INTERNETPI BIBLIOTECA Watchtower
INTERNETPI BIBLIOTECA
Watchtower
Quechua (Bolivia)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIONES
  • REUNIONES
  • w25 noviembre págs. 8-9
  • ¿Niñachu manejanay kanman?

Kay videoqa mana kanchu.

Perdonariwayku, ima problemachá kan.

  • ¿Niñachu manejanay kanman?
  • Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2025
  • Subtítulos
  • MANEJAYTA ATILLASQAYKITAPUNICHUS MANACHUS QHAWARIKUY
  • BIBLIAJ YUYAYCHAYKUNASNINWAN YANAPACHIKUY
Torremanta Qhawaj Jehová Diospa Gobiernonmanta willashan (Congregacionpaj) 2025
w25 noviembre págs. 8-9
Uj kuraj hermanito ventanan chaypi tiyashan, llaves japʼirisqataj autonta qhawashan.

¿Niñachu manejanay kanman?

WATASÑA manejanchej, maytataj gustawanchej autonchejpi chayri motonchejpi maymanpis riy mana ni pita molestaspa. Jinapis familiaresninchej, amigosninchej llakikushanku, yuyankutaj ichapis manaña manejananchejchu kasqanta. Noqanchejtaj mana entiendeyta atillanchejchu imajtinchus ajinata yuyashasqankuta.

Ichá qanpis ajinapi rikukushanki. ¿Imá yanapasunkiman manejanallaykitapunichus manachus yachanaykipaj?

Wakin suyuspeqa leyes nisqanman jina, pipis uj edadman chayajtin doctorman rinan tiyan permisota orqhonanpaj, ajinamanta licencianta renovananpaj. Chay suyuspi tiyakoj cristianosqa chay leyesta, autoridadespa kamachisqankutapis kasukunku (Rom. 13:1). Chay suyuspi tiyakuspapis manapis, sapa uj yachayta atisunman allinta manejanapaj jinallapunichus manachus kasqanchejta.

MANEJAYTA ATILLASQAYKITAPUNICHUS MANACHUS QHAWARIKUY

Estados Unidosmanta Instituto Nacional sobre el Envejecimiento nisqa (NIA, inglespi siglasnin), kay tapuykunata ruwakunata yuyaychan:

  • ¿Niñachu atini transitoj señalesninta leeyta chayri tutan rikuyta?

  • ¿Niñachu kunkayta kuyuchiyta atini autoj espejosninta qhawanaypaj, mana rikukunchu chay partestapis qhawarinaypaj?

  • ¿Aceleradormanta frenoman chakiyta chay rato cambiayta atillanichu?

  • Ancha calmawan manejasqayrayku, ¿trancaderastachu rikhurichini?

  • ¿Ashkha kutispiñachu casi chocakuni, chayri imatapis raspharparqanichu chayri tacarparqanichu?

  • Mana allintachu apaykachasqayrayku, ¿policía sayachiwarqachu?

  • ¿Manejashaspa puñuywan atipachikorqanichu?

  • Wakin medicamentosta tomasqayrayku, ¿niñachu allinta manejayta atini?

  • Familiaresniy, amigosniy, ¿anchatachu manejasqaymanta llakikunku?

Chay tapuykunamanta ujman chayri iskayman “arí” nispa kuticherqanki chayqa, ichapis aswan pisillataña manejanayki kanman, astawanraj tutan. Chantapis sapa kuti qhawarikuy manejayta atinaykipaj jinallapunichus manachus kasqaykita. Ichapis uj familiarniykita chayri amigoykita tapurikuwaj, manachayrí allinta manejanaykipaj clasesta pasawaj. Chay tapuykunamanta ashkhasman “arí” nispa kuticherqanki chaytaj, ichapis aswan allin kanman niña manejanayki.a

BIBLIAJ YUYAYCHAYKUNASNINWAN YANAPACHIKUY

Ichapis mana reparakuyta atillanchejchu niña allintachu manejashasqanchejta, manejayta saqepunata niwajtinchejtaj phiñakusunman. Jinapis Bibliaj yuyaychaykunasnin sumajta qhawarikunapaj yanapawasunman. Chayman jinataj manejanallatapunichus manachus allin yuyaywan ajllasun. Iskay yuyaychaykunata qhawarina.

Manaña atisqanchejta kʼumuykukoj sonqowan reparakuna (Pro. 11:2). Machuyapojtinchejqa tukuypatapis ñawinchej, ninrinchej pisiyan, manaña kallpanchej kanchu, niñataj chay rato reaccionayta atinchejchu. Chayrayku ashkha machitusqa manaña wakin deportesta ruwankuchu, imanarpakunankuta manchachikusqankurayku. Manejaywanpis ajinallataj. Ichapis reparakusunman niña allintachu manejasqanchejta, allinninchejraykutaj manejayta saqepusunman (Pro. 22:3). Pillapis noqanchejmanta llakikusqanta niwanchej chaytaj, allin kanman uyarinanchej, manaña manejayta atisqanchejtataj reparakunanchej (2 Samuel 21:15-17 versiculoswan kikinchay).

Mana munanchejchu pitapis wañuchiyta (Deu. 22:8). Autopis motopis mana allinta manejajtinchej manchay peligroso kanman. Sichus pipis manaña manejayta atispa siga manejashallanpuni chayqa, kausayninta, wajkunaj kausayninkutawan wañuy pataman churashan. Uj accidentepi pita wañuchejtintaj, chay runa wañusqanmanta pay juchayoj kanman.

Manaña manejanaykita ajllanki chayqa, ama yuyaychu wajkunapaj niña valesqaykita. Jehovaqa llampʼu sonqo kasqaykirayku, kʼumuykukoj sonqo kasqaykirayku, wajkunaj allinninkutataj maskʼasqaykirayku mayta munakusunki. Payqa nisunki yanapasunanta, sonqochasunanta ima (Isa. 46:4). Nitaj ni jaykʼaj saqerpasonqachu. Paymanta yanapata mañakuy. Payqa yachayta, allin yuyaytawan qosonqa sumajta ajllanaykipaj.

¿Imaynatá yanapasunman?

Machitus kajkunataqa familiaresninkupuni reparachinanku tiyan allintachus niñachus manejashasqankuta. Pero wakin kutisqa amigosninku wajkunamanta uyariyta yachanku manaña allintachu manejashasqankuta nejta. Sichus qan amigon kanki chayqa, ama chʼinlla qhepakuychu. Allinta yachanaykipaj ichapis paywan khuska riwaj. Manaña allintachu manejashasqanta reparaspataj paywan parlariwaj. Niraj nishaspataj piensariyraj chayta nisojtinku qan imaynachus sientekunaykita. Sutʼinta niy, kʼachallamantataj. Edadninta qhawanaykimantaqa, astawan qhawariy imaynatachus manejashasqanta. “Manaña allintachu manejanki” ninaykimantaqa, “imapis pasasunanmanta llakikuni” niwaj. Kay yachaqanapi yachakorqanchej chay yuyaychaykunata yuyarichiy, “yachani chayman jina ruwanaykita” nispataj niy.

Manaña manejayta atejkunata tukuy entiendenanchej tiyan. Ichapis paykunaqa yuyanqanku niña maymanpis sapanku riyta atisqankuta, waj pusaykachanataj kasqankuta. ¿Imaynatá yanaparisunman? Ama paykunata qonqarpanachu, yanaparinapunitaj (Pro. 17:17). Paykunaqa mana niyta atillawasunmanchu maymanpis pusarinanchejta. Chayrayku noqanchej ñaupajta nina pusarinanchejta. Ichapis tantakuyman, predicacionman, mercadoman chayri doctorman pusanapaj uj programata ruwasunman. Ajinamanta pillapis pusarinanpaj kanqapuni. Allin kanman ninanchej chayta tukuy sonqo ruwasqanchejta, paykunawan kaspataj kusisqa kasqanchejta (Rom. 1:11, 12).

a Astawan yachakunaykipaj “¿Corre usted un gran riesgo de sufrir accidentes de tránsito?” nisqa yachaqanata kay revistapi leeriy: ¡Despertad! del 22 de agosto de 2002.

    Quechuapi publicaciones (2004-2026)
    Wisqʼanapaj
    Yaykunapaj
    • Quechua (Bolivia)
    • Wajman apachinapaj
    • Configuración
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Condiciones de uso
    • Política de privacidad
    • Configuración de privacidad
    • JW.ORG
    • Yaykunapaj
    Wajman apachinapaj