44 YACHAQANA
138 TAKIY Yuraj uma kayqa ¡sumaj pillumin!
Machuyapuspapis kusisqallapuni kasunman
“Machuyaspapis poqollanqankupuni” (SAL. 92:14).
TEMA
¿Imaraykutaj machitu hermanos kusisqallapuni kananku tiyan, chanta imatá ruwankuman kusisqallapuni kanankupaj?
1, 2. ¿Imaynatá Jehová qhawan machitu hermanosninchejta? (Salmo 92:12-14; tapapi fototawan qhawariy).
WAKIN lugaresmanta runasqa machuyayta allinpaj qhawanku, wakin lugarespitaj tukuy imata ruwanku machuyashasqankuta mana reparachikunankupaj. Wakenqa yuraj chujcha llojsimojtinkama chay rato orqhokunku. Ajinata orqhokojtinkupis yuraj chujchaqa llojsimullanqapuni, tukuytaj machuyapusunpuni.
2 Tatanchej Jehovarí, ¿imaynatá machuyapoj hermanosta qhawan? (Pro. 16:31). Payqa sumajta qhallallarej sachʼaswan paykunata kikinchan (Salmo 92:12-14 leey). Chay kikinchaytaj paykunapaj jinapuni. Ashkha unayniyoj sachʼaspuni aswan ashkha laqhesniyoj, sumajta qʼapaj tʼikasniyojtaj kayta yachanku. Chaykunamanta ujnintaj cerezo japonés sutikun. Chay sachʼataj may kʼachitupuni, 1.000 watasmanta astawantaj kausayta atin. Chay sumaj sachʼas jinallataj machitu hermanosninchejqa may kʼachitus kanku, astawanraj Jehovapajqa. Jehovaqa mana yuraj chujchasnillankutachu qhawan, manachayqa imaynachus sonqonkupi kasqankuta. Chay hermanosninchejqa may chhika watastaña ima kajtinpis tukuy sonqo Jehovata sirvishallankupuni.
Tʼikarishaj unayniyoj sachʼas jina, machitu hermanosqa may kʼachitus kanku, tʼikarishallankupunitaj (2 parrafota qhawariy).
3. ¿Pikunanejtataj Jehová munayninta juntʼarqa?
3 Jehovaqa mana yuyanchu machuyapusqanchejman jina manaña valesqanchejta.a Payqa ashkha kutispi machitu kamachisninnejta munayninta juntʼan. Ñaupa tiempopeqa Saraman viejitaña kashajtin nerqa wawayoj kananta. Chay wawanmantataj uj jatun nación rikhurerqa, Mesiaspis paymanta jamorqa (Gén. 17:15-19). Moisestapis machituña kashajtin israelitasta Egiptomanta orqhomunanta nerqa (Éxo. 7:6, 7). Apóstol Juanmanpis machuyayninpiña yuyaycharqa Bibliamanta phishqa librosta escribinanpaj.
4. Proverbios 15:15 nisqanman jina, ¿imataj machitu hermanosta yanapanman? (Fototawan qhawariy).
4 Machuyapoyqa mana facilchu. Uj hermana chistakuspa nerqa: “Machuyayqa wapusllapaj”, nispa. Machuyapuy mana facilchu kajtinpis, ¿imataj paykunata yanapanman? Kusisqa kayb (Proverbios 15:15 leey). Kay yachaqanapi yachakusun imatachus chay hermanosninchej ruwanankuta kusisqallapuni kanankupaj. Yachakullasuntaj imaynatachus congregacionmanta hermanos paykunata yanapananchejta. Ñaupajtaqa qhawarisun imajtinchus machuyapojtinku mana kusisqallapuni kayta atisqankuta.
Machitusqa kusisqa kankuman Jehová imatachus paykunarayku ruwasqanta reparaspa, chaywantaj kusikuspa (4 parrafota qhawariy).
¿IMARAYKUTAJ MANA ATIKULLANCHU KUSISQALLAPUNI KAY?
5. Machuyasqanchejman jina, ¿imastaj desanimawasunman?
5 Machuyapusqanchejman jina, ¿imastaj desanimawasunman? Ichapis llakikusunman imatapis manaña ñaupajta jinachu ruwayta atisqanchejrayku. Ichapis ñaupajta jina jovenllapuni, sanitollapunitaj kayta munasunman (Ecl. 7:10). Ruby sutiyoj hermana nin: “Mana kuyuyta atisqayrayku, tukuy cuerpoytaj nanawasqanrayku ni vistikullaytapis atinichu. Mediasta churakunallaypajraj manchayta sufrini. Mana chakisniyta oqhariyta atillanichu. Artrosis onqoyniyoj kasqayrayku mayta makisniy nanawan, nitaj kuyuchiyta atillanichu. Chayrayku noqapajqa wakin imitasta ruwayllaraj ancha difícil”, nispa. Haroldqa Betelpi sirverqa, pay nin: “Niña ñaupajta jinachu kani. Chayraykutaj wakin kuteqa mayta rabiakuni. Joven kashaspaqa sumaj kallpayoj karqani, beisbolta pujllaypis mayta gustawaj. Pujllashaspaqa nej kanku: ‘Haroldman pelotata pasachiy, payqa nipuni pantanchu’, nispa. Kunanqa ni pelotata choqayllatapis atiymanchu”.
6. 1) ¿Imastaj desanimallawasunmantaj? 2) ¿Imastataj machitu hermanos qhawarinanku tiyan manejayta saqepunankutachus manachus yachanankupaj? (“¿Niñachu manejanay kanman?” nisqa yachaqanata kay revistapi leeriy).
6 Ichapis desanimakullasunmantaj sapallanchejmanta imatapis manaña ruwayta atispa. Astawanraj wajkuna cuidanawanchej kajtin, chayri wawanchejwan tiyakoj ripuna kajtin. Chantapis onqoykusqanchejrayku, ñawi pisiyasqanrayku, ichapis niña manejayta atisunmanchu, niña maymanpis sapanchej riyta atisunmanchu, chayri niña tarpukuytapis atisunmanchu. Chayraykutaj mayta llakikusunman. Chay imasta sapallanchejmanta mana ruwayta atispapis yuyarikunanchej tiyan Jehovapaj, wajkunapajpis may munasqasllapuni kasqanchejta. Chantapis Jehovaqa llakiyninchejta sumajta entiendewanchej. Payqa imachus sonqonchejpi kasqanta qhawan, nisunman payta, hermanosninchejtapis munakusqanchejta, jatunpajtaj qhawasqanchejta (1 Sam. 16:7).
7. ¿Imataj yanapawasunman kay mundoj tukukuyninta mana rikunanchejta yuyajtinchej?
7 Kay sajra mundoj tukukuyninta mana rikunanchejta yuyaspa llakikullasunmantaj. Chay kutispi yuyarikuna Jehovaqa kay sajra mundota tukuchinanpaj pacienciakushasqanta (Isa. 30:18). Ajinata pacienciakushan may chhika runasraj payta rejsinankupaj, sirvinankupaj ima (2 Ped. 3:9). Chayrayku desanimakunchej chayqa, chay runaspi piensarina. Jehová pacienciakusqanrayku, ichá familianchejpis salvakonqaraj.
8. Machitus onqosqa kajtinku chayri imankupis nanajtin, ¿imaynataj kankuman?
8 Mal kaspaqa, jóvenes kaspapis machitus kaspapis, ichá imatapis nirpallasunman chayri imatapis ruwarpallasunman, chaymantaraj arrepientekusunman (Ecl. 7:7; Sant. 3:2). Jobtapis ñakʼarishajtin chay pasarqa. Chayrayku pay nerqa: “Imatapis parlashallaniña”, nispa (Job 6:1-3). Chantapis onqoykusqanchejrayku mana parlananchejta parlasunman, chayri mana ruwananchejta ruwasunman. Jinapis mana machitu kasqanchejraykuchu chayri onqosqa kasqanchejraykuchu mana kʼachaschu kasun, nitaj ni imawan contentay atinachu kasun. Mana kʼachamantachu parlasqanchejta reparakunchej chayqa, chay ratopacha perdonta mañakuna (Mat. 5:23, 24).
¿IMAYNATÁ KUSISQALLAPUNI KASUNMAN?
¿Imastataj ruwasunman machitu kaspapis kusisqallapuni kanapaj? (9-13 parrafosta qhawariy).
9. ¿Imaraykutaj wajkunawan yanaparichikunallanchej tiyan? (Fotostawan qhawariy).
9 Yanaparichikunalla (Gál. 6:2). Ichapis qallariypeqa mana yanapachikuyta munallasunmanchu. Gretl sutiyoj hermana nin: “Wakin kutisqa mana yanaparichikuyta munallanichu, wajkunata mana molestayta munasqayrayku. Tiempowanraj yachakorqani kʼumuykukoj sonqo kanay kasqanta, wajkunawantaj yanaparichikunallay kasqanta”, nispa. Wajkunawan yanaparichikuspaqa paykunapis wajkunaman qorispa kusisqa kanankupaj yanapakunchej (Hech. 20:35). Noqanchejpis kusisqallataj kanchej munakuwasqanchejta, noqanchejmanta llakikusqankuta rikuspa.
(9 parrafota qhawariy).
10. ¿Imajtintaj gracias niyta mana qonqakunanchejchu tiyan? (Fototawan qhawariy).
10 Agradecekuna (Col. 3:15; 1 Tes. 5:18). Wajkuna imatapis ruwapuwajtinchej agradecekunchej, pero wakin kutisqa ichapis qonqakusunman gracias niyta. Sichus asirispa gracias nisun chayqa, reparanqanku ruwapuwasqanchejmanta mayta agradecekusqanchejta. Betelpi kuraj hermanitosta cuidaj hermana Leah nin: “Uj hermanitaqa agradecekunawanpaj juchʼuy hojitaspi escribipuwan. Pisisitullata escribejtinpis munakuyninta reparani. Mayta gustawan chayta ruwasqan. Mayta kusikuni yanapasqayta jatunpaj qhawasqanta yachaspa”.
(10 parrafota qhawariy).
11. ¿Imaynasmantá wajkunata yanapasunman? (Fototawan qhawariy).
11 Wajkunata yanapana. Wajkunata yanapanapaj tiempochakojtinchej, kallpachakojtinchej mana problemasnillanchejpichu yuyasun. Machitusqa sumaj imasta yachachej libros jina kankuman. Pero chay libros jallchʼasqaslla kajtinkoqa mana imatapis yachachinkuchu. Kikillantataj jovenespis mana noqanchejmanta ni imata yachakunkumanchu manachus yachasqanchejta paykunaman willarisunman chayqa. Chayrayku paykunata tapurina, sumajtataj uyarina. Sutʼincharina imaraykuchus Jehovata kasukuy allinpuni kasqanta, chayta ruwajtinkutaj kusisqa kanankuta. Noqanchejpis paykunata sonqochaspa, kallpachaspa ima kusisqallataj kasun (Sal. 71:18).
(11 parrafota qhawariy).
12. Isaías 46:4 versiculopi, ¿imatataj Jehová nin machitu kamachisninman? (Fototawan qhawariy).
12 Jehovamanta kallpata mañakuna. Wakin kutisqa saykʼunchej, desanimakunchejtaj, Jehovataj “mana jaykʼajpis saykʼunchu, nitaj kallpanpis tukukunchu” (Isa. 40:28). Kallpanqa mana tukukuyniyoj, chaywantaj machitu kamachisninta kallpachan (Isa. 40:29-31). Jehovaqa nin machitu kamachisninta qʼepiykachananta (Isaías 46:4 leey). Paytaj nisqasninta juntʼanpuni (Jos. 23:14; Isa. 55:10, 11). Orakojtinchej Jehovaqa yanapawasunpuni. Chaypi reparasun munakuwasqanchejta, chayta reparaspataj maytapuni kusikusun.
(12 parrafota qhawariy).
13. 2 Corintios 4:16-18 nisqanman jina, ¿imatataj yuyarikunanchej tiyan? (Fototawan qhawariy).
13 Machuyapusqanchej uj tiempollapaj kasqanta yuyarikuna. Mana allin imas uj tiempollapaj kasqanta yachayqa, aguantanapaj yanapawanchej. Bibliaqa niwanchej machuyaypis onqoykunapis chinkananta (Job 33:25; Isa. 33:24). Yachanchej mana joven kasqanchejwanchu sumajta kausakusqanchej tukukusqanta, manachayqa aswan qhepamanraj sumaj kausay kananta. Chayta yachaspataj mayta kusikunchej (2 Corintios 4:16-18 leey). Chanta, ¿imaynatá machitusta yanapasunman?
(13 parrafota qhawariy).
¿IMAYNATÁ MACHITUSTA YANAPASUNMAN?
14. ¿Imajtintaj machitu hermanosta wajyarinanchejpuni, visitarinanchejpunitaj tiyan?
14 Sapa kuti visitarina, wajyarinataj (Heb. 13:16). Machitusqa sapayakuyta yachanku. Camille sutiyoj hermano nin: “Diantinta wasimanta mana llojsiyta atisqayrayku anchatapuni aburrikuni. Wakin kuteqa wisqʼasqa machu león jina kani, ni imanakuyta atispa, phiñasqallataj”, nispa. Machitusta visitaspaqa paykunamanta llakikusqanchejta, munakusqanchejta ima rikuchinchej. Wakin kuteqa ichá ninchej congregacionmanta mayqen hermanollatapis wajyarinata chayri visitarinata, nitaj chayta ruwanchejchu. Tukuyninchej ocupasqaslla kanchej. Chayrayku, ¿imataj yanapawasunman ‘aswan allin imasta reparananchejpaj’, nisunman machitusta visitarinapaj? (Fili. 1:10). Ichá anotakusunman ima diachus wajyarinata chayri uj mensajituta aparichinata. Visitaj riyta munaspataj uj diata ajllana, amataj qonqakunachu chay día riyta.
15. ¿Imastataj joveneswan machituswan khuska ruwankuman?
15 Jovenllaraj kanchej chayqa, ichá mana yachasunmanchu machituswan imamantachus parlarinata chayri imastachus paykunawan khuska ruwanata. Jinapis ama chaymanta llakikunachu. Aswan importanteqa sumaj amigo kay (Pro. 17:17). Niraj reunión qallarishajtin chayri reunión pasayta paykunawan parlarisunman. Ichapis tapurisunman ima textochus gustasqanta, chayri wawa kashaspa ima travesurastachus ruwasqankuta. Ichapis JW Broadcastingta qhawarinapaj invitarisunman. Ichapis celularninkuta, tabletankuta actualizapusunman chayri estudianapaj reciellanraj llojsimoj publicacionesta uraqachipusunman. Carol sutiyoj hermana kayta ruwanata yuyaychariwanchej: “Imachus astawan gustasunki chayta paykunawan ruway. Manaña jovenchu kajtiypis wakin imasta ruway gustallawanpuni. Mayta gustawan rantej riy, waj ladoman mikhoj riy, Diospa ruwasqasninta qhawaykacharej riypis”. Maira sutiyoj hermanataj nin: “Ujnin amigayqa 90 watasniyojña, noqamanta 57 wataswan kuraj. Paywan kaspaqa ni yuyarikullanipischu chaytaqa. Khuska kaspaqa asispalla kayku, peliculasta qhawaspallataj. Yuyaychayta necesitaspataj purajmanta yuyaychanarikuyku”.
16. ¿Imajtintaj may allin machitu hermanosta doctorman acompañananchej?
16 Doctorman acompañana. Doctorman pusaspaqa, paykunawan khuska yaykusunman sumajta atiendenankupaj (Isa. 1:17). Imatachus doctor nisqantapis anotasunman. Ruth sutiyoj hermana nin: “Sapallay doctorman rejtiy, mana valechiwankuchu. Wakin kutis niwanku: ‘Qanlla yuyanki onqosqa kasqaykita, umallaykipi chayqa’, nispa. Pipis acompañawajtintaj aswan kʼachas noqawan kanku. Maytapuni hermanosta, hermanasta agradecekuni doctorman pusanawankupaj tiempochakusqankumanta”.
17. ¿Imaynasmantá machitu hermanoswan predicasunman?
17 Paykunawan khuska predicana. Wakin machituspataqa mana kallpitanku kanchu wasimanta wasi predicanankupaj. Ichapis paykunawan khuska carritowan predicamusunman, asientitotapis apapusunman chaypi tiyakunankupaj. Chayri estudionchejman pusasunman, manachayrí estudionchejta wasinkuman pusasunman chaypi estudiachinapaj. Ancianostaj machitu hermanospa wasinkumanta predicaj llojsikunanpaj arreglosta ruwankuman, chaywanqa predicacionman llojsiyta atillanqanku. Chay imasta ruwaspaqa rikuchinchej machitu hermanosta munakusqanchejta, jatunpajtaj qhawasqanchejta. Jehovataj chaymanta mayta kusikun (Pro. 3:27; Rom. 12:10).
18. ¿Imatataj 45 yachaqanapi yachakusun?
18 Kay yachaqana yuyarichiwanchej Jehovapis, tukuy congregacionpis machitusta munakusqanchejta, valorasqanchejtataj. Machuyay mana facilchu kajtinpis, Jehovaj yanapayninwanqa atikun kusisqallapuni kayta (Sal. 37:25). Yachanchej mana joven kasqanchejwanchu sumajta kausakusqanchej tukukusqanta, manachayqa aswan qhepamanraj sumaj kausay kananta. Chayta yachaytaj mayta kallpachawanchej. Ichapis noqanchej machitu familianchejta, onqosqa wawanchejta chayri onqosqa amigonchejta cuidashanchej. Ajina chay, ¿imataj yanapawasunman kusisqallapuni kanapaj? Chayta 45 yachaqanapi yachakusun.
30 TAKIY Jehová: Tatay, Diosniy, Amigoy
a Jw.org paginapi, chayri JW Library® nisqapi Machitu hermanosninchejqa may valorniyoj kanku nisqa videota qhawariy.