Juchamanta tʼaqasqa may santopuni kanachej
“Juchamanta tʼaqasqa may santopuni kanaykichej tiyan.” (LEV. 11:45.)
1. ¿Imaynatá Levítico libro yanapawasunchej?
JEHOVAQA munan tukuy kamachisnin juchamanta tʼaqasqa kanankuta, nisunman Diosta yupaychayninchejpi, kausayninchejpi, cuerponchejpi ima llimphus kananchejta. Bibliaqa juchamanta tʼaqasqa santo kaymanta mayta parlan, astawantaj Levítico libro. Chay libromanta yachakoyqa juchamanta tʼaqasqa kananchejpaj yanapawasun.
2. ¿Imasmantataj Levítico libro parlashan?
2 Moisespa qhelqasqan Levítico libroqa, ‘Diosmanta tukuy Qhelqasqasmanta’ ujnin kasqanrayku “may sumaj kashan yachachinapaj” (2 Tim. 3:16). Chay libroj sapa capitulonpitaj, Jehová suti chunka kutista jina rikhurin. Chay librota ukhunchayqa, Diospa sutinta jatunchanapaj jina imatapis ruwanapaj yanapawasun (Lev. 22:32, 33). Chantapis chay libropi ashkha kutista nin: “Noqamin Jehová kani, NM”, nispa. Chaytaj Jehovata kasukuy may allin kasqanta yuyarichiwanchej. Kay yachaqanapi, qhepan yachaqanapi ima, Levítico libromanta mayta yachakusunchej, chaytaj yupaychayninchej llimphu kananpaj yanapawasun.
JUCHAMANTA TʼAQASQA KANANCHEJ TIYAN
3, 4. 1) ¿Ima ninayantaj Aarón mayllasqa kasqan? 2) ¿Ima ninayantaj Aaronpa wawasnin mayllasqa kasqanku? (8 paginapi dibujota qhawariy.)
3 (Levítico 8:5, 6 leey.) Jehovaqa Aaronta ajllarqa Israelmanta kuraj kaj sacerdote kananpaj, wawasnintataj sacerdotes kanankupaj. Aaronqa Jesuswan ninakorqa, wawasnintaj ajllasqa cristianoswan. ¿Ima ninayantaj Aaronta, Moisés yakuwan mayllasqan? ¿Ninayanchu Jesuspis mayllasqallataj kananta? Mana. Imaraykuchus Jesusqa “mana juchayoj[...]”, may llimphu karqa (Heb. 7:26; 9:14). Astawanpis Aarón mayllasqa kasqanqa, Diospa ñaupaqenpi Jesús llimphu kasqanwan, cheqan kayniyoj kasqanwan ima ninakorqa. Chantá, ¿ima ninayantaj Aaronpa wawasnin mayllasqa kasqanku?
4 Aaronpa wawasnin mayllasqa kasqankoqa, janaj pachapi sacerdotes kanankupaj ajllasqa kajkuna llimphuchasqa kananku kasqanta niyta munan. Chantá, ¿bautizakushaspachu chay ajllasqa kajkuna llimphuchasqa kanku? Mana, imaraykuchus bautizakuspaqa mana juchasninchejmanta llimphuchasqachu kanchej. Astawanpis, bautizakuspaqa tukuy kausayninchejpi Jehovallata sirviyta munasqanchejta rikuchinchej. Chantá, ¿imaynatá Diospa ñaupaqenpi llimphuchasqa kasunman? Pablo nerqa jina Diospa Palabranwan yakuwan jina llimphuchasqa kaspa. Chayrayku ajllasqa cristianosqa Jesuspa yachachiykunasninman jina kausakunanku tiyan (Efe. 5:25-27). Ajinamanta ajllasqa kajkunaqa Diospaj tʼaqasqa, llimphuchasqataj kanku. ‘Waj ovejasmanta’ kajkunarí, ¿ajllasqas jinallatajchu kanku? (Juan 10:16.)
5. ¿Imaraykutaj ninchej waj ovejasmanta kajkunapis Diospa Palabrannejta llimphuchasqa kasqankuta?
5 Kuraj kaj sacerdote Aaronpa wawasnenqa mana waj ovejasmanta kajkunawanchu ninakun (Apo. 7:9). Jinapis waj ovejasmanta kajkunaqa Diospa Palabrannejllatataj Diospaj tʼaqasqa, llimphuchasqa ima kanku. Biblia Jesuspa wañuynin mayta yanapawasqanchejta nisqanpi creenku, chaytaj ‘tuta pʼunchay Diosta sirvinankupaj’ yanapan (Apo. 7:13-15). Ajllasqa kajkuna, waj ovejasmanta kajkuna ima llimphuchasqallapuni kananku tiyan, chayraykutaj tukuy imapi allinta kausakunku (1 Ped. 2:12). Jehovaqa maytachá kusikun, ajllasqa kajkuna, waj ovejasmanta kajkuna ima llimphus, ujchasqataj kasqankuta rikuspa, Michejninku Jesusman cheqa sonqo kasqankuta rikuspa ima.
6. ¿Imaraykutaj sapa kuti qhawarikunanchej tiyan?
6 Sacerdotes cuerponkupi llimphus kasqankoqa, mayta yanapawanchej. Chaytataj Bibliamanta yachakojkuna noqanchejpi rikunku, imaraykuchus Tantakuna Wasisninchej llimphu, maychus kajta pʼachallikunchej, llimphustaj kanchej. Astawanpis Diosta yupaychayta munajkunaqa, “llimphu sonqo[wan]” payta yupaychananchej tiyan (Salmo 24:3, 4 leey; Isa. 2:2, 3). Jehovaqa munan payta yupaychanapaj yuyayninchej, sonqonchej, cuerponchej ima llimphu kananta. Chaypajtaj sapa kuti qhawarikunanchej tiyan. Chayta ruwaspaqa ichá imallatapis allinchana kasqanta reparasunchej (2 Cor. 13:5). Sutʼincharinapaj, uj hermano khuchichakuykunata qhaway mana allinchu kasqanta yachashaspa qhawan chayqa, tapurikunman: “¿Kayta qhawaspa juchamanta tʼaqasqa kayta atiymanchu?”, nispa. Chay millay imasta manaña qhawananpaj yanapata mañakunan tiyan (Sant. 5:14).
JUCHAMANTA TʼAQASQA KASPAQA DIOSTA KASUKUSUN
7. ¿Imaynatá Jesuspi juntʼakorqa Levítico 8:22-24 versiculospi nisqan?
7 Israel llajtapi sacerdotesta churakushajtin, Moisesqa uj corderoj yawarninwan kuraj kaj sacerdote Aaronpa, paña ninrinta jawiykorqa, jinallataj paña makinpa machu dedonta, paña chakinpa machu dedontawan. Chantá Aaronpa wawasnintañataj jawiykorqa (Levítico 8:22-24 leey). Chaytaj rikucherqa, sacerdotes kasukoj kananku kasqanta, ruwayninkuta juntʼanankupaj kallpachakunanku kasqanta ima. Kuraj kaj Sacerdote Jesuspis, Jehovaj nisqanta uyarerqa, Diospa munayninta ruwarqa, kausayninpitaj Diospaj tʼaqasqa kasqanta rikucherqa. Paymantataj ajllasqa cristianos, waj ovejasmanta kajkuna ima mayta yachakusunman (Juan 4:31-34).
8. ¿Imatataj ruwananchej tiyan?
8 Jehovaj kamachisnenqa, Jesús jina Diosman juntʼa sonqo kananchej tiyan. Chantapis Diospa ‘espiritunta mana llakichinanchejpaj’, Jehová Biblianejta kamachiykunata qowasqanchejta kasukuna (Efe. 4:30). Chantapis ‘ñankunasninchejta cheqanchananchej’ tiyan (Heb. 12:13).
9. 1) ¿Imatá nerqanku Diospa Llajtanta Kamachejkunawan llankʼaj hermanos? 2) Chay hermanospa nisqankupi tʼukuriy, ¿imapajtaj yanapawanchej?
9 Qhawarinachej Diospa Llajtanta Kamachejkunawan ashkha watasta llankʼaj hermanos imatachus nisqankuta. Ujnin hermano nin: “Ajllasqa hermanoswan llankʼayqa may sumajpuni karqa. Rikorqanitaj paykuna ajllasqas kaspapis pantaj runasllapuni kasqankuta. Jinapis tukuy kay wataspi mayta kallpachakorqani, Jehovaj llajtanta ñaupajman apajkunata kasukunaypaj”, nispa. Waj hermanotaj nin: “Kay 2 Corintios 10:5 versículo, waj textos ima, Cristota kasukunamanta parlan. Chaytaj Diospa llajtanta ñaupajman apajkunata tukuy sonqo kasukunaypaj, yanapakunaypaj ima yanapawarqa”, nispa. Waj hermanotaj nin: “Imatachus Jehová munakusqanta munakoj runaqa, imatachus chejnisqantapis chejnikun, Diospa yuyaychayninta mayta maskʼan, kusichiytataj munan. Chayrayku Diospa llajtanta, kay Jallpʼapi munayninta juntʼananpaj ajllakusqan hermanosta ima kasukuni”, nispa. Kay hermanoqa yuyarikun hermano Nathan Knorr kasukoj runa kasqanta. Hermano Nathan Knorrqa Diospa Llajtanta Kamachejkunamanta ujnin karqa. Kay 1925 watapi, kay revista inglés qallupi wakin yachachiykunata “Nacimiento de la nación” nisqa yachaqanapi astawan sutʼincharqa. Chaytataj ashkha hermanos mana japʼikuyta munarqankuchu. Hermano Knorrtajrí tukuy sonqo japʼikorqa. Kay kinsantin hermanospa nisqankupi tʼukureyqa, Diosta kasukunapaj, ñaupaqenpi llimphus kanapaj ima yanapawanchej.
YAWARMANTA IMATACHUS DIOS KAMACHISQANTA KASUKUNA
10. ¿Imaraykú imatachus Dios yawarmanta kamachiwasqanchejta kasukuna tiyan?
10 (Levítico 17:10, 11 leey.) Jehovaqa israelitasman yawarta mana mikhunankuta nerqa. Kunanpis yawarta mana mikhunata, mana churachikunata ima kamachillawanchejtaj (Hech. 15:28, 29). Kausayninchej wañuy patapi kajtinpis, Diospa kamachisqanta kasukuytapuni munanchej, Jehovata mana rejsejkuna Diospa kamachiykunasninta pʼakinapaj tanqawajtinchejpis. Chay runasmanta nisqaqa, Jehovata munakunchej, kasukuytataj munanchej. Ni imarayku Dioswan allinpi kasqanchejta chinkachiyta munanchejchu, nitaj qotuchakuymanta qharqochikuytapis. Wakin runas Diospa kamachiykunasninta kasukusqanchejrayku asipayanawanchejta yachaspapis, Diostapuni kasukuyta munanchej (Jud. 17, 18). ¿Imataj yanapawasunchej yawarta mana mikhunapaj, mana churachikunapaj ima? (Deu. 12:23.)
11. ¿Imaraykutaj nisunman Perdonta Tarina Pʼunchay mana mayqen kamachiy jinallachu kasqanta?
11 Israel llajtapi, kuraj kaj sacerdote Perdonta Tarina Pʼunchaypi imatachus yawarwan ruwananta Jehová kamachisqanqa, yawarta jatunpaj qhawasqanta yachanapaj yanapawanchej. Yawartaqa apaykachakoj, Diospa perdonninta maskʼaj runaspa juchasnin pampachasqa kanallanpaj. Chay pʼunchayqa torilloj yawarninta, chivoj yawarninta ima, Jehová tratota ruwasqan arcaj ñaupaqenman chʼajchoj kanku (Lev. 16:14, 15, 19). Jinamanta Jehová israelitaspa juchasninkuta pampachaj. Chantapis Jehovaqa kamacherqa uj runa uj animalta japʼej chayqa, yawarninta suruchispa pʼampaykunanta. Imaraykuchus “tukuy ima kawsajpata yawarnimpi kawsaynin kashan” (Lev. 17:10-14). Kay kamachiykunaqa mana mayqen kamachiykuna jinallachu karqa. Jehovaqa, ashkha watas ñaupajtaña Noeman, wawasninman ima yawarta mana mikhunankuta kamacherqa (Gén. 9:3-6). ¿Imatá chaymanta yachakusunman?
12. Pablo hebreo cristianosman nisqanman jina, ¿imaraykú juchas perdonasqa kananpaj yawar necesitakorqa?
12 Apóstol Pabloqa hebreo cristianosman cartanta qhelqashaspa, yawarnejllata juchasninchej pampachasqa kayta atisqanta sutʼincharqa. Pay nerqa: “Leyman jinataj, yaqha tukuy ima yawarwan llimphuchakun. Jaywanapaj yawar mana kajtin, mana juchapis pampachakunchu”, nispa (Heb. 9:22). Pablo nisqanman jina uywa wañuchisqa jaywanasqa, mana wiñaypajchu karqa. Imaraykuchus chay jaywanasqa israelitasta yuyarichej, juchasapas kasqankuta, juchasninku wiñaypaj pampachasqa kananpaj uj sumaj jaywanata necesitasqankuta ima. “Leyqa sumaj jamoj imaspa llanthullan [karqa], manataj janaj pachapi cheqa kaj imaschu” (Heb. 10:1-4). ¿Imaynamanta wiñaypaj perdonasqa kasunman karqa?
13. ¿Imaraykú Jesús ruwasqanmanta agradecesqas kashanchej?
13 (Efesios 1:7 leey.) Jesús yawarninta tukuy runasrayku jichʼasqanqa, payta, Jehovata munakojkunapaj ima, may valorniyoj (Gál. 2:20). Chaywanpis imatachus Jesús kausarimuytawan ruwasqallan, juchasninchejmanta kacharichiwanchej. Imatachus Perdonta Tarina Pʼunchaypi ley nisqanman jina ruwakusqantaj, Jesuspa ruwasqanta rikucherqa. Imaraykuchus leyman jinaqa kuraj kaj sacerdote aswan Santo nisqa cheqaman uywaspa yawarninta Diosman jaywananpaj yaykoj. Chayman yaykuspataj Diospa ñaupaqenmanpis yaykushanman jina karqa (Lev. 16:11-15). Jesuspis kausarimusqanmanta qhepaman janaj pachaman ripuytawan, Diospa ñaupaqenman pay kikinpa yawarninwan yaykorqa (Heb. 9:6, 7, 11-14, 24-28). Mayta agradecekunchej Jesús chayta ruwasqanmanta. Yawarninta jichʼasqanpi creesqanchejraykutaj, juchasninchejmanta perdonasqa kayta atinchej, sonqo yuyayninchejpis llimphuchasqa kayta atin.
14, 15. ¿Imaraykutaj may allin Jehová yawarmanta imatachus kamachisqanta kasukuy, entiendey ima?
14 Kunanqa imaraykuchus Jehová israelitasman yawarta mana mikhunankuta kamachisqanta astawan sumajta entiendenchej, ¿icharí? (Lev. 17:10, 11.) Jehovaqa yawarta jatunpaj qhawan, kausay yawarpi kasqanrayku (Gén. 9:4). Dios jina yawarta jatunpaj qhawayta munanchej, chayrayku imatachus yawarmanta kamachisqanta kasukunanchej tiyan. Jesuspa wañuyninpi creespalla, chantá yawarta Dios jatunpaj qhawasqanta entiendespalla, Dioswan allinpi kasunchej (Col. 1:19, 20).
15 Maykʼajllapis ichá yawarta churachikuytachus manachus, chayri yawarmanta ruwasqa jampiswan jampichikuytachus manachus, manachayri yawarta apaykachaj maquinaswan operachikuytachus manachus ajllananchej kanqa. Mana munanchejchu Diosta llakichiyta juchachasqan imaswan jampichikuspa. Chayrayku may allin kanman Diosmanta mañakunanchej, imaynasmantachus jampichikuyta sumajta yachananchej ima. Ajinamantataj niraj imapis kashajtin sumajta ajllasunchej. Chayta ruwaspataj Diospa kamachiykunasninta kasukuyta atillasunchej. Ashkha doctores, enfermeros, waj runas ima, runas mana wañunankupaj yawarta qona kasqanta ninku. Chaywanpis yachanchej Jehovalla imaynatachus yawarta apaykachana kasqanta niyta atiwasqanchejta. Imaraykuchus Payqa, ‘yawarta’ may jatunpaj qhawan. Chayrayku Dios yawarmanta kamachisqanta kasukunapuni. Chantapis Jesús yawarninta jichʼasqanta jatunpaj qhawasqanchejta rikuchina llimphu kausayniyoj kaspa. Imaraykuchus Jesuspa yawarnillan yanapawanchej juchasninchejmanta perdonasqa kanapaj, wiñay kausayta tarinapaj ima (Juan 3:16).
Imatachus Jehová yawarmanta kamachisqanta kasukuna (14, 15 parrafosta qhawariy)
JEHOVÁ MUNAN JUCHAMANTA TʼAQASQA MAY SANTO KANANCHEJTA
16. ¿Imaraykú juchamanta tʼaqasqa may santo kananchej tiyan?
16 Jehovaqa israelitasta Egiptomanta orqhomushaspa, nerqa: “Noqaqa Tata Dios kani, pichus Egiptomanta orqhomorqaykichej Diosniykichej kanaypaj, chay. Chayrayku qankunaqa juchamanta tʼaqasqa may santopuni kanaykichej tiyan, imaraykuchus noqaqa may santomin kani”, nispa (Lev. 11:45). Jehovaqa ‘may santo’ kasqanrayku, israelitas juchamanta tʼaqasqa may santo kanankuta munarqa. Chayraykutaj noqanchejpis juchamanta tʼaqasqa may santo kananchej tiyan. Levítico librotaj chayta sutʼita rikuchin.
17. ¿Imaynatá Levítico libro yanapawanchej?
17 Kay yachaqanapi Levítico libroj wakin versiculosninta ukhunchay mayta yanapawanchej. Imaraykuchus Levítico librota astawan jatunpaj qhawanchej, juchamanta tʼaqasqa kananchej kasqantataj astawan entiendenchej. ¿Imatawantaj Levítico libromanta yachakusunman? ¿Imaynatá kay libro Diosta llimphu sonqowan yupaychanapaj yanapawasunman? Chayta qhepan yachaqanapi ukhunchasunchej.