Problemaspi rikukuspapis ñaupajllamanpuni rerqani

OCHENTA Y NUEVE watasniyojña kani, Betelmanta casi tukuy jovenestaj niwanku: “Tatáy, papi, tiúy”, nispa. Chaytaj mayta gustawan. Ajinata niwasqanku noqapajqa uj bendición, 72 watastaña Diosta sirvisqayrayku. Chay chhika unaytaña Diosta sirvisqayrayku chay jovenesman niyman, Diosta astawan sirvinankupaj kallpachakullajtinkupuneqa ‘tukuy ruwasqasninkumanta tʼinkata japʼinankuta’ (2 Cró. 15:7).

FAMILIAYMANTA

Tatasneyqa Ucrania suyumanta karqanku, Canadá suyumantaj riporqanku. Rossburn llajtitapitaj tiyakorqanku. 16 hermanos kayku, 8 qharis, 8 warmistaj. Ni mayqenpis gemeloschu kayku. 13 hermanosneyqa kurajniy kanku, iskaytaj sullkʼasniy. Tataymanqa gustaj Bibliata leey. Sapa domingo paqarintataj Bibliata leepuwaj kayku. Payqa sutʼita reparaj curas runasta yanapanankumantaqa, qolqemanta wañusqas kasqankuta. Chistakuspataj nej: “Ni pipis Jesusman pagarqachu predicasqanmantaqa”, nispa.

Tawa hermanosniywan tawa hermanasniypiwan Jehovaj testigosninman tukorqanku. Rose sutiyoj hermanayqa wañupunankama precursora karqa. Wañuy patapiña kashaspataj tukuyta kallpachawarqayku Bibliata kasukunaykupaj. Niwajtaj kayku: “Paraisopi rikusuyta munani”, nispa. Hermanoy Tedtaj waj iglesiamanta kasqanrayku, sapa domingo paqarinta radionejta yachachej: “Juchasapa runas infiernopi wiñaypaj lauranqanku”, nispa. Jinapis tiemponmanqa Jehovaj testigonman tukorqa, mana manchachikuspataj predicarqa.

DIOSTA ASTAWAN SIRVIYTA QALLARINI

Junio de 1944 watapi, mesa patapi uj folletota tarerqani. Chay folletoqa La regeneración venidera del mundo nisqa karqa.a Chay folletota leeyta qallarispa mayta miskʼichikorqani, chayrayku enteronta leespa tukucherqani. Chay folletota leesqayraykutaj Jesús jina Jehová Diosta yupaychayta munarqani.

Chay folletotaqa iskay runas wasiyman apamusqanku. Hermanoy Steve niwarqa: “Iskay runas jamorqanku librosta, folletosta ima vendespa. Kay folletotataj cinco centavosllawan ranterqani”, nispa. Chay runasqa semananman kutimullarqankutaj. Niwarqaykutaj: “Jehovaj testigosnin kayku, Bibliawantaj runasta yachachiyku”, nispa. Chaytaj mayta gustawarqayku, imajtinchus tataykoqa niwaj kayku Bibliamanta yachakunapuni kasqanta. Chantapis chay hermanosqa niwarqayku Winnipeg llajtapi uj asamblea kananta. Chay llajtapitaj hermanay Elsie tiyakorqa. Chayrayku chay asambleaman rerqani.

Winnipeg llajtamanqa bicicletaypi 320 kilometrosta jina rerqani. Chay llajtaman rishaspataj Kelwood ranchitupi qheparikorqani. Chaypeqa visitawarqayku chay hermanos tiyakorqanku. Chay ranchitupi kashaspataj uj tantakuyman rerqani. Chaypi yacharqani imaynachus uj congregación kasqanta. Chantapis yachakullarqanitaj tukuy runas wasimanta wasi Jesús jina Diosmanta yachachimunanku kasqanta.

Winnipeg llajtapeqa hermanoy Jackwan tinkorqani, paypis karumanta chay asambleaman jamusqa. Asambleapitaj uj hermano nerqa bautismo kananta. Hermanoy Jackwantaj chay asambleapi bautizakorqayku. Bautizakusqaykutawantaj precursores kayta munarqayku. Asamblea pasasqantawantaj Jackqa precursor jina sirviyta qallarerqa. Noqataj escuelallapiraj kasqayrayku mana aterqanichu. Chaypachaqa 16 watasniyojllaraj karqani. Jinapis watanman precursor regular jina sirviyta qallarerqani.

PRECURSOR KAYTA YACHAKUNI

Hermano Stan Nicolsonwan Souris llajtitapi precursor jina sirverqani. Chaypitaj repararqani precursor jina sirvinallapajpuneqa mayta kallpachakuna kasqanta. Imajtinchus wakin kutisqa qolqeta faltachikoj kayku. Chaywanpis predicallajpuni kayku. Uj kutipi diantinta predicaytawan manchay yarqhasqas wasiman kutiporqayku, mikhunata rantikunaykupajpis mana qolqe kapuwarqaykuchu. Jinapis pichá wasiyku punkupi uj gangocho juntʼata waykʼukunapaj tukuy imitayojta saqepuwasqayku. Nipuni yacharqaykuchu pichus chay mikhunitata saqepuwasqaykuta. Chay chʼiseqa ashkhata mikhorqayku. Chay killa tukukunanpajtaj ni jaykʼaj jina gordoyaykorqani. Jehová Diosqa maytapuni bendeciwarqayku mana saykʼuspa predicasqaykumanta.

Killasninmanqa Gilbert Plains nisqa llajtitaman kachasqa karqayku. Chay llajtitaqa 240 kilometrospi jina kasharqa. Chay tiempopeqa sapa congregacionpi mashkha horastachus predicakusqanmanta sapa killa plataformapi churakoj. Uj killataj congregacionniypi pisillata predicasqanku. Chayrayku uj discursopi hermanosta kʼamirerqani astawan predicanankupaj. Tantakuy tukukusqantawantaj uj kuraj hermanita qayllaykamuwarqa, payqa precursora karqa, qosantaj mana Testigochu karqa. Chay hermanitaqa waqaspa niwarqa: “Astawan predicanaypaj kallpachakorqani, pero mana aterqanichu”, nispa. Chayta uyarispataj noqapis waqarikullarqanitaj, perdonarinawantataj nerqani. 

Chaypacha yachakorqani jóvenes kaspaqa rato pantaykuyta atisqanchejta. Pantaykuspataj ni imapaj valesqanchejta yuyayta qallarisqanchejta. Chaywanpis repararqani pantasqasninchejmanta yachakuna kasqanta, ñaupajllamanpuni rinapaj. Reparallarqanitaj Diosmanta mana karunchakojtinchej ashkha bendicionesta japʼinanchejta.

QUEBECPI CATÓLICOS JAPʼINAKUWAYKU

21 watasniyoj kashaspaqa Galaad Escuelaman rerqani, clase 14 nisqaman. Febrero de 1950 watapi graduakorqani. Chay escuelamantataj ashkhas Quebec provinciaman kachasqas karqayku, chayqa Canadá suyupi kashan. Chay provinciapeqa francesta parlakun. Chay lugarpeqa católicos mayta Jehovaj testigosninta qhatiykacharqanku. Noqaqa Val-dʼOr ranchituman kachasqa karqani. Chay ranchitupeqa ashkha qhoyas tiyan, chaymantataj orota orqhonku. Uj kutipi ashkhas waj ranchituman predicaj rerqayku. Chay lugarmanta curaqa niwarqayku: “Chinkaychej kaymanta, manachus ripunkichej chayqa maqarpasqaykichej”, nispa. Ajinata niwasqaykumanta chay curata demandarqani, multataj pagarqa.b

Quebec provinciaqa 300 watas kurajta catolicospa atiyninpi karqa. Chayrayku curaswan politicoswanqa, mayta japʼinakuwarqayku. Maytapuni sufrichiwarqayku. Pisi hermanoslla kaspapis Diosmanta willallarqaykupuni. Kʼacha sonqoyoj runastaj Bibliata estudiayta qallarerqanku. Noqaqa ashkha runasta bautizakunankukama estudiacherqani. Por ejemplo uj familiata estudiacherqani. Paykunaqa chunkapuni karqanku, chunkantinkutaj bautizakorqanku. Chayta rikuspa ashkha runaspis católica iglesiamanta llojsiporqanku. Quebec provinciapeqa mana saykʼuspa predicallarqaykupuni, tiemponmantaj runasqa manaña japʼinakuwarqaykuchu.

HERMANOSTA PARLAYNINKUPI WAKICHIKUN

1956 watapi Haití suyuman kachasqa karqani. Haitiman kachasqa misionerosqa, francespi predicanankupaj atin mana atin francesta parlaj kanku. Jinapis runasqa uyarikullaj kanku. Chayrayku misionero Stanley Boggus nerqa: “Runasqa tukuy imaymanamanta yanapawarqayku francesta yachakunaykupaj. Chaytaj mayta tʼukuchiwarqayku”, nispa. Noqaqa Quebecpi francesta yachakorqani. Chayrayku francespi runasman predicayta atillarqani. Chaywanpis repararqayku casi tukuy hermanosqa criollo haitianota parlasqankuta. Chayrayku hermanosta yanapanaykupajqa criollo haitianota yachakunayku karqa. Chay parlayta yachakusqaykutaj mana qhasipajchu karqa.

Diospa Llajtanta Kamachejkunaqa, hermanosta astawan yanapanankupaj Torremanta Qhawaj revistata, waj publicacionestawan criollo haitianoman traducinaykuta niwarqayku. Chay publicaciones traducikusqanrayku suyuntinpi aswan ashkha runasña tantakuykunaman rerqanku. 1950 watapajqa Haitipi 99 hermanoslla karqayku, 1960 watapajtaj 800 kurajña karqayku. Chay watallapitaj Betelman invitawarqanku. 1961 watapitaj Ñaupajman Apajkunapaj Escuelapi yachacherqani. Chay escuelapeqa 40 hermanosman yachacherqayku, pikunachus ancianos, precursores especialestaj karqanku. Enero de 1962 watapitaj uj asambleapi hermanosta kallpacharqayku astawan predicanankupaj. Jinamanta wakenqa precursores especiales karqanku. Chaytaj allinpuni karqa, imajtinchus runasqa qhatiykachayta qallariwarqayku.

23 de enero de 1962 watapeqa, uj asamblea pasayta policías sucursalman juntʼaykamorqanku. Noqata, hermano Andrew DʼAmicotawan carcelman wisqʼaykuwarqayku. 8 de enero de 1962 watamanta ¡Despertad! revistatataj qhechuwarqayku. Chay revistaqa francés parlaypi karqa, parlasharqataj Haitipi ashkha runas layqeriosta ruwasqankumanta (vudú). Chaytataj ashkha periodicosmanta copiakusqa. Chay revista Haitipi layqeriosta ruwasqankuta nisqantaj runasman mana gustarpasqachu. Chay revistata qhechuwasqaykumanta semanasninmantaj tukuy misionerosta Haitimanta wijchʼuwarqayku.c Jinapis hermanosqa wakichisqa kasqankurayku predicallarqankupuni. Mayta kusikuni chay hermanos qhatiykachasqa kaspapis aguantasqankumanta, Diosmantaj astawan qayllaykusqankumanta. Kunanqa criollo haitiano parlaypi Diospa Palabran Biblia kanña. Chay tiempopeqa chay Biblia ruwakunanta mana yuyallarqaykupischu.

TANTAKUNA WASISTA SAYARICHERQAYKU

Haitimantaqa República Centroafricana suyuman kachawarqanku misionero jina sirvinaypaj. Tiemponmantaj congregacionesta waturispa sirverqani, chantá sucursalta kamachej jina sirverqani.

Chay tiempopi tantakuna wasisqa ichhu techosniyojlla karqa. Chayrayku yachakorqani ichhuta ruthuspa tantakuna wasista techayta. Ajinata trabajasqaymanta runasqa mayta tʼukoj kanku. Hermanospis ajinata trabajajta rikuwaspa astawan yanapakorqanku tantakuna wasista ruwaysikuspa, allinchaspa ima. Pastoreswan curaswantaj asikuspa niwaj kayku: “Iglesiaykoj techonqa calaminamanta, qankunajta ichhullaqa, imatá aguantanman”, nispa. Chaywanpis mana casota ruwarqaykuchu, tantakuna wasistataj ichhu techowan sayachillarqaykupuni. Jinallapitaj Bangui llajtapi loco wayra uj iglesiaj techonta apakapusqa, chay techotaqa uj jatun callekamapuni chayachisqa. Jinapis chay loco wayraqa ichhu techoykuta mana apakapusqachu. Chay kutimantapachataj pastoreswan curaswanqa manaña asikuwarqaykuchu. Chantá República Centroafricana suyupi aswan sumajta predicakunanpaj uj sucursalta, misionerospaj wasitawan sayaricherqayku. Iskaynintataj 5 killasllapi tukorqayku.d

KʼACHA WARMITA TARINI

1976 watapeqa República Centroafricana suyupi manaña predicajta saqewarqaykuchu, nitaj tantakojtapis. Chaynejta Chad nisqa suyuman kachasqa karqani Yamena nisqa llajtaman. Chaypitaj Happy sutiyoj hermanata rejserqani. Payqa Camerún suyumanta kasqa, precursora especial jinataj sirvishasqa. 1 de abril de 1978 watapitaj paywan casarakorqani. Chay killallapitaj uj guerra qallarerqa, chaynejta chay suyoj ura ladonman ayqekorqayku. Chay guerra pasaytataj wasiykuman kutiporqayku. Wasiykoqa guerrapi soldadospa cuartelninman tukusqa. Chaynejta tukuy publicacionesniyku chinkasqa, señoraypa novia vestidonpis chinkallasqataj, jinallataj casarakusqaykumanta regalospis. Chaywanpis mana llakiywan atipachikorqaykuchu. Astawanpis kusisqa kasharqayku guerramanta salvakusqaykurayku. Jehová Diosmantataj willallaytapuni munasharqayku.

Iskay watasninman jinataj República Centroafricana suyupeqa predicajta, tantakojtapis saqellawarqaykuña. Chay suyuman kutispataj congregacionesta waturispa sirverqayku, uj autopitaj tiyakoj kayku. Chay autoqa uj catreyoj karqa, yakupaj turrilniyoj, cocinitayoj ima. Chay cocinataj gaswan funcionaj. Viajajtiykoqa problemas kajpuni. Por ejemplo uj kutipi policiasqa 117 lugarespipuni controlawarqayku.

Chantapis manchayta ruphaj, wakin kuteqa 50 gradosmanpuni chayaj. Wakin kutispi runas asambleapi bautizakunankupaj mana yakuta tariyta atillajchu kayku. Chayrayku hermanosqa chʼaki mayupi allaspa tʼoqoj kanku yakuta orqhonankupaj. Chay yakutataj uj turrilman jichʼaj kanku bautizakunankupaj.

AFRICAPI SIRVISQAYKUMANTA

1980 watapi Nigeria suyuman kachasqa karqayku. Chaypitaj iskay wata partiyojta uj sucursal ruwakunanpaj yanapakorqayku. Hermanosqa tukuy imata waqaychanapaj uj jatun armazonta iskay pisoyojta rantisqanku. Chayta desarmaspa sucursalpi armanayku karqa. Uj paqarenqa desarmaspa yanapakunaypaj puntaman wicharerqani. Khuskan diatataj uraykushaspa uj partepi wayrallaman sarurpaspa urmaykorqani. Tullusniytachá chʼutarpachini nerqani, chaywanpis doctorqa radiografiasta qhawaytawan señorayman nisqa: “Ama llakikuychu señora, mana gravechu kashan, wakin ankitusnillan pʼitikusqa. Chaytaj iskay semanapi jina sanoyaponqa”, nispa.

1986 watapeqa Costa de Marfil suyuman riporqayku. Chay suyupitaj congregacionesta waturispa sirverqayku. Chaypi sirvishaspataj Burkina Faso suyupi kaj congregacionestawan visitanayku karqa. Nitaj yuyallarqaykupischu watasninman chaypi uj tiempota tiyakunaykuta.

2003 watapitaj 47 watasmanta Canadaman señoraywan kutiporqayku Betelpi sirvinaykupaj. Documentosniykoqa Canadá suyumanta kasqaykuta nisharqa, jinapis sonqoykoqa Africamanta kasqaykuta nisharqa.

2007 watapitaj 79 watasniyoj kashajtiy Africaman kutiporqayku. Burkina Faso suyumantaj kachawarqayku. Chay suyupeqa sucursalta kamachejkunamanta ujnin karqani. Tiemponmantaj chay sucursalqa traducinapaj oficinasman tukuporqa. Chaytaj Benín suyumanta sucursalpa cargonpi kasharqa. Agosto de 2013 watapitaj Benín sucursalman kachawarqayku.

Viejituña kaspapis tukuy sonqo predicashallanipuni. Beninpi kashajteyqa iskay estudiosniy bautizakorqanku. Paykunaqa sutikunku Gédéon, Frégis ima. Paykuna bautizakunankupajtaj ancianoswan, señoraywan ima mayta yanapawarqanku. Kunantaj paykunaqa tukuy sonqo predicashanku.

Chaymantataj Sudáfrica Betelman kachawarqayku. Chaypeqa hermanos sumajta qhawawayku. Africapeqa 7 suyuspipuni sirverqani. Octubre de 2017 watapitaj centralninchejman (Warwickman) invitawarqayku, chay jatun wasita Jehová Diosman qopunapaj. Chayqa noqaykupaj jatun bendición karqa.

1994 watamanta Anuario libropi, 255 paginanpi jinata nin: “Unaytaña Jehová Diosta sirvejkunaman niyku: ‘Wapuchakuychej, amataj iskayrayaychejchu, imaraykuchus tukuy ruwasqasniykichejmanta tʼinkachisqa kankichej’”, nispa (2 Cró. 15:7). Señoraywanqa kallpachakullasqaykupuni chayta kasukunaykupaj, wajkunatapis kallpachasqayku ñaupajllamanpuni rinankupaj.