). Jesusqa Lázaro wañupojtin, maypichus kasharqa chayllamanta kausarichiyta atinman karqa. Jinapis Betaniaman rerqa Mariatawan Martatawan acompañananpaj, amigasnin kasqankurayku. ¿Ajinallatatajchu mayqen amigonchejpis mana yanapata mañashajtillanchej yanapaykuriwanchej? Yachanchej chay amigonchejqa ‘llakiy kajtin’ yanaparinawanchejtapuni (Pro. 17:17). Noqanchejpis Jesús jina uj sumaj amigo kayta atisunman. w23.04 pág. 10 párrs. 10, 11
Viernes 3 de enero
Imatachus qonanta nejqa nisqanta juntʼanpuni (Heb. 10:23).
Uj llakiypi kashaspa ichapis yuyasunman Jehovaqa paraisota ni jaykʼaj apamunanta. Ajinata yuyasqanchejrayku, ¿pisi creeyniyoj kasqanchejtachu nisunman? Ichapis mana ajinapunichu kanman. Kaypi tʼukurina: Manchaytañataj qʼoñimojtin ichapis nisunman: “¿Maykʼajtaj paramonqari? ¿Niñachu paramonqa?”, nispa. Jinapis paray tiempoqa chayamunpuni. Kikillantataj uj llakiyrayku may desanimasqa kaspaqa, ichapis yuyasunman paraíso ni jaykʼaj chayamunanta. Jinapis creeyninchej sinchʼi chayqa, yachanchej Jehová nisqasninta juntʼanantapuni (Sal. 94:3, 14, 15; Heb. 6:17-19). Chaytaj yanapawasun Jehovata yupaychayta kausayninchejpi ñaupajman churanallapajpuni. Predicanapajpis sinchʼi creeyniyoj kayta necesitallanchejtaj. Diosninchej tumpamantawan uj paraisota apamunanmanta parlarejtinchej, ashkha runasqa mana chay ‘sumaj willaykunata’ creellankuchu, yuyanku uj cuentolla kasqanta (Mat. 24:14; Eze. 33:32). Amapuni ajinata yuyasqankuwan chimpaykuchikunachu. Mana chay yuyasqankuwan chimpaykuchikunapajqa creeyninchejta sinchʼiyachinallanchejpuni tiyan. w23.04 pág. 27 párrs. 6, 7; pág. 30 párr. 14
Sábado 4 de enero
Yachallanchejtaj chay mañakusqanchejtapis japʼinanchejta, chay imasta paymanta mañakusqanchejrayku (1 Juan 5:15).
Ichá maykʼajllapis tapukorqanchej: “¿Jehová mañakuykunasniyman kutichishawanchu?”, nispa. Mana qanllachu ajinata tapukorqanki, ashkha hermanosninchejpis chayta tapukullarqankutaj, astawanraj llakiykunapi rikukuspa. Ichá noqanchejpis llakiykunapi kashaspa mana reparayta atillanchejchu imaynatachus Jehová mañakuykunasninchejman kutichishawasqanchejta. ¿Imaynapí yachanchej Jehová mañakuyninchejman kutichinawanchejtapuni? Bibliaqa niwanchej Jehovaqa maytapuni munakuwasqanchejta, may valorniyojpajtaj qhawawasqanchejta (Ageo 2:7; 1 Juan 4:10). Chayrayku munan payman orakunanchejta, yanapantataj mañakunanchejta (1 Ped. 5:6, 7). Payqa yanapaytapuni munawanchej paypaj qayllallanpipuni kanapaj, tukuy problemasninchejtapis aguantanapaj. Bibliapeqa niwanchej Jehovaqa ashkha kamachisninpa mañakuykunasninkuman kutichisqanta. Ichapis wakinmanta yuyarikunchej. w23.05 pág. 8 párrs. 1-4
Domingo 5 de enero
Mariataj nerqa: “Noqaqa Jehová Diosta jatunchani” (Luc. 1:46).
Mariaqa Jehovaj sumaj amigan karqa. Chaytaj mana Josemantachu karqa, manaqa paypuni sinchʼi creeyniyoj kananpaj kallpachakorqa. Payqa Diosmanta Qhelqasqata sumajta rejsej, tiempochakojtaj chaypi sumajta tʼukurinanpaj (Luc. 2:19, 51). Mariaqa Jehovaj sumaj amigan kasqanrayku sumaj warmi karqa. Kay tiempomanta ashkha hermanaspis María jina kanankupaj kallpachakunku. Hermananchej Emikomanta parlarina. Pay nin: “Soltera kashaspaqa Jehovaj qayllallanpipuni kanaypaj sapallay tukuy imata ruwaj kani. Jinapis casarakusqaykumantaqa qosallayña Jehovamanta mañapuwaj, yanapawajtaj Jehovaj qayllallanpipuni kanaypaj. Reparakorqani qosay yanapawasqanraykulla Jehovaj qayllallanpipuni kashasqayta. Yacharqani Jehovaj qayllallanpipuni kanaypaj noqapuni kallpachakunay kasqanta. Chayrayku kunanqa tiempochakuni sapallaypi orakunaypaj, Bibliata leenaypaj, chaypitaj tʼukurinaypaj”, nispa (Gál. 6:5). Hermanas, Jehovaj qayllallanpipuni kanaykichejpaj kallpachakullankichejpuni chayqa, qosaykichejqa astawan munakusonqachej, allinta ruwasqaykichejtataj nisonqachej (Pro. 31:30). w23.05 pág. 21 párr. 6
Lunes 6 de enero
Yachachisqaykichej Jehová Diosta yupaychayta (Sal. 34:11).
Mana Jehovata manchachikuyta yachaspañachu nacekunchej, astawanpis yachakunanchej tiyan. Chaypajtaj ruwasqasninta qhawariyta yachananchej tiyan. “Paypa ruwasqasninpi” sutʼita rikunchej yachayninta, atiyninta, mayta munakuwasqanchejtapis. Ajinamantataj payta astawan respetanchej, astawantaj munakunchej (Rom. 1:20). Jehovata manchachikuyta yachakullasunmantaj paymanta mañakuspapuni. Diosninchejwan astawan parlarispaqa, payta astawan rejsinchej. Uj pruebata aguantanapaj kallpata mañakuspataj, may atiyniyoj kasqanpi tʼukurinchej. Wawanta noqanchejrayku qosqanmanta agradecekuspataj, mayta munakuwasqanchejta yuyarikunchej. Uj problemata atipanapaj yuyaychayninta mañakuspataj, may yachayniyoj kasqanta yuyarikunchej. Chaytaj yanapawanchej Jehovata astawan respetanapaj, nitaj sonqonta nanachinapaj jina imatapis ruwanapaj. w23.06 pág. 15 párrs. 6, 7
Martes 7 de enero
Jehová Diosmin Leyesta Churapuwajninchejqa (Isa. 33:22).
Jehovaqa ñaupa tiempomantapacha sutʼita entiendenapaj jina leyesta llajtanman qorqa. Ñaupa cristianospa tiemponkumanta Diospa llajtanta kamachejkunaqa, cristianos kinsa imaspi sinchʼita sayananchej kasqanta nerqanku. 1) Llulla diosesta qhesachana kasqanta, Jehovallatataj yupaychana kasqanta. 2) Yawarta jatunpaj qhawana kasqanta. 3) Khuchichakuy juchamanta imatachus Biblia kamachisqanta kasukuna kasqanta (Hech. 15:28, 29). ¿Imaynatá chay kinsa imaspi sinchʼita sayasunman? Llulla diosesta yupaychayta qhesachaspa, Jehovallatataj yupaychaspa. Jehovaqa israelitasta kamacherqa payllata yupaychanankuta (Deu. 5:6-10). Jesusta Diablo juchaman urmachiyta munajtin, Jesusqa nerqa Jehová Diosllata yupaychananchej kasqanta (Mat. 4:8-10). Chayrayku mana santosta yupaychanchejchu, nillataj Diosta jina jatunchanchejchu religionta kamachejkunata, politicosta, sumaj rejsisqa deportistasta, artistasta, nitaj ni pi runatapis. Astawanpis Jehovallata yupaychanchej, paylla tukuy imata ruwasqanrayku (Apo. 4:11). w23.07 págs. 14, 15 párrs. 3, 4
Miércoles 8 de enero
Jehová Diosta manchachikoyqa runata sajra kajmanta karunchan (Pro. 16:6).
Satanaspa mundonqa khuchichakuy juchata ruwayllapi, pornografiata qhawayllapi yuyan (Efe. 4:19). Chayrayku Jehovata manchachikuyta yachakunallanchejpuni tiyan, sajra kajmantataj karunchakunanchej tiyan. Proverbios 9 capitulopi iskay warmismanta parlan: Ujnenqa yachaywan ninakun, ujnintaj mana yuyayniyoj kaywan. Chay warmistaj “mana allin yuyayniyojkunata” parlapayashanku, “wasiyman yaykumuychej, mikhurikuychej” nispapis nishankuman jina (Pro. 9:1, 4-6). Jinapis ujnin warmeqa allinman pusan, ujnin warmitaj mana allinman. Ñaupajtaqa “mana yuyayniyoj” warmi wajyarikusqanmanta parlarina (Pro. 9:13-18). Chay warmeqa mana pʼenqarikuspa nin: “Mana yachayniyojkuna, kayman jamuychej”, nispa. Ajinata mana yachayniyojkunata invitakun paywan mikhurikunankupaj. Chay warmej wasinman yaykojkuna, ¿imapitaj rikukunku? ‘Chay warmej wasinpeqa ashkha wañusqas kashanku’, chayrayku paykunapis ajinallapitaj rikukunku. Chay warmej “wasinman reyqa wañuyman chayaywan ninakun” (Pro. 2:11-19). Proverbios 5:3-10 versiculospi nillantaj ‘mana allin kausayniyoj warmimanta’ cuidakunata. Paymanta nin: “Chakisnillantaj wañuyman chayachin”, nispa. w23.06 pág. 22 párrs. 6, 7
Jueves 9 de enero
Tukuy runas rikuchunku mana nisqaykichejtapuni valechiyta munaj runaschu kasqaykichejta (Fili. 4:5).
Ancianosqa mana nisqankutapunichu valechinanku tiyan, wajkunapis paykunamanta yachakunankupaj (1 Tim. 3:2, 3). Uj ancianoqa mana suyananchu tiyan nisqantapuni valechinankuta, waj ancianosmanta aswan kuraj kasqanraykulla. Jehovaqa mayqen ancianollatapis espíritu santonwan yuyaychanman allin yuyaywan imatapis ninanpaj. Ajinamanta imata ruwaytapis allinta ajllanankupaj. Sichus casi tukuynin ancianos uj imata ruwanankupaj de acuerdo kashanku chay, chay ajllasqankutaj mana Bibliawan churanakunchu chay, ¿imatá ruwanqa mana nisqantapunichu valechej anciano? Payman mana allinchu rijchʼajtinpis chay ajllasqankuta allinpaj qhawanqa. Mana nisqanchejtapunichu valechispaqa ashkha bendicionesta japʼinchej: hermanosninchejwan aswan sumajta apanakunchej, congregacionpitaj allin kausay tiyan. May sumajpuni Diospa llajtanpi tukuy ladomanta imaymana runas kasqanchej. Chayrayku Jehovata ujchasqa familia jina yupaychasqanchejqa tʼukunapaj jinapuni. Astawanpis mayta kusikunchej Jehová jina ruwashasqanchejta yachaspa. w23.07 pág. 25 párrs. 16, 17
Viernes 10 de enero
Allin yuyayniyoj kajkunalla entiendenqanku (Dan. 12:10).
Danielqa profeciasta allin sonqowan estudiaj. ¿Imaraykutaj estudiaj? Cheqa kajta yachayta munaspa, chantapis payqa kʼumuykukoj sonqo karqa. Danielqa yacharqa Jehovaqa payta rejsejkunata, kamachiykunasnintapis kasukojkunata, entiendenankupaj yanapasqanta (Dan. 2:27, 28). Payqa kʼumuykukoj sonqo kasqanta rikucherqa Jehovamanta yanapata mañakuspa (Dan. 2:18). Chantapis Danielqa Diosmanta Qhelqasqata sumajsitutapuni estudiaj. Tiemponpi ima qhelqasqaschus karqa chaykunata leespa sumajta ukhunchaj (Jer. 25:11, 12; Dan. 9:2). ¿Imaynatá noqanchejpis pay jina ruwasunman? Qhawarikunanchej tiyan imajtinchus Bibliaj profeciasninta estudiasqanchejta. ¿Cheqa kajta yachayta munaspachu? Jina kajtenqa Jehová yanapawasun (Juan 4:23, 24; 14:16, 17). Wakin runasqa Biblia mana Diosmantapunichu kasqanta rikuchinankupaj, imitallatapis tariyta munaspa estudianku. Ajinamanta imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta paykunallamantaña ajllakunankupaj. Noqanchejtajrí allin sonqowan Bibliaj profeciasninta estudiananchej tiyan. w23.08 págs. 9, 10 párrs. 7, 8
Sábado 11 de enero
Llakisqalla kanki chayqa, kallpayki pisiyanqa (Pro. 24:10).
Wajkunawan kikinchakoyqa uj llasa qʼepi jina kanman (Gál. 6:4). Chayta ruwasunman chayqa, hermanosninchejwan atipanakupi jina kasunman, envidianakusunmantaj (Gál. 5:26). Wajkuna jinapuni imatapis ruwayta munasunman chayqa, mana atisqanchejtawan ruwayta munasunman. Biblia nin: “Uj runaj suyakusqan mana usqhayta juntʼakojtin sonqonpi phutiylla tiyan”, nispa (Pro. 13:12). Chayrayku imatachus ni jaykʼaj atisunchu chayta ruwayta munaspaqa astawanraj llakikusun. Chayqa mayta saykʼuchiwasunman, niñataj usqhayta correyta atisunmanchu kausayman pusaj ñanpi. Jehovaqa ni jaykʼaj mañawasunchu imatachus mana qoyta atisqanchejtaqa. Chayrayku noqanchejpis ama ruwayta munanachu imatachus mana atisqanchejtaqa (2 Cor. 8:12). Kayta yuyarikunapuni: Jehovaqa ni piwan kikinchawanchejchu (Mat. 25:20-23). Jehovaqa kaykunata may valorniyojpaj qhawan: tukuy sonqo payta sirvisqanchejta, mana wasanchasqanchejta, aguantasqanchejtapis. w23.08 pág. 29 párrs. 10, 11
Domingo 12 de enero
¿Yaku chʼakiywanchu wañusaj? (Jue. 15:18).
¿Imaynatá Jehová Sansonpa mañakuyninman kuticherqa? Uj milagronejta yakuta phullchichimuspa. “Sansontaj chay yakuta tomaspa watejmanta kallpata japʼerqa, kutirikorqataj” (Jue. 15:19). Ashkha watasninman, Jehová profeta Samuelta Jueces librota qhelqananpaj yuyaychashajtin, chay yaku jutureqa kakushallarqapunisina. Ichapis israelitasqa chay yaku juturita rikuspa, yuyarikoj kanku Jehovapi atienekojtinku, payqa yanapanantapuni. Noqanchejpis Sansón jinallataj Jehovaj yanapanta maskʼananchej tiyan. Imata ruwayta yachaspapis, chayri ashkha imaynasmantaña payta sirvispapis, tukuy necesitanchej paypa yanapayninta. Llampʼu sonqos kananchej tiyan, reparakunataj tiyan Jehovapi atienekojtillanchej allin rinawanchejta. Sansonqa watejmanta kallpata japʼerqa Jehovaj qosqan yakuta tomaspa. Noqanchejpis Sansón jinallataj imastachus Jehová qowanchej tukuy chayta japʼikusun chayqa, creeypi sinchʼi sayasqa kasun (Mat. 11:28). w23.09 pág. 4 párrs. 8-10
Lunes 13 de enero
Kʼachallamanta kuticheyqa rabiata thasnun, sonqota nanachej palabrastaj runata phiñachin (Pro. 15:1).
Kaypi piensarina. Ichá pipis Jehovamanta mana allin imasta parlashanman, chayri Bibliaj yachachisqanmanta burlakushanman. Chay kutispi, ¿imataj yanapawasunman? Jehovamanta mañakusunman espíritu santonta, yachaytapis, ajinamanta llampʼu sonqowan kutichinapaj. Tumpata phiñakuspa kutichisqanchejta chaymantaña reparakunchej chayrí, ¿imatá ruwasunman? Watejmanta Jehovawan parlarina, piensarinataj imaynatachus qhepan kutipi aswan llampʼu sonqowan kutichinata. Chayta ruwasun chayqa, Jehová espíritu santonta qowasun llampʼu sonqoyoj kanapaj, manataj phiñarpakunapaj. Imapis phiñachinawanchejpaj jina kajtin, wakin textos yanapawasunman llampʼu sonqowan parlanapaj. Espíritu santotaj chay versiculosta yuyarikunapaj yanapawasunman (Juan 14:26). Proverbios libropi ashkha yuyaychaykuna tiyan, chaykuna yanapawasunman llampʼu sonqoyoj kanapaj (Pro. 15:18). Chantapis chay textos reparachiwanchej llampʼu sonqoyoj kayqa aswan sumaj kasqanta, phiñakunamanta nisqaqa (Pro. 10:19; 17:27; 21:23; 25:15). w23.09 pág. 15 párrs. 6, 7
Martes 14 de enero
Kay imasta yuyarichiytapuni munaykichej (2 Ped. 1:12).
Apóstol Pedroqa ashkha watasta Jehovata tukuy sonqo sirverqa. Payqa Jesuswan khuska predicaj rerqa, waj lugarespipis predicacionta qallaricherqa, Diospa llajtanta kamachejkunamanta ujnintaj karqa. Manaña unaytachu kausanan kashajtintaj, Jehovaqa waj llankʼaytawan qorqa. 62, 64 watas chaynejta, Diosqa Bibliamanta iskay cartasta qhelqananpaj yuyaycharqa: Ñaupaj kaj Pedrota, iskay kaj Pedrotawan (2 Ped. 1:13-15). Pedroqa chay iskay cartasta qhelqarqa, hermanosnin “imaymana pruebaswan” ñakʼarishajtinku (1 Ped. 1:6). Sajra runasqa hermanos ukhupi llullasta yachachisharqanku, congregaciontataj chʼichichayta munasharqanku (2 Ped. 2:1, 2, 14). Jerusalenpi tiyakoj cristianosqa, tumpamantawan ‘tukuy imaj tukukuyninta’ rikunkuman karqa. Romamanta soldadosqa Jerusalenta, templontapis thuñinkuman karqa (1 Ped. 4:7). Chayrayku Pedroj iskay cartasnenqa, chay tiempomanta cristianosta pruebasninkuta aguantanankupaj yanaparqa, aswan qhepaman imachus kananpajpis wakichikunankupaj. w23.09 pág. 26 párrs. 1, 2
Miércoles 15 de enero
Cristo ñakʼarisqanrayku kasukoj kayta yachakorqa (Heb. 5:8).
Ashkha kutispi, noqanchejpis llakiykunapi rikukuspa kasukoj kayta yachakunchej. Coronavirus onqoy qallarishajtin imachus kasqanpi piensarina. Chay onqoy kasqanrayku kamachiwarqanchej manaña Tantakuna Wasispi tantakunanchejta, niñataj wasimanta wasi predicananchejta. ¿Chayta kasukuyta atillarqanchejchu? Mana kasukunapaj jinallachu kajtinpis, kasukusqanchejqa jarkʼawarqanchej, hermanosninchejwan ujchasqasllapuni kananchejpaj yanapawarqanchej, Jehovatapis kusicherqanchej. Kunanqa aswan wakichisqa kashanchej manchay ñakʼariy tiempo chayamojtin ima kamachiytapis kasukunapaj. Salvakunanchejqa ichapis kasukunanchejmanta kanqa (Job 36:11). Jehovata kasukuyta ajllanchej payta munakusqanchejrayku, kusichiyta munasqanchejraykutaj (1 Juan 5:3). Jehovamanqa ni jaykʼaj kutichipuyta atisunmanchu tukuy imata noqanchejrayku ruwasqanmanta (Sal. 116:12). Jinapis kayta ruwayta atisunman: Jehovata kasukuyta, pikunamanchus atiyta qon chaykunatapis. Kasukuyta yachasqanchejwanqa yachayniyoj runas kasqanchejta rikuchishanchej. Yachayniyoj runas kaspataj Jehovata kusichinchej (Pro. 27:11). w23.10 pág. 11 párrs. 18, 19
Jueves 16 de enero
Yupaychaychej pichus cielota, jallpʼata ruwarqa chayta (Apo. 14:7).
Sichus uj ángel noqanchejmanpuni parlawasunman chay, ¿uyarisunmanchu? Kay tiempopeqa uj ángel “tukuy nacionesman, tukuy ayllusman, tukuy laya parlayniyojkunaman, tukuy laya runasmanpis” parlashan. Chay angelqa nishan: “Diosta manchachikuychej, jatunchaychejtaj […]. Yupaychaychej pichus cielota, jallpʼata, mar qochata, yaku juturistawan ruwarqa chayta”, nispa (Apo. 14:6, 7). Tukuyninchej Jehovallata yupaychananchej tiyan, paylla cheqa Dios kasqanrayku. Jehovata mana rikukoj jatun templonpi yupaychayta atisqanchejmanta mayta agradecekunchej. ¿Imataj Diospa mana rikukoj templon? Chanta, ¿ima partepitaj Biblia chaymanta parlan? Chay mana rikukoj temploqa mana uj wasipunichu. Chay temploqa Jehová payllata munasqanman jina yupaychananchejpaj imatachus wakichin chaywan ninakun. Chaytaj Jesuspa wañuyninpi sayachisqa kashan. Ñaupa tiempopi apóstol Pabloqa chaymanta ashkha imitasta sutʼincharqa. Chaytataj tarinchej Judeapi tiyakoj hebreo cristianosman qhelqasqan cartapi. w23.10 pág. 24 párrs. 1, 2
Viernes 17 de enero
“Mana uj ejercitoj atiyninwanchu, nitaj atiywanchu kay imasqa ruwakonqa, manachayqa espirituywan”, nispa nin angelesta kamachej Jehová Diosqa (Zac. 4:6).
522 watapi judiospa enemigosninkoqa kamacherqanku Jehovaj templonta manaña ruwanankuta. Pero Zacariasqa judiosman nerqa Jehová atiyniyoj espíritu santonwan paykunata yanapanantapuni. Chayrayku 520 watapi, rey Darioqa mana chay kamachiyllatachu chinkacherqa, manaqa qolqetapis judiosman qorqa chay templota sayarichinallankupajpuni. Chay lugarmanta autoridadestataj kamacherqa paykunata yanapanankuta (Esd. 6:1, 6-10). Jehovaqa llajtanman nerqa templota sayarichiyta kausayninkupi ñaupajman churajtinku, paykunawan kananta (Ageo 1:8, 13, 14; Zac. 1:3, 16). Chay profetas kallpachasqankurayku, judiosqa 520 watapi watejmanta templota sayarichiyta qallarerqanku, niraj phishqa wataspitaj tukucharqanku. Chay llakiykunapi rikukuspapis, paykunaqa Jehovaj munayninta ruwayta ñaupajman churarqanku. Chayrayku Jehovaqa paykunata yanaparqa. Ajinamanta paykunaqa Jehovata kusiywan yupaycharqanku (Esd. 6:14-16, 22). w23.11 pág. 15 párrs. 6, 7
Sábado 18 de enero
Abrahanqa pay jina creeyniyoj kajkunajtapis tatallantaj (Rom. 4:12).
Ashkha runasqa Abrahanmanta parlajta uyarerqanku. Jinapis casi ni mayqenninku allinta paymanta yachankuchu. Noqanchejtajrí ashkha imasta paymanta yachanchej. Yachanchej Bibliaqa Abrahanmanta kayta nisqanta: “Tukuy creejkunaj tatan”, nispa (Rom. 4:11). Jinapis ichá kayta tapukusunman: “¿Abrahán jina sinchʼi creeyniyoj kayta atiymanchu?”, nispa. Arí, atisunmanpuni. Abrahanmanta estudiayqa yanapawasun pay jina sinchʼi creeyniyoj kanapaj. Payqa Diospa kamachisqanta kasukorqapuni. Chayrayku karu llajtaman tiyakoj riporqa, ashkha watasta toldo wasisllapi tiyakorqa, munasqa wawan Isaactapis ofrendata jina Diosman jaywayta munarqa. Chay imasta ruwaspa sinchʼi creeyniyoj kasqanta rikucherqa. Ajina creeyniyoj kasqanrayku, ruwasqasninrayku ima Jehovaqa payta allinpaj qhawarqa, amigontaj karqa (Sant. 2:22, 23). Jehovaqa munan tukuyninchej ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa kananchejta, amigosnintaj kananchejta. Chayrayku Abrahanmanta qhelqacherqa Pablowan Santiagowan. w23.12 pág. 2 párrs. 1, 2
Domingo 19 de enero
Sapa ujpis allinta uyariyta yachanan tiyan, manataj mana yuyaychakuspalla parlananchu tiyan (Sant. 1:19).
Hermanas, wajkunawan sumajta parlayta yachakuychej. Chaytaqa tukuy cristianos yachakunanchej tiyan. Chayrayku Santiagoqa chayta yuyaychawarqanchej kay pʼunchaypaj textopi. Pipis parlashawajtinchej sumajta uyarispaqa wajkunapaj sonqoyoj kasqanchejta rikuchishanchej (1 Ped. 3:8). Imatachus nisusqanta chayri imaynachus kashasqanta mana entiendeshankichu chayqa, respetowan tapuriy, niraj kutichishaspataj sumajtaraj piensariy (Pro. 15:28, sutʼinchaynin). Kay tapuykunapi piensariy: “¿Kay nisqay ciertopunichu? ¿Kallpachananpaj jinachu? ¿Respetasqaytachu, kʼacha kasqaytachu rikuchinman?”. Sumajta parlayta yachaj wiñay tukusqa cristianasmanta yachakuy (Prov. 31:26). Reparay imatachus niyta yachasqankuta, imaynatachus chayta nisqankutapis. Qanpis kutin kutita kallpachakuy kikillantataj parlanaykipaj. Ajinata parlayta yachakusqaykiman jinataj sutʼita reparanki wajkunawan aswan sumajta apanakusqaykita. w23.12 pág. 21 párr. 12
Lunes 20 de enero
Pichus sapallan kananpaj karunchakojqa yachayniyoj kayta pisipaj qhawashan (Pro. 18:1).
Jehovaqa yanapachiwasunman familianchejwan, amigosninchejwan chayri ichapis ancianosninchejwan. May llakisqa kashasqanchejrayku ichapis wakin kutisqa sapallanchej kayta munanchej. Chaytaj ajinapuni kayta yachan. Jinapis, ¿imatá ruwananchej tiyan Jehovawan yanapachikunapaj? Ama wajkunamanta karunchakunachu, chayta ruwayta munajtinchejpis. Wajkunamanta karunchakuspaqa noqallanchejpi, problemasnillanchejpitaj anchata yuyasunman. Chayraykutaj imatapis mana allintachu ajllasunman. Llakiypi kashaspaqa sapallanchejpuni astawan kayta munanchej, astawanraj uj sinchʼi llakiy qhatiriwajtinchej. Jinapis sapallanchej tukuy tiempo kayta munaspaqa, Jehovaj yanapanta qhesachashasunman, yanapantapuni chay kutispi necesitashajtinchejpis. Chayrayku familianchejwan, amigosninchejwan, ancianoswanpis yanaparichikunalla. Paykunataqa qhawana Jehovaj kachamusqan yanapata jina (Pro. 17:17; Isa. 32:1, 2). w24.01 pág. 24 párrs. 12, 13
Martes 21 de enero
Ama chujchanta kʼutukuchunchu (Núm. 6:5).
Nazareos kanankuta nisqankurayku, paykunaqa mana chujchankuta kʼutukunankuchu karqa. Chaywan rikucherqanku tukuy ima ruwasqankupi Jehovaj kamachiyninman churakusqankuta. Chaywanpis wakin tiempospi israelitasqa mana nazareosta respetajchu kanku, nitaj jatunpajchu qhawaj kanku, chaytaj llakiy karqa. Chayrayku wakin kutis nazareosqa mana atillajchu kanku uj jina kayta. Chaypajqa mana manchachikoj runas kananku karqa (Amós 2:12). Jehovata kasukojtinchej runasqa reparallankutaj noqanchejpis uj jina kasqanchejta. Mana manchachikoj runas kananchej tiyan trabajopi, escuelapipis Jehovaj testigosnin jina rejsichikunapaj. Kay tiempomanta runasqa aswan mana allinman chayashanku, kausayninkupis aswan millay. Chayrayku sapa kuti mana atikullanchu Bibliaj yuyaychaykunasninman jina kausakuy, predicaypis (2 Tim. 1:8; 3:13). Chaywanpis mana manchachikunanchejchu tiyan mana kay mundomanta runas jinachu kayta, chaywanqa Jehovaj sonqonta kusichishanchej. Chaytataj amapuni qonqakunachu (Pro. 27:11; Mal. 3:18). w24.02 pág. 16 párr. 7; pág. 17 párr. 9
Miércoles 22 de enero
Ujkuna ujkunata tukuy sonqo japʼikuychej (Rom. 15:7).
Romapi kaj congregacionpeqa tukuy ladomanta karqanku. Wakinkunaqa judíos karqanku, Moisespa Leyninman jina uywasqas. Waj nacionesmanta hermanospis kallarqankutaj, paykunaqa waj jina costumbreswan uywasqa karqanku. Wakenqa ichapis esclavos karqanku, wakintaj mana. Wakintaj ichapis esclavosniyoj karqanku. Paykunata, ¿imataj yanaparqa sumajta kausakunankupaj, sapa kutitaj astawan munanakunankupaj? Apóstol Pabloj yuyaychasqan. Pay nerqa: “Ujkuna ujkunata tukuy sonqo japʼikuychej”, nispa. ¿Imatá chaywan niyta munarqa? “Tukuy sonqo japʼikuychej” nispaqa, niyta munarqa wajkunata kʼachamanta japʼikuyta chayri wajyarikuyta, imaynatachus uj runa wasinman invitarikun ajinata, chayri pitapis amigonpaj qhawakun ajinata. Pabloqa Filemonman nerqa imaynatachus japʼikapunanta wasinmanta ayqekoj esclavonta. Chay esclavontaj sutikorqa Onésimo. Pablo nerqa: “Payta munakuywan japʼikapuy”, nispa (File. 17). Priscilawan Aquilawantaj Apolosta tukuy sonqo “wasinkuman pusarqanku”, Cristoj yachachisqasninmanta pisillata yachashajtinpis (Hech. 18:26). Tukuy chay cristianos mana kikinchu kaspapis ujchasqa karqanku, nitaj tʼaqanakorqankuchu. Astawanpis tukuy sonqo munanakorqanku. w23.07 pág. 6 párr. 13
Jueves 23 de enero
Jehová Diospaj imatachus ruwasaj nisqaytaqa juntʼasaj (Sal. 116:14).
Astawanqa Jehovaman kausayninchejta qopunchej payta munakusqanchejrayku. Chay munakuytaj mana uj ratollapajchu. Manaqa pisimanta pisi wiñan Jehovamanta yachakusqanchejman jina, ‘allinta rejsisqanchejman jina’, ‘Diospa qosqan yuyaytataj’ japʼisqanchejman jina (Col. 1:9). Bibliamanta yachakushaspaqa sutʼita repararqanchej kay kinsa imasta: 1) Jehová kasqantapuni, 2) Biblia qhelqakunanpaj espíritu santonwan yuyaychasqanta. 3) Diostaj llajtannejta munayninta ruwachishasqanta. Sichus pipis kausayninta Jehovaman qopuyta munan chayqa, Bibliamanta qallariy yachachiykunata rejsinanña tiyan, Diospa kamachiykunasninta kasukushananña tiyan, atisqanman jinataj yachakusqanmanta runasman willarishananña tiyan (Mat. 28:19, 20). Chantapis Jehovata mayta munakunan tiyan, tukuy sonqotaj payllata yupaychayta munanan tiyan. Qanpis, ¿ajinatachu Jehovata munakunki? w24.03 págs. 4, 5 párrs. 6-8
Viernes 24 de enero
Iskayninkutaj ujllaña kanqanku (Gén. 2:24).
Abigailpa qosanqa Nabal karqa. Bibliataj nin payqa millay sajra runa kasqanta, imatapis ruwarparillasqantataj (1 Sam. 25:3). Chay jina runawanqa nichá atikullarqachu kausakuy. Uj kuti Abigailqa qosanmanta librakuyta atinman karqa. Chay kutipi Davidqa Nabalta wañuchiyta munarqa payta, soldadosnintawan insultasqanrayku. Davidqa Israelmanta rey kanan karqa (1 Sam. 25:9-13). Abigailqa ayqekuyta atinman karqa, saqellanmantaj karqa David chayta ruwananta. Jinapis mana chaytachu ruwarqa. Astawanpis Davidmanta mañakorqa Nabalta perdonananta (1 Sam. 25:23-27). ¿Imaraykú chayta ruwarqa? Abigailqa Jehovata mayta munakorqa. Chayrayku qhariwarmi kausayta Jehová jinallataj jatunpaj qhawarqa. Abigailqa sutʼita yacharqa Diosqa qhariwarmi kausayta may jatunpaj qhawasqanta. Diosta kusichiyta munasqanraykutaj qosanta salvayta munarqa, tukuy wasinpi kajkunatapis. Payqa qosanta mana wañuchinankupaj usqhayllata Davidwan parlamoj rerqa. w24.03 págs. 16, 17 párrs. 9, 10
Sábado 25 de enero
Parlasqaywan kallpachariykichejman (Job 16:5).
¿Congregacionniykipi pillapis kallpachakushanchu pisi imasllawan kausakunanpaj, ajinamanta astawan Jehovata sirvinanpaj? ¿Rejsinkichu pi jovenllatapis, pichus mana atikullajtinpis mana manchachikunchu compañerosninmanta uj jina kayta? ¿Yuyarikunkichu pimanchus familian churanakun Jehovata kasukuyta munasqanrayku chaymanta? Ima ratollapis paykunata kallpacharina, nisunmantaj mana manchachikoj kasqankumanta, Jehovapajpis tukuy atisqankuta ruwashasqankumanta paykunata may jatunpaj qhawasqanchejta (File. 4, 5, 7). Payqa yachan sonqomantapachapuni kusichiyta munasqanchejta, yachallantaj kausayninchejta payman qopusqanchejta juntʼanapaj mayta kallpachakusqanchejta. Chantapis payqa saqewanchej mayta munakusqanchejta rikuchinata, chaytaj noqanchejpaj may sumajpuni (Pro. 23:15, 16). Chayrayku Jehovata sirvinallapuni, sonqomantapachataj aswan sumaj kajta payman qonallapuni. w24.02 pág. 18 párr. 14; pág. 19 párr. 16
Domingo 26 de enero
Jesusqa tukuynejta purerqa allin kajta ruwaspa, sanoyachispataj (Hech. 10:38).
Jesusqa 29 watapi predicayta qallarerqa. Chaypachas paywan, maman Mariawan ima uj casamientoman rerqanku. Chay casamientoqa Caná llajtapi karqa. Mariaqa invitadosta atiendeypisina yanapakusharqa. Jinallapi vino tukukaporqa. Mariataj usqhayllata wawan Jesusta nimorqa: “Manaña vinonku kanchu”, nispa (Juan 2:1-3). Jesustaj tʼukunapaj jina yakuta ‘sumaj vinoman’ tukucherqa (Juan 2:9, 10). Jesusqa willayta qallarisqanmantapacha ashkha milagrosta ruwarqa. Payqa atiyninwan may chhika runasta yanaparqa. Uj pacha 5.000 qharista mikhucherqa, waj kutipitaj 4.000 qharista. Chay iskay milagrosnillanpi 27.000 runasmanta astawansina mikhucherqa, warmistawan wawastawan yupaspa (Mat. 14:15-21; 15:32-38). Chay iskaynin kutispi Jesusqa onqosqastapis sanoyachillarqataj (Mat. 14:14; 15:30, 31). w23.04 pág. 2 párrs. 1, 2
Lunes 27 de enero
Noqa Jehová Diosniykeqa paña makiykimanta japʼishayki. Noqaqa niyki: ‘Ama manchachikuychu. Noqa yanapasqayki’, nispa (Isa. 41:13).
Ima llakiypis qhatiriwajtinchej ichapis wakin diasqa may saykʼusqa sientekusunchej, may sonqo nanasqataj. Elías jina ichapis puñullaytaña munasunman (1 Rey. 19:5-7). Ichapis noqanchejpis yanapata necesitasunman Jehová Diosta sirvinallapajpuni. Chay kutispi kay diapaj texto nisqanman jina Jehová yanapanawanchejta niwanchej. Rey Davidqa imaymana llakiykunapi rikukuspa, enemigosnintaj qhatiykachajtinku, repararqa Jehová Diosqa ladonpipuni kashasqanta. Chayraykutaj pay nerqa: “Qanmin paña makiykiwan japʼiwanki”, nispa (Sal. 18:35). Ashkha kutispi Jehovaqa wajkunaj sonqonkuta aysan yanaparinawanchejpaj. Uj kutipi Davidqa may desanimasqa kasharqa. Amigon Jonatantaj kallpacharejtaj sonqocharejtaj rerqa (1 Sam. 23:16, 17). Eliastataj Jehovaqa Eliseowan yanapacherqa (1 Rey. 19:16, 21; 2 Rey. 2:2). w24.01 págs. 23, 24 párrs. 10-12
Martes 28 de enero
Jehová Diosmin yachaytaqa qon, pay parlajtin runasqa yachakunku, allinta reparaytapis yachakunku (Pro. 2:6).
Jehovaqa mana michʼachu, payqa ashkha imasta qowanchej. Chayqa sutʼi reparakun Proverbios 9 capitulopi parlaj warmipi, pichus ‘cheqa yachaywan’ ninakun. Chay warmeqa tukuy imata sumaj wakichisqataña japʼin, aychatapis, vinotapis sumajtaña wakerqochin, mesanmanpis tukuy imataña churan (Pro. 9:2). Chantapis “cheqa yachayqa” 4, 5 versiculospi mana allin yuyayniyojkunata nin: “Tʼantata ruwarqani, jamuspa mikhurikuychej”, nispa. ¿Imajtintaj payta kasunanchej tiyan? Imajtinchus Jehovaqa wawasninta jarkʼayta munan, yachaytataj qoyta munan. Payqa mana munanchu sajra imaspi rikukusparaj yachakunanchejta, nillataj munanchu qhepamanraj “amallapis kayta ruwaymanchu karqa” nispa purinanchejta. Chayrayku “Diosqa sumaj yachayta waqaychan cheqan kausayniyoj runaspaj” (Pro. 2:7). Jehovata manchachikusun chayqa payta kusichiyta munasun, yuyaychaykunasninta kasukuytapis. Chayta ruwaspataj kusisqa kasun (Sant. 1:25). w23.06 pág. 24 párrs. 14, 15
Miércoles 29 de enero
Diosqa cheqan, manataj qonqapunchu ruwasqasniykichejta (Heb. 6:10).
Jehovapaj mana munasqanchejman jinapunichu tukuy imata ruwayta atejtinchejpis, Jehovaqa imatachus paypaj ruwasqanchejta may valorniyojpaj qhawan. ¿Imaynapí chayta yachanchej? Imatachus Jehová profeta Zacariasman nisqanpi. Paymanqa nerqa Babiloniapi qhepakoj judiospa apachisqanku orowan qolqewan uj coronata ruwananta (Zac. 6:11). “Chay allin sumaj coronaqa” yanapasqankuta ‘yuyarikunankupaj’ karqa (Zac. 6:14, sutʼinchaynin). Chayrayku sutʼita yachanchej llakiykunapi rikukojtinchejpis, Jehovaqa payta tukuy atisqanchejta sirvinapaj kallpachakusqanchejta ni jaykʼaj qonqananta. Yachanchej kay qhepa pʼunchaykunapi llakiykunallapipuni rikukunanchejta, aswan mana allin imasraj pasanantapis (2 Tim. 3:1, 13). Jinapis ama llakiywan atipachikunachu. Yuyarikuna imatachus Jehová Ageoj tiemponpi kamachisninman nisqanta. Pay nerqa: “Noqa qankunawan kashani. […] Ama manchachikuychejchu”, nispa (Ageo 2:4, 5). Noqanchejpis yachanchej munayninta ruwanapaj tukuy atisqanchejta kallpachakojtinchej, Jehovaqa noqanchejwanpuni kananta. w23.11 pág. 19 párrs. 20, 21
Jueves 30 de enero
Juchasapa kani (Luc. 5:8).
Kaypi piensarina: Jehovaqa apóstol Pedroj pantasqasninta mana Bibliapi qhelqachinmanchu karqa. Jinapis noqanchej chaymanta yachakunanchejpaj qhelqacherqa (2 Tim. 3:16, 17). Pedro noqanchej jinallataj imasta atipananpajchus mayta kallpachakusqanta yachayqa, reparachiwanchej Jehovaqa mana perfectos kananchejtachu suyasqanta. Payqa munan wakin imaspi pantajtinchejpis, mana saykʼuspa kallpachakunallanchejtapuni. ¿Imajtintaj mana saykʼuspa kallpachakunallanchejpuni tiyan? Uj imata atipasqanchejtaña yuyajtinchejpis, ichá watejmanta chaypi urmasunmanraj. Chaywanpis kallpachakullanchejpuni. Tukuypis wakin kutis imatachus ruwasqanchejmanta chayri nisqanchejmanta pesachikunchej. Jinapis mana saykʼupusunchu chayqa, Jehovaqa yanapallawasunpuni mejoranapaj (1 Ped. 5:10). Pedro pantajtinpis, Jesusqa paymanta khuyakorqa. Chayta yachaytaj noqanchejtapis yanapawanchej Jehovata sirvinallapajpuni. w23.09 pág. 20 párrs. 2, 3
Viernes 31 de enero
Señor, kaypichus kawaj karqa chayqa, hermanoyqa mana wañupunmanchu karqa (Juan 11:21).
Jesusqa Lazarota sanoyachiyta atinman karqa, kay diapaj textopi Marta nerqa jina. Jinapis uj tʼukuna imata ruwayta munarqa. Jesusqa Martata nerqa: “Hermanoykeqa kausarinponqa”, nispa. Chantá nillarqataj: “Noqa kani kausarimuy, kausaytaj”, nispa (Juan 11:23, 25). Diosqa Jesusman atiyta qorqa wañusqasta kausarichimunanpaj. Chay kutikama Jesusqa uj imillitata wañupusqanmanta pisi horasnillanman kausaricherqa, uj joventataj wañupusqan diallatajsina kausaricherqa (Luc. 7:11-15; 8:49-55). Jinapis Lázaro wañupusqanqa tawa diasña kasharqa, asnasharqañatajchá. Ajinata, ¿Jesús kausarichiyta atinmanchu karqa? Lazaroj hermanan Mariañataj, Marta jinallataj Jesusman qayllaykuspa nerqa: “Señor, kaypichus kawaj karqa chayqa, hermanoyqa mana wañupunmanchu karqa”, nispa (Juan 11:32). Mariata, chaypi kajkunatawan chay jinata waqajta rikuspataj, Jesusqa sonqonta mayta nanachikorqa. Amigosninta mayta khuyakusqanrayku paypis waqarikullarqataj. Payqa maytachá munarqa chay llakiyninkuta chinkachiyta, payqa yachan pininchejpis wañupojtin jatun llakiypipuni rikhurisqanchejta. w23.04 págs. 10, 11 párrs. 12, 13