INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • mwbr17 mayo págs. 1-11
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias
  • Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2017)
  • Subtítulos
  • 1-7 DE MAYO
  • 8-14 DE MAYO
  • 15-21 DE MAYO
  • 22-28 DE MAYO
  • 29 DE MAYO–4 DE JUNIO
Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias (2017)
mwbr17 mayo págs. 1-11

Cristiano Kausayninchej tantakuypaj referencias

1-7 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JEREMÍAS 32-34

“Israel llajtanman kutirinpunanpuni karqa”

(Jeremías 32:6-9) Jinapi Jeremiasqa nerqa: Tata Diosqa parlawaspa, niwarqa: 7 Uyariway, Salum tioykej churin Hanameel kay jinata parlapayasoj jamonqa: Anatotpi chay jallpʼayta rantikapuway, imaraykuchus qanmin aswan qaylla aylluy kanki, nispa. 8 Chantá Tata Dios niwasqanman jina chay tioypa churin Hanameel carcelpa pationman jamuwarqa, niwarqataj: Rantikuway Benjamín suyupi kaj Anatot llajtapi jallpʼayta. Qanllamin rantiyta atinki aswan qaylla aylluy kasqaykirayku; chayrayku rantikapuway ari, nispa. Chay tukuy imaswan yacharqani chayqa Tata Diosmanta kasqanta. 9 Chantá tioypa churin Hanameelmanta, Anatotpi kashan, chay jallpʼata ranterqani; chunka qanchisniyoj phisus qolqeta jaywarqani, parlasqaykuman jina.

(Jeremías 32:15) Israelpa Diosnin Tukuy Atiyniyoj Tata Diosqa nin: “Kay naciompi rantillanqankupuni wasista, jallpʼasta, uva huertastapis”, nispa.

it-1-S pág. 134 párr. 6

Anatot

Jeremiasqa Anatot llajtamanta karqa, paytataj llajta masisnin mana sumaj ñawiswanchu qhawaj kanku. Kausayninpis wañuy patapi kasharqa Jehovamanta cheqan kajta willasqanrayku (Jer 1:1; 11:21-23; 29:27). Chayraykutaj, Jehová chay llajta ñakʼariypi rikukunanta willarqa, chay profeciataj maychus tiemponpi juntʼakorqa, Babilonia chay llajtata japʼikapushajtin (Jer 11:21-23). Jeremiasqa, niraj Jerusalén urmashajtin Anatot llajtapi primonmanta jallpʼata rantikorqa, chaytaj rikucherqa uj pʼunchay wakin judíos watejmanta llajtankuman kutirinankuta (Jer 32:7-9). Ñaupaj kaj grupopi kutirimojkuna Zorobabelwanqa, karqanku 128 runas Anatotmanta. Profeta Jeremías nisqanman jinataj kay llajtapeqa watejmanta runas tiyakuyta qallarerqanku (Esd 2:23; Neh 7:27; 11:32).

(Jeremías 32:10-12) Chay tratotataj ruwarqayku papelpi qhelqaspa, sellasqatataj, testigospa sutisninkutawan qhelqaykuspa. 11 Chaymanta japʼerqani chay trato ruwasqa iskaynin papelesta, ujnenqa sellasqa tratoyoj, imaynapichus rantisqa kasqanta, chay ujnintaj jinalla. 12 Chay papelesta Neriaspa churin Maasiaspa allchhin Barucman jaywarqani tioypa churin Hanameelpa ñawpaqempi, jinataj testigos jina sutinkuta qhelqaykusqanku, chay ñawpaqenkupi, chantá chay patiopi tiyasqa kasharqanku, chay judiospa ñawpaqenkupi ima.

w07-S 15/3 pág. 11 párr. 3

Jeremías libromanta wakin allin yachachiykuna

32:10-15 ¿Imaraykutaj may sumaj karqa iskay papelesta ruway ima negociota ruwaspapis? Ñaupaj tiempopi iskay papelesta ruwaj kanku. Ujnenqa sellasqa karqa, ujnintaj mana. Chay mana sellasqa papelqa, maykʼajllapis qhawaykunapaj yanapakoj. Chay sellasqa kajtaj uj copia jina karqa, mayqenchus sutʼinchaj chay mana sellasqa papelqa cheqachus manachus kasqanta. Jeremiasqa ima negociota ruwaspapis parientesninwan chayrí creeyninmanta hermanoswan, llajtanmanta leyesman jina ruwarqa. Paymantataj mayta yachakusunman.

(Jeremías 33:7, 8) Judatawan, Israeltawan ñawpa tiempopi allimpi kasqankuman kutichisaj, watejmantataj paykunata sinchʼita sayachisaj qallariypi jina. 8 Paykunata llimphuchasaj ñawpaqeypi tukuy sajra ruwasqankumanta, pampachasajtaj contraypi oqharikuspa tukuy juchallisqankuta.

jr pág. 152 párrs. 22, 23

“Chaypi yachakun noqata rejsiwasqanqa”

22 Pillapis parlayninwan chayri ruwayninwan sunqunchikta nanachin chayqa, ¿Diosninchikjinachu ruwanchik? Jehová Diosqa, ñawpa tiempopi kawsaq judiosta perdonaspa, paykunata “llimphucha[nanta]” nirqa (Jeremías 33:8 ñawiriy). Payqa pesachikuqta llimphuchan, juchanta qunqayman churaspa, nisunman chay juchamanta manaña jaykʼaqpis yuyarikunchu. Chaytaq, mana ninayanchu chay runa, manaña ni jaykʼaq pantananta, imaraykuchus juchasapallapuni. Chaywanpis Dios, runasta juchankumanta llimphuchasqanmanta, mayta yachakusunman. Ñuqanchikqa, contranchikpi juchallikuqpa pantasqanta qunqayman churanapaq kallpachakunanchik tiyan, nisunman imatachus paymanta sunqunchikpi yuyasqanchikta llimphuchananchik tiyan. ¿Imaynatá chayta ruwasunman?

23 Pillapis valorniyuq anillota regalawasqanchikpi tʼukurina. Chay anillo chʼichichakuptin, ¿manacharí qʼupaman wikchʼuykusunmanchu? Astawanqa, kʼachitu lliphipinallanpaqpuni llimphuchasunman. Kikillantataq, sunqunchikta nanachiq hermanopaq mana phiñasqallapuni kanapaq, kallpachakuna tiyan. Ima niwasqanchikchus chayri ima ruwasqanchus sunqunchikta nanachirqa chaypi, manaña yuyanachu. Chayta ruwaptinchikqa, chay hermanota ñawpaqpijina allinpaq qhawallasunpuni. Paymanta manaña ima saqratapis yuyaptinchiktaq, watiqmanta paywan allinpi kawsakusunchik.

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Jeremías 33:15) Chay pʼunchaykunapeqa Davidpa mirayninmanta uj Cheqan Kajta rikhurichisaj, paytaj kʼutusqa sachʼaj ijiynin jina kanqa. Payqa cheqan kajta, justiciatataj ruwanqa kay jallpʼapi.

jr pág. 173 párr. 10

Musuq tratop tʼinkasnin

10 Jeremiasqa, jamuq Mesías Davidpa “mirayninmanta” “kʼutusqa sachʼaj ijiynin jina” kasqanta nirqa. Jeremías profetajina llamkʼachkaptin, Davidpa mirayninmanta mana pipis kamachichkarqachu, nisunman sachʼajina kʼutusqa kachkarqa; chaywanpis kʼullunqa, mana wañusqachu kachkarqa. Arí, Jesusqa maychus tiemponpi, Davidpa mirayninmanta nacekunan karqa. “Diosmin Cheqan Kayninchejqa” nisqataq sutichasqa kanan karqa, chay sutiqa Jehová chiqan kaqta munakusqanta rikuchin (Jeremías 23:5, 6 ñawiriy). Jehovaqa, kʼata Churin, ñakʼarinanta, wañunanta ima saqirqa. Jinamantataq, chiqan kayninmanjina ruwayta atirqa, nisunman “kʼutusqa sachʼaj ijiynin” kawsayninta qusqanrayku, juchasta pampachayta atirqa (Jer. 33:15). Ajinamanta, wakin runasman ‘kawsayta qunanpaq’ chiqanpaq qhawarqa, espiritunwantaq musuq tratopi kanankupaq akllarqa. Jehová chiqan kaqta munakusqanqa, musuq tratopi mana kaqkunapis, chay tratop tʼinkasninta japʼiyta atisqankupi rikukullantaq. Chaytataq ukhunchasun (Rom. 5:18).

(Jeremías 33:23, 24) Este versículo está unido al siguiente. 24 Tata Diosqa Jeremiasman parlaspa, nerqa: Manachu reparanki imatachus runas nishasqankuta? Paykuna ninku: Tata Diosqa chay iskaynin ajllakusqan ayllusta qhesachan, nispa. Chayrayku pisipaj qhawaspa, aylluytaqa manaña naciompaj jinachu qhawanku.

w07-S 15/3 pág. 11 párr. 4

Jeremías libromanta wakin allin yachachiykuna

33:23, 24 ¿Ima iskay “ayllus[manta]” kaypi parlashan? Ñaupaj kaj Davidpa ayllun karqa, ujnintaj sacerdote Aaronpa ayllun karqa. Jerusalén llajta, templon ima thuñisqa kasqanrayku, Jehová chay iskay ayllusta qhesachasqanta, manañataj reinon kay Jallpʼapi sayachisqa kananta, nitaj watejmanta Diosta yupaychasqa kananta yuyacherqa.

Bibliata leenapaj

(Jeremías 32:1-12) Tata Diosqa Jeremiasman parlarqa, Judapi Sedequías chunka watastaña kamachishajtin, chaytaj karqa rey Nabucodonosor chunka pusajniyoj watastaña kamachishajtin. 2 Chaypacha Babiloniamanta reypa soldadosnin Jerusalenta atipaspa yaykuykunankupaj muyuykusqanku, profeta Jeremiastaj preso kasharqa reypa kamachinan wasej patiompi. 3 Rey Sedequías paytaqa wisqʼaykuchisqa, Jeremías kay jinata parlasqanrayku: Tata Diosqa nin: Babiloniamanta reyqa kay llajtata japʼikaponqa. 4 Rey Sedequiaspis caldeosmanta mana lluspʼenqachu, manachayqa Babiloniamanta reypa makisninman urmanqa, paypa ñawpaqempitaj rikhurenqa. 5 Nabucodonosortaj Sedequiasta Babiloniaman apachenqa, chaypitaj Sedequiasqa qhepakonqa paymanta noqa yuyarikunaykama. Sichus qankuna caldeoswan maqanakoj churakunkichej chayqa, mana allinchu risonqachej, nispa nin Tata Diosqa. 6 Jinapi Jeremiasqa nerqa: Tata Diosqa parlawaspa, niwarqa: 7 Uyariway, Salum tioykej churin Hanameel kay jinata parlapayasoj jamonqa: Anatotpi chay jallpʼayta rantikapuway, imaraykuchus qanmin aswan qaylla aylluy kanki, nispa. 8 Chantá Tata Dios niwasqanman jina chay tioypa churin Hanameel carcelpa pationman jamuwarqa, niwarqataj: Rantikuway Benjamín suyupi kaj Anatot llajtapi jallpʼayta. Qanllamin rantiyta atinki aswan qaylla aylluy kasqaykirayku; chayrayku rantikapuway ari, nispa. Chay tukuy imaswan yacharqani chayqa Tata Diosmanta kasqanta. 9 Chantá tioypa churin Hanameelmanta, Anatotpi kashan, chay jallpʼata ranterqani; chunka qanchisniyoj phisus qolqeta jaywarqani, parlasqaykuman jina. 10 Chay tratotataj ruwarqayku papelpi qhelqaspa, sellasqatataj, testigospa sutisninkutawan qhelqaykuspa. 11 Chaymanta japʼerqani chay trato ruwasqa iskaynin papelesta, ujnenqa sellasqa tratoyoj, imaynapichus rantisqa kasqanta, chay ujnintaj jinalla. 12 Chay papelesta Neriaspa churin Maasiaspa allchhin Barucman jaywarqani tioypa churin Hanameelpa ñawpaqempi, jinataj testigos jina sutinkuta qhelqaykusqanku, chay ñawpaqenkupi, chantá chay patiopi tiyasqa kasharqanku, chay judiospa ñawpaqenkupi ima.

8-14 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JEREMÍAS 35-38

“Ebed-melec mana manchachikoj runa karqa”

(Jeremías 38:4-6) Chantá chay kurajkunaqa reyman nerqanku: Kay runa wañuchisqa kachun, imaraykuchus chay tukuy nisqasninwanqa, llajtanchejpi qhepakunkuraj, chay soldadosta iskayrayachin, jinataj tukuy runastapis. Kay runaqa mana kay aylloj allinnintachu maskʼan, manachayqa mana allin kaynillantapuni, nispa. 5 Jinapi rey Sedequiasqa paykunaman kuticherqa: Payqa makisniykichejpi kashan. Noqa mana imatapis ruwayta atinichu qankunamanta payta jarkʼakunaypaj, nispa. 6 Chaypacha paykunaqa Jeremiasta japʼiytawan, reypa churin Malquiaspa pujyunman wijchʼuykorqanku, mayqenchus cárcel patio chawpipi karqa, chayman. Chʼankullaswan uraykʼucherqanku. Chay pujyupeqa mana yaku kasqachu, manachayqa tʼurulla kasqa, chaypitaj Jeremiasqa tʼuruman chinkaykusharqa.

it-2-S pág. 984 párr. 7

Sedequías

Rey Sedequiasqa kamachishaspa may llauchʼi karqa, imaraykuchus kurajkuna wayuchichunku Jeremiasta nejtinku pay nerqa: “Payqa makisniykichejpi kashan. Noqa mana imatapis ruwayta atinichu qankunamanta payta jarkʼakunaypaj”, nispa. Chaywanpis Ebed-melec Jeremiasta kacharichinanpaj Sedequiaswan parlarerqa, paytaj kasukorqa kacharqataj 30 runasta Ebed-melecta yanapanankupaj. Chantá Sedequiasqa pakayllamanta Jeremiaswan parlarerqa. Nerqataj Jeremiasta mana wañuchinanta, nitaj enemigosninpa makisninman jaywaykunanta pikunachus wañuchiyta maskʼasharqanku. Chaywanpis Sedequiasqa manchikorqa judiosta pikunachus caldeosman ujchaykukorqanku, chayraykutaj mana uyarerqachu imatachus Jeremías yuyaycharqa Babiloniamanta reypa kurajkunaman chimpaykapunanmanta. Watejmanta Sedequías manchachikusqanrayku, Jeremiasta nerqa kurajkunaman mana willananta imatachus iskayninku pakayllapi parlarisqankuta (Jer. 38:1-28).

(Jeremías 38:7-10) Jinapi Etiopiamanta uj runa Ebed-melec sutiyoj reypa kamachinan wasipi kuraj kamachi karqa. Paytaj uyarisqa Jeremiasqa pujyuman wijchʼuykusqa kasqanta. Chay ratopi reyqa uj tantakupi kasharqa, Benjamín Punku nisqapi. 8 Chaypacha Ebed-melecqa reypa kamachinan wasimanta llojsispa, reywan parlapayamoj rerqa. Payqa nerqa: 9 Wiraqochi reyníy, chay runas imatachus profeta Jeremiasta ruwasqankoqa mana walejchu. Paykunaqa uj pujyuman payta wijchʼuykunku, chaypitaj yarqhaywan wañonqa, imaraykuchus llajtapi tʼantaqa mana kanñachu, nispa. 10 Chay ratopacha reyqa Ebed-melecta kamacherqa kinsa chunka runasta pusariykukuspa, Jeremiasta orqhomoj rinanta, manaraj chay pujyupi wañushajtin.

w12-S 1/5 pág. 31 párrs. 2, 3

Jehová kamachisninta tʼinkan

Ebed-melec, ¿pitaj karqa? Sedequiaspa kamachina wasinpi kuraj kamachi karqa, Jeremiaspa tiemponpitaj kausakorqa. Jehová Jeremiasta willamunanpaj kamacherqa tukuy wasanchaj judiospaj uj llakiy pʼunchay chayamunanta. Chantapis chay tiempomanta kamachejkunaqa, mana Jehová Diosta kasukojchu kanku. Ebed-melec paykuna ukhupi kausakuspapis Jehovaman cheqa sonqo karqa, Jeremiastapis may jatunpaj qhawaj. Uj pʼunchay Ebed-melec Diospi creesqan pruebaman churasqa karqa: wakin kamachejkunaqa Jeremiasta mana kajllamanta tumparqanku, chayraykutaj wañunanpaj pujyuman wijchʼuykorqanku (Jeremías 38:4-6). Chayta yachaspa Ebed-melec, ¿imatá ruwarqa?

Ebed melec mayta kallpachakorqa, nitaj manchachikorqachu chay kamachejkunata. Sedequiaswantaj Jeremiasta ñakʼarichisqankumanta runaspa chaupinpi parlarerqa. Nerqataj: “Chay runas [...] ruwasqankoqa mana walejchu”, nispa (Jeremías 38:9). Sedequiasqa Ebed-melecta uyarerqa, kamacherqataj Jeremiasta kacharichinankuta 30 runaspa yanapayninwan.

(Jeremías 38:11-13) Este versículo está unido al siguiente. 12 Ebed-melecqa chay runasta pusariykukuspa, kamachina wasiman rerqa. Chay pʼacha jallchʼana cuartomantataj mawkʼa pʼachasta orqhomuspa, chʼankullaspi pujyu ukhupi Jeremiasman chayta kachaykorqa, nerqataj: Chay pʼachasta wallakʼuyki uraman churaykukuy chay chʼankulla ama nanachisunampaj, nispa. Jeremiastaj ajinata ruwarqa. 13 Chantá chay runasqa Jeremiasta chay pujyumanta orqhorqanku. Chay qhepata Jeremiasqa cárcel patiollapiña qhepakorqa.

w12-S 1/5 pág. 31 párr. 4

Jehová kamachisninta tʼinkan

Chantapis Ebed-melec may kʼacha kayninta rikucherqa. Bibliaj nisqanman jina “mawkʼa pʼachasta orqhomuspa, chʼankullaspi [...] Jeremiasman chayta kachaykorqa”. ¿Imapajtaj? Jeremías chay pʼachasta wallakʼun uraman churakunanpaj, ajinamanta chʼankullawan orqhomojtinku mana imanakunanpaj (Jeremías 38:11-13).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Jeremías 35:19) Chayrayku noqa Israelpa Diosnin, Tukuy Atiyniyoj Tata Diosqa cheqamanta niykichej: Jonadabpa ayllunmanta kallanqapuni uj qhari ñawpaqeypi kamachisqayta ruwanampaj, nispa.

it-2-S pág. 793

Recabitas

Judá aylloqa, Jehová Diosta mana kasukorqachu, recabitasrí tukuy sonqo kasukoj kanku. Chaytaj Jehovata kusichej (Jer 35:12-16). Chayrayku Dios recabitasman nerqa: “Jonadabpa ayllunmanta kallanqapuni uj qhari ñawpaqeypi kamachisqayta ruwanampaj”, nispa (Jer 35:19).

(Jeremías 37:21) Chaypacha rey Sedequiasqa kamacherqa Jeremías carcelpa patiompi qhepakunanta, kamachillarqataj sapa pʼunchay tʼantata payman jaywanankuta, tʼanta ruwajkuna callemanta. Chayta ruwarqanku chay llajtapi tʼanta mana kanankama. Jinamanta Jeremiasqa carcelpa patiompi qhepakorqa.

w98-S 15/1 pág. 18 párrs. 16, 17

Diosninchejwan purinallapuni

16 Jehovaqa munakuywan willawanchej Jesuspa kamachiyninpi kacharichisqas kananchejta (Salmo 72:1-4, 16; Isaías 25:7, 8). Chantapis yanapawanchej chʼampaykunasninchejta atipanapaj, yuyaychallawanchejtaj imaschus kausayninchejpi ñaupajpi kananta (Mateo 4:4; 6:25-34). Jehová ñaupa tiempomanta kamachisninta yanapasqanta yachayqa, mayta sonqochawanchej, imaraykuchus noqanchejta yanapallawasuntaj (Jeremías 37:21; Santiago 5:11). Ima llakiypis kajtenqa, Jehová cheqa sonqo kamachisninta munakusqantapuni yachayqa, mayta sonqochawanchej (Romanos 8:35-39). Jehovapi atienekojkunata nin: “Mana jaykʼajpis saqerparisqaykichu. Nitaj jaykʼajpis wijchʼurparisqaykichu”, nispa (Hebreos 13:5).

17 Kayta yachaspa, cheqa sonqo cristianos kay mundoj ñankunasninpi purinankumantaqa, Jehovaj ñankunasninpi purinku. Ashkha suyusmanta wajcha runasqa yuyanku: “Familiata uywanapaj qhapaj runasmanta qhechoyqa, mana suwakuychu kasqanta”, nispa. Jehovapi creejkunaqa, qhesachanku ajina yuyayta. Dioswan sumaj qhawasqa kayta maskʼanku, cheqata kausakusqankuraykutaj Jehová tʼinkananta suyanku (Proverbios 30:8, 9; 1 Corintios 10:13; Hebreos 13:18). India suyumanta uj viudata, yuyay waj jinamanta yanaparqa. Diospa Gobiernonta, cheqan kaynintawan ñaupajpi kausayninpi churasqanrayku, wajcha kayninmanta mana llakikorqachu, yacharqataj payta, wawanta ima, Jehová bendecinanta nitaj imatapis pisichinanta (Mateo 6:33, 34). Jallpʼantinmanta ashkha runasqa, ima llakiykunapi rikukuspapis, Jehová paykunapaj pakakunanku, jarkʼachasqa wasitaj (Salmo 91:2). Qanpis, ¿ajinatachu yuyanki?

w95-S 1/8 pág. 5 párrs. 6, 7

Ruwasqanchejta Jehová mana qonqapunchu

Babiloniamanta reyqa, Jerusalén wasanchaj llajtata muyuykojtin, runasqa midisqata tʼantata mikhunanku karqa, mancha manchallataj (Ezequiel 4:16). Kausayqa may llakiy karqa, wakin warmistaj wawasninkutapis mikhukapuyta qallarerqanku (Lamentaciones 2:20). Chaywanpis profeta Jeremiasqa Diosmanta parlasqanrayku wisqʼasqa kaspapis, Jehová paypaj wakichiporqa uj “tʼantata payman jaywanankuta, tʼanta ruwajkuna callemanta. Chayta ruwarqanku chay llajtapi tʼanta mana kanankama” (Jeremías 37:21).

Tʼanta tukukapojtin Jehová Jeremiasmanta, ¿qonqaporqachu? Mana, imaraykuchus Babilonios Jerusalén llajtata japʼikapusqantawan, Jeremiasman “uj regalota”, “mikhunastawan” qoytawan kachaporqanku (Jeremías 40:5, 6; leerillaytaj Salmo 37:25).

Bibliata leenapaj

(Jeremías 36:27–37:2) Este versículo está unido al siguiente. 28 Jeremiasqa Barucwan qhelqacherqa, chay librota rey ruphachejtinkama, Tata Diosqa Jeremiasman parlaspa, nerqa: Waj kʼuyuna librota japʼispa, qhelqay imachus chay ñawpaj libropi kasharqa, chayta, mayqentachus Judamanta rey Joacim ruphacherqa, chayta. 29 Kaytapis nillaytaj Judamanta rey Joacimman: Tata Diosqa nin: Qanqa chay kʼuyuna librota ruphacherqanki, Jeremiastataj kʼamerqanki kay jinata qhelqasqanmanta; Babiloniamanta reyqa jamonqapuni kay nacionta chinkachinampaj nitaj uj runapis nitaj uj uywallapis puchunankama, nispa. 30 Kunanqa noqa Tata Dios kayta nini Judajpa reynin Joacimmanta: Paypa mirayninmanta Davidpa kamachina tiyanampi tiyaykojqa mana kanqachu. Ayanqa ruphaypitaj, chiripitaj wijchʼurayanqa. 31 Payta, jinataj mirayninta, kamachisnintapis juchasninkumanta castigasaj. Paykunaj patankuman, Jerusalenpi tiyakojkunajpaman, Judapi tiyakojkunajpamampis tukuy laya ñakʼariykunata apachimusaj, apachimunay karqa, chaykunata, imaraykuchus qankunaqa nisqasniyta mana kasorqankichejchu, nispa nerqa Tata Diosqa. 32 Chantá Jeremiasqa waj kʼuyuna librota japʼispa, qhelqerin Barucman jaywarqa. Paytaj qhelqarqa Jeremiaspa tukuy parlasqanta, mayqenchus rey Joacimpa ruphachisqan libropi qhelqasqa karqa, chay tukuyta. Jeremiastaj waj ashkha imastawanraj chay ñawpaj qhelqasqanman yapaykorqa.

37 Babiloniamanta rey Nabucodonosorqa Josiaspa churin Sedequiasta churarqa Judapi rey kanampaj Joacimpa churin Jeconiaspa cuentampi. 2 Jinapis ni Sedequías, nitaj yanapajkunan, nitaj ayllunmanta kaj runaspis profeta Jeremiasnejta Tata Diospa willachisqanta kasorqankuchu.

15-21 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JEREMÍAS 39-43

“Jehová sapa ujman qowasun ruwasqanchejman jina”

(Jeremías 39:4-7) Rey Sedequías, chantá soldadosnimpis chay tukuy imasta rikuytawan, chay llajtamanta ayqekorqanku, reypa huertan chaynejta. Iskaynin perqas chawpipi punku kasharqa, chayninta tutan llojsispa, Jordán valleman rej ñanninta japʼirerqanku. 5 Este versículo está unido al siguiente. 6 Caldeospa soldadosninkutajrí Sedequiasta qhatiykuspa, Jericó pampasnejpi tariparqanku. Japʼispataj, rey Nabucodonosorpa ñawpaqenman aparqanku. Pay kasharqa Hamat nisqa chay jallpʼapi, Ribla llajtapi. Chaypi Nabucodonosorqa kamacherqa imachus paywan ruwasqa kananta: Sedequiaspa churisnimpa umasninkuta qholucherqa, jinallatataj Judamanta kaj kurajkunajtapis, Sedequías rikushajtin. 7 Chantá Sedequiaspa ñawisninta orqhocherqa, cadenaswantaj wataykucherqa Babiloniaman payta apanankupaj, nispa.

it-2-S pág. 984 párr. 8

Sedequías

Jerusalén thuñisqa kananmanta. Sedequiasqa, 607 watapi Jesús niraj jamushajtin, “jisqʼon kaj pʼunchaypi, tawa kaj killapi [...] chunka ujniyoj watastaña kamachishajtin”, babilonios perqasta juskʼuspa Jerusalenman yaykorqanku. Sedequiastaj wapu soldadosninwan tutapi ayqekorqanku, chaywanpis ­japʼichikorqanku Jericó chʼin pampasninpi. Apasqataj karqa Nabucodonosorman Riblá llajtapi. Sedequiaspa rikunanta wawasnintapis wañucherqanku. Chay tiempopaj ichá 32 watasniyoj jina kasharqa, wawasninpis pisi watasniyojllarajchá kasharqanku. Wawasninta wañuchejta rikusqantawan, Sedequiasta ñawisninta orqhocherqanku, cadenaswan wataykuspataj Babiloniaman apakaporqanku, chaypitaj presochasqa kausarqa wañupunankama (2Rey 25:2-7; Jer 39:2-7; 44:30; 52:6-11; leerillaytaj Jer 24:8-10; Eze 12:11-16; 21:25-27).

(Jeremías 39:15-18) Este versículo está unido al siguiente. 16 Jeremías carcelpa patiollampiraj kashajtin, Tata Diosqa payman nerqa: Rispa, kayta niy etiope Ebed-melecman: Israelpa Diosnin Tukuy Atiyniyoj Tata Dios nisunki: Kay llajtaman ñakʼariykunata apachimunayta nisqaytaqa juntʼasajpuni. Chay imasqa rikunaykita juntʼakonqa. 17 Chaywampis noqa librasqayki, qan manchachikunki, chay runaspa makinkuman ama urmanaykipaj, nispa nin Tata Diosqa. 18 Cheqamanta noqa waqaychasqayki ama wañuchisqa kanaykipaj. Qanqa kawsallankipuni, noqapi atienekusqaykirayku. Noqa Tata Diosmin chayta nini.

w12-S 1/5 pág. 31 párr. 5

Jehová kamachisninta tʼinkan

Ebed-melec ruwasqanta Jehová, ¿sumajpajchu qhawarqa? Arí. Jehovaqa, Jeremiasnejta willarqa Judá llajta thuñisqapuni kananta, nerqataj qonanta 5 imasta chaykunawantaj kausayninta waqaychananta. Jehová nerqa: “Noqa librasqayki, [...] chay runaspa makinkuman ama urmanaykipaj [...]. Waqaychasqayki ama wañuchisqa kanaykipaj. Qanqa kawsallankipuni”. ¿Imaraykú Jehová Ebed-melecta waqaycharqa? Jehovapi atienekusqanrayku (Jeremías 39:15-18). Chantapis Jehová yacharqa Ebed-melec Jeremiasta yanapananta. Mana profetamanta llakisqa kasqanraykullachu manaqa, Jehovapi creesqanrayku.

(Jeremías 40:1-6) Tata Diosqa Jeremiasman parlallarqataj, chay soldadosta kamachej Nabuzaradán Ramá llajtapi Jeremiasta preso kayninmanta kacharichisqanmanta qhepaman. Nabuzaradanqa cadenawan watasqata Jeremiasta taripasqa, Jerusalenmanta, jinataj Judamantapis runas Babiloniaman presos apasqa kanankupaj wakichisqa kasharqanku, chaykuna ukhupi. 2 Este versículo está unido al siguiente. 3 Soldadosta kamachejqa Jeremiasta sapampi kay jinata nerqa: Señorniyki Tata Dios kay jallpʼaman ñakʼariykunata apachimunanta nerqa, kunantaj chayta juntʼan. Chay imas qankunaman jamusunkichej Tata Diospa contrampi juchallisqaykichejrayku, mana kasusqaykichejraykutaj. 4 Chaywampis kunampacha watasqa kashanki, chay cadenasmanta phaskarasqayki. Sichus noqawan Babiloniaman riyta munanki chayqa, jamuy; noqa qanta yanapasqayki. Mana jamuyta munanki chayri, qhepakullay. Maypichá munanki tiyakuyta, chayman rillay. 5 Sichus kutipuyta munanki chayqa kutipullay, Sefanpa allchhin Ahicampa churin Gedaliasman, pitachus Babiloniamanta rey ajllarqa Judá llajtaspa kamachejninku kanampaj, chayman. Paywan aylluyki ukhupi tiyakuy; maymanchus allin rijchʼasunki, chayman rillay, nispa nerqa chay kamachejqa. Chay qhepatataj payqa Jeremiasman uj regalota qoytawan, mikhunastawan churaykapuspa, kacharpayarqa. 6 Jinapi Jeremiasqa Gedaliaswan riporqa Mizpa llajtaman, paywantaj chay jallpʼapi tiyakorqa, qhepakorqankuraj, chay runaswan khuska.

it-2-S pág. 472

Nabuzaradan

Nabucodonosor kamachisqanman jina, Nabuzaradan Jeremiasta kacharicherqa, chantapis kʼachamanta Jeremiasta munasqanta, ruwananta saqerqa. Astawanpis payta qhawarinanta, mikhunatapis qorinanta nerqa. Chantá Nabuzaradan, Babiloniamanta reypa sutinpi ajllarqa Gedaliasta qhepakojkunata kamachinanpaj (2Rey 25:22; Jer 39:11-14; 40:1-7; 41:10). Phishqa watas pasasqantawan kay 602 niraj Jesús jamushajtin, wakin judíos ayqerqanku qayllapi llajtasman, Nabuzaradan paykunamanta wakinta presosta jina aparqa (Jer 52:30).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Jeremías 42:1-3) Este versículo está unido al siguiente. 2 Soldadosta kamachejkuna ukhumanta Careaj churin Johanán, Osaiaspa churin Azariaspis, jinataj tukuy aylluntimpi juchʼuymanta jatunkama, profeta Jeremiasman qayllaykuspa, nerqanku: Uyaririwayku kay mañakusqaykuta, amataj qhesachawaykuchu. Kay pisi puchojkunapaj Diosniykimanta mañapuwayku. Ñawpajta ashkhas karqayku. Kunantajrí uj chhikallaña puchurpariyku, kay imaynatachus rikunki, ajinallaña. 3 Señorniyki Tata Diosmanta mañapuwayku rikuchinawaykupaj imaynatachus ninaykuta, imatatajchus ruwanaykuta.

(Jeremías 43:2) Chantá Osaiaspa churin Azarías, Careaj churin Johananwan, waj wapuykachaj runaspiwan Jeremiasman nerqanku: Chay nisqaykeqa llulla. Señorniyku Tata Diosqa mana kachamusunkichu ninawaykupaj: Ama Egiptoman tiyakoj riychejchu.

(Jeremías 43:4) Ajinaqa, ni Careaj churin Johanán, nitaj soldadosmanta kurajkunapis, nillataj Judamanta puchoj runaspis Tata Diospa nisqanta kasorqankuchu, Judapi qhepakunankupaj.

w03-S 1/5 pág. 10 párr. 10

¿Tapukunkichu maypichus Jehová kasqanta?

10 Jerusalén thuñisqa kasqantawan, babiloniosqa judiosta presosta jina aparqanku. Johanán, wakin judíos qhepakojkunata wakicherqa Egiptoman apasqas kanankupaj. Niraj ripushaspataj paykuna Jeremiasta nerqanku Jehovamanta mañapunanta, yanapayninta maskʼananta ima. Jeremiastaj mana kuticherqachu paykuna yuyasqankuman jina, chaywanpis imatachus wakichisqankuta ruwarqanku (Jeremías 41:16–43:7). Kaymanta, ¿imatá yachakusunman? Jehovata maskʼanapaj, ¿imatá ruwananchej tiyan?

(Jeremías 43:6, 7) Tantallarqankutaj qharista, warmista, wawasta, reypa ususisnintawan, pikunatachus Babiloniamanta soldadosta kuraj kamachej Nabuzaradán Gedaliasman qhawanampaj saqesqa, chaykunata. Tantallarqankutaj Jeremiasta, Neriaspa churin Baructawan. 7 Tata Diospa kamachisqanta mana kasuspa, tukuyninku Egipto nacionman riporqanku, Tafnes llajtakamataj chayarqanku.

it-1-S pág. 600 párr. 3

Cronología

Sedequías 9 watastaña kamachishajtin, Jerusalenqa muyuykusqa karqa 609 watas Jesús niraj jamushajtin (J.n.j.), urmarqataj 11 wata kamachiyninpi 607 watas Jesús niraj jamushajtin. Chay tiempopaj Nabucodonosor 19 watastaña kamachisharqa, chaytataj yupasunman Nabucodonosor kamachiyta qallarisqanmanta 625 watas Jesús niraj jamushajtin (2Rey 25:1-8). 607 phishqa kaj killanpi (killa Ab mayqenchus kaj julio y agosto killaspi), llajtaqa ruphaykuchisqa, perqasnin thuñisqa, may ashkha runasnintaj presochasqa karqanku. Chaywanpis, “wakin sinchʼi wajcha kajkunallata” qhepakunankuta saqerqanku, tiempo pasasqanman jinataj Egiptoman ayqerqanku kamachej Gedalías wañuchisqa kasqantawan. Ajinamanta, Judá llajtaqa chʼinman tukorqa (2Rey 25:9-12, 22-26). Kaytaj karqa Etanim 7 killapi (chayrí Tisri mayqenchus kaj septiembre y octubre killaspi). Chayrayku Jerusalén 70 watas chʼin kasqanqa kay 1 de octubre 607 watapi qallarerqa, tukukorqataj 537 watapi Jesús niraj jamushajtin. Kay 537 watas Jesús niraj jamushajtin 7 killapi judíos llajtankuman chayamuyta qallarerqanku, chaytaj karqa 70 watas qhepaman Judá chʼin kasqanmanta (2Cró 36:21-23; Esd 3:1).

Bibliata leenapaj

(Jeremías 40:11–41:3) Ajinallatataj tukuy judíos Moabpi, Amonpi, Edompi, chay waj nacionespipis kasharqanku, chaykuna yacharqanku Babiloniamanta reyqa judiosmanta wakin runasta jallpʼankupi saqesqanta, Gedaliastataj kamachejninku kanampaj churasqanta. 12 Chaypacha Judaman kutiporqanku, maymanchus chʼeqerachisqa karqanku, chay tukuynejmanta, Mizpapi Gedaliasmantaj rerqanku. Chaypi paykunaqa tantakuspa, ashkha vinota ruwarqanku, jinataj may chhika poqoykunata oqharerqanku. 13 Jinapi Careaj churin Johananwan, pikunachus campopi qhepakorqanku soldadosta kamachejkunapiwan Mizpapi Gedaliaswan parlaj rerqanku. 14 Paytataj nerqanku: Manachu yachanki Amonmanta rey Baalisqa Netaniaspa churin Ismaelta qanta wañuchinasumpaj kachamusqanta? nispa. Gedaliastajrí mana kasuta ruwarqachu. 15 Chaypacha Johananqa Gedaliasman pakayllapi nerqa: Noqa rispa, Ismaelta wañurparichimusaj, manataj pipis yachanqachu pichus chayta ruwasqanta. Imaraykutaj saqeykuman pay qanta wañuchinasuntari? Wañuchisunkumanchus chayqa, Judapi tukuy judíos muyuyniykipi tantasqa kajkuna chʼeqerachisqa kankuman, Judamanta chay puchoj runaspis chinkankuman, nispa. 16 Gedaliastajrí Johananman kuticherqa: Ama chaytaqa ruwaychu; Ismaelmanta chay nisqaykeqa manamin jinachu, nispa.

41 Este versículo está unido al siguiente. 2 Reypa ayllun ukhumanta Ismaelqa, Netaniaspa churin Eliasamaj allchhin qanchis kaj killapi Mizpaman rerqa Gedaliaswan parlaj. Chunka runastawan pusarikuspa rerqa. Chay Mizpapitaj mikhushajtinku, Ismael, jinataj paywan kasharqanku, chay chunka runaspiwan jatarikuspa, espadawan Gedaliasta wañucherqanku, pitachus Babiloniamanta rey churasqa Judata kamachinampaj, chayta. 3 Ismael wañuchillarqataj, Gedaliaswan kasharqanku, chay tukuy judiosta, jinataj Mizpapi kasharqanku, chay caldeo soldadostawan.

22-28 DE MAYO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JEREMÍAS 44-48

“Amaña mentasqa kayta maskʼaychu”

(Jeremías 45:1-3) Este versículo está unido al siguiente. 3 Josiaspa churin, Judamanta rey Joacim tawa watastaña kamachishajtin, Neriaspa churin Baruc profeta Jeremiaspa parlasqanta qhelqashajtin, Jeremiasqa Baructa nerqa: Israelpa Diosnin Tata Dios qanman kayta nisunki: Qan ninki: Ay noqamanta; Tata Diosqa nanayniyman llakiyta yapaykuwan. Waqaspa saykʼuniña, nitaj samarikuyta tarinichu, nispa.

jr págs. 104, 105 párrs. 4-6

‘Amaña mentasqa kayta maskʼaychu’

4 Barucqa, ichapis may riqsisqa chayri jatunpaq qhawasqa kayta munarqa. Jeremiaspa qillqirin kaspapis, ichá mana profetap qillqirillanchu karqa. Jeremías 36:32 nisqanqa, Baruc reypa kamachina wasinpi qillqirijina llamkʼasqanta rikuchillantaq. Arqueólogos nisqa tarisqankupis, chayta rikuchin. Elisamatapis ‘qillqiri’ nispa nikullantaq, paytaq Judapi kuraqkunamanta karqa. Chaytaq rikuchiwanchik, Barucpis Elisamajina “reypa kamachinan wasipi” “qhelqerijpa cuartonman” yaykuq kasqanta (Jer. 36:11, 12, 14). Arí, Barucqa reypa kamachina wasinpi juk sumaq cargoyuqchá karqa. Wawqin Serayaqa, rey Sedequiaspa “mayordomon karqa”, pay tawa watataña kamachichkaptintaq, paywan Babiloniaman rirqa (Jeremías 51:59 ñawiriy). Serayaqa, rey viajaptin, mikhunasta, maypichus puñunanta ima wakichipuq. Chayqa, juk sumaq cargo karqa.

5 Barucqa, riqsisqa familiamanta karqa. Chayraykuchá, Judá llaqtap contranpi willaykunata kutin kutita qillqaspa saykʼurqa. Chantapis profeta Jeremiasta yanapasqanrayku, ichapis cargonta qhichuchikunman karqa. Jeremías 45:4 pʼiti nisqanmanjina, Jehová imatachus sayachisqanta urmachiptin, imachus kananpi tʼukurina. Chay pʼunchay chayamuptinqa, Baruc “mentasqa” kayta maskʼasqanqa, nisunman kamachina wasipi jatunpaq qhawasqa chayri kapuyniyuq kayta munasqanqa, ni imapi yanapanmanchu karqa. Arí, Judá llaqta chinkachisqa kanan karqa, chayrayku Baruc chaypi sumaq cargoyuq kayta maskʼachkarqa chayqa, qhasilla kanman karqa. Chayraykuchá Jehová, yuyayninta tikrananpaq yuyaycharqa.

6 Barucqa, ichapis kapuyniyuq kayta munaspa, “mentasqa” kayta maskʼachkallarqataq. Judá llaqtap muyuyninpi suyusqa, Moab, Amón suyusjina, ‘kallpankupi, qhapaq kayninkupiwan’ atienekuq kanku. Jehovaqa, Babilonia “may chhika qhapaj kapuyniyoj” kasqanta Jeremiasniqta nirqa (Jer. 48:1, 7; 49:1, 4; 51:1, 13). Chaywanpis Payqa, chay suyusta juchacharqa.

(Jeremías 45:4, 5a) Tata Diostajrí kayta nisunki: Sayachisqayta noqa urmachini, plantasqaytataj tʼirani. Ajinallatataj ruwasaj tukuy kay jallpʼapi kajkunawan. 5 Qanqa mentasqa kaytachu maskʼashanki? Chaytaqa ama maskʼaychu.

jr pág. 103 párr. 2

‘Amaña mentasqa kayta maskʼaychu’

2 Baruc nirqa: “Ay noqamanta; Tata Diosqa nanayniyman llakiyta yapaykuwan. Waqaspa saykʼuniña, nitaj samarikuyta tarinichu”, nispa. Ñuqanchikpis wakin kuti, sunqunchikpi chayri wakkuna uyarinankuta, saykʼusqas kasqanchikta ninchik. Baruc saykʼusqa kasqanta runa uyarinantachus chayri manachus nirqapis, Jehovaqa payta uyarichkarqa. Sunqusta qhawaq Diosqa, imaraykuchus Baruc llakisqa kachkasqanta yacharqa, chayraykutaq yuyayninta chiqanchananpaq, Jeremiasniqta munakuywan yanaparqa (Jeremías 45:1-5 ñawiriy). ¿Imataq Baructa saykʼuchichkarqa? ¿Imapaqchus kamachisqa kasqanchu, chayri chay llamkʼayninta llakiy tiempopi juntʼanan kasqanchu? Mana, sunqunpi wak imaspi yuyasqan saykʼuchichkarqa. Barucqa “mentasqa” kayta nisunman jatuchaq imasta maskʼachkarqa. ¿Imaynasmantá? ¿Imatá Jehová qunanta nirqa yuyaychasqanta japʼikuptin? ¿Imatataq kawsayninmanta yachakunchik?

(Jeremías 45:5b) Imaraykuchus noqa tukuy runaspa patankuman ñakʼariykunata apachimusaj. Chaywampis mayman rejtiykipis, waqaychasqayki ama wañuchisqa kanaykipaj nispa nin Tata Diosqa.

w16.07 pág. 8 párr. 6

Diospa gobiernonta ñaupajta maskʼana

6 Profeta Jeremiaspa qhelqerin Barucpi tʼukurina. Barucqa ‘mentasqa’ kayta chayri jatuchaj imasta maskʼashajtin, Jehová yuyaricherqa pisimantawan Jerusalén thuñisqa kananta. Chaywanpis Baructa salvananta nerqa (Jer. 45:1-5). Barucqa mana suyananchu karqa runaj kapuyninta salvananta, imaraykuchus Jehovaqa mana runaj kapuynintachu salvan (Jer. 20:5). ¿Imatá yachakunchej imapichus Baruc rikukusqanmanta? Kunanpis tumpamantawan Satanaspa pachanqa chinkachisqa kanqa. Chayrayku mana allinchu kay tiempopi tukuy imayoj kayta maskʼananchej. Mana yuyananchejchu tiyan manchay ñakʼariy tiempo pasasqantawan imaschus kay tiempopi tiyapuwanchej chay imas kapunallawanchejtapuni, may valorniyoj kajtinpis (Pro. 11:4; Mat. 24:21, 22; Luc. 12:15).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Jeremías 48:13) Chaypacha Moabqa Quemós diosninmanta pʼenqakonqa, imaynatachus Israelpis Betelmanta pʼenqakorqa, ajinata, mayqempichus tukuy sonqowan atienekorqa, chaymanta.

it-2-S pág. 172

Quemós

Profeta Jeremiasqa, Moab llajta ñakʼarinanta nejtin, willarqa diosninku Quemós, sacerdotes, kurajkuna ima waj llajtaman apasqas kanankuta. Moabitasqa Quemós diosninkumanta pʼenqakunanku karqa, imaynatachus Israelpis Betelmanta pʼenqakorqa, ichapis uj lanti uña wakaman rijchʼakojta yupaychasqankumanta (Jer. 48:7, 13, 46).

(Jeremías 48:42) Moabqa chinkachisqa kanqa manaña nación kanampaj, imaraykuchus Tata Diospa contrampi oqharikorqa.

it-2-S pág. 411 párr. 5

Moab

Moabmanta ima profeciaschus parlakusqan cheqamanta juntʼakorqa. Unay watasña Moabitasqa llajta jina chinkasqa kanku (Jer 48:42). Kay tiempopitaj, llajtasninmanta raqaykunasllaña tiyan, nisunman: Nebo, Hesbón, Aroer, Bet-gamul, Baal-meón chantá mana rejsisqa llajtas ima.

Bibliata leenapaj

(Jeremías 47:1-7) Kaymin chay willayqa, mayqentachus Tata Diosqa Jeremiasman parlarqa, chay filisteosta imaschus qhatirinanmanta. Kayqa willakorqa Faraón manaraj Gaza llajtata japʼishajtin: 2 Este versículo está unido al siguiente. 3 Tata Diosqa kay jinata nin: Wichaynejmanta yaku juntʼaykamonqa, imaynatachus mayumanta wasaykuspa tukuynin jallpʼata, tukuynin chaypi kaj llajtasta, chaypi kaj chhikatawan pʼampaykun, ajinata. Tukuy chay jallpʼapi tiyakojkunaqa qhaparenqanku. Runaspis nanaywan waqanqanku, caballospa corresqanta uyarispa, carretaspa sonasqanta, jinataj ruedaspa purisqantapis. Tatasqa wawasninkuta mana qhawanqankuchu, kallpanku pisiyasqanrayku. 4 Filisteosta chinkarparichina pʼunchay chayamunña, Tiromanta, jinataj Sidonmanta yanapajninkuta qhechunapaj, chay pʼunchaypis. Ari, Tata Diosqa filisteosta tukuchenqa, Creta churupi llajtamanta yaykumojkunata. 5 Gaza llajtamanta runasqa chujchasninkuta ruthukonqanku. Ascalón llajtaqa chʼimpacha qhepakonqa. Qankuna jatunkaray ñawpa runasmanta puchojkuna, maykʼajkamataj cuerposniykichejta qʼallurakunkichej llakiyniykichejta rikuchispari? 6 Ay, Tata Diospa espadan, maykʼajllañataj samarikunkiri? Jallchʼanaykiman yaykupuy; amaña kuyukuspa, kakullay. 7 Chantá imaynatataj mana kuyukuspa qhepakunman, Tata Diospuni Ascalonpa contranta, jatun qocha kantupi kajkunaj contrankutapis kachashajtin?

29 DE MAYO–4 DE JUNIO

BIBLIAMANTA SUMAJ YACHACHIYKUNA | JEREMÍAS 49, 50

“Jehová llampʼu sonqo runasta bendecin, runaykachajkunata castigan”

(Jeremías 50:4-7) Tata Diosqa nin: Jaqay pʼunchaykunapi israelitas, jinataj Judamanta kajkuna ima waqaspa, Señorninku Tata Diosta maskʼanqanku. 5 Sión Orqoman rina ñanta tapukonqanku, chaynintataj renqanku Tata Diosman ujchakunankupaj chay wiñay mana jaykʼaj qonqana tratopi. 6 Aylloyqa chinkasqa ovejas jina kanku; michejkunankoqa mana allintachu paykunata micherqanku, manachayqa orqosnejpi paykunata chinkaracherqanku. Orqomanta orqo purerqanku; puñuna corralninkuta qonqaporqanku. 7 Pikunachus tarejkunaqa paykunata oqoykorqanku, enemigosninkutaj nerqanku: Mana juchayojchu kayku, imaraykuchus paykunaqa Tata Diospa contrampi juchallikorqanku, pipichus cheqamanta samarikunanku karqa, chaypa contrampi, ñawpa tatasninkoj suyakuyninkojpa contrampi, nispa.

(Jeremías 50:29-32) Tantamuychej arcoswan tukuy flechajkunata, Babiloniaj contranta maqanakoj rinankupaj. Llajtaj tukuy muyuynimpi jarakuychej, ama pipis ayqenampaj. Imatachus ruwasqasninman jina qopuychej. Imaynatachus waj nacioneswan ruwarqa, ajinallatataj paywan ruwaychej, imaraykuchus payqa Israelpa Santo Kaj Diosnin Tata Diospa contrampi sayaykorqa. 30 Chayraykumin wayna runasninkoqa callespi wañusqas urmaranqanku. Wañuchinaku maqanakupi tukuy soldadosninkupis chay pʼunchaypi wañuchisqa kanqanku, nispa nin Tata Diosqa. 31 Tukuy Atiyniyoj Tata Diosqa nillantaj: Runaykachaj nación, qampa contraykipi noqa kashani, imaraykuchus castiganasuy chay pʼunchayqa chayamunña. 32 Runaykachaj nación, qanqa miskʼaspa urmanki, manataj pipis sayarichisoj kanqachu. Tukuy llajtasniykiman ninata japʼiykuchisaj, chay ninataj tukuy muyuynintinta ruphaykonqa.

it-1-S pág. 62

Enemigo

Israel wasanchaj kasqanrayku, Diosqa saqellarqa enemigosnin nakʼarichinankuta (Sal 89:42; Lam 1:5, 7, 10, 17; 2:17; 4:12). Chaywanpis enemigosnin, israelitasta atipasqankoqa atiyninkurayku kasqanta yuyarqanku, ajinamanta diosesninkuta yupaycharqanku. Yuyallarqankutaj Israel llajtata ñakʼarichisqankumanta ni pimanpis, ni imata ninanku kasqanta (Deu 32:27; Jer 50:7). Jehová chay jatunchakoj runasta kʼumuykachacherqa (Isa 1:24; 26:11; 59:18; Nah 1:2). Ruwarqataj santo sutinnejta (Isa 64:2; Eze 36:21-24).

(Jeremías 50:38, 39) Yakuyoj mayusninku chʼakiponqa, imaraykuchus Babiloniaqa millay lantisniyoj jallpʼamin, chayraykutaj yuyayninta chinkachin. 39 Chayraykumin Babiloniapeqa kʼita phiña animales, chantá kʼita alqos kawsanqanku. Chay cheqallapitaj surispis kawsanqanku, chaypitaj manaña pipis ni jaykʼaj tiyakonqachu.

jr pág. 161 párr. 15

Jehová “Diosqa chayta ruwan nisqanman jina”

15 Jeremiasqa, pachak watas ñawpaqta, Egiptota atipaq suyu nisunman Babilonia, jukllata urmananta nillarqataq. ¿Imaynatá urmanan karqa? Llaqtata jarkʼaq mayup yakusnin ‘chʼakipunan’ karqa, wapu soldadosninpis manaña maqanakunankuchu karqa (Jer. 50:38; 51:30). Chay profecías nisqanmanjinataq, medoswan persaswan, Éufrates mayup yakusninta wak ladoman larqʼarparispa, babilonios mana suyachkaptillanku, llaqtaman yaykurqanku. Chantapis, chay suyuqa manaña pipis tiyakunanpaqjina chʼin pampaman tukunan karqa (Jer. 50:39; 51:26). Imaynachus kunan chay llaqta kasqanqa, chay profeciap nisqan chiqapuni kasqanta rikuchiwanchik.

w98-S 1/4 pág. 20 párr. 20

Diosmanta jamoj libro

20 Isaías mana rikorqachu Babilonia chʼin llajtaman tukusqanta. Chaywanpis profecía nisqanman jina, Babilonia “raqaykunalla[pi]” tukorqa (Jeremías 51:37). Hebreota yachaj runa Jerónimo, pichus nacekorqa 301-400 wataspaj nerqa: “Babilonia uj monte karqa, maypichus kʼita animales purej kanku japʼinapaj jina”, nispa. Kunankamataj chʼinllapuni kashan. Ashkha runas waj llajtasmanta allinchasqa Babiloniata qhawarej jamojtinkupis, “puchojkuna[...], wawasninku[...], allchhisninku[...] ima” wiñaypaj chinkachisqa kanku, Isaías nisqanman jina (Isaías 14:22).

Sumaj yachachiykunata maskʼana

(Jeremías 49:1, 2) Tata Diosmanta uj willay jamun, Amón imaynachus kananmanta: Manachu Israelqa wawasniyoj? Manachu pipis herencianta japʼej tiyanri? Imaraykutaj Milcom nisqa lanti kunan Gadmanta dueño kashanri? Imaraykutaj amonitasqa Gadpa llajtasnimpi tiyakushankuri? 2 Kunanqa Tata Dios kayta nin: Uj pʼunchay chayamonqa, chay pʼunchaypitaj Amonmanta Rabá llajtapi uyarichisaj wañuchinaku maqanaku qhapariyta, chaytaj uj qollu raqayllamanña tukuchisqa kanqa. Chay kʼiski ranchosnimpis ninawan ruphaykuchisqa kanqanku. Chaypacha Israelqa chay llajtasninta watejmanta japʼikapullanqataj, nispa nin Tata Diosqa.

it-1-S pág. 117 párr. 2

Amonitas

Ichá Rey Tiglat-pileser, paypa cuentanmanta kamachej ima, Israelpa chunka ayllusninmanta presosta jina aparqanku. Amonitastaj tiyakuyta qallarerqanku Gad ayllun jallpʼanpi, chaypajtaj ñaupaj wataspiña Jeftewan maqanakorqanku, chaywanpis mana atiparqankuchu (2Rey 15:29; 17:6) (Sal 83:4-8 leerillaytaj). Amonitasta Gad ayllun jallpʼanta japʼikapusqankumanta Jehová Jeremiasnejta kʼaminanpaj kachamorqa. Nerqataj Amón llajta chʼinman tukunanta, Milcom diosnintaj waj llajtaman apasqa kananta (Jer 49:1-5). Amonitasqa mana kasukuspa sajra runasta kacharqanku Judá llajtata ñakʼarichinankupaj, Joacimpa kamachiynin tukukuyninpi (2Rey 24:2, 3).

(Jeremías 49:17, 18) Tata Diosqa nillantaj: Edom nacionqa chʼimpachaman tukonqa. Tukuy chaynejta pasaj chhika tʼukonqanku, chay jinapi rikuspataj asikonqanku. 18 Imaynatachus Sodomawan, Gomorrawan, muyuynimpi waj llajtaswan ima chinkachisqa karqanku, ajinallataj chay naciompis kanqa. Manataj pipis chaypi watejmanta tiyakonqañachu, ni uj ratollapajpis, nispa nin Tata Diosqa.

jr pág. 163 párr. 18

Jehová “Diosqa chayta ruwan nisqanman jina”

18 Jeremiasqa, Jehová, Edomta Babiloniaman jaywaykunanta nillarqataq. Chaytaq Jesuspa tiemponpi juntʼakurqa (Jer. 25:15-17, 21; 27:1-7). Chantapis Jehovaqa, Edom llaqta, Sodoma, Gomorra llaqtasjina wiñaypaq chinkachisqa kananta, chʼin pampaman tukunanta ima nillarqataq (Jer. 49:7-10, 17, 18). Jinataq karqa. ¿Maypitaq kunan Edom sutita tarinchik? Kay tiempomanta mayqin mapallapipis, ¿rikhurinchu? Mana. Edom, edomitas rimaykunataqa, ñawpa runaspa kawsayninkumanta parlaq librosllapi, chay tiempomanta mapasllapi chayri Bibliallapi tarinchik. Flavio Josefo nisqanmanjina, judiosqa, iskay pachak watapi (J.n.j.) edomitasta mana munachkaqta religioninkuman yaykuchirqanku. Jerusalén 70 watapi thuñikuchkaptintaq, llaqtajina chinkapurqanku.

ip-2-S pág. 351 párr. 6

Jehová kʼacha sutita ruwakun

6 Kunantaj, ¿imaraykú Edom llajtawan Jehová maqanakusharqa? Jehová trato ruwasqan llajtanwan Edomitasqa enemigos kanku. Paykunaqa ruwasharqanku ñaupa tiempopi tatan Esaú ruwasqanta (Génesis 25:24-34; Números 20:14-21). Chejnisqankutaj sutʼi rikukorqa, paykunaqa mayta kallpacharqanku Babiloniosta Jerusalenta thuñinankupaj (Salmo 137:7). Chay chejnikuyninta rikuchispataj, Jehovatapis chejnikusqankuman jina karqa. Chayrayku Jehová espadanta wakicherqa Edom suyuman urmamunanpaj (Isaías 34:5-15; Jeremías 49:7-22).

Bibliata leenapaj

(Jeremías 50:1-10) Caldeospa jallpʼanku Babiloniamanta Tata Diosqa profeta Jeremiasnejta kay jinata willarqa: 2 Tukuy naciones ukhupi kayta willaramuychej paykunapis yachanankupaj. Uj wiphaylata oqhariychej señalta jina; ama uj chhikanta pakarispa, kay jinata niychej: Babiloniata atipaspa, japʼikaponqanku. Bel nisqa diosninkoqa pʼenqaypi rikhurichisqa kanqa. Marduc nisqa diosninku manchariywan juntʼa kanqa. Chay lantisninku pʼenqaypi rikhurichisqa kanqanku, manakaj dioskunankutaj mancharikuywan juntʼa kanqanku. 3 Pata ladomanta uj nación Babiloniaj contranta jamushan, chay jallpʼankuta chʼin pampaman tukuchinampaj. Manaña ni runas, nitaj uywaspis chaypi kawsanqankuñachu. Chay jallpʼamanta tukuy ayqespa, riponqanku. 4 Tata Diosqa nin: Jaqay pʼunchaykunapi israelitas, jinataj Judamanta kajkuna ima waqaspa, Señorninku Tata Diosta maskʼanqanku. 5 Sión Orqoman rina ñanta tapukonqanku, chaynintataj renqanku Tata Diosman ujchakunankupaj chay wiñay mana jaykʼaj qonqana tratopi. 6 Aylloyqa chinkasqa ovejas jina kanku; michejkunankoqa mana allintachu paykunata micherqanku, manachayqa orqosnejpi paykunata chinkaracherqanku. Orqomanta orqo purerqanku; puñuna corralninkuta qonqaporqanku. 7 Pikunachus tarejkunaqa paykunata oqoykorqanku, enemigosninkutaj nerqanku: Mana juchayojchu kayku, imaraykuchus paykunaqa Tata Diospa contrampi juchallikorqanku, pipichus cheqamanta samarikunanku karqa, chaypa contrampi, ñawpa tatasninkoj suyakuyninkojpa contrampi, nispa. 8 Babiloniamanta llojsiychej, caldeospa jallpʼankumanta ayqeychej; chivatos jina tropaj ñawpaqenta riychej. 9 Noqa wichaynejmanta ashkha atiyniyoj nacionesta tantaykuspa, Babiloniaj contranta maqanakoj paykunata pusamusaj. Paykunataj sumajta wakichikonqanku maqanakunankupaj. Chay wichay ladomanta Babiloniata atipaspa, japʼikaponqanku. Paykunaqa sumajta maqanakuyta yachajkuna kanku; flechasninkuta arcowan kacharinku mana ujta pantarispa. 10 Caldeospa tukuy kapuyninkuta apakaponqanku manaña atinankukama. Noqa Tata Diosmin chayta nini.

    Quechuapi publicaciones (2004-2025)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj