MATEO ESCRIBISHGAN ALI WILACUYCUNA
1 Cay libruga Jesucristupita* wilacun, payga Davidpa castanmi cargan y Davidna Abrahanpa castan cargan.
2 Abrahán cargan Isaacpa taytan.
Isaacna Jacobpa taytan
y Jacobna cargan Judapa y wauguincunapa taytan.
3 Judapa y Tamarpa wamrancuna cargan Pérez y Zérah.
Perezna cargan Hezronpa taytan
y Hezronna cargan Rampa taytan.
4 Ram cargan Aminadabpa taytan.
Aminadabna Nahsonpa taytan
y Nahsón cargan Salmonpa taytan.
5 Salmonpa y Rahabpa wamran cargan Boaz.
Boazpa y Rutpa wamranna Obed
y Obed cargan Jesepa taytan.
6 Jesé cargan rey Davidpa taytan.
Davidna Salomonpa taytan (Salomonpa maman cargan Uriaspa warmin).
7 Salomón cargan Rehoboampa taytan.
Rehoboamna Abiaspa taytan
y Abías cargan Asapa taytan.
8 Asá cargan Jehosafatpa taytan.
Jehosafatna Jehorampa taytan
y Jehoram cargan Uziaspa taytan.
9 Uzías cargan Jotanpa taytan.
Jotanna Acazpa taytan
y Acaz cargan Ezequiaspa taytan.
10 Ezequías cargan Manasespa taytan.
Manasesna Amonpa taytan
y Amón cargan Josiaspa taytan.
11 Josías cargan Jeconiaspa y wauguincunapa taytan. Jeconiasga cawargan israelitacunata Babiloniaman apacärishgan wichan.
12 Israelitacuna Babiloniacho cashgan wichanmi Jeconiaspa wamran Sealtiel yurirgan,
payga cargan Zorobabelpa taytan.
13 Zorobabel cargan Abiudpa taytan.
Abiudna Eliaquimpa taytan
y Eliaquim cargan Azorpa taytan.
14 Azor cargan Sadocpa taytan.
Sadocna Aquimpa taytan
y Aquim cargan Eliudpa taytan.
15 Eliud cargan Eleazarpa taytan.
Eleazarna Mattanpa taytan
y Mattán Jacobpa taytan.
16 Jacobpa wamran cargan Mariapa runan José, Mariapa wamranmi cargan Jesús, paytami reguipäcoj Cristo nir.
17 Chauraga Abrahanpita David yurishgancama 14 miraj castacunami cargan. David cawashganpita israelitacunata Babiloniaman apacärishgan wichancama 14 miraj castacuna cargan y chaypita Cristupa tiempuncama 14 miraj castacuna cargan.
18 Caymi pasargan Jesucristo manaraj yuriptin. Maman María casaracunanpäna caycargan Josewan, ichanga manaraj casaracur Diospa poderninwan gueshyaj ricacurgan. 19 Josega* ali cajta ruraj runa carmi Mariata pengayman churayta mana munar pacaylapa raquicayta yarpargan. 20 Chayno yarpachacuycaptinmi Jehovapa* angelnin yuriparcur sueñuynincho cayno nirgan: “Davidpa castan José, Mariawan* casaracuyta ama manchacuychu, payga Diospa poderninwanmi gueshyajna* caycan. 21 Iti yuriptin jutinta churapanqui Jesús* nir, paymi marcanta salvanga y ima juchancunapitapis libranga”. 22 Chaynomi cashga profetanwan Jehová cayno nir wilacushgan cumplicänanpaj: 23 “¡Musyapäcuy! Runa mana yatashgan juc jipash gueshyaj ricacunga y itin yuriptin Emmanuel jutita churapäcunga”, cay jutiga “noganchiwan caycan Dios” ninanmi.
24 Chaypitana José riccharcamur Jehovapa angelnin mandashganta casucur Mariata wasinman apacurgan warmin cananpaj. 25 Ichanga José manami yataparganchu Mariata wawan yurinancama, y paymi Jesús jutita churapargan.
2 Judeacho caycaj Belén marcacho Jesús yurishgana captinmi, Herodes gobernaycashgan wichan inti yargamunan ladupita astrologucuna* Jerusalenman shapäcamurgan, 2 y cayno tapucärirgan: “¿Yurishgan judiucunapa reynin maychotaj caycan? Marcächo caycarmi estrellanta ricapäcushcä, chaymi shapäcamushcä naupancho gongurpacunapaj”. 3 Chayta mayarcur rey Herodes y Jerusalencho runacunapis pasaypa yarpachacur galaycärirgan. 4 Chaypitanami Cristo* maycho yurinanpaj musyayta munar, rey Herodes gayachimurgan mandaj sacerdoticunata y escribacunata.* 5 Paycuna cayno nirgan: “Judea Belenchomi yurinan cargan, chaytami juc profeta wilacamush cayno nir: 6 ‘Judacho caycaj Belén marca, Judá gobernanticunapa ricaynincho mana reguishga y tacshala marca caycarpis gampitami yargamunga juc mandacoj, Israel marcäta juc michicojno pushananpaj’”.
7 Chauraga Herodes pacaylapa astrologucunata tapupargan imay chay estrella yurimushganta. 8 Nircur Belenman aywananpaj mandaycur cayno nirgan: “Chay wamrata may chayman yaycur ashipäcamuy, tarircurga cutipäcamunqui wilamänayquipaj nogapis aywaycur gongurpacunäpaj”. 9 Reyta casucärishpan paycuna Belenpa aywacärirgan y marcancunacho caycar ricapäcushgan estrellaga jinala pushargan, y chay estrellaga wamra cashgan wasi janancho quedacurgan. 10 Chayta ricaycur paycunaga alapa cushicärirgan. 11 Chay wasicho wamranwan María caycargan, paycuna yaycurir wamrata ricaycur gongurpacärirgan y apashgan cajacunapita jorgurir regalargan oruta, mushcoj inciensuta y mirratapis. 12 Ichanga paycunata sueñuynincho Dios wilargan Herodesman mana cutinanpaj, chaymi marcanpa juc caminupana aywacärirgan.
13 Astrologucuna aywacäriptinna Jehovapa juc angelnin Joseta sueñuynincho cayno nir parlapargan: “Jucla sharcuy. Wamranta y mamanta pushacurcur Egiptupa gueshpir aywacäriy, Herodesmi ashenga chay wamrata wanuchinanpaj, chaylacho quedacuy cutimunayquipaj noga wilashgäcama”. 14 Jinan hora Josega sharcurcur Mariata riccharcachir wamrantawan Egiptupa apacurgan. 15 Chay marcalacho quedacurgan Herodes wanushgancama, chayno cargan profetanwan Jehová cayno wilacushgan cumplicänanpaj: “Wamräta Egiptupita yargamunanpaj gayashcä”.
16 Astrologucuna engañashganta musyar Herodes pasaypa rabiacurgan, chay estrellata imay ricapäcushganta cuentata gocur, mandargan ishcay watacunaman manaraj chayaj lapan olgu wamracunata wanuchinanpaj, Belencho caycajcunata y chay urancho caycaj distritucunapitapis. 17 Chaynopami cumplicargan profeta Jeremiaswan Dios cayno wilacushgan: 18 “May wagacuyla may laquicuyla mayacämun Ramá marcacho, chaychomi wamrancunaraycu Raquel wagaycämushga. Wamrancuna paywan manana caycaptinmi pï shoganantapis munarganchu”.
19 Herodes wanushgana captin, Egiptucho José caycaptin Jehovapa angelnin sueñuynincho 20 cayno nirgan: “Sharcuy, wamrata mamantinta pushacurcur Israelpa cuticäriy. Wamrata wanuchiyta munajcuna wanushgana carcaycan”. 21 Chaura José sharcurir wamrata y mamanta Israel marcapa cutichirgan. 22 Payga Judeaman aywayta manchacurgan, Herodespa wamran Arquelao chaycho gobernaycashganta musyar, jina sueñuynincho imata rurananpaj Dios wilapashga captinmi Galileapa aywacurgan. 23 Y Nazaret marcachona tiyargan.* Chaynopa cumplicargan profetancunawan Dios cayno wilacushgan: “Runacuna gayanga Nazareno nir”.
3 Tiempuwanga Bautizacoj Juan, Judeapa chunyaj sitiuncunacho predicar galaycurgan. 2 Caytami nirgan: “Arrepenticäriy, cielucho Diospa Gobiernunga caylachona caycan”. 3 Paypaj parlarmi profeta Isaías cayno nirgan: “Chunyaj jircacho gaparayparaj juc voz cayno mayacan: ‘¡Jehovapa caminunta quichapäcuy! Caminuncuna ali cananpaj pichapäcuy’”. 4 Juanpa ropanga camellupa ajchanpita rurashga cargan, y garachapita rurashga cinturonwan wachcucojpis. Chuclusta y jirca abejacunapa mishquinta micoj. 5 Jerusalenpita, lapan Judea marcacunapita y Jordán mayu laducunapita payta ricaj aywapäcoj. 6 Chay Jordán mayuchomi lapan runacunapa naupancho juchancunapita arrepenticojcunata Juan bautizaj.*
7 Fariseucunata y saduceucunata shamurcaycajta ricarmi Juan cayno nirgan: “Achca viboracuna,* gamcuna yarpaycanquichi Diospa castigunpita salvacärinayquipaj. ¿Imata munartaj caycho carcaycanqui? 8 Arrepentido capäcushgayquega rurayniquichoraj ricacämunman. 9 ‘Abrahanga taytämi’ nir ama parlaylapis parlapäcuychu. Munarga, cay rumicunapitapis Abrahanpa churincunata Dios sharcachinmanmi. 10 Ächapis* arbulcunapa chaquincho o sapinchona amänula caycan, chaymi ima arbulpis mana wayumuptenga mutushga y ninaman gaycushga canga. 11 Gamcuna arrepentido capäcushgayquipita nogaga yaculawan bautizä, ichanga nogapita más autoridäyoj cajmi chayaycämunna, paypa llanquinta pascaylatapis merecëchu. Paymi bautizanga santo espirituwan y ninawanpis.* 12 Jorquetantapis* aptaraycanna triguta wayrananpaj y erantapis shumaj pichapacunanpaj. Trigunta shuntarcur cosechancunata churacunanman apanga, pero ojshancunataga imaypis mana upej ninaman gaycunga”.
13 Chauraga Galileapita Jesús aywargan Jordán mayuman Juan bautizananpaj. 14 Juan ichanga cayno nirgan: “¿‘Bautizamay’ nir nogaman shamushcanqui? Gammi nogalätaga bautizamanquiman”. 15 Jesusna cayno nirgan: “Chayno cayculächun, chaynopa Diospa ricaynincho ali cajta ruraycanchi”. Chayta wiyar Juanga imatapis nipargannachu. 16 Bautizacurir yacupita Jesús yargushgalancho cielo quichacäcurgan y ricacargan* Diospa espiritun juc palumano Jesuspa jananman uraycämojta. 17 Chaypitana cielupita mayacargan cayno nir: “Paymi caycan cuyay Wamralä, paywanmi goyay goyay cushishga caycä”.
4 Chauraga Diospa poderninmi Jesusta pushargan chunyaj jircaman, chaycho Diablo pruebacunapa pasachinanpaj. 2 40 junaj y 40 pagas imalatapis mana micushga carmi Jesusga pasaypa micanaycargan. 3 Nircur Jesuspa naupanman aywaycur Diablo cayno nirgan: “Diospa churin carga mä cay rumicunata tantaman ticrachiy”. 4 Jesusna cayno nirgan: “Escribishgami caycan: ‘Runacunaga manami micuylawanchu* cawan, sinoga Jehová lapan nishgancunata casucurmi’”.
5 Chaypitana Diabluga, Jerusalencho* caycaj templo janancho cantun cajman aparcur 6 cayta nirgan: “Diospa churin carga mä caypita uraman saltay.* Escribishgami caycan: ‘Diosmi angelnincunata mandamunga maquincunawan charishunayquipaj, chaquiquitapis rumiman mana tacacunayquipaj’”. 7 Jesusna nirgan: “Escribishgami caycan: ‘Manami Jehovata obligashwanchu yanapamänanchipaj’”.
8 Chaypitana Diablo más jatun jircapa puntanman Jesusta apaycur lapan naciuncunata y riquezancunatapis ricachirgan. 9 Y cayta nirgan: “Juc cutilapis gongurpacuycur aduramaptiquega cay lapancunatami goycushayqui”. 10 Chauraga Jesusna nirgan: “¡Aywacuy Satanás! Escribishgami caycan: ‘Jehová Dioslata aduray, paylata sirviy’”. 11 Chayno niptin Diabluga aywacurgan, y chaylachona angelcuna shamurcur Jesusta yanapargan valurta charananpaj.
12 Nircurna Jesusga Galileapa aywacurgan, carcelcho Juan wichgaraycajta mayar. 13 Nazaretpita yargur Capernaunman cawaj aywargan. Chay marcaga caycan lamar cuchuncho Zabulón y Neftalí distritucunapa cercalancho. 14 Chayno cargan profeta Isaías wilacushgan cumplicänanpaj. 15 “Pï may runacunapa marcan Galilea, chaychomi caycan Zabulón y Neftalí distritucuna, Jordán mayupa cay ladunpa. 16 Chacaraycaj marcapis achquita ricashga, chay urancho wanuylacho ushacaj marcacunachopis achqui ricacämush”. 17 Chay wichanpita Jesusga wilacur galaycurgan cayno nir: “Arrepenticäriy. Diospa Gobiernun chayamunanpäna caycan”.
18 Lamar Galilea cantuncho Jesús puriycashganchomi ishcay runacuna redwan pescarcaycajta ricargan. Chay pescadorcunapa jutin cargan Andrés, wauguinpana Simón, paytaga Pedro nirpis reguipäcojmi. 19 Y paycunata Jesús cayno nirgan: “Gatipäcamay. Cananga runacunatana pescapäcunayquipaj yachachishayqui”. 20 Jinan hora paycunaga redninta jaguirir* Jesusta gatirargan. 21 Y más washa ladunchona Juanta y Santiagutapis ricargan, paycunaga taytan Zebedeuwan barco janancho redninta alcharcaycargan. Chaypitana Jesús gayaptin 22 paycunapis jinan hora taytanta y barcunta jaguiriycur Jesuswan aywacärirgan.
23 Jesusga entero Galileapa aywar sinagogacunacho* yachachicurgan y Diospa Gobiernunpita ali wilacuycunatapis wilacurgan. Jina imayca gueshyacunawan nacaycaj runacunata jampirgan. 24 Siriacho caycaj lapan marcacunachopis musyacarganmi Jesús ima rurashgancuna. Paymanmi apapämoj gueshyawan pasaypa nacaycajcunata, endemoniaducunata, wanuy gueshyawan caycajcunata y sharcuylatapis mana puedejcunata. Y payga jucnin jucnincunatami jampirgan. 25 Chaymi Jesustaga gatirpaj achca runacuna: Galileapita, Decapolispita,* Jerusalenpita, Judeapita y Jordán mayupa wac chimpancho caycajcunapitapis.
5 Maychica runacunata ricaycurmi, Jesús jircapa patanman wichaycur jamacurgan. Y discipuluncunapis pay cashganman shamurgan. 2 Chaycho yachachicuyta galaycurmi cayno nirgan:
3 “Cushishgalami caycanga imanopapis Diospita yachacuyta munajcuna,* paycunapämi canga cielucho Diospa Gobiernun.
4 Cushishgalami caycanga juchancunapita laquicojcuna, paycunami consolashga canga.
5 Cushishgalami caycanga manshu runacuna, paycunapämi cay pacha herencian cangapaj.
6 Cushishgalami caycanga yacunaypanoraj micanaypanoraj justiciata ashejcuna, paycunaga ashishgantami tarenga.
7 Cushishgalami caycanga cuyapayparaj yanapacojcuna, paycunapis cuyapashgami canga.
8 Cushishgalami caycanga shonguncho y yarpaynincho limpio cajcuna, paycunami Diosta ricanga.*
9 Cushishgalami caycanga piwanpis jauca cawayta ashejcuna, paycunatami nipäcunga Diospa churin cashganta.
10 Cushishgalami caycanga ali cajcunata rurashganraycu chiquishga cajcuna, paycunapämi canga cielucho Diospa Gobiernun.
11 Cushishgalami gamcuna carcaycanqui gatirajnë cashgayquiraycu runacuna ashlishuptiqui, gaticachar nacachishuptiqui y lulacurcur* gamcunapita ima mana alicunatapis parlaptin. 12 Unaycho profetacunatapis chaynolami nacachipäcurgan, chaymi gamcunapis alapa cushicäriy, cieluchomi jatun premiuyqui caycan.
13 Gamcunami cay munducho cachi jina carcaycanqui, cachi gamyacäcuptenga mananami yapay pochgunnachu y imapäpis valinnachu, wajtaman jitarinalapaj y runacuna jarucunalanpaj caycan.
14 Gamcunami cay munducho achquino carcaycanqui. Jatun jircapa janancho caycaj marcaga manami pacaranchu. 15 Pipis mecherunta ratarcacherga* manami juc canastawan chapaycunchu, sinoga wasicho caycajcunata achicyapänanpämi más altunninman churaycun. 16 Chaynolami gamcunapa ali rurayniquicunapis achqui jina runacunapa naupancho achquiranman, chayta ricarmi paycunapis cielucho caycaj Taytayquita alabapäcunga.
17 Yarpapäcuychu Ley mandacushganta y Profetacuna wilacushganta elgächinäpaj* shamushgäta, sinoga lapanta cumplinäpämi shamushcä. 18 Rasunpami niycä, lapan Ley cumplicänancama manami ni juc ichic letralapis elgangachu, ¡chayno mana captenga cielupis y cay pachapis elganmanchi! 19 Chauraga pilapis ichic mandamientulatapis mana casucuptin y waquincunata chayta rurananpaj niptin, mana ali ricashgami canga* y cielucho Diospa Gobiernunman yaycungachu. Ichanga casucojcuna y waquincuna chayta rurananpaj yachachejcuna ali ricashga canga* y cielucho Diospa Gobiernunmanmi yaycunga. 20 Chaymi gamcunata në, fariseucunapita y escribacunapita más casucoj mana captiquega manami imaypis cielucho Diospa Gobiernunman yaycunquichu.
21 Mayapäcushcanquimi unay castayquicunapaj cay mandato cashganta: ‘Wanuchicoj caychu, wanuchicojga juezcuna juzgananpämi apashga canga’. 22 Ichanga noga në, imaypis runa masinwan rabiashgala cacojcunaga juezcunamanmi aywanga juzgashga cananpaj. Jina pipis waquincunata ashliyparaj imatapis niptenga, más carguyoj juezcunamanmi aywanga juzgashga cananpaj. Y ‘¡mana valej upa canqui!’ nejcunapis Gehenacho ushacaytami munaycan.
23 Chaymi ofrendayquita altarman apaycar pilapis* gamwan rabiashga caycajta yarparga, 24 chaylacho ofrendayquita cachaycur ayway chay runa masiquita ashircur amistanayquipaj, cutircamurraj ofrendayquita goycunqui.
25 Demandashojniqui juezman apaycäshuptiqui caminulacho payta ruwacuy problemayqui alchacänanpaj, chayta mana rurarga pajta juezman entregashunquiman, juezna guardiata gayamunga y chay guardiana carcelcho wichgashunqui. 26 Rasunpami niycä, chaypitaga manami yargunquichu jagayquita pagar lapan guellayniqui* ushacashgancama.
27 Gamcuna mayapäcushcanquimi cayno nishganta: ‘Majayquita ama engañaychu’. 28 Ichanga noga në, pipis juc warmita pasaypa munapashgancama ricapaptenga, yarpaylancho maynami chay warmiwan oglanacur juchata rurashga. 29 Chaymi derecha caj nawiqui juchata rurachishuptiquega jorgurir caruman wicapariy, Gehenacho lapan cuerpuyqui ushacashganpitaga alichi canman juc nawilayqui ogracaptin. 30 Chaynolami derecha caj maquiqui juchata rurachishuptiquega rogurir* caruman wicapariy, Gehenacho lapan cuerpuyqui ushacashganpitaga alichi canman juc maquilayqui ogracaptin.
31 Caytapis nipäcojmi: ‘Pï runapis warminpita raquicayta munar juc papelta firmapanman’. 32 Ichanga noga në, pï runapis warmin mana engañashga captinpis* divorciacur juc warmiwan cacurga, adulterio juchamanmi warminta apaycan, y chay warminwan pipis casaracuptenga adulterio juchatami ruraycan.
33 Wiyapäcushcanqui unay castayquicunapaj cay mandato cashganta: ‘Mana cumplinayquipaj captenga pitapis aunicuychu, Jehovata aunishgayquitaga cumpliy’. 34 Ichanga noga në, yangalaga cielupa jutincho aunicäriychu, cieluga Diospa tronunmi caycan. 35 Ni cay pachapa jutincho, cay pachaga Diospa chaquincuna jarucunanpämi caycan. Ni Jerusalenpa jutinchopis, chayga caycan poderyoj Reypa marcanmi. 36 Jinamanpis umayquipa jutincho imalatapis aunicuychu, manami ni juc ajchalayquitapis yurajyächiyta o yanayächiyta puedinquichu. 37 Más aliga canga ‘aumi’ nishgayquita cumpliptiqui, y ‘mana’ nishgayquitapis cumpliptiqui, chaypita mascunatana parlapäcuptiquega Diablupitami shamun.
38 Gamcunapis caytami mayapäcushcanqui: ‘Pipis jucpa nawinta pashtapaptin, nawin pashtashga cachun, y quirunta paquipaptenga, quirun paquishga cachun’. 39 Ichanga noga cayno në, mana ali runataga ama ichipaychu. Pipis derecha caj carayquicho laguiashuptiqui, izquierda cajta camaripay laguiashunayquipaj. 40 Pipis juezcunaman apashuptiqui rurin caj ropayquita quitayta munar, janan caj ropayquitapis goycuy. 41 Maygan autoridäyoj runa juc hora arupänayquipaj obligashuptiqui, ishcay hora arupaycuy. 42 Imalatapis mañacushojniquitaga jucla goycuy, y pipis prestadula* mañashuptiqui ama upa tucuychu.
43 Cayno nejtapis mayapäcushcanqui: ‘Runa masiquita cuyay y chiquishojniquita chiquiy’. 44 Pero noga në, chiquishojniquicunata cuyay* y nacachishojniquicunapaj Diosta mañacäriy.* 45 Chayta rurarmi musyacanga cielucho caycaj Taytayquipa wamrancuna cashgayquita, payga ali y mana ali runacunapaj intita yargachimun, alita y mana alita rurajcunapäpis tamyachimun. 46 Cuyashojniquilata cuyarga, ¿ima alitataj chasquipäcunqui? ¿Manachu chaytaga ruran impuestuta cobrajcunapis? 47 Y hermanulayquicunalata saludarga, ¿ima alitataj rurarcaycanqui? ¿Manachu chaytaga ruran waquin runacunapis? 48 Chauraga cielucho caycaj Taytayqui pï maywanpis cuyacoj cashganno, gamcunapis chaynola cuyacoj capäcuy”.
6 “Cuidado runacuna ricashunalayquipaj ima ali cajcunata rurarcaycanquiman, chayno captenga cielucho caycaj Taytayquipita ima premiutapis chasquipäcunquichu. 2 Pilatapis yanapaycurga, trompetata tucaycajno ishcay cara runacunano canquichu, paycunaga sinagogacunacho y callicunacho imaycata rurapäcun runacuna alaganalanpaj. Rasunpami niycä, paycunaga maynami premiuncunata chasquishga. 3 Pilatapis yanapaycurga, más aliga canga izquierda caj maquiqui mana musyaptin derecha caj maquiqui ima rurashganta. 4 Chayno pitapis mana musyachiylapa yanapacurga, Taytayqui ricashushpayqui pagashunqui payta mana ricaycaptiquipis.
5 Diosta mañacärirpis chay ishcay cara runacunano canquimanchu, paycuna sinagogacunachoraj, callicunapa esquinancunachoraj mañacärin runacuna ricanalanpaj. Rasunpami niycä, paycunaga maynami premiuncunata chasquishga. 6 Gam ichanga mañacuyta munarga wasiquipa puncunta wichgaycur, mana ricacajcho caycaj Taytayquita mañacuy, chauraga Taytayqui ricaycushushpayqui pagashunqui payta mana ricaycaptiquipis. 7 Mañacur ima nishgayquitaga yaparir yaparir chaylata ninquimanchu waquin runacunano, paycunaga yarpan chayta ruraptinraj Dios wiyananpaj. 8 Paycunano ama caychu. Manaraj mañacäriptiquipis Taytayqui mayna musyan ima necesitashgayquita.
9 Gamcunaga caynomi mañacärinquiman:
‘Cielucho caycaj Taytalanchi, jutiqui alapa respetashga cayculächun. 10 Gobiernuyqui shamuyculächun. Cieluchono cay pachachopis voluntäniqui ruracächun. 11 Cay junajpaj micuynëcunata goycalämay. 12 Imanomi waquincunatapis perdunaycunchi, chaynola juchäcunata* perdunaycalämay. 13 Y ima juchamanpis chayapäcunäta* jaguiycalämaychu,* Diablupitapis salvaycalämay’.
14 Pï ofendishojniquicunatapis perdunaptiquega, cielucho caycaj Taytayquipis perdunashunquimi gamcunata. 15 Ichanga ofendishojniquicunata mana perdunaptiquega, Taytayquipis gamcunata manami perdunashunquichu.
16 Ayunapäcuptiquega ishcay cara runacunano laquishgala ricacäriychu, paycunaga caralantapis maylacunchu ayunapäcushganta runacunala ricanalanpaj. Rasunpami niycä, paycunaga maynami premiuncunata chasquishga. 17 Gam ichanga ayunaptiqui, mushcoj perfumita umayquiman churacuy y carayquitapis maylacuy, 18 chaynopa runacuna ayunashgayquita mana ricananpaj, mana ricacajcho caycaj Taytalayquimi ricashunquiman, chauraga Taytayqui ricashushpayqui pagashunqui payta mana ricaycaptiquipis.
19 Cay pachacho riquezacunata ashiycarlaga capäcuychu, chaycunataga puyumi ushan, malogracäcun y ladroncunapis apacun. 20 Diospaj arupäcuptiquimi cielucho riquezayquicuna caycanga, chaychoga puyupis yaycunchu, malogracäcunchu ni ladroncunapis yaycunchu suwacunanpaj. 21 Maychomi riquezayqui caycan, chaychomi shonguyquipis caycanga.
22 Nawicunaga cuerpupa achquinmi caycan. Nawiquicuna ali cajcunalata ricaraptenga lapan cuerpuyquimi achicyaranga. 23 Ichanga nawiquicuna envidioso captenga, lapan cuerpuyqui chacaraycanga. Charashgayqui achqui chacaraptenga ¡wawalau, pasaypa chacaylachomi caycanqui!
24 Manami pipis ishcay patrunta sirvinmanchu, jucajtami chiquenga y jucajta cuyanga, jina jucajwan quedacunga y jucajtana despreciar cacharenga. Manami pipis sirvinmanchu Diosta y riquezacunata.
25 Chaymi gamcunata cayno në: cawayniquicunalapaj yarpachacular cacäriychu, imata micunayquipaj y imata upunayquipaj, jina cuerpuyquicunaman yarparpis imata jaticärinayquipaj. ¿Manachu cawayga micuypita y cuerpupis ropapita más valin? 26 Cielucho pishgucunata ricar yarpachacäriy, paycuna mana muruycarpis, mana cosechaycarpis ni micuyta mana churacurpis cielucho caycaj Taytanmi micuyninta camaripan. ¿Manachu gamcuna paycunapitaga masraj valinqui? 27 ¿Maygayquiraj masla cawanman* alapa yarpachacular caycarga? 28 Jina ropapäpis, ¿imanirtaj yarpachacärinqui? Jirca waytacuna imano winashganpita yachacäriy, paycunaga manami arucunchu ni puchcacunchu. 29 Pero noga cayno në, ni Salomonpis imaycayoj rey caycarpis chay waytacunano visticurganchu. 30 Chauraga ninalacho ushacänanpaj caycaptinpis imayca jachacunata Dios vistiptenga, ¿manachuraj gamcunata más shumajraj vistishunqui? ¿Imanirtaj masraj yaracärinquichu? 31 Chaymi imaypis yarpachacular caycarga cayno nipäcuychu: ‘¿imataraj micushun?, ¿imataraj upushun?, ¿imataraj jaticushun?’ nir. 32 Waquin runacunalami chaycunalata ashir yarpachacärin, cielucho caycaj Taytayquega mayna musyan ima necesitashgayquitapis.
33 Chaymi puntataga Diospa Gobiernunta ashiycälar y paypa ricaynincho ali cajcunalata ruraycälar cawapäcuy, chayno captenga chay lapancunatami Dios camaripäshunqui. 34 Chaymi warapaj imaypis yarpachacushgala cacäriychu, wara chayamuptenga juc yarpachacuycunami canga. Cada junajpämi ima problemacunapis caycan”.
7 “Gamcunapis juzgashga mana canayquipaj pitapis juzgaycälar cacäriychu. 2 Imanomi waquincunata juzgapäcunqui chaynolami gamcunapis juzgashga canqui, waquincunata midishgayquimanno gamcunatapis chaynola midipäcushunqui. 3 Nawiquicho jatun gueru caycaptenga, ¿imanirtaj ricaranqui hermanuyquipa nawincho juc ojshala caycashganta? 4 Chauraga quiquiquipa nawiquicho jatun gueru caycaptenga, ¿imanoparaj hermanuyquita ninquiman ‘nawiquipita ojshata jorgapäshayqui’ nir? 5 ¡Ishcay cara runa! Puntataga nawiquipitaraj chay jatun gueruta jorguy, chayta rurashpayquiraj hermanuyquipa nawinpita ojshatapis jorgunqui.
6 Sagrado cajcunataga algucunata jitapaychu ni perlayquicunatapis cuchicunata gotupaychu, jarucachar* ushanga y gamcunaman ticrarcamur jajchirpis ushashunquiman.
7 Jinala mañacäriy y chasquipäcunquimi, jinala ashipäcuy y taripäcunquimi, jinala puncuta tacapäcuy y quichapäshunquimi. 8 Aumi, lapan mañacojcunaga chasquengami, lapan ashejcunaga tarengami y lapan puncu tacajcunataga quichapangami. 9 ¿Maygayquitaj rumita macyarcunquiman wamrayqui tantata mañashuptiqui? 10 Y pescaduta mañacushuptiquega manami juc culebrata aptapanquichu ¿au? 11 Chaymi gamcunapis juchasapa caycar ali regalucunata wamrayquicunata goycarga, ¡masrämi cielucho caycaj Taytayqui pï mañacuptinpis ali cajcunata camaripanga!
12 Chauraga, waquincuna imatami gamcunapaj rurananta munayculanqui, chaynola gamcunapis paycunapaj ruray. Chaytami yachachicun escribicashgan Ley y Profetacuna wilacushganpis.
13 Quichqui puncupa yaycupäcuy, ancho puncuga y jäcuycaj caminuga wanuylamanmi apacun y maychicajmi chay puncupa yaycurcaycan. 14 Ichanga cawayman apacoj puncuga y caminuga quichquimi caycan, walcajlami chaytaga taripäcun.
15 Profeta tucojcunapita cuidacäriy, paycunaga janan cajlapa uyshano carcaycan, rurinpaga micanaycaj lobucunanomi carcaycan. 16 Pero rurashgancunata ricarmi reguipäcunqui. Manami cashacunapitaga uvasta palanchichu ni wallancacunapitaga* higusta palanchichu. 17 Chaynolami coposu yorapa frutancunaga cosa wayurcamun, ismushga yorapa frutancunami ichanga mana micuypaj caycan. 18 Manami coposu yoraga ismucashga frutacunata wayuchimunchu, ni juc ismushga yorapis ali frutacunata wayuchimungachu. 19 Mana wayoj lapan yoracunataga muturirmi ninaman gaycurinchi. 20 Chaynolami chay runacunatapis reguipäcunqui ima rurashgancunata ricar.
21 ‘Señor, Señor’ nimajcunapita manami lapanchu cielucho Diospa Gobiernunman yaycunga, cielucho caycaj Taytäpa voluntäninta rurajcunalami yaycupäcunga. 22 Chay junaj chayamuptenga achcajmi nipäcamanga: ‘Señor, Señor’, ¿manachu jutiquicho wilacushcanchi? ¿Manachu jutiquicho demoniucunatapis gargushcanchi? ¿Y manachu jutiquicho achca milagrucunatapis rurashcanchi? 23 Noganami cayno nishaj: ‘¡Pitaj gamcunata reguishunqui! ¡Naupäpita witicäriy mana alicunata rurajcuna!’.
24 Chaymi lapan nishgäcunata casucamar rurajcunaga caycan, gaga janancho wasinta sharcachej tantiaj runano. 25 Alapa tamyamur yacu miramuptinpis, locu wayra pücamur galacaycamuptinpis, chay wasiga gaga janancho ali cimientashga caycashpan juchucäcurganchu. 26 Ichanga lapan nishgäcunata mana casucamashpan y nishgänola mana rurajcunaga caycan, arena janancho wasinta sharcachej mana tantiaj runano. 27 Alapa tamyamur yacu miramuptin, locu wayra pücamur galacaycamuptin, chay wasiga juchucäcurgan y machicayparämi juchurganpis”.
28 Jesús yachachicur ushariptinna, chaycho caycaj chaychica runacuna imano yachachicushganta wiyar, almirashgaraj quedacärirgan 29 yachachicushgancuna Diospita shamushganraycu, payga manami yachachicojchu escribacunano.
8 Y jircapita urämuptinna chaychica runacuna Jesusta gatirpargan. 2 Chaypitana paypa naupanman shamuycur, lepra gueshyawan caycaj juc runa gongurpacuycur cayno nir ruwacurgan: “Señor, munaptiquega jampiycalämay ari”. 3 Chauraga Jesús maquinta chutarcur, yatarcushpan cayno nirgan: “Munayculämi gueshyayquipita aliyänayquita”. Y jinan horami chay runa aliyarcurgan. 4 Jesusna cayno nirgan: “Caypitaga cuidado pitapis wilapanquiman. Ichanga sacerdotiman ayway Moisés mandacushganno ofrendacunayquipaj, chaynopa musyacänanpaj aliyashgayquitana”.
5 Capernaunman chayarcuptinna, soldaducunapa mandacojnin juc runa Jesusta ruwacurgan yanapananpaj. 6 Cayta nirgan: “Señor, ashmaynë* wasëcho jitaraycan. Nanaylawan caycar sharcuylatapis puedinchu”. 7 Paynami nirgan: “Wasiquiman chayaycurga jampiycushämi”. 8 Y soldaducunata mandaj runa cayno nirgan: “Señor, wasëman yaycamunayquita merecëchu. Caylapita manday ashmaynë gueshyanpita cachacänanpaj. 9 Nogapis casucömi pipis mandamaptin y maquëcho caycaj soldaducunata mandacö. Maygalantapis ‘¡aywacuy!’ niptë, aywacun. ‘¡Shamuy!’ niptë, shamun. Jina ashmaynëtapis ‘¡cayta ruray!’ niptë, ruran”. 10 Chayta wiyarcushpan almirashga caycar, gatirajnincunata Jesús cayta nirgan: “Rasunta në, Diosman alapa yaracoj cay runatanoga Israelcho manami ricashcächu. 11 Y achcajmi caru naciuncunapita shapäcamunga, cielucho caycaj Diospa Gobiernuncho Abrahanwan, Isaacwan y Jacobwan juntula juc mesacho jamacärinanpaj. 12 Diospa Gobiernunman yaycunanpaj cajcunami ichanga wajta chacaraycajman gargushga canga. Chaychomi pasaypa wagashpan quiruncunatapis cachupäcunga”. 13 Chaypitana soldaducunapa mandajninta Jesús cayno nirgan: “Mañacamashgayquega, imano yaracushgayquinola ruracächun”. Y chay horalacho ashmaynin gueshyanpita aliyargan.
14 Y Pedrupa wasinman yaycurir, paypa suedran camacho fiebriwan jitaraycajta Jesús ricargan. 15 Chauraga maquinta yatarcuptenga fiebrin elgacäcurgan. Y payga sharcurcur paycunapaj yanucurgan. 16 Tardipaypana achca endemoniado runacunata Jesusman apapämurgan. Y yargunanpaj mandaptilan demoniucuna aywacärirgan. Jina ima gueshyawanpis nacaycaj runacunata jampirgan. 17 Chayno cargan profeta Isaías cayno wilacushgan cumplicänanpaj: “Quiquinmi gueshyanchicunatapis nanayninchicunatapis apricurcur* apacushga”.
18 Cay ladunpa wac ladunpa achca runacunata ricarmi, discipuluncunata Jesús nirgan lamarta chimpapäcunanpaj. 19 Chaypitana juc escriba runa Jesusta nirgan: “Maestro, maypa aywaptiquipis gatiräshayquimi”. 20 Chayno niptin Jesús nirgan: “Atojcunapaga machaylanpis caycanmi y pishgucunapapis gueshwancuna* caycanmi, pero Runapa Churinpäga maycho pununalanpäpis mana canchu”. 21 Jucnin caj gatirajnin nirgan: “Señor, gatiränäpaj naupataga papanëtaraj pampaycushaj”. 22 Jesusna nirgan: “Imaypis gatirämayla. Wanushgacunaga wanoj masinta pampacuchun”.
23 Chaypitana Jesús discipuluncunawan barcuman wicharcur* aywacärirgan. 24 Locu wayra elajpita pücamuptin, caypa wacpa yacu pulchajyar barcutapis undichiytaraj munargan. Chay horaga Jesús punuycashgami. 25 Paycuna riccharcachir cayno nirgan: “¡Señor, salvaycalämay! ¡Wanushunmi!”. 26 Payna nirgan: “¿Imanirtaj manchacashga carcaycanqui? ¿Imanirtaj masraj yaracärinquichu?”. Chaypitana sharcurcur wayratapis lamartapis gayapar chawächirgan.* 27 Y discipuluncuna almirashga cayno nirgan: “¿Pitaj cay runaga? Wayrapis lamarpis casucunmi paytaga”.
28 Lamarpa jucaj cuchuncho Gadara sitiucho carcaycaptinna, ishcay endemoniado runacuna panteonpita yargaramur payman shamurgan. Paycuna pasaypa fiyu captinmi chay caminupaga pipis purejchu. 29 Y elajpita gaparayparaj cayno nirgan: “Diospa Churin, ¿imatataj nogacunapita munanqui? ¿Tiempöcuna manaraj chayamuptin castigamänayquipaj shamushcanqui?”. 30 Chay hora más washa laduncho achca cuchicuna micurcaycargan. 31 Chay demoniucuna ruwacuyparaj nirgan: “Gargamänayquipaj captenga chay cuchicunaman yaycunapaj mandapäcamay”. 32 Jesusna nirgan: “¡Aywapäcuy!”. Y nishgannola runacunapita yargurir cuchicunaman demoniucuna yaycurgan. Nircurna lapan cuchicuna tunapa cuchpayparaj lamarman ishquirgan wanunancama. 33 Y cuchi michejcunaga gueshpiyparaj aywacärirgan, marcaman chayaycurna lapan ima ricashgantapis wilacurgan y endemoniado runacunawan ima pasashgantapis. 34 Chay marcapita lapan runacuna Jesusta ashej aywapäcurgan y tarircurna ruwacärirgan chaypita aywacunanpaj.
9 Barcuman wicharcurmi* Jesusga lamarta yapay chimparcur marcanman yaycurgan. 2 Chaychomi puriylatapis mana puedej juc runata quirmawan* wintuypa runacuna apapämurgan. Imano yaracärishganta ricarmi, Jesusga chay runata nirgan: “¡Valurta charay, hijo! Juchayquicunapita perdunashganami caycanqui”. 3 Chauraga waquin escribacuna cayno ninacärirgan: “Cay runaga quiquin Diostami ashliycan”. 4 Chay runacuna ima yarpaycashganta musyarmi Jesús cayno nirgan: “¿Imanirtaj gamcunaga shongulayquicunacho lutanta yarparcaycanqui? 5 Mä nipäcamay, ¿imataj más fácil caycan? ¿Pipis niptin ‘juchayquicunapita perdunashgana caycanqui’ o pipis niptin ‘sharcur puriyta galaycuy’? 6 Runapa Churin cay pachacho autoridäyoj car juchacunata perdunaj cashganta musyapäcunayquitami munä”. Chaymi puriyta mana puedej runata ricaycur cayno nirgan: “Sharcuy quirmayquita jogarcur wasiquiman aywacuy”. 7 Chauraga sharcurcur wasinpa aywacurgan. 8 Chayta ricaycur y runacunata autoridäta goshganta ricaycurmi, almiracur maychica runacuna Diosta alabapäcurgan.
9 Jesús chaypita aywacurna ricargan Mateo jutiyoj runata, payga impuestuta cobranapaj oficinancho jamaraycargan. Y payta nirgan: “Gatirämay”. Y jinan hora Jesuspa guepanta aywacurgan. 10 Tardipaypana Mateupa wasincho Jesús micuycaptin, impuestuta cobrajcuna y juchata rurajcuna chayapäcamurgan. Y chaycho Jesuswan y discipuluncunawanpis micupäcurgan. 11 Micurcaycashganta ricarmi fariseucuna Jesuspa discipuluncunata cayno nir tapurgan: “¿Imanirtaj maestruyqui impuestuta cobrajcunawan y juchata rurajcunawan micuycan?”. 12 Parlarcaycashganta mayarmi Jesús cayno nirgan: “Sano cajcunaga doctorta necesitanchu, gueshyaycajcunami ichanga jampicunanraj. 13 Chauraga aywar yachacäriy cayno nishgan ima ninantaj: ‘Laquipäcoj canayquitami munä, manami animalcunata pishtapämänayquitachu’. Jucha rurajcunatami ashej shamushcä, ali rurajcunataga mana”.
14 Nircur Juanpa discipuluncuna Jesusman witiycur cayno tapurgan: “¿Imanirtaj nogacuna y fariseucuna cada cadala ayunanchi y discipuluyquicunaga mana?”. 15 Jesusna nirgan: “Casaracuy caycaptenga, noviupa amiguncunaga manami laquishgalaga caycanmanchu paycunawan chay novio caycaptenga ¿au? Ichanga noviuta apacärinanpaj junaj chayamungami, chaychorämi ayunapäcunga. 16 Manami pipis pasaypa macwayashga ropata mushoj telawan remendanchu,* mushoj tela guenticäcuptenga masrämi macwa ropata rachicächenga. 17 Manami pipis garachapita rurashga macwa poronguman chaylaraj rurashga vinuta winanchu, chayta ruraptenga porongupis pashtanman y vinupis jichacanman. Runacunaga chaylaraj rurashga vinutaga mushoj poronguman winapäcun, chaynopa mayganpis perdicanchu”.
18 Chayta niycaptin juc carguyoj runa Jesusman shamur gongurpacuycur cayno nirgan: “Warmi wamraläga wanushganachi caycan. Acu, yatarcuptiquega cawarimungami”.
19 Chauraga Jesús sharcurcur paywan aywacurgan, y discipuluncunapis aywapäcurgan. 20 Chaypitana 12 watana yawar gueshyawan nacaycaj juc warmi, elajpita yurircamur Jesuspa guepalanpa aywaycur ropanpa cuchulanta yataycurgan, 21 payga shongulancho yarpargan “ropanta yatarcularmi aliyäshaj” nir. 22 Jesús ticrarcamur payta ricaycur cayno nirgan: “¡Valurta charay, hija! Yaracushpayquimi aliyarcushcanqui”. Jinan hora chay warmi aliyarcurgan.
23 Nircur chay carguyoj runapa wasinman yaycurir, flauta tucajcunata y laquicuypita wagarcaycajcunata ricarmi, 24 Jesús cayno nirgan: “Caypita aywacäriy, cay wamraga punuraycanlami, manami wanushgachu”. Waquincuna chayta wiyar burlacuyparaj paypita asicärirgan. 25 Runacunata yargurachirna, Jesús chay wamra caycashganman yaycurir maquinta aptarcuptin, pay sharcurgan. 26 Chay rurashgantaga mayapäcurganmi chay urancho caycaj marcacunapis.
27 Chaypita Jesús aywacuycaptinna, ishcay gapra runacuna gaparayparaj nirgan: “¡Davidpa Churin, cuyapaycalämay!”. 28 Y Jesús juc wasiman yaycuptin gapracunapis guepanta yaycurgan, y paycunata tapurgan: “¿Yaracärinquichu noga jampinäpaj cajta?”. “Aumi, Tayta” nipäcurgan. 29 Chauraga nawincunata yatarcushpan cayno nirgan: “Yaracärishgayquimanno mañacushgayquicuna ruracächun”. 30 Y nawincuna quichacäcurgan, pero Jesusga claro paycunata nirgan: “Cuidado pitapis caypita wilapanquiman”. 31 Upälacärinanpa trucanga, chaypita yargurir paycunaga chay uran marcacunacho paypita wilacur puripäcurgan.
32 Chay runacuna aywacurcaycaptinna, runacuna Jesusman apapämurgan juc mudo runata, jina payga endemoniadupis caycargan. 33 Demoniuta Jesús garguriptin chay mudo parlar galaycush, chayta ricaycur achca runacuna almirashga ninacärirgan: “Cayga manami Israelchoga imaypis ricacashgachu”. 34 Fariseucuna ichanga nipäcoj: “Demoniucunapa mandacojnin yanapaptinmi demoniucunata gargushga”.
35 Chaypitana marcacunapa y caseriucunapa aywar, Jesusga sinagogacunacho yachachicurgan y Diospa Gobiernunpita ali wilacuycunata wilacurgan, ima gueshyacunawan nacaycaj runacunatapis jampirgan. 36 Y chaychica runacunata michicojnïnaj uyshatano ricaycushpan pasaypa laquipargan, paycunaga magar ushashgano y wacchayashgano* carcaycargan. 37 Chauraga Jesús discipuluncunata nirgan: “Rasunpami, cosecha shuntayga achcami caycan, pero cosechajcunaga walcajlami. 38 Chaymi Dueñunta ruwacäriy cosechanman más arojcunata mandamunanpaj”.
10 Chauraga 12 discipuluncunata shuntaycurmi, paycunata poderta gorgan demoniucunata gargunanpaj, imayca gueshyacunawan nacaycajcunatapis jampinanpaj.
2 Caycunami caycan 12 apostulcunapa jutincuna: naupata Simón, paytaga Pedro nirpis reguipäcun y wauguin Andrés, Zebedeupa churincuna Santiago y Juan. 3 Felipiwan Bartolomé, Tomás y impuestuta cobraj Mateo, Alfeupa churin Santiago, y Tadeo. 4 Cananita* nir reguishga Simón y Judas Iscariote (payga tiempuwan Jesusta traiciunargan).
5 Nircur 12 apostulcunata Jesús cayno nir mandargan: “Juc nación runacunaman ni Samariacho caycaj marcacunamanpis aywapäcuychu. 6 Chaypa trucanga, Israel naciuncho uyshano ogracashga cajcunata cutin cutin ashej aywapäcuy. 7 Wilacäriy ‘cielucho caycaj Diospa Gobiernun chayamunanpäna caycan’ nir. 8 Gueshyaycajcunata jampipäcunqui, wanushgacunata cawarachimunqui,* leprawan gueshyaycajcunata aliyächinqui, demoniucunatapis gargupäcunqui. Gratislami chasquipäcushcanqui, chaymi lapanta gratisla rurapäcuy. 9 Wachcuyquicunacho* ama apanquichu oruta, guellayta ni cobritapis, 10 jina viajipana aywarga, apapäcuychu bolsucho micuycunata, trucacunayquipaj ropata, llanquicunata ni tucruyquicunatapis,* arojcunaga micuynintami chasquenga.
11 Maygan marcamanpis o caseriucunamanpis chayarga, ashipäcuy yachacuyta munajcunata tarishgayquicama y chaylacho quedacäriy aywacärishgayquicama. 12 Juc wasiman chayarga chaycho cajcunata saluday. 13 Paycuna ali chasquipäcushuptiquega juc bendiciuntami* chasquipäcunga, pero mana chasquishuptiquega gamcunawanmi chay bendición quedacunga. 14 Maygan marcachopis, maygan wasichopis mana chasquipäcushuptiqui y nishgayquicunata mana wiyashuptiqui, chaypita yargurir chaquiquicunapita polvuta tapshicäriy.* 15 Rasun cajchoga, Dios Juzganan Junaj, Sodoma y Gomorra marcacunapitapis chay marcami masraj nacanga.
16 Gamcunataga mandaycä uyshatano lobucunapa chaupinman, chaymi serpienticunano alcäbula y palomacunano manshu capäcuy. 17 Runacunapita cuidacäriy, paycunaga juezcunamanmi apapäcushunqui, sinagogacunachopis astapäcushunqui.* 18 Y nogaraycumi gamcunata apapäcushunqui gobernadorcunaman y reycunamanpis, chaynopa paycuna y juc naciuncho caycajcunapis nogapita yachacäringa. 19 Pero autoridäcunaman apapäcushuptiqui ama laquicäriychu, ‘imanoraj parlashaj o imataraj nishaj’ nir. Chay horami Dios nishunqui imata ninayquipaj. 20 Manami gamcunalachu parlapäcunqui, Taytayquipa poderninmi yanapashunqui imata parlanayquipaj. 21 Jinamanpis, waugui caj wauguinta entreganga wanuchinanpaj, tayta cajpis wamranta entreganga, wamra cajcunana taytanpapis mamanpapis contranman churacanga y wanuchinanpaj entreganga. 22 Lapan runacunami chiquipäcushunqui gatirämajnë cashgayquiraycu, pero ushanancama aguantaj cajmi salvashga canga. 23 Juc marcacho chiquir gaticachashuptiqui juc marcapana aywacäriy, rasunpami në, Israel naciuncho caycaj lapan marcacunacho manaraj wilacuyta ushapäcuptiquimi, Runapa Churin chayamunga.
24 Juc yachacoj maestrunpita más ali tratashga cangachu ni juc ashmaypis patrunninpita más ali tratashga cangachu. 25 Yachacuycajga maestrunno car cushicun y ashmay cajpis patrunninno car cushicun, chauraga wasiyojta ‘Diablo’* nir gayaycaptenga, ¿manachuraj wasicho caycajcunatapis chaynola gayapäcunga? 26 Chaymi paycunata ama manchacäriychu, pacaraycajcunaga ricacangami, mana musyacänanpaj cajcunapis musyacangami. 27 Pacaylapa nishgäcunataga pï maytapis wilapay, rinrilayquicho mayashgayquitapis wasiquipa jananpita wilacäriy. 28 Ama manchacäriychu wanuchishojniquicunata, paycunaga imaycamapis cawacunayquita ushacächengachu, chaypa trucanga Gehenacho ushacächejta manchacäriy. 29 ¿Manachu ishcay pichiuchancacunata* juc tacsha monedalapaj* ranticärin? Chayno captinpis juclayla pampaman ishquiptenga Taytayqui musyaycanmi. 30 Pero gamcunapa umayquicho ayca ajchayqui cashgantapis payga musyanmi. 31 Chaymi ama manchacäriychu, gamcunaga achca pichiuchancacunapitapis más valejmi canqui.
32 Pipis runacunapa naupancho discipulö cashganta musyachiptin, nogapis cielucho caycaj Taytäpa naupancho discipulö cashgantami musyachishaj. 33 Pero pipis runacunapa naupancho discipulö cashganta niegaptin, nogapis cielucho caycaj Taytäpa naupancho discipulö cashgantami niegashaj. 34 Manami shamushcächu runacuna juc shongunola cawapäcunanpaj, chaypa trucanga noga yachachishgäraycu runacuna raquicänanpämi* shamushcä. 35 Aumi, raquinacuy cananpämi shamushcä, olgu wamra papäninpa contran sharcunga, warmi wamra mamanpa contran sharcunga y lumchuyna suedranpa contranman sharcunga. 36 Chaymi jucniqui jucniquipa wasiquicunacho chiquishojniquicuna caycanga. 37 Taytanta mamanta nogapita masraj cuyarga discipulö cayta merecinchu. Jina olgu wamranta y warmi wamranta nogapita masraj cuyarga discipulö cayta merecinchu. 38 Pipis nacananpaj guerunta* apayta mana munaptenga discipulö cayta merecinchu. 39 Pipis cawayninta* salvayta munarga wanungami, pero nogaraycu wanojcunami ichanga cawarimunga.
40 Gamcunata chasquishuptiqui nogatami chasquiycäman, nogata chasquimaptenga mandaycämajtapis chasquircaycan. 41 Pitapis profeta cashganraycu chasquejcunaga chay profetanomi bendiciunta chasquenga, pitapis ali cajta rurashganraycu chasquiptiquega chay ali cajta ruraj runanomi bendiciunta chasquinqui. 42 Rasunpami cayno në, cay humilde caj discipulücunata juc vaso yaculatapis garajcunaga manami premiuynïnaj quedacungachu”.
11 Jesusga juc marcapana wilacoj y yachachicoj aywacurgan, 12 discipuluncunata imata rurananpaj yachachiyta usharir.
2 Bautizacoj Juan carcelcho caycar mayargan Cristo ima ruraycashgancunata, chaymi discipuluncunata mandargan 3 tapunanpaj: “¿Gamtachu Dios acrashushcanqui shamunayquipaj o juc runatachu shuyaräshun?”. 4 Jesusna nirgan: “Aywapäcuy, ricashgayquicunata y mayashgayquicunata Juanta wilapay: 5 cananga mana ricajcunapis ricanna, puriyta mana puedejcunapis purinna, lepra gueshyawan cajcunapis aliyanna, mana wiyajcunapis wiyanna, wanojcunapis cawarimunna y pobricunapis ali wilacuyta wiyannami. 6 Nogaman mana dudaypa yaracojga cushicuchun”.
7 Paycuna aywacäriptinna, Juanpita parlar chaychica runacunata Jesús cayno nirgan: “¿Ima ricajtaj chunyaj jircaman aywapäcurgayqui? ¿Shogushtano juc runata wayra ishquichiycajta ricayta munar? 8 ¿Imata ricayta munartaj? ¿Shumaj ropawan vistishga juc runata? ¡Shumaj vistishga runacunaga reycunapa wasincunachomi caycan! 9 Chauraga, ¿ima ricajtaj yargupäcushcanqui? ¿Juc profetata ricaj? Aumi, paynoga manami maygan profetapis cashgachu. 10 Paypitami cayno nir escribiraycan: ‘¡Ricay! ¡Juc wilacojnëtami mandashaj gampa naupayquipa aywananpaj, paymi gampaj juc caminuta alistanga!’. 11 Rasunpami në, Bautizacoj Juannoga manami ni pï runapis cashgachu. Ichanga cielucho caycaj Diospa Gobiernuncho ichic reguishga cajmi paypita más reguishga canga. 12 Bautizacoj Juanpa tiempunpitami cielucho caycaj Diospa Gobiernunta runacuna empeñuwan ashircaycan, y empeñuwan ashejcunaga chayta taripäcunga. 13 Juan chayamushgancama Profetacunapis y Leypis wilacurgan ima pasananpaj cajpita. 14 Creiyta mana munapäcuptiquipis ‘paymi shamunanpaj caj Elías caycan’. 15 Rinriyoj cajcunaga ali wiyacuchun.
16 ¿Piwantaj tincuchëman cay runacunata? Paycunaga mercaducho jamaraycaj wamracunano carcaycan, cay wamracunaga puclaj masincunata gaparayparaj cayno nin: 17 ‘Flautata tucarcaycaptëpis gamcunaga tushupäcushcanquichu, pampapacuycho canciuncunata cantapäcuptëpis gamcunaga pechuyquita cutar* laquicärishcanquichu’. 18 Mana micur mana upur, Juan chayamushganpitami runacunaga nipäcun ‘demoniuyojmi caycan’ nir. 19 Pero Runapa Churin chayarcamur, micushganpita upushganpita runacuna nipäcun: ‘¡Ricay! Micular upular cacun, impuestuta cobrajcunapa y jucha rurajcunapa amigunpis caycan’. Imano captinpis, pipis alicunata rurashganchomi ricacämunga yachaj runa cashganta”.
20 Chauraga milagrucunata rurashgan marcacunacho, runacuna mana arrepenticärishganpita gayapargan cayno nir: 21 “¡Wawalau Corazín marca! ¡Wawalau Betsaida marca! Cay milagrucunacush Tiro y Sidón marcacunacho ruracanman cargan, maynachi paycuna chucru ropata jaticurcur uchpa jananman jamacurcur arrepenticärinman cargan. 22 Nogami në, Dios Juzganan Junäga Tiro y Sidón marcacunapitapis gamcunami masraj nacapäcunqui. 23 Y gam Capernaúm marca, ¿gamcuna cielumanchuraj chayanqui? Manami, Tumbaman* uranqui. Gam ricashgayqui milagrucunacush Sodoma marcacho ruracanman cargan, canancamami chay marcaga caycanmanraj cargan. 24 Gamta në, Dios Juzganan Junajcho Sodoma marcapitaga gammi masraj nacanqui”.
25 Chaypitana Jesús cayno nirgan: “Taytalä, cieluchopis pachachopis gamlami Señor caycanqui, chaymi waquincunapa naupancho gamta alabayculä. Yachaj tucojcunapitami cay lapanta gam pacaycushcanqui, ichanga wamrano humilde cajcunatami musyachishcanqui. 26 Aumi, Taytalä, gampa ricayniquipäga chayno rurashgayquega alimi cayculashga”. 27 Caytapis nirgan: “Taytämi lapanta entregaycalämashga. Rasunpaga manami pipis Taytannoga Churinta reguinchu. Jina manami pipis Churinnoga Taytanta reguinchu, y Churi caj musyachishgan cajcunalami Taytanta reguin. 28 Nogaman shapäcamuy lapayqui alapa arur uticashga y yarpachacuylawan caycajcuna, nogami calpata tarichishayqui y jamachishayquipis. 29 Yugöta matancacurcur nogapita yachacäriy. Nogaläga manshu y ñanpu shongumi cä. Nogawanmi tranquilo cawayta tarinquipaj. 30 Yugö ancash apaylami caycan y guepëpis manami alapa lasanchu”.
12 Chay junajcunachomi, Jesusga sábado junajcho trigo chacracunapa pasargan, chaychona discipuluncunaga micanaypita triguta palarcur uchur galaycärirgan. 2 Chayta ricaycushpanmi fariseucunaga Jesusta nipäcurgan: “¡Ricay! Discipuluyquicunaga sábado junajcho mana ruranapaj cajta rurarcaycan”. 3 Jesusna nirgan: “¿Manachu leipäcushcanqui David y paywan caycaj runacuna micanaywan caycar imata rurapäcushganta? 4 ¿Manachu paycunaga Diospa wasinman yaycuycur Tayta Diospaj churarashgan tantata micupäcurgan? Chaytaga manami paycunaga micupäcunmanchu cargan, sacerdoticunalami micupäcoj. 5 Jinamanpis, ¿manachu Ley nishganta leipäcushcanqui sacerdoticuna sábado junajcho arupäcushganta, y pitaj nin paycunata jucha rurashganta? 6 Pero gamcunata në, caychomi caycan templupitapis más valuryoj. 7 ‘Laquipäcoj canayquitami munä, manami animalcunata pishtapämänayquitachu’ nishganta alicush tantiapäcunquiman cargan, manami culpaynaj cajcunataga juzgapäcunquimanchu cargan. 8 Runapa Churinmi sábado jamay junajpa Señornin caycan”.
9 Chaypita aywacurna, paycunapa sinagoganman yaycurgan, 10 y chaycho caycargan maquin wanush* juc runa. Imarayculapis acusayta munar Jesusta tapupäcurgan: “¿Alichuraj canman sábado junajcho pipis jampishga cananpaj?”. 11 Jesusna nirgan: “Maygan uyshalayquipis uchcuman ishquiptenga, ¿manachu gamcunaga jucla charircur chaypita jorgurinqui? 12 ¡Juc uyshapitapis runami más valin! Chaymi sábado junajcho ali cajcunata rurayga alimi caycan”. 13 Chaypitana Jesús gueshyaycaj runata nirgan: “Maquiquita chutay”.* Chayta ruraycuptin, maquenga aliyarcurgan y jucaj maquinno quedargan. 14 Pero fariseucunaga chaypita yargurirmi parlapacärirgan Jesusta imano wanuchinanpaj. 15 Chayta mayarcushpanmi Jesús chaypita aywacurgan, guepanta achcaj shamojcunataga lapantami pay jampirgan. 16 Pero ali claro paycunata ordenargan pay pï cashganta pitapis mana wilananpaj. 17 Chaynopami cumplicargan profeta Isaías cayno wilacushgan:
18 “Musyapäcuy, paymi acrashgä cuyay sirvimajnë caycan. Paywanmi goyay goyay cushishga caycä, paychomi espiritü caycanga, paymi may chay naciuncunata tantiachenga ima ali cashganta. 19 Manami pitapis gayapangachu ni piwanpis rimanacungachu, callicunachopis manami pipis vozninta wiyangachu. 20 Manami paquinaycaj shogushtaga paquirengachu, ni upinanpäna caycaj mecheruta upirengachu, may chaychopis justiciata apamushgancama. 21 Aumi, lapan naciuncunami ima shuyarashgancunataga paypa jutilancho jaguirenga”.*
22 Chaychona gaprayashga y muduyashga endemoniado runata apapämurgan, y Jesús jampiycuptenga yapaymi parlar y ricar galaycurgan. 23 Chaycho caycaj lapan runacuna, “¿payga manachuraj Davidpa Churin caycan?” nir almiracärirgan. 24 Chayta mayarcushpan fariseucuna nipäcurgan: “Payga demoniucunata gargun demoniucunapa mandacojnin Diablo* yanapaptinmi”. 25 Ima yarparcaycashganta musyar, paycunata cayno nirgan: “Ima gobiernupis quiquinpura pelialacho caycarga ushacangami, ima marcapis, ima familiapis raquicashga caycaptenga, ali camacashga caycänanpa trucanga mana alichomi ushanga. 26 Chaynolami Diablupis, Diablo masinta garguptenga raquicashgami carcaycanman. Chayno caycaptenga, ¿imanoparaj gobiernunga jinala ali camacashga caycanman? 27 Jinamanpis Diablupa yanapacuyninwan demoniucunata noga garguptëga, ¿gatirajniquicunaga pï yanapaptintaj demoniucunata gargupäcun? Chaymi quiquin gatirajniquicuna gamcunataga juzgapäcushunqui. 28 Pero Diospa poderninwan demoniucunata noga garguptëga, chauraga Diospa Gobiernun janayquicunachona caycashganta cuentata gocärishcanquichu.* 29 Jina pipis juc calpasapa runapa wasinman yaycurir imaycancunata suwapayta munarga, ¿manachu puntataga chay runata wataycunraj? Chaynoparaj wasincho ima caycashgantapis apacun. 30 Conträchomi caycan nogawan mana caycajcunaga, y machircaycanmi nogawan mana shuntajcunaga.
31 Chaymi noga në, runacunapa ima juchancunapis y mana respetar lutanta parlajcunapis perdunashgami canga, pero Diospa espiritunpa contrancho mana respetar lutanta parlajcunaga manami perdunashgachu canga. 32 Pipis Runapa Churinpa contrancho imatapis parlaj cajga juchan perdunashgami canga, pero santo espiritupa contrancho lutanta parlajcunaga, canan wichan ni shamoj tiempuchopis manami perdunashgachu canga.
33 Gamcunapitami canga ali wayoj yorano capäcunayquipaj o mana ali yorano ismushga capäcunayquipaj. Imano yora cashgantaga musyashun wayuyninta ricaycurmi. 34 Achca viboracuna, ¿imanoparaj gamcuna fiyu caycar alicunata parlapäcunquiman? Shimiga parlan shongucho ima caycashgancunapitami. 35 Ali runaga shonguncho alicunala cashganpitami parlan, mana ali runaga shonguncho mana alicunala cashganpitami parlan. 36 Nogami në, Dios Juzganan Junäga, pï runapis lutanta parlashganpitami cuentata gonga. 37 Y imata parlashgayquipitami, ali runa o mana ali runa cashgayquipita juzgashga canqui”.
38 Chaypitana waquin escribacuna y fariseucuna nipäcurgan: “Maestro, juc milagruta* ruray ari”. 39 Jesusna nirgan: “Diosta jaguirej y pasaypa fiyu runacuna, gamcunaga milagrutaraj imaypis ashircaycanqui, ima milagrutapis ricapäcunquichu. Profeta Jonaswan ima pasashgalanmi caycan. 40 Imanomi Jonás jatun pescadupa pachancho quimsa junaj y quimsa pagas caycashga, chaynolami Runapa Churinpis quimsa junaj y quimsa pagas tumbacho caycanga. 41 Juicio junajcho Nínive runacuna cawarircamur cay cawarimoj runacunatami condenanga. Chaynoga canga paycuna Jonás wilacushganta arrepenticur chasquicärishga captinmi. Musyapäcuy, caychoga caycan Jonaspitapis masmi. 42 Y juicio junajcho sur caj ladupita reyna cawarircamur cay cawarimoj runacunatami condenanga. Cay warmiga may carupitami shamurgan yachaj Salomonta mayananpaj. Musyapäcuy, caychoga caycan Salomonpitapis masmi.
43 Juc runapita yargoj demoniuga, chaqui* sitiucunapa purin maycho jamananpaj cajta ashir, pero manami tarinchu. 44 Chaymi cayno nin: ‘Yargamushgä wasëman cutishaj’. Chayaycurna wasinta tarin jäcojta, pichashgata y adornashga caycajta. 45 Chauraga paypita más fiyu ganchis demoniucunata chay wasi rurinman apaycamur cawar galaycärin. Chaymi naupata imano cashganpitapis más peorraj chay runa ticracurin. Chaynomi pasanga cay fiyu runacunata”.
46 Y chaychica runacunata Jesús parlapaycaptinmi, paywan parlayta munarmi maman y wauguincuna wajtacho shuyarpaycargan. 47 Chaymi juc runa Jesusta wilargan cayno nir: “Ricay, mamayqui y wauguiquicunami puncucho shuyaraycäshunqui gamwan parlayta munar”. 48 Jesusna chay runata cayno nirgan: “¿Pitaj caycan mamä y pïcunataj caycan wauguëcuna?”. 49 Discipuluncunata maquinwan toguiycur* cayno nirgan: “¡Ricay, paycunami mamä y wauguëcunapis caycan! 50 Pipis cielucho caycaj Taytäpa voluntäninta rurajcunami caycan wauguë, panë y mamäpis”.
13 Chay junaj wasipita yargurir Jesús lamar cuchunman aywaycur jamacurgan. 2 Paymanmi chaychica runacuna shapäcamurgan, chaymi barcuman wicharcur jamacurgan y chayamoj runacunaga naupanchomi ichirpaycargan. 3 Chaypitana lapan yachachicushgancunata imamanpis tincuycachir cayno nirgan: “¡Mayapäcuy! Juc runashi muroj aywargan. 4 Muruycaptinmi waquin murucunaga camino cuchunman shicwargan y pishgucuna shamuycur upshacurcurgan.* 5 Waquin murucunaga walca alpayoj rumi rumi chacraman shicwargan, chaymi janalancho alpa captin jucla winarcamurgan. 6 Pero chay plantacunapa sapin janalancho captinmi, inti yargaramur chaquirachirgan. 7 Waquincunaga casha rurinman shicwargan, pero chay cashacuna winarcamur chapaycurgan. 8 Ali alpaman shicwajcunaga alimi wayumurgan, waquincuna 100 masta, waquincunapis 60 masta y waquincunana 30 masta. 9 Rinriyoj cajcunaga ali wiyacuchun”.
10 Chaymi discipuluncuna Jesusman witircur* “¿imanirtaj tincuchicuycunawanraj parlapanqui?” nir tapupargan. 11 Pero payna nirgan: “Cielucho caycaj Diospa Gobiernunpita pacarashga cajcunaga gamcunala tantianayquipämi caycan, pero paycunaga mana. 12 Imatapis charajcunaga charashganpitapis mastami chasquenga imaycayoj cananpaj, imalatapis mana charajcunatami ichanga charashgalantapis quitarenga. 13 Chaymi paycunata tincuchicuycunawan parlapä, paycuna ricaycarpis manami ricanchu, mayaycarpis manami mayanchu ni imatapis tantianchu. 14 Paycunapaj parlarmi profeta Isaías cayno wilacushgan cumplicaycan: ‘Gamcuna mayaycarpis manami imaypis tantiacärinquichu, ricapäcurpis manami imaypis ricanquichu. 15 Cay runacunapa shongunga chucrucäcush, rinrincuna mayaycarpis mana casucärishgachu. Nawincunatapis y rinrincunatapis chapacarcärishga, ricaycarpis imaypis mana ricapäcunanpaj, mayaycarpis mana mayapäcunanpaj, ni shongulancho tantiacärinanpaj, ni Diosman mana cutipäcunanpaj noga aliyächinäpaj’.
16 Gamcuna ichanga nawiquicuna ricashganpita y rinriquicuna mayashganpita amatar cushicarcäriy. 17 Rasunpami në, unay achca profetacuna y ali shonguyoj runacunapis gamcuna ricaycashgayquita mana ricarganchu, pero mayraj ricayta munargan, y wiyaycashgayquitapis mana wiyapäcurganchu, pero mayraj wiyayta munapäcurgan.
18 Canan tantiacäriy murucoj runapita wilacamushgä ima ninantaj. 19 Pilapis Diospa Gobiernunpa wilacuyninta wiyar mana tantiaptin, Diablo shamuycur shonguncho mururaycashgano caycajta chutar jorgurin, chayga caycan caminupa cuchuncho shicwaj muru. 20 Rumi rumi chacracho mururashga muruga caycan, wilacuyta cushishgala mayarcur jucla chasquicoj cajmi. 21 Pero shonguncho chay wilacuy sapichacashgano mana caycaptinmi walca tiempulapa Diosman yaracun. Nircur Diospa palabranraycu chiquishga ima captin o ima problemalapis yurimuptin guepaman cutin. 22 Casha cashacunacho murucashga muruga caycan, pipis Diospa palabranta mayarpis, canan tiempo imaycacuna pasashgancunalaman yarpashgan y munapayparaj riquezacunalata ashishganpis chasquishgan palabrata chapaycun, chaymi mana wayumunchu. 23 Y ali alpaman murucashga muruga caycan, chay wilacuyta mayarcur ima nishganta tantiajcunami. Caycunaga cösami wayun: Waquincuna 100 masta, waquincunapis 60 masta y waquincunana 30 masta”.
24 Nircur cay tincuchicuywanna yachachirgan: “Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga tincun chacrayoj runa ali muruta murushganwan. 25 Runacuna punurcaycaptinmi, chiquejnin shamurcur trigo mururashganman mana ali guewata mururcur aywacurgan. 26 Winarcamur espiganwanna caycaptinmi, mana ali guewapis winarcamurgan. 27 Chauraga ashmaynincuna shamuycur patrunninta cayno tapurgan: ‘¿Chacrayquicho manachu ali muruta murushcanqui? ¿Imanirtaj mana ali guewa caycan?’. 28 Patrunninna cayno nirgan: ‘Caytaga juc chiquicoj runami rurash’. Ashmaynincunana nirgan: ‘¿Aywar luquiramunätachu* munanqui?’. 29 Payna nirgan: ‘Ama, pajta mana ali guewata jorgushgayquicho triguta luquirinquiman. 30 Jinala winacärichun, cosecha wichancho cosechajcunata nishaj puntata mana ali guewata shuntaycur shuntaycur rupachinanpaj, nircur triguta shuntaycur cosechata churacunäman apananpaj nishaj’”.
31 Jina cay tincuchicuywanpis yachachirgan: “Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga chacrancho juc runa mostaza muruta murushganno caycan. 32 Cay muruga ima murupitapis más ichicnaylami caycan, pero huertacho winarcamurga jatun yoramanmi ticracurin, chaymi ramancunamanpis pishgucuna shacamun punucunanpaj”.
33 Cay tincuchicuywanpis yachachirgan: “Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga caycan levadurata juc warmi quimsa medida* harinawan tacuchishgannomi, y lapan masaga shumaj jacacurcun”.
34 Chaynomi Jesusga imamanpis tincuchicurraj shumaj yachachicurgan achca runacunata. Aumi, parlarcamuptenga tincuchicuycunataraj imaypis ruraj. 35 Chaynomi cumplicargan juc profeta cayno wilacushgan: “Tincuchicuycunawanmi yachachishaj. Cay mundo camacashgan wichanpita* ima pacaraycashgancunapita wilacushaj”.
36 Runacunata despachaycurna Jesusga wasi rurinman yaycurgan, chaychona discipuluncuna payman witiycur cayno nirgan: “Tantiachipäcamay chacracho winaj mana ali guewapita parlashgayquita”. 37 Chaypitana pay cayno nirgan: “Ali muruta murojga caycan Runapa Churinmi. 38 Chacraga cay mundumi caycan, ali muruga Diospa Gobiernunpa wamrancunami caycan, mana ali guewana Diablupa wamrancuna, 39 chay chacrata muroj chiquicojga caycan Diablumi, cosecha caycan ushacay tiempo y cosechajcunaga caycan angelcunami. 40 Imanomi mana ali guewata luquircur ninaman gaycur rupachinchi, chaynolami pasanga ushacay tiempuchopis. 41 Runapa Churin angelnincunata mandanga Gobiernunpita jorgunanpaj imapis juchaman apajcunata y leyta mana casucoj runacunata, 42 y acacaycaj hornuman wicaparenga. Chaychomi pasaypa wagashpan quiruncunatapis cachupäcunga. 43 Chay wichanga Taytanpa Gobiernunchomi ali cajta rurajcuna intinoraj chipchipyamunga. Rinriyoj cajcunaga ali wiyacuchun.
44 Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga chacracho pacaraycashga orunomi caycan, chayta juc runa tariycur yapay pacaycun y cushicuylapita imaycancunata ranticurirmi chay chacrata rantirgan.
45 Jina Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga may chaypa viajaj juc negociantinomi caycan, payga cuyaylapaj perlasta ashin. 46 Más valej y alinnin perlasta tariycurga aywan imaycancunatapis ranticurir chay perlasta rantinanpaj.
47 Cielucho caycaj Diospa Gobiernunpis lamarcho imayca pescaducunata charinapaj rednomi caycan. 48 Rednin junta caycaptinna lamar cuchunman garachaypa jorgupäcurgan, chaycho jamacärishpan alinnin cajcunataga canastaman winapäcurgan y mana ali cajcunataga jitaripäcurgan. 49 Chaynolami ushacay tiempucho angelcuna yargamur, ali cajta ruraj runacunapita fiyu runacunata raquenga 50 y acacaycaj hornuman gaycunga. Chaychomi pasaypa wagashpan quiruncunatapis cachupäcunga.
51 ¿Alichu tantiacärishcanqui lapan nishgäcunata?”. Paycunana “aumi” nirgan. 52 Chauraga Jesús cayno nirgan: “Cayta tantiacäriy. Cielucho caycaj Diospa Gobiernunpita yachacushganraycu ali yachachejga caycan juc wasiyoj runano, payga valuryoj charashgancunapita macwa cajcunata y mushoj cajcunata jorgamun”.
53 Tincuchicuycunawan tantiarcachirna Jesús chaypita aywacurgan. 54 Marcanman chayaycurna sinagogancunacho yachachicurgan, imano yachachicushganta mayar almiracärishpan runacuna cayno nipäcurgan: “¿Imanotaj cay runa yachajman ticraycush y maypitataj podertapis chasquish milagrucunata rurananpaj? 55 Payga carpinterupa churin caycan ¿au? ¿Manachu mamanpa jutinpis María? ¿Wauguincunapis manachu Santiago, José, Simón y Judas caycan? 56 Y panincunapis marca masilanchi caycan ¿au? Chauraga, ¿pï yanapaptintaj cay runaga chay lapanta chasquishga?”. 57 Chayraycu Jesusmanga yaracärirgannachu.* Chaymi pay nirgan: “Profetataga may chaycho respetapäcun, pero marcancho y wasinchoga mana”. 58 Mana yaracärishganta ricarmi payga chaycho ni ima milagrutapis rurarganchu.
14 Chay wichancho Galilea distritupa gobernantin Herodes* runa, Jesuspita wilacärishganta mayargan. 2 Chaymi ashmaynincunata cayno nirgan: “Bautizacoj Juanmi payga. Wanushganpita cawarircamur chay milagrucunata ruraycan”. 3 Herodesga Juanta cadenarcur carcelcho wichgachirgan Herodías warmiraycu, payga Herodespa wauguin Filipupa warmin cargan. 4 Juanga cutin cutinmi payta niycargan: “Manami paywanga casaracunquimanchu”. 5 Runacunapäga juc profetami Juan cargan, chaymi Herodesga runacunata manchacushpan Juanta wanuchirgannachu. 6 Herodespa cumpleañun fiestacho Herodiaspa jipash wamran tushurgan. Tushushganga pasaypa gustargan Herodesta. 7 Chaymi chay jipash ima mañacushgantapis goycunanpaj juramentuwanraj aunirgan. 8 Chauraga chay jipashta maman shimita jatipaptinmi,* payga cayno nirgan: “Bautizacoj Juanpa umanta juc platucho goycamay”. 9 Chayta mayarcur laquicushgarämi chay mandacoj, pero invitaduncunapa naupancho aunicushga carmi goycunanpaj mandacurgan. 10 Juanpa umanta carcelcho rogurinanpaj mandargan. 11 Chauraga umanta juc platucho apapäcamur chay jipashta goycurgan, payna mamanta apapargan. 12 Chaypitana Juanpa discipuluncuna shamurcur ayanta apacärirgan pampapäcunanpaj, nircurna Jesusta wilaj aywapäcurgan. 13 Ima pasashganta musyarirna Jesusga barcuman wicharcur chunyaj sitiuman aywacurgan japalan caycänanpaj. Pero achca marcacunapita runacuna chayta mayapacurirmi chaquilapa guepanta aywapäcurgan.
14 Lamar cantunman chayaycurmi chaychica runacunata ricargan, paycunata pasaypa cuyapashpanmi gueshyaycajcunata jampirgan. 15 Tardipaypana discipuluncuna pay cajman shamuycur cayno nipäcurgan: “Chunyajchomi caycanchi, jinapis tardiyaycanchina. May marcalachopis micuynin rantej aywapäcunanpaj runacunata niriy”. 16 Jesusna nirgan: “Mana. Aywacärinanpäga nishächu. Gamcuna micuyninta garaycäriy”. 17 Paycunana cayno nirgan: “Pichga tantacunalata y ishcay pescaducunalata charaycanchi”. 18 Jesús nirgan: “Mä apaycamuy”. 19 Chaypita lapan runacunata mandargan pashpacho jamacärinanpaj, nircur pichga tantacunata y ishcay pescaducunata charircur cieluman ricaycur juc oraciunta rurargan. Y tantacunata paquircur paquircur gatejnincunata gorgan y paycunana lapan runacunata aypurgan. 20 Lapancunami micupäcurgan sacsashgancama. Chay paquipashgancunapita puchojtaga 12 canasta juntata shuntapäcurgan. 21 Warmicunata y wamracunata mana yupaylapa 5 mil olgucunano micupäcurgan. 22 Nircur Jesusga mana demoraylapa gatejnincunata mandargan barcuman wicharcur wac chimpaman nauparcaycänanpaj, y chaycho caycaj lapan runacunatapis despachaycashgana cargan.
23 Lapan runacuna aywacäriptinna, quiquilan jircapa wichargan mañacunanpaj. Chacashgana captinpis japalanmi chaycho caycargan. 24 Chay horaga caruchonami* barco caycargan, ichanga contrancho wayra pücamuptin yacutapis pulchaycächirgan. 25 Pero manaraj waraptinmi* Jesusga lamar jananpa purir discipuluncunaman aywargan. 26 Yacu jananpa shamuycajta ricarmi discipuluncuna manchacushpan cayno nipäcurgan: “¡Imataj shaycämun!”.* Y paycunaga gapararganraj manchacuypita. 27 Jinan hora Jesús nirgan: “Ama manchacäriychu. Nogami cä. ¡Valurcharcäriy!”. 28 Pedruna nirgan: “Señor, gam caycarga, mä niycalämay yacu janalanpa gamman aywanäpaj”. 29 Jesús nirgan: “¡Shamuy!”. Chaymi Pedruga barcupita urarcamur Jesús cajman yacu janalanpa purir aywargan. 30 Pero wayra fuerzawan pücaycämojta ricar manchacuypita talpucar galaycurgan. Chaymi gaparayparaj cayno nirgan: “¡Señor, salvaycalämay!”. 31 Jinan hora Jesusga maquinpita charircur cayno nirgan: “¿Maytaj yaracuyniqui y imanirtaj dudar galaycushcanqui?”. 32 Paycuna barcuman wicharcuptinna wayrapis chawacäcush. 33 Chauraga barcucho caycajcuna gongurpacuycur cayno nipäcurgan: “Gamga rasunpami Diospa Churin caycanqui”. 34 Lamarta chimparcur Genesaret ladumanpa chayapäcurgan.
35 Chaycho Jesús caycashgantaga marcacunacho runacuna wilanacärirgan, chaymi lapan gueshyaycajcunata payman apapämurgan. 36 Y runacunaga ruwacuyparaj Jesusta nipäcoj ropanpa cuchulantapis yatarcunanpaj, y chayta rurajcunaga ima gueshyanpitapis aliyarcoj.
15 Chauraga Jerusalenpita shamoj fariseucuna y escribacuna Jesusman witircur cayno nirgan: 2 “¿Imanirtaj discipuluyquicunaga unay runacunapa costumbrincunata ruranchu? Paycunaga manaraj micur maquincunatapis maylacärinchu”.
3 Y Jesusna nirgan: “¿Imanirtaj gamcunaga costumbriquicunalata rurar Diospa mandatuncunata casucärinquichu? 4 Dios nishga: ‘Taytayquita mamayquita respetay’, y ‘pipis taytanpita mamanpita despreciuwan parlaptenga wanuchishgami canga’. 5 Pero gamcuna ninqui: ‘Pipis taytanta mamanta niptin “gamta yanapanäpaj imaycäcuna captinpis Diospaj juc regalunomi caycan”, 6 chayno nejcunaga manami obligadunachu caycan taytancunata respetar yanapananpaj’. Chaynopa gamcunaga costumbriquicunalata rurar Diospa palabranta mana valejtano ricapäcushcanqui. 7 Ishcay cara runacuna, rasuntachä profeta Isaías gamcunapita cayno nirgan: 8 ‘Cay marcaga shimilapitami respetaman, pero shongupitaga cuyaylapis cuyamanchu. 9 Paycunaga runacuna yachachicushgalanta yachachicärin, chaymi aduramashganga imapäpis valinchu’”. 10 Chaypitana chaycho caycaj lapan runacunata gayarcamur cayno nirgan: “Wiyar tantiapäcuy cayno nishgäta: 11 Manami shiminpa yaycoj cajchu runataga ganratan, sinoga shiminpa yargamoj cajcunami”.
12 Chauraga discipuluncuna ladunman witircur cayno nipäcurgan: “¿Ricashcanquichu fariseucuna gam nishgayquita wiyarcur ofendicärishganta?”. 13 Jesusna nirgan: “Cielucho caycaj Taytä mana plantashgan plantaga sapinpitami jorgushga canga. 14 Ama casupaychu. Paycunaga pushacoj gapracunami caycan. Gaprapura pushanacäriptenga, ishcancunami pozuman jegarpunga”. 15 Chauraga Pedro mañacurgan: “Tantiachicamuy tincuchiypa yachachicushgayquita”. 16 Chaynami pay nirgan: “¿Gamcunapis chayta tantiayta puedipäcunquirächu? 17 ¿Manachu cuentata gocärinqui imapis shimipa yaycoj cajcunaga pachamanraj chayan y nircurga letrinacho* ushan? 18 Pero imapis shimipita yargoj cajga shongupitami shamun, chaycunami runacunataga ganratan. 19 Shongupita yargamoj fiyu yarpaycunaga caycan: wanuchinacuycuna, majata engañanapaj yarpaycuna, piwanpis oglanacur jucha ruraycuna, suwacuycuna, luta wilacuycuna y mana respetaypa pipa contranchopis parlaycuna. 20 Caycunami runacunata ganratan, pero maquincunata* mana maylacur imatapis micushganga pitapis ganratanchu”.
21 Chaypitana Jesús aywacurgan Tiro y Sidón sitio uranpa. 22 Chaychona feniciapita juc warmi cayno nir ruwacurgan: “¡Cuyapaycalämay Davidpa Churin Señorlä! Warmi wamräman yaycushgan demoniumi pasaypa nacaycächin”. 23 Pero payga imatapis nirganchu. Chaymi discipuluncuna ruwacuyparaj nirgan: “Jinalami guepanchita gaparaycar shamuycan, aywacunanpaj niriy”. 24 Payna nirgan: “Israel naciuncho* ogracashga uyshacunalaman shamunäpämi mandamashga”. 25 Pero chay warmi shamuycur paypa naupancho gongurpacuycur ruwacurgan: “¡Señor, yanapaycalämay!”. 26 Jesusna nirgan: “Manami alichu wamracunapa tantanta quitarcur malwa algucunata* garaptinchi”. 27 Chay warmina nirgan: “Rasunpami Señor, pero malwa algucunaga dueñunpa mesanpita ima shicwashgalantapis micunmi”. 28 Jesusna nirgan: “¡Ali yaracoj warmimi canqui! Mañacushgayqui ruracächun”. Y chay horala wamranpis aliyargan.
29 Chaypita Jesús aywacur, Galilea lamarpa cercalanman chayargan. Y juc jircaman wicharcur jamaraycaptinmi, 30 chaychica runacuna apapämurgan wishtucunata, mancucunata, gapracunata, muducunata y ima gueshyawanpis nacaycajcunata. Naupanninmanraj apapäcamushgantaga lapantami pay jampirgan. 31 Y muducuna parlaptin, mancucuna aliyaptin, wishtucuna ali puriptin, gapracunapis ricaptin, runacunaga pasaypa almiracur Israelpa Diosninta alabapäcurgan.
32 Chauraga discipuluncunata gayarcamur Jesús cayno nirgan: “Pasaypa laquicö cay runacunata ricar, paycuna quimsa junajna nogawan caycan y micunanlapäpis cannachu. Micanarcaycajta aywacunanpaj niptëga, capazchari caminulachopis desmayacäcunman”. 33 Pero discipuluncuna nirgan: “Caruchomi caycanchi, ¿maypitataj tantata jorgamushun chaychica runacunata micuchinanchipaj?”. 34 Chauraga Jesús nirgan: “¿Ayca tantata chararcaycanqui?”. Paycuna nirgan: “Ganchis caycan y juc ishcay ichic pescaducunala”. 35 Chaypitana chaychica runacunata pampalacho jamacärinanpaj mandarcur, 36 pescaducunata y ganchis tantata charircur Diosta agradecicurgan, y paquircur paquircur discipuluncunata goycurgan, paycunana chaychica runacunata aypurgan. 37 Lapancunami micupäcurgan sacsashgancama. Paquipashgancunapita puchojtaga ganchis jatun canasta juntata shuntapäcurgan. 38 Warmicunata y wamracunata mana yupaylapa 4 mil runacunano micupäcurgan. 39 Usharirna, chaychica runacunata despacharcushpan, barcuman wicharcur Magadán ladupana aywacurgan.
16 Chaycho fariseucuna y saduceucuna Jesusta pantachiyta munar nipäcurgan cielucho ima milagrulatapis* ricachinanpaj. 2 Jesusna nirgan: “Tardipaypaga gamcuna nipäcunqui ‘cielo pucajyaraycan, ali tiempo canga’. 3 Y tutapa gamcuna nipäcunqui ‘cielo pucajyaraptin y pucutaraycaptenga, cananga gasaylami y tamyalami canga’. Chayno cielo cashgantaga gamcuna cösa tantiapäcunqui. Pero canan wichancuna ima señalcunatapis tantiayta puedipäcunquichu. 4 Diosta jaguirej* y pasaypa fiyu runacuna, gamcunaga milagrutaraj imaypis ashircaycanqui, gamcunapäga ima milagrulapis cangachu, Jonasta ima pasashgalanmi canga”. Chayno nircushpan payga aywacurgan.
5 Chaypitana lamarpa jucaj cuchunman chimpapäcurgan, pero discipuluncunaga tanta apayta gongaycärirgan. 6 Jesús nirgan: “Fariseucunapa y saduceucunapa levaduranpita cuidacäriy”. 7 Paycunana ninacärirgan: “Tantataga apamushcanchichu”. 8 Chayta wiyarcushpan Jesús cayno nirgan: “¿Imanirtaj tanta mana cashganpita parlarcaycanqui? ¿Imanirtaj masraj yaracärinquichu? 9 ¿Manachu parlashgäta tantiapäcunqui? ¿Manachu yarpapäcunqui pichga tantala 5 mil olgucunata micuchinapaj aypashganta y achca canasta juntata shuntapäcushgayquita? 10 ¿Y gongaycärishcanquina ganchis tantala 4 mil olgucunata micuchinapaj aypashganta, y achca jatun canasta juntata shuntapäcushgayquita? 11 ¿Manachu cuentata gocärishcanqui tantapita mana parlaycashgäta? Nogaga niycargä fariseucunapa y saduceucunapa levaduranpita cuidacärinayquipaj”. 12 Chaychorämi tantiarcärirgan tantapa levaduranpita cuidacärinanpäga mana parlaycashganta. Fariseucuna y saduceucuna yachachicushganpita cuidacärinanpämi parlaycargan.
13 Cesarea de Filipo sitio uranpa chayaycurna, Jesusga discipuluncunata tapurgan: “Runacunaga, ¿Runapa Churin pï cashgantataj nipäcun?”. 14 Paycuna nirgan: “Bautizacoj Juan cashganta waquincuna nipäcun. Waquincunaga Elías cashganta, y waquincunana Jeremías o maygan profetalapis”. 15 Jesusna nirgan: “Y gamcunapäga, ¿pitaj noga caycä?”. 16 Simón Pedruna cayno nirgan: “Gamga Cristumi caycanqui, cawaj Diospa Churin”. 17 Y Jesusna nirgan: “Cushicurculay Jonaspa churin Simón. Caytaga manami juc runachu* musyachishushcanqui, sinoga cielucho caycaj Taytämi. 18 Caytapis nëmi: Gamga Pedrumi caycanqui. Cay jatun rumi janancho caycaj nogaman yaracamajcunataga* wanuypis* vencingachu. 19 Nogami cielucho caycaj Diospa Gobiernunpa llavincunata entregashayqui. Imatapis cay pachacho wataptiquega cielucho maynami watashga canga. Y imatapis cay pachacho pascaptiquega cieluchopis maynami pascashga canga”. 20 Chaypitana ali claro discipuluncunata nirgan pay Cristo cashganta pitapis mana wilananpaj.
21 Chay wichanpitanami, Jesusga discipuluncunata wilapargan Jerusalenman aywananpaj, chaycho autoridäyoj runacuna, mandaj sacerdoticuna y escribacuna contrancho imaycata rurar nacachipäcunanpaj, jina chaycho wanuchishga cananpaj y quimsa junaj pasarcuptin cawarimunanpaj.* 22 Más washa ladunman apaycur Pedro piñapargan* cayno nir: “¡Señor, chayno nacanayquipäga ama parlaychu! Gamga manami nacanayquipächu caycanqui”. 23 Ticraycur Jesusga Pedruta cayno nirgan: “¡Guepäman churacay Satanás! Chapata churapaycämanqui. Gamga Dios yarpashganno manami yarpaycanquichu, runacunanomi yarpaycanqui”.
24 Chauraga discipuluncunata Jesús cayno nirgan: “Pipis discipulö cayta munarga, quiquinpäga mana cawanmannachu. Nacanapaj guerunta apar jinala imaypis gatirämanman. 25 Pipis cawayninta salvayta munarga ograrengami, pero nogaraycu cawayninta ograj cajtaga yapaymi tarichishaj. 26 Rasunpaga, ¿pipis cawayninta ograptenga, cay munducho imayca charashgancunapis imapätaj valin? ¿Jina imataraj pipis goycunman cawayninta salvananpaj? 27 Runapa Churinga, Taytanpita chasquishgan poderwan y angelnincunawan shamurmi pitapis paganga cawaynin imano cashganman tupu. 28 Rasuntami në, caycho caycajcunapita waquincunaga manami wanungachu manaraj Runapa Churin Gobiernuncho shamuycajta ricarga”.
17 Sojta junaj pasarcuptinmi Jesús pushargan Pedruta, Santiaguta y wauguin Juanta juc jatun jircaman, chaycho paycunawan carcaycänanpaj. 2 Chaychomi Jesuspa cuerpun jucnopa ticracurirgan, caranpis intinoraj chipchipyargan y ropanpis achquinoraj achicyamurgan. 3 Y Moiseswan Eliaspis yurircamur paywan parlaycargan. 4 Chauraga Jesusta Pedro cayno nirgan: “Señor, ¡alimi caycho caycashganchega! Munaptiquega quimsa carpacunata rurarëman, gampaj jucta, Moisespaj y Eliaspäpis”. 5 Pedro parlaycaptinraj chipchipyaycaj pucutay paycunata chapaycurgan y pucutay rurinpita juc voz cayno mayacargan: “Paymi caycan cuyay Wamralä, paywanmi goyay goyay cushishga caycä. Payta wiyacäriy”. 6 Chayta wiyarcushpan discipuluncuna pasaypa manchacuypita gongurpacärirgan umanpis pampaman chayashgancama. 7 Chaura Jesús paycunaman aywar yataycushpan cayno nirgan: “Sharcapäcuy. Ama manchacäriychu”. 8 Sharcurcur ricachacäriptenga, Jesuslana chaycho caycargan. 9 Jatun jircapita bajaycämuptin Jesús cayno nirgan: “Runapa Churin wanushganpita cawarimushgancama pitapis wilapäcuychu imata ricashgayquicunata”.
10 Chaynami discipuluncuna Jesusta tapurgan: “Chauraga, ¿imanirtaj escribacunaga nipäcun Eliasraj puntata shamunanpaj?”. 11 Payna nirgan: “Aumi, Eliasmi puntata shamunga imatapis ordinman churananpaj. 12 Pero Eliasga maynami shamushga, ichanga payta mana reguishpan paycunaga munashganta rurapäcush. Chaynolami Runapa Churintapis nacachenga”. 13 Chaychoraj discipuluncuna cuentata gocärirgan Bautizacoj Juanpita parlaycashganta.
14 Achca runacuna caycashganman chayapäcuptinmi, juc runa Jesús cajman shamur, gongurpacurcur cayno nirgan: 15 “Wamraläta laquipayculay Señor. Ataque o wanuy gueshyawan pasaypa nacar cutin cutinmi ninamanpis yacumanpis ishquin. 16 Discipuluyquicunamanmi apapämushcä, pero jampiyta puedipäcushgachu”. 17 Jesusna cayno nirgan: “¡Diosman mana yaracoj juchata ruraj runacuna! ¿Imaycamaraj gamcunawan caycäshaj? ¿Imaycamaraj gamcunata aguantaycäshayqui? Cayman apapäcamuy”. 18 Chaura chay mozupita demonio yargunanpaj gayapayparaj Jesús gargurgan. Chay horalacho chay mozo aliyargan. 19 Nircur discipuluncunala Jesús cajman witiycur cayno tapupäcurgan: “¿Imanirtaj chay demoniuta garguyta puedipäcushcächu?”. 20 Payna nirgan: “Yaracuyniquicuna pishishga captinmi. Rasunpa niycä, yaracuyniquicunacush mostaza murunola canman, cay jircata ‘wacman cuyuy’ niptiqui, cuyungami. Ima ruraypis gamcunapaj sasachu canga”. 21 ——
22 Galilea sitiuchona shuntacashga carcaycaptinmi, Jesús cayno nirgan: “Runapa Churin chiquejnincunapa maquinmanmi entregashga canga, 23 jina wanuchipäcunga, pero quimsa junaj pasarcuptenga cawarimunga”. Chayta wiyar discipuluncuna pasaypa laquicärirgan.
24 Capernaúm marcaman chayarcäriptinna, ishcay dracma guellay impuestuta cobrajcuna Pedruta cayno tapupäcurgan: “¿Imanirtaj maestruyqui ishcay dracma* guellay impuestuta paganchu?”. 25 “Payga paganmi” nirgan Pedro. Chaypita wasi rurinman yaycur imatapis manaraj niptin Jesús tapupargan: “Simón, ¿ima ninquitaj gam? Mandaj reycuna, ¿pïcunatataj impuestuta y tributucunata* cobran? ¿Wamrancunata o jäpa runacunata?”. 26 Pedro nirgan: “Jäpa runacunatami”. Jesusna nirgan: “Chaura wamra cajcunaga impuestuta paganchu. 27 Pero mana rabiacärinanpaj lamarman ayway, y anzueluwan punta caj pescaduta charishgayquipa shimincho tarinqui juc moneda guellayta.* Chaywan paycunata pagaycuy gampita y nogapita”.
18 Chay junajcunacho, discipuluncuna Jesusman witiycur cayno nir tapupargan: “Chauraga, ¿cielucho caycaj Diospa Gobiernuncho pitaj más autoridäyoj caycan?”. 2 Chaymi juc wamrata gayarcamur, chaupincunacho ichircachir 3 cayno nirgan: “Rasunpami në, chaynola yarparga y wamracunano mana carga, cielucho caycaj Diospa Gobiernunman manami imaypis yaycupäcunquichu. 4 Chaymi cay wamrano más humilde cajmi, cielucho caycaj Diospa Gobiernunchopis más autoridäyoj canga, 5 y pipis cayno wamrata nogapa jutëcho chasquerga nogatami chasquiycäman. 6 Pero pipis nogaman yaracamaj wamracunata juchata rurachiptenga, alichi canman burrucuna tumachishgan* juc molino rumita cuncanman watarcur lamarman jitarcäriptin.
7 ¡Wawalau runa masinta mana aliman ishquichej runacuna! Aumi, cangami pitapis mana aliman ishquichej runacuna, pero ¡wawalau chayta ruraj runa! 8 Chaymi maquiqui o chaquiqui juchata rurachishuptiquega rogurir* caruman wicapariy. Mana ushacaj ninacho ishcay chaquiquiwan o ishcay maquiquiwan ushacänayquipa trucanga, más alichi canman manculapis cojulapis cawayta tariptiqui. 9 Jinamanpis, juc nawiqui juchata rurachishuptiquega, jorguriycur caruman wicapariy. Más alichi canman juc nawilayquiwanpis cawayta tariptiqui, rupaycaj Gehenacho ishcay nawiquiwan ushacänayquipaj trucan. 10 Pajta pipis desprecianman cay ichic wamrano cajcunata, paycunapa angelnincunaga cielucho caycaj Taytäpa carantami imaypis ricarpaycan. 11 ——
12 ¿Ima nipäcunquitaj? Juc runashi charan 100 uyshacunata y jucnin caj ogracan, ¿manachuraj 99 uyshancunata jircacunacho jaguiriycur* ogracashgan uyshanta ashej aywanga? 13 Aumi, 99 uyshancunapitaga tarishgan uyshapämi masraj cushicurcunga. 14 Chaynolami cielucho caycaj Taytäpis ruranga, payga manami munanchu ni juclaylapis cay wamrano cajcuna ogracänanta.
15 Chauraga maygan hermanulayquipis contrayquicho juchalicuptenga, paylata ashircur parlapay ima rurashganpita cuentata gocunanpaj. Casucushuptiquega ali cajta rurananpaj hermanuyquita yanapanqui. 16 Pero mana casucushuptiquega juc o ishcay runata aparcur cutiy, chaynopa ishcay o quimsa testigucuna wilacushganwan ima pasashganpis ali claro quedananpaj. 17 Paycunata mana casucuptenga congregaciunta* wilapay, y congregaciuntapis mana casucuptenga gampäga canman juc nación runano y impuestuta cobraj runano.
18 Rasunpami niycä, imatapis cay pachacho watapäcuptiquega cielucho maynami watashga canga, y imatapis cay pachacho pascapäcuptiquega cieluchopis maynami pascashga canga. 19 Jina rasunpami niycä, ishcajniqui cay pachacho acuerducho car más ali caj ruraypaj mañacäriptiquega, cielucho caycaj Taytäraycu mañacärishgayquinomi ruracanga. 20 Maychomi ishcaj o quimsaj jutëcho shuntacashga carcaycan, chaychomi nogapis paycunawan caycä”.
21 Chauraga Pedro Jesús cajman aywaycur cayta tapurgan: “Señor, hermanö conträcho juchalicuptenga, ¿ayca cutitaj perdunaycöman? ¿Ganchis cuticuna?”. 22 Jesusna nirgan: “Manami ganchis cutilaga perdunanquimanchu, sinoga 77 cuticuna perdunanayquipämi niycä.
23 Chaymi cielucho caycaj Diospa Gobiernunga, ashmaynincunata* juc rey jaganta cobrajnomi caycan. 24 Cobrayta galaycuptin payman apapämurgan 10 mil talento* guellayta debej ashmayninta. 25 Jaganta pagananpaj guellaynin mana aypaptinshi, rey mandargan chay ashmayta, warminta, churincunata y ima charashgancunatapis ranticunanpaj, chaynopa jagan pagashga cananpaj. 26 Nircurshi chay ashmay, reypa naupanman gongurpacuycur ruwacuyparaj nirgan: ‘Shuyaycalämay. Lapantami pagayculäshayqui’. 27 Chay ashmayta laquipashpanshi reyga jaganta perdunaycur aywacunanpaj nirgan. 28 Yargur aywacuycaptinmi 100 denario* guellayta debej ashmay masinwan tincurgan. Chaynashi cuncanta aptarcur fiyupa lapircur cayno nirgan: ‘¡Lapan jagäta pagamay!’. 29 Chay ashmay masinga naupanman gongurpacurcur ruwacuyparaj cayno nirgan: ‘Shuyaycalämay. Lapantami pagayculäshayqui’. 30 Ruwacushganta mana casuparshi aywacurgan y mandargan carcelcho wichgachinanpaj lapan jaganta paganancama. 31 Ima pasashganta musyarirshi ashmay masincuna piñacärirgan y rey cajman aywargan lapanta wilacärinanpaj. 32 Chayshi reyga gayarcachir cayno nirgan: ‘¡Pasaypa fiyu ashmay! Ruwacamaptiquimi nogaga lapan debimashgayquita perdunashcä. 33 Gamta perdunashgäno, ¿manachu gampis laquipar payta perdunanquiman cargan?’. 34 Chay reyga pasaypa rabiacurshi carcelcho wichgachirgan lapan jaganta paganancama. 35 Chaynolami cielucho caycaj Taytäpis gamcunawan ruranga hermanuyquicunata shongupita mana perdunapäcuptiqui”.
19 Chay lapanta wilapacurirmi, Jesusga Galileapita yargur Judea caycashganmanna chayargan, Jordán mayupa wac chimpanman. 2 Chaychica runacuna Jesusta gatirpargan y gueshyaycajcunataga jampirganmi.
3 Chaychona fariseucunaga Jesusta pantachiyta munar, cayta tapupäcurgan: “¿Imarayculapis juc runa warminpita divorciacunmanchuraj?”. 4 Jesusna nirgan: “¿Manachu leipäcushcanqui puntalapita olguta y warmita Dios camashganta, 5 y chaymi nirgan ‘olgu caj taytanta mamanta jaguirenga,* warminpita mana raquicashpan ishcancuna juclaylana canga’? 6 Chauraga ishcayna mana car juclaylanami carcaycan, chaymi Dios juclachashgantaga pï runapis raquinmanchu”. 7 Paycunana nirgan: “Chauraga, ¿imanirtaj Moisés mandacurgan pï runapis warmin aywacunanpaj divorcio papelta firmapänanpaj?”. 8 Jesusna nirgan: “Moisesga chay cuticunala permitirgan warmincunapita raquicänanpaj gamcuna rumi shongu* cashgayquiraycu, ichanga más puntalachoga manami chaynochu cargan. 9 Ichanga noga në, pï runapis warmin mana engañashga captinpis* divorciacur juc warmiwan casaracurga adulterio juchatami ruraycan”.
10 Chauraga discipulucuna nipäcurgan: “Olguwan warmi chayno pasananpaj captenga, alichi canman pï runapis mana casaracuptin”. 11 Jesús nirgan: “Dios camacächiptinlami chayno canga, pero manami lapanchu chayta rurayta puedin. 12 Waquincunaga warmiynaj cananpaj yurin. Waquincunaga capashga car mana casaracunchu. Pero waquincunaga Diosta sirvishganraycu majaynaj quedacärin, y chayta rurayta puedejcunaga chayta rurachun”.
13 Chaypitana Jesús cajman apapämurgan wamracunata bendicinanpaj* y paycunapaj mañacunanpaj. Pero discipuluncunaga gayapar galaycärirgan. 14 Ichanga Jesús cayno nirgan: “Wamracunata fastidiapäcuychu. Nogaman shacamunanta michapäcuychu. Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga paycunapänomi caycan”. 15 Nircur paycunata bendicircur* chaypita aywacurgan.
16 Chaypitana juc runa ladunman shamuycur cayno tapurgan: “Maestro, ¿ima ali cajcunatataj ruräman mana ushacaj cawayta tarinäpaj?”. 17 Paymi nirgan: “¿Imanirtaj tapumanqui ali cajpita? Juclaylami ali cajga. Imano captinpis, mana ushacaj cawayta tariyta munarga mandamientucunata casucular caway”. 18 “¿Maygancunataj?” nirgan chay runa. Jesusna cayno nirgan: “Ama wanuchicoj caychu, majayquita engañaychu, ama suwacuychu, lulacur* imatapis wilacuychu, 19 taytayquita mamayquita respetay, y runa masiquitapis cuyay quiquiqui cuyacushgayquino”. 20 Chay mozo nirgan: “Chay lapanta nogaläga casucushcämi. ¿Ima mastaj ruranäpaj caycan?”. 21 Chayta mayar Jesús nirgan: “Perfecto cayta munarga, imaycayquicunata ranticushgayqui guellayta pobricunata goycuy. Chayta rurarga cieluchomi riquezayqui canga. Nircur shamuy y gatirämay”. 22 Chayta wiyar, chay mozuga imaycacunayoj car pasaypa laquicushpan aywacurgan. 23 Chauraga discipuluncunata Jesús nirgan: “Rasunpami në, cielucho caycaj Diospa Gobiernunman maygan rico runalapis yaycunanpäga sasami o ajami canga. 24 Yapaymi niycä, Diospa Gobiernunman juc rico yaycunanpaj trucanga, más facilmi canga aujapa nawinpa juc camello pasaptin”.
25 Chayta mayarcur pasaypa almiracärishpan discipuluncuna nipäcurgan: “Chayno captenga, ¿piraj salvacunmanpis?”. 26 Chaynami paycunata ricärishpan Jesús nirgan: “Runacunapäga sasa ruraymi chayga, pero Diospäga imapis manami sasachu”.
27 Pedruna cayno nirgan: “Nogaläcunaga imaycäcunatami jaguipäcushcä gamta gatiränanchipaj, ¿imatataj chasquishun chayraycu?”. 28 Jesús nirgan: “Rasunpami në, imacunapis mushojmanna ticraptin, Runapa Churin chipchipyaycaj tronuncho jamacunga, y gamcunapis gatirämashgayquipita 12 tronucunacho jamacärir, Israelpita 12 tribucunata juzgapäcunqui. 29 Y jutëraycu pipis wasinta, wauguincunata, panincunata, taytan mamanta, churincunatapis o chacrancunatapis jaguishga carga 100 cutipitapis mastami chasquenga y mana ushacaj cawaytapis tarenga.
30 Pero achcajcunami naupacho caycajcuna último canga, y achcajcunami ultimucho caycajcuna naupacho caycanga”.
20 “Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga, uva chacranta aruchinanpaj tuta tutala mincaynincunata ashej dueñunomi caycan. 2 Nircur juc junajpita juc denario* guellayta pagananpaj paycunawan parlapacurirna, uva chacranman mandargan. 3 Chay dueñuga nueve de la mañananoshi mercadupa yapay yargurgan, chaycho ricargan aruynïnaj runacuna ichirpaycajta. 4 Paycunata nirgan: ‘Gamcunapis uva chacräman aroj aywapäcuy. Paganäpaj cajtami pagashayqui’. 5 Y aywapäcurganmi paycunaga. Chaynolashi chay dueñuga rurargan las doce horano yargur y malway hora yargurpis. 6 Nircurshi cinco de la tarde horano yargushgancho yapay tarirgan waquin runacunapis ichirpaycajta. Chaymi paycunata tapurgan: ‘¿Manachu gamcunapaj cay junaj ima aruylapis cashga?’. 7 Paycuna nirgan: ‘Manami pilapis mincacamashgachu’. Dueñunashi nirgan: ‘Gamcunapis uva chacräman aywapäcuy arupäcunayquipaj’.
8 Chacaycaptinna uva chacrapa dueñun capatazninta nirgan: ‘Lapan arojcunata gayarcamur pagaycuy, tardiraj yaycojcunata pagar galaycuy y tutapita arojcunataga ultimuraj paganqui’. 9 Cinco de la tarde horanoraj yaycojcuna shamuptinshi jucnin jucnin juc denario guellayta chasquirgan. 10 Chaymi tutapa yaycojcuna chayamuptinshi yarpargan masta pagananpaj, pero paycunatapis juc denariulatashi pagargan. 11 Uva chacrapa dueñun chaylata pagaptenga, jamurpar galaycärirshi 12 cayno nipäcurgan: ‘¡Nogacunaga chay jina shanaycho arushcanchi jämayninchipis ushacashgancama y ultimuraj yaycojcunataga igual pagaycanqui!’. 13 Payna jucnin cajta cayno nirgan: ‘Amigo, ¿ima rurashgäpitataj rabiaculanqui,* manachu juc denario guellayta paganäpaj parlapacushcanchi? 14 Chasquishgayquiwan aywacuy. Ultimuraj yaycojtapis gamtano pagayta munä. 15 ¿Manachu maquëcho caycan charashgäcunawan imatapis ruranäpaj? ¿O ali shongu cashgäpitachu envidioso caycanqui?’. 16 Aumi, ultimucho caycajcuna naupacho caycanga y naupacho caycajcuna último canga”.
17 Jerusalenpa aywaj caminupa wicharcaycaptinna, 12 discipuluncunalata shuntaycur Jesús cayno nirgan: 18 “Cayta musyapäcuy, Jerusalenman wichaycanchi, chaychomi Runapa Churin mandaj sacerdoticunapa y escribacunapa maquinman entregashga canga. Paycunami imaycata nipäcunga wanuchishga cananpaj, 19 nircur mana judío runacunata entregapäcunga, paycunaga burlacärishpan astapäcunga* y guerucho wanuchipäcunga, chaypita quimsa junaj pasarcuptin cawarimunga”.*
20 Chauraga Zebedeupa warmin ishcan wamrancunawan Jesús cajman aywar gongurpacurgan ima munashganta mañacunanpaj. 21 Payna tapurgan: “¿Imatataj munaycanqui?”. Chay warmi nirgan: “Ordenay ishcay wamräcuna Gobiernuyquicho gamwan jamacärinanpaj, jucaj derechayquicho y jucaj izquierdayquicho”. 22 Jesusna nirgan: “Gamcunaga manami musyanquichu imata mañacärishgayquita, ¿noga upunäpäna caycaj copata upuyta puedipäcunquichu?”. “Aumi, puedipäcömi” nipäcurgan. 23 Payna nirgan: “Rasunpami, copäpitaga upupäcunquimi, pero derechächo y izquierdächo pï jamacunanpäga manami nogapitachu caycan. Chay sitiucunaga Taytä acrashgancunalapämi caycan”.
24 Chay ishcay wauguicuna ima rurashganta mayarcur, waquin chunca discipulucuna pasaypa rabiacärirgan. 25 Chaymi lapancunata shuntaycur Jesús nirgan: “Gamcunaga musyapäcunqui, gobernanticuna runacunata maquincho chararashganta, y autoridäyoj cajcuna runacunata munaynincho chararashganta. 26 Gamcunaga paycunano canquimanchu, ichanga maygayquipis más carguyoj cayta munarga waquincunatarämi sirvinquiman 27 y pipis naupa naupacho cayta munarga waquincunatarämi sirvinan. 28 Chaytami Runapa Churinpis rurashga. Payga manami shamushgachu sirvishga cananpaj, sinoga waquincunata sirvinanpaj y vidanwan pagar chaychica runacunata librananpaj”.
29 Jericó marcapita yarguptinna, chaychica runacuna gatirpargan. 30 Chaypitana camino cuchuncho jamarpaycaj ishcay gapracuna, Jesús chaypa pasaycashganta mayarcur, gaparayparaj cayno nirgan: “¡Señor, Davidpa Churin, cuyapaycalämay!”. 31 Chaycho caycaj runacuna gayapayparaj upälacärinanpaj nirgan, pero upälacärinanpa trucanga masraj gaparpargan: “¡Señor, Davidpa Churin! ¡Cuyapaycalämay!”. 32 Chaymi Jesús aywaycashganpita ichircur paycunata gayaycamur tapurgan: “¿Imanotaj gamcunata yanaparcöman?”. 33 Paycunana nirgan: “Señor, nawiläcuna quichacärichun ari”. 34 Y Jesusga paycunata pasaypa cuyapashpan nawincunata yataycurgan. Jinan hora ricayta galaycurna, paycunapis guepalanta gatirpargan.
21 Jerusalenman chayananpäna carcaycar, Olivos jirca cashganpa Betfagué marcaman chayapäcurgan y Jesús ishcay discipuluncunata mandargan 2 cayno nir: “Tagay caseriuman aywapäcuy, chayman chayaycular juc china burro wataraycajta taripäcunqui. Pascarir wawantawan apapäcamuy. 3 Pipis tapupäshuptiquega, ‘Señorninchimi necesitaycan’ nipäcunqui. Chauraga imatapis nenganachu apacäramuptiqui”.
4 Cay lapancuna pasashga, juc profetawan Dios cayno nir wilachicushgan cumplicänanpaj: 5 “Sion runacunata nipäcuy: ‘¡Ricayculay! Reyniqui gamman shamuycan, payga ñanpu shongumi y cargata apaj maman burrupa wawancho muntashga aywaycan’”.
6 Chauraga discipuluncuna aywar, Jesús mandashgannola lapanta rurargan. 7 Maman burruta wawantinta apamushgana captinmi jacuncunata churapaycärirgan, nircur Jesús muntacurgan. 8 Chaycho caycaj casi lapan runacuna jacuncunata caminuman mashtapäcoj y waquincunapis yoracunapa ramancunata roguycur caminuman mashtaycärej. 9 Jina chaychica runacunapis guepanta naupanta aywajcuna cayno nir gaparpargan: “¡Ruwacärë,* Davidpa Churinta, salvayculay! ¡Jehovapa jutincho shamoj cajga bendito cayculächun! ¡Ruwacärë, cielucho caycajta, salvayculay!”.
10 Jerusalenman chayaptin entero marca sharcapäcurgan y jucnin jucnin tapunacärirgan cayno nir: “¿Pitaj payga?”. 11 Waquin runacunana nipäcoj: “¡Galileacho caycaj Nazaretpita profeta Jesusmi payga!”.
12 Jesús templuman yaycuriptin, negocio rurajcunata y rantipacoj aywajcunata gargurgan. Guellayta trucachejcunapa mesancunata y palumacunata ranticojcunapa bancuncunatapis jitar ushargan. 13 Y chaycho nirgan: “Escribishgami caycan ‘wasëga runacuna mañacunalanpaj caycan’, pero gamcunaga ladroncunapa machayninman ticrachircaycanqui”. 14 Chaylachoraj caycaptin, payman shamoj gapracunata y wishtucunatapis jampirgan.
15 Almiraypaj cajcunata Jesús rurashganta ricar, mandaj sacerdoticuna y escribacuna piñacärirgan.* Y templucho wamracuna “¡ruwacärë, Davidpa Churinta, salvayculay!” nipäcushganta wiyarpis piñacärirgan. 16 Y Jesusta nipäcurgan: “¿Mayanquichu imata nircaycashganta?”. Y payna nirgan: “Au, mayämi. ¿Manachu imaylapis gamcuna leipäcushcanqui cayno nishganta: ‘Gammi camacächishcanqui pishi wamracuna y chuchuycaj wamracuna alabashunayquipaj’?”. 17 Paycunata jaguirir* Betaniapana aywacurgan chaycho posadacunanpaj.
18 Waraynin tutala Jerusalenman cutiycaptin micanay charirgan. 19 Chauraga aywaycashgancho camino laduncho ricargan higo yorata, chayman aywaycur rapranta* tarir y wayuynin mana captin cayno nirgan: “Gamga manami imaypis wayumunquinachu”. Jinan horami chay higo yora chaquicäcurgan. 20 Chayta ricaycushpan discipuluncunaga almiracärishpan cayno nirgan: “¿Imanotaj cay higo yoraga jinan hora chaquicäcush?”. 21 Jesusna nirgan: “Rasunpami në, mana dudaypa yaracurga, manami higo yorawan rurashgalätachu rurapäcunqui, sinoga cay jircata ‘sharcuy y lamarman jegarpuy’ nipäcuptiquipis chaynomi canga. 22 Ali yaracärirga Diosta ima mañacushgayquitapis chasquipäcunquimi”.
23 Nircur templo rurincho Jesús yachachicuycaptin mandaj sacerdoticuna y marcacho autoridäyoj runacuna cayno nir tapurgan: “¿Pipa poderninwantaj chaycunata ruranqui? ¿Y pitaj mandashushcanqui chaycunata ruranayquipaj?”. 24 Jesusna nirgan: “Nogapis tapupäshayqui, contestamaptiquega wilapäshayquimi pipa poderninwantaj chaycunata ruraycä. 25 Juan Bautizashganga, ¿maypitataj shamoj? ¿Cielupita o runacunapita?”. Y paycunana jucnin jucnin parlapacärir cayno nipäcurgan: “Cielupitami shamun niptinchega, ‘¿chauraga imanirtaj payta creipäcushcanquichu?’ nimäshun. 26 Pero runacunapitami shamun niptinchega, cay runacunaga imatapis ruraycamashwanchi. Paycunapäga juc profetami Juan caycan”. 27 Chauraga nipäcurgan: “Mana musyanchichu”. Jesusna nirgan: “Nogapis manami wilacushächu pipa poderninwan chaycunata ruraycä.
28 ¿Imataj nipäcunqui caypita? Juc runapashi ishcay mozo wamrancuna cargan, mayor caj wamranta cayno nirgan: ‘Wamralä uva chacraman canan aroj ayway’. 29 ‘Aywayta mana munächu’ nirganshi payga. Pero nircur mana munaycarpis aywargan. 30 Nircur chay runaga shulca caj wamrantapis mandarganshi arunanpaj. Chay mozo nirgan: ‘Aumi tayta, aywashämi’. Pero manash aywarganchu. 31 ¿Maygantaj papänin mandacushganta rurashga?”. Paycuna nipäcurgan: “Mayor cajmi”. Jesusna nirgan: “Rasunpami në, impuestuta cobrajcuna y jucwan jucwan cacoj warmicunami naupayquicunata aywarcaycan y Diospa Gobiernunman yaycunanpäna carcaycan. 32 Juanga shamuycurmi ali caminupita musyachicush, ichanga payta creipäcushcanquichu. Pero impuestuta cobrajcuna y jucwan jucwan cacojcunaga creipäcurganmi. Chayta ricaycarpis arrepenticärishcanquichu ni payman creipäcushcanquichu.
33 Cay tincuchicuytapis wiyarcäriy. Juc runapashi chacran cargan, chay chacrancho uvata plantaycur cercaycurgan. Jina vinuta ruranapaj pozutapis rurargan y torritapis sharcachirgan. Chaypitana chacrayoj runacunata arrendaycur carupa aywacurgan. 34 Cosecha wichan chayamuptinshi, chay dueño ashmaynincunata* mandargan arrendashgan chacrapita pagunta chasquinanpaj. 35 Chacrata arrendaj runacunashi chayaj ashmaycunata chariycur jucta wirur ushargan, jucta wanuchirgan y jucajtana sagmar ushargan. 36 Chay dueñuga yapayshi más ashmaynincunata mandargan, pero paycunatapis jinalashi rurapäcurgan. 37 Ultimutaga churintanashi mandargan cayno nir: ‘Wamralätaga respetapäcungami’. 38 Pero wamranta ricaycushpan chacrata arrendajcuna cayno nipäcurgan: ‘Tagaymi chacrawan quedacunga. ¡Acu, wanuchimushun herencianwan quedacunapaj!’. 39 Chaypitana charircushpan uva chacrapita jorgurir wanuchipäcurgan. 40 Chauraga, uva chacrapa dueñun chayarcamurga, ¿imataraj ruranga chay runacunawan?”. 41 Chaycho mayaycajcuna cayno nipäcurgan: “Pasaypa fiyu cashpan paycunata ushacächenga. Uva chacrantapis cada cosechacho pagaj cajcunatana arrendacunga”.
42 Jesusna nirgan: “Diospa palabran nin: ‘Albañilcuna jitarishgan rumimi, ali jamachishga rumiman ticrash, chayga wasi esquinanpa más alto cajcho caycajmi.* Chayga Jehovapitami shamun y almiracunanchipämi’. ¿Manachu chaytaga gamcuna imaypis leipäcushcanqui? 43 Chaymi niycä, gamcuna Diospa Gobiernunta chasquinayquipa trucanga, paypa voluntäninta ruraj runacunatami gonga. 44 Y cay rumi jananman ishquej cajga ushacashgami canga. Cay rumi pipa jananmanpis ishquiptenga pasaypami ushacächenga”.
45 Mandaj sacerdoticuna y fariseucuna tincuchiypa Jesús yachachicuycashganta mayar, cuentata gocärirgan paycunapaj parlaycashganta. 46 Charircur apacäriyta munarpis, runacunata manchacur mana charipäcurgannachu, chay runacunapaj Jesús juc profeta cargan.
22 Yapaymi Jesús tincuchicuycunawan yachachicurgan. Cayno nirgan: 2 “Cielucho caycaj Diospa Gobiernunga, juc rey wamran casaracuptin achca micuyta alistashganwanmi tincun. 3 Alistapacurirnashi chay reyga ashmaynincunata* mandar invitaduncunata gayachimurgan, pero paycunaga manashi munarganchu shamuyta. 4 Nircur mandargan waquin ashmaynincunatapis cayno nir: ‘Invitaducunapaj imapis listuna caycan. Toröcunatapis y wera uywäcunatapis pishtapäcushgana. Imapis mana pishinnachu. Shapäcamuy cay casaracuy junajcho micunanchipaj’. 5 Pero paycuna mana casucärishpanmi chacrancunapa aywacärirgan y waquincuna negociuncunapa, 6 y waquincunana reypa ashmaynincunata charircur magapäcurgan y wanuchipäcurgan.
7 Chauraga pasaypa rabiacushpanshi reyga soldaduncunata mandargan chay wanuchicojcunata wanuchinanpaj, jina marcantapis rupachiyparaj ushacächinanpaj. 8 Nircur ashmaynincunata cayno nirgan: ‘Cay casaracuy junaj micupacunapaj listuna caycan, pero invitashgäcunaga mayganpis merecinchu. 9 Chaymi cay marcapita yargur lapan tarishgayqui runacunata invitapäcamuy cay casaracuy junajman shapäcamunanpaj’. 10 Chaymi chay ashmaycuna caminucunapa aywar lapan tincushgancunata shuntargan, ali y mana ali runacunata. Chay invitaducunawanga casaracuy ruracaycashgan wasipis juntacarganraj.
11 Chaypitana reyga yaycurgan invitaduncunata ricaj, y cuentata gocurgan chay casaracuy junajpäno juc runa mana visticushganta. 12 Chayshi cayno nirgan: ‘Amigo, ¿imanirtaj cay junajpäno visticamushcanquichu?’. Y chay runaga upälalashi caycash. 13 Chaypitanashi reyga ashmaynincunata nirgan: ‘Chaquincunatapis maquincunatapis mancurnarcur* wajta chacaraycashganman jitarcäriy. Chaychomi pasaypa wagashpan quiruncunatapis cachupäcunga’.
14 Achcajcunami invitado carcaycan, pero walcajcunalami acrashgacunaga”.
15 Chauraga, fariseucuna aywacärir parlapacärirgan imanopapis Jesusta lutanta parlachinanpaj. 16 Chaymi fariseucuna mandapäcurgan gatirajnincunata y Herodespa gatirajnincunatapis Jesusta cayno nipäcunanpaj: “Maestro, rasun cajlata imaypis nishgayquitaga musyanchimi, Diospa caminunpita rasun cajlatami yachachicunqui y pipis alabashunayquitaga ashinquichu, gamga pitapis janan cajlapa imano cashgantapis ricanquichu. 17 Chauraga, ¿ima ninquitaj gam? Nipäcamay, gobernaj Cesartaga, ¿impuestuta pagashwanchuraj o mana?”. 18 Pero fiyu runacuna cashganta musyar Jesús cayno nirgan: “Ishcay cara runacuna, ¿imanirtaj pantanäta munapäcunqui? 19 Mä ricachimay impuestuta paganapaj guellayta”. Paycunana apapämurgan juc denario* guellayta. 20 Payna tapurgan: “¿Pipa carantaj caycho caycan? ¿Y pipa jutintaj escribishgapis caycan?”. 21 “Cesarpa” nipäcurgan. Jinan hora Jesús nirgan: “Chauraga, Cesarpa cajtaga Cesarta pagapäcuy, pero Diospa cajtaga Diosta goycäriy”. 22 Chayta wiyarmi almirashga quedacärirgan y imatapis mana nipaylapana juc ladupa aywacärirgan.
23 Chay junajla, wanushgacuna cawarimushganman mana criej saduceucuna, Jesusman shamuycur cayno tapupäcurgan: 24 “Maestro, Moisés nirgan: ‘Wamrancuna manaraj captin juc runa wanucuptin, viuda cajga chay runapa wauguinwan casaracunman, chaynopa chay yurimoj wamracuna chay wanoj runapa wamrancunano cananpaj’. 25 Mä wilapäshayqui. Nogacunacho ganchis wauguicuna cargan. Naupa caj casaracush y wamrancuna manaraj captin wanush, chauraga viuda cajga chay runapa wauguinwan quedacush y paypis wanush. 26 Chaynola waquin pichga wauguicunapis wanupäcurgan churincuna manaraj captin. 27 Y lapancuna wanucuptin warmi cajpis wanucush. 28 Nipäcamay, wanushgacuna cawarimushgan wichanchoga, ¿chay ganchis wauguicunapa mayganpataj warmin canga? Lapancunawanmi casaracushga cash”.
29 Jesusna cayno nirgan: “Gamcunaga Diospa palabranta ni poderninta mana reguir lutantami yarparcaycanqui. 30 Wanushgacuna cawarimushgan wichanga, olgu cajcuna casaracunchu ni warmi cajcunatapis pipis casarachinchu, paycunaga cielucho angelcunanomi capäcun. 31 Y wanushgacuna cawarimushganpita, ¿manachu leipäcushcanqui gamcunata Dios cayno nipäcushushgayquita 32 ‘nogaga caycä Abrahanpa Diosnin, Isaacpa Diosnin y Jacobpa Diosnin’? Payga manami wanushgacunapa Diosninchu, sinoga cawaj cajcunapitami”. 33 Imano yachachicushganta mayarmi chaychica runacuna almiracärirgan.
34 Saduceucunata upälachishganta fariseucuna mayarcurmi wilanacärirgan juc yarpaylana carcaycänanpaj. 35 Y paycunapita Leyta más musyaj juc runa, Jesusta pantachiyta munar cayno tapucurgan: 36 “Maestro, Leypitaga, ¿maygantaj más alinnin caj mandamiento caycan?”. 37 Payna nirgan: “‘Jehová Diosniquita cuyay lapan shonguyquiwan, lapan vidayquiwan y lapan yarpayniquiwan’. 38 Chaymi caycan naupa caj y mandamientucunapita más alinnin caj. 39 Ishcay cajpis chay nirajlami, cayno nin: ‘Runa masiquita cuyay quiquiqui cuyacushgayquino’. 40 Lapan Leypis y Profetacuna wilacushganpis chay ishcay mandamientucunapitami shamun”.
41 Nircur fariseucuna juntacashga caycaptin, Jesús cayno tapurgan: 42 “¿Imataj yarpanqui Cristupita? ¿Pipa churintaj caycan?”. Paycunana nipäcurgan: “Davidpa”. 43 Yapay Jesús tapurgan: “Chauraga, ¿imanirtaj David, espíritu yanapaptin, Señor nir gayargan? Paymi nirgan: 44 ‘Señornëtami Jehová nishga: “Derecha caj ladüman jamacamuy lapan enemiguyquicunata chaquiquicuna jarucunanman churapashgäcama”’. 45 Quiquin Davidpis Señor niycaptenga, ¿imanoparaj churin canman?”. 46 Chaycho caycajcunaga imatapis nirganchu, y chay junajpitaga ima tapucuylatapis rurapargannachu.
23 Chaypitana chaychica runacunata y discipuluncunata parlapar Jesús cayno nirgan: 2 “Escribacuna y fariseucuna yarpapäcun Moisesno autoridäyoj cashganta. 3 Chaymi, lapan nishgancunata rurapäcuy, rurashgancunata ichanga ama rurapäcuychu. Paycunaga quiquincuna nishgancunatapis rurapäcunchu. 4 Lasaj cargata alistarcurmi runacunata apariparcun,* pero paycunaga ni juc dedulawanpis cuyuchiyta munapäcunchu. 5 Imatapis rurapäcun runacuna ricanalanpämi. Apapäcushgan cajitacunatapis* jatunyarcachin y ropancunapa cuchuntapis jatunyächipäcun. 6 Paycunaga cena horacunachopis y sinagogacunaman aywarpis más naupan* cajchoraj jamacärin, 7 jina mercaducunachopis maestro* nipäcunanta munapäcun. 8 Pero gamcunataga pipis maestro nipäcushunquimanchu, juclaylami Maestruyqui caycan. Gamcunaga lapayquimi hermano carcaycanqui. 9 Jinapis, cay pachacho pitapis tayta nipäcuychu, juclaylami Taytayquega, cielucho caycajla. 10 Jina, dirigej nipäcushunquimanchu, juclaylami Dirigejniqui, payga Cristumi. 11 Más autoridäyoj cajcunaga waquincunatami sirvinman. 12 Jatun tucoj runaga pengayman churashga canga, humilde caj runami ichanga respetashga canga.
13 ¡Wawalau, ishcay cara escribacuna y fariseucuna! Gamcunaga cielucho caycaj Diospa Gobiernunman runacuna yaycunanta munapäcunquichu,* gamcunapis yaycupäcunquichu y waquincunatapis yaycunanta permitinquichu. 14 ——
15 ¡Wawalau, ishcay cara escribacuna y fariseucuna! Gamcunaga may chaypa purir lamartapis chimpapäcunqui juc runalata gatirajniquiman ticrachinayquipaj, y nircurga gamcunapita ishcay cuti masraj culpayojman ticrachir Gehenaman chayachinqui.
16 ¡Wawalau, gapracunano pushacojcuna! Gamcuna nipäcunqui: ‘Pipis templupa jutincho juraptenga, chayga imananpischu. Pero pipis templucho orupa jutincho jurarga, imanopapis cumplinanmi’. 17 ¡Lutanta tantiaj gapracuna! ¿Maygantaj más ali caycan? ¿Oro cajchu, o chay oruta sagraduman ticrachej templuchu? 18 Y caynopis nipäcunqui: ‘Pipis altarpa jutincho juraptenga, chayga imananpischu, pero pipis altarcho caycaj ofrendapa jutincho jurarga, imanopapis cumplinanmi’. 19 ¡Gapracunanomi carcaycanqui! ¿Maygantaj más ali caycan? ¿Ofrenda cajchu, o chay ofrendata sagraduman ticrachej altarchu? 20 Chaymi pipis altarpa jutincho jurarga, quiquin altarpämi juraycan y chaycho lapan cajcunapäpis, 21 y pipis templupa jutincho jurarga, quiquin templupa y chaycho caycaj Diospämi juraycan. 22 Y pipis cielupa jutincho jurarga, Diospa tronunpa juraycan y chaycho jamaraycajpäpis.
23 ¡Wawalau, ishcay cara escribacuna y fariseucuna! Gamcunaga hierbabuenapita, eneldupita y cominupita diezmuyquita gopäcunqui, pero justiciapaj, laquipäcoj caypaj y yaracoj caypaj Ley ima nishgantaga casupashcanquichu. Diezmuyquicunata gopäcushga carpis, waquin cajpaj Ley ima nishgantapis casupanquiman cargan. 24 ¡Gapracunano pushacojcuna, gamcunaga tazayquicho yaycoj chuspitaga jorgupäcunquiraj, pero camellutaga ultacarcärinqui!*
25 ¡Wawalau, ishcay cara escribacuna y fariseucuna! Gamcunaga platutapis copatapis janalanpa limpiapäcunqui, pero ruripaga ambicioso cayla y mana alicunata pasaypa munapälar carcaycanqui. 26 Gapra fariseo, naupataga copata y platuta rurin cajpa limpiay, chaynopa jananpapis limpio caycanga.
27 ¡Wawalau, ishcay cara escribacuna y fariseucuna! Gamcunaga yurajyashga nichucunano janan cajlapa lindo carcaycanqui, pero ruripaga wanushgacunapa tuluncunala y ganra cajcunala goturpaycan. 28 Chaynomi gamcuna carcaycanqui, runacuna ricanalanpämi ali cajcunata rurapäcunqui, pero shonguyquicunachoga ishcay cara pasaypa fiyu* runacuna carcaycanqui.
29 ¡Wawalau, ishcay cara escribacuna y fariseucuna! Profetacunapa nichuncunata sharcachipäcunqui y ali ruraj runacunapa tumbancunatapis adornaparcur 30 cayno nipäcunqui: ‘Awilunchicuna cawashgan wichancho cawarga, profetacunata wanuchishganpita manami culpayojchu cashwan cargan’. 31 Chayno nishgayquicunawan quiquiquicuna condenacurcaycanqui profetacunata wanuchejcunapa churincuna capäcushgayquita. 32 Chayno awiluyquicuna rurar galaycushganta canan ushapäcuy.
33 Achca víbora culebracuna, ¿imanoparaj Gehenapa castigunpita salvacärinqui? 34 Chaymi profetacunata, yachajcunata y maestrucunata mandamushaj. Waquincunata wanuchir guerucunacho warcupäcunga, waquincunata sinagogancunacho astar ushanga y marcan marcan chiquirpis gaticachanga. 35 Chaymi gamcuna cuentata gonqui cay pachacho lapan ali runacuna wanushganpita, Abel wanushganpita Baraquiaspa churin Zacarías wanushgancama, paytami gamcuna templupa y altarpa chaupincho wanuchipäcushcanqui. 36 Rasunpami në, cay runacunaga chay lapanpitami cuentata gonga.
37 Wawalau, Jerusalén, Jerusalén, profetacunata wanuchej y wilacojcunatapis sagmaypa wanuchej. ¡Achca cutimi chipshancunata walpa oglashganno churiquicunata shuntayta munargä! Pero gamcunaga munapäcushcanquichu. 38 Tayta Diosmi wasiquicunata jaguirishga.* 39 Cananpitaga gamcuna ricapäcamanquinachu cayta nipäcushgancama: ‘¡Jehovapa jutincho shamoj cajga bendito cayculächun!’”.
24 Templupita Jesús yarguycaptinmi, discipuluncuna payman witircur maquinwan ricachirgan templo imano sharcachishga cashganta. 2 Chauraga, Jesús nirgan: “¿Lapantami ricarcaycanqui au? Rasunpami në, caychoga imalapis pergashga quedangachu. Lapanmi juchucanga”.
3 Olivos jircaman aywaycur jamaraycaptinmi, pay cajman discipuluncunala shamuycur cayno tapupäcurgan: “Nipäcamay, ¿imaytaj chaycunaga pasanga, y ima señaltaj canga cutimushgayqui tiempo cashganta y ushanan tiempuna cashgantapis?”.
4 Jesusna cayno nirgan: “Cuidacäriy, pajta pipis engañashunquiman, 5 achcajmi jutëcho shamunga ‘nogami Cristo cä’ nir, y achca runacunata engañanga. 6 Gamcuna guerracunapita mayapäcunqui y guerra cananpaj wilacuycunatapis mayapäcunqui. Pero ama manchacäriychu, chaycuna pasananpaj captinpis manami ushacay tiempurächu.
7 Naciunpura y gobiernupurami guerrata rurapäcunga,* muchuypis y terremotucunapis may chaychomi canga. 8 Chaycunaga pasaypa nacaycuna* galaycunanpämi canga.
9 Chauraga nacachipäcushunqui y wanuchipäcushunqui, y lapan naciuncunapis jutëraycu chiquipäcushunqui. 10 Jinamanpis achcajpami yaracuynin ushacanga, jina jucnin jucninpis traiciunanacäringa y chiquinacäringa. 11 Achca profeta tucojcuna yurimurmi maychica runacunata engañanga, 12 y mana ali ruraycunala* miramuptinmi, casi lapan runacunapa cuyacuynin ushacäcunga. 13 Pero ushanancama aguantaj cajmi salvashga canga. 14 Lapan naciuncuna musyananpämi Diospa Gobiernunpita ali wilacuycuna entero pachacho predicashga canga, y nircurna ushacay chayamunga.
15 Chaymi profeta Daniel parlashgan ushacächicoj y melanaypaj caj santo sitiucho ichiraycajta ricapäcurga (liej caj tantiacuchun), 16 Judeacho caycajcuna jircacunapa gueshpir aywacärichun. 17 Wasi janancho caycajga imaycancunatapis jorgunanpaj wasinman ama yaycuchunchu, 18 chacrancho caycajga janan caj ropanta ashej ama cutichunchu. 19 ¡Wawalau chay wichancho chichu warmicuna o itiyoj* cajcunapis! 20 Cutin cutin mañacäriy, tamya wichancho o sábado junajcho mana gueshpicärinayquipaj. 21 Cangami pasaypa nacanapaj tiempo. Runacuna cawar galaycushganpita canancama chayno nacayga cashgachu y manami imaypis cangapänachu. 22 Chay tiempo ichic tiempula mana captenga pipis manami salvacunmanchu, pero acrashgacunaraycumi más walca tiempula canga.
23 Chay wichancho pipis nishuptiqui, ‘¡Cristo caycho caycan!’ o ‘¡washacho caycan!’ ama creipäcuychu. 24 Jatun milagrucunata y almiraypaj cajcunata rurarmi cristo tucojcuna y profeta tucojcuna yurimunga,* acrashgacunatapis engañaytaraj munar. 25 Musyapäcunayquipaj cananlapitana wilapaycä. 26 Chaymi pipis nishuptiqui ‘¡chunyaj jircacho caycan!’ ama aywapäcuychu, ‘¡wasi rurincho caycan!’ nishuptiquipis ama creipäcuychu. 27 Imanomi elguptin* cielupa juc cuchunpita jucaj cuchuncama* achicyarcun, chaynolami Runapa Churin cutimushgan tiempo caycashgan musyacanga. 28 Aya caycashganchomi wisculcunapis juntacanga.
29 Nacanapaj tiempo pasarcuptinlami inti achicyanganachu, quillapis upicäcunga, estrellacunapis cielupita ishquimunga, y chaycho imacunapis cuyuchishgaraj canga. 30 Chauraga, Runapa Churin shamushganpita cielucho juc señal ricacanga, y cay pachacho lapan marcacuna* nanaypita pechuntapis cutacäringa,* jina chipchipyar y alapa poderwan Runapa Churin pucutay janancho shaycämojtapis ricapäcunga. 31 Y trompeta fuertipa mayacaptinna payga angelnincunata mandanga, pachacho chuscu laduncunapita acrashgancunata shuntananpaj, cielupa juc cuchupita jucaj cuchuncama.
32 Higo yorapita yachacur cayta tantiacäriy. Lulu raprancuna winar galaycuptin, gamcuna musyapäcunqui usya tiempo chayamunanpäna caycashganta. 33 Chaynola gamcunapis cay lapancuna pasashganta ricar, cuentata gocäriy Runapa Churin chayamunanpäna caycashganta. 34 Rasunpa në, cay tiempo runacuna manami ushacangachu cay lapancuna pasashgancama. 35 Cielupis pachapis ushacangami, pero noga nishgäcunaga imaypis manami ushacangachu.
36 Imay junaj, imay hora cananpaj cajtaga, cielucho angelcuna ni Churi cajpis manami musyanchu, Tayta cajlami musyan. 37 Imanomi Noepa tiempuncho cargan, chaynolami Runapa Churin cutimushgan tiempupis canga. 38 Tagay junajcunacho Diluvio manaraj captin, runacuna micular upular cacärej, olgu cajcuna casaracoj y warmi cajcunata casarachipäcoj, chaynola cargan Noé arcaman yaycushgan junajcama, 39 y mana casucärishganpita Diluvio lapanta ushacächirgan, chaynolami canga Runapa Churin cutimushgan tiempuchopis. 40 Chauraga ishcay runacuna chacrancho caycanga, jucnin apashga canga y jucninna jaguishga* canga. 41 Ishcay warmicuna molinucho agarcaycanga, jucnin apashga canga y jucninna jaguishga canga. 42 Chaymi riccha ricchala carcaycänayqui. Manami musyapäcunquichu imay junaj Señorniqui chayamunanpaj cajta.
43 Caytapis tantiacäriy: juc wasiyoj runa, ladrón imay hora suwapänanta musyarga, punuylapis charinmanrächu y wasinman yaycunantapis jaguinmanrächu. 44 Chaymi gamcunapis listula capäcuy, Runapa Churin mana yarpashgayqui horami elajpita* chayarcamunga.
45 Rasun cajchoga, ¿pitaj caycan tantiaj y yaracuypaj ali sirviente, patrunnin carguta goshgan wasincho caycaj sirvienticunata micuyninta tiempulancho camaripänanpaj? 46 ¡Cushicungami chay sirviente patrunnin shamur chay lapanta ruraycajta tarishpan! 47 Rasunpami në, lapan charashgancunatami maquinman churaycunga ricananpaj.
48 Pero chay sirviente fiyuman ticrar y shongulancho imaylapis ‘patrunnë demoraycämun’ niptin, 49 aroj masincunata magar ushaptin y upialacho cacojcunawan upular micular cacuptenga, 50 chay sirvientipa patrunnin mana yarpashgan junaj ni mana musyashgan hora elajpita chayaramur 51 pasaypa castigaycurmi ishcay cara runacunawan gargurenga. Chaychomi pasaypa wagashpan quiruncunatapis cachupäcunga”.
25 “Chauraga cielucho caycaj Diospa Gobiernunga tincun, runa mana yatashgan chunca jipashcuna lamparancunata apacurcur noviuwan tincoj aywashganwan. 2 Paycunapitaga pichga cargan mana tantiacoj, waquin pichga cajcunana ali tantiacoj.* 3 Mana tantiacojcunaga lamparancunata aparganmi pero más aceititaga mana, 4 ali tantiacojcuna ichanga lamparancunata apaycarpis tacsha botellacunacho más aceitita apapäcurgan. 5 Novio tardiyäpacamuptinmi lapancunata pununay chariptin punucärirgan. 6 Pulan pagaschona fuertipa cayno wiyacargan: ‘¡Novio chayamushgana! ¡Chasquej yargupäcuy!’. 7 Chaypitana chay jipashcuna sharcurcur lamparancunata alistargan. 8 Chauraga mana tantiaj cajcuna, ali tantiaj jipashcunata nipäcurgan: ‘Walca aceitilayqui ari, lamparäcuna upicaycanna’. 9 Ali tantiajcuna nipäcurgan: ‘Gamcunata raquiparga nogacunapäpis pishinmanchi. Aywapäcuy ranticojcunaman’. 10 Aceitita rantej aywapäcushgancama novio chayaramurgan. Listula caycaj ali tantiaj jipashcunaga casaracuy fiesta micuyman paywan yaycupäcurgan, y chaylachona puncupis wichgacäcurgan. 11 Chaypitana mana tantiacoj jipashcuna cutiramur cayno nipäcurgan: ‘¡Señor, puncuta quichayculay ari!’. 12 Novio cajna nirgan: ‘Gamcunataga manami reguëchu’.*
13 Chaymi riccha riccha carcaycänayqui. Manami musyapäcunquichu imay junaj, imay hora cashgantapis.
14 Jina Diospa Gobiernunga tincun juc naciunpa juc runa viajananpäna caycar, ima charashgantapis ashmaynincunata* jaguipaycushganwan.* 15 Ashmaynincuna puedishganmanno tupu jucnin cajta pichga talento* guellayta gorgan, jucajta ishcayta y jucnin cajtana juclaylata, nircur juc naciunpa aywacurgan. 16 Pichga talento guellayta chasquej cajga, jucla aruchir galaycurgan y ganargan pichga talento masta. 17 Chaynola ishcayta chasquej cajpis ishcay masta ganargan. 18 Pero juclaylata chasquej cajga, patrunnin cachapashgan guellayta pampaycurgan.
19 Tiempuwanna chay patrón cutiramur ashmaynincunata cuentata mañargan. 20 Pichga talento guellayta chasquej caj, ganashgan pichga talento guellayta apaycamur cayno nirgan: ‘Patrón, pichga talento guellayta cachapämashgayquiwan pichga talento masta ganashcä’. 21 Patrunninna cayno nirgan: ‘Yaracuypaj ali ashmay, alitami rurashcanqui. Ichicla cachapashgäta mirachishgayquiraycumi cananga mastaraj maquiquiman cachapäshayqui. Shamuy, juntula canan cushicurculäshun’. 22 Nircur ishcay talento guellayta chasquej caj shamuycur cayno nirgan: ‘Patrón, ishcay talento guellaytami cachapämashcanqui y ganashcä ishcay masta’. 23 Patrunninna cayno nirgan: ‘Yaracuypaj ali ashmay, alitami rurashcanqui. Ichicla cachapashgäta mirachishgayquiraycumi cananga masta maquiquiman cachapäshayqui. Shamuy, juntula canan cushicurculäshun’.
24 Chaypita juc talento guellayta chasquej caj shamuycur cayno nirgan: ‘Patrón, nogaga musyämi mandacushgayquinola imapis ruracänanta munashgayquita, mana mururpis cosechashgayquita ni mana wayrarpis shuntashgayquita. 25 Chaymi manchacushpä gomashgayqui guellayta pacaycushcä. Caymi caycan chasquishgä caj’. 26 Patruninna cayno nirgan: ‘Mana ali y guela ashmay canqui. ¿Ah gamga musyashcanquimi mana murushgächo cosechashgäta y mana wayrashgächo shuntashgäta au? 27 Chauraga guellaynëta bancuman apanquiman cargan, chaynopa chayaramur wawanta cobräman cargan’.
28 Nircur cayno nirgan: ‘Chay talento guellayta guechurcur, chunca talento guellayta chararajta goycuy. 29 Imatapis charajcunaga charashganpitapis mastami chasquenga, imalatapis mana charajcunatami ichanga charashganlatapis quitarenga. 30 Y imapäpis mana valej chay ashmaytaga wajta chacaraycashganman jitarcäriy. Chaychomi pasaypa wagashpan quiruncunatapis cachupäcunga’.
31 Runapa Churin chipchipyar poderwan shamuptin y lapan angelcuna paywan caycaptin, chipchipyaycaj tronunchomi jamacunga. 32 Lapan naciuncunami naupancho juntacanga, juc michicoj* cabracunapita uyshacunata raquishganno runacunatapis raquenga. 33 Uyshacunatami derecha caj laduncho churanga, pero cabracunataga izquierda caj ladunman.
34 Chauraga derecha caj laduncho caycajcunataga Rey cayno nenga: ‘Shapäcamuy Taytä bendiciunta goshgan cajcuna, cay mundo camacashgan wichanpita* gamcunapaj Diospa Gobiernun listo caycaj herenciata chasquipäcuy. 35 Gamcunami micanaycaptëpis* micuyta garapäcamashcanqui, yacunaptëpis yacuta goycalämashcanqui, jäpa captëpis posadachimashcanqui. 36 Lapsha ropalawan caycaptëpis vistipäcamashcanqui. Gueshyaptëpis cuidapäcamashcanqui, carcelcho caycaptëpis watucalämashcanqui’. 37 Chaypita ali cajta rurajcuna nipäcunga: ‘Señor, ¿imaytaj micanashga caycaptiqui micuchipäcushcä, yacunashga caycaptiqui upuchipäcushcä? 38 ¿Imaytaj jäpatano posadachipäcushcä? ¿Imaytaj lapsha ropalawan caycaptiqui vistipäcushcä? 39 ¿Imaytaj gueshyaycaptiqui cuidapäcushcä y carcelcho caycaptiqui watucärishcä?’. 40 Y chay Rey cayno nenga: ‘Rasunpami në, wauguiläcunapita más ichic reguishga cajpaj ima rurashgayquicunaga, nogapaj rurapäcushgayquinomi cashga’.
41 Izquierdan caj laducho caycajcunatanami cayno nenga: ‘Nogapita witicäriy maldiciunado cajcuna. Diablupaj y angelnincunapaj caycaj imaypis mana upej ninaman aywapäcuy. 42 Gamcunaga micanaycaptë micuchipäcamashcanquichu, yacunaycaptëpis upuchipäcamashcanquichu. 43 Jäpa caycaptëpis posadachimashcanquichu, lapsha ropalawan caycaptëpis vistipäcamashcanquichu, gueshyaycaptëpis y carcelcho caycaptëpis cuidapäcamashcanquichu’. 44 Paycunana cayno nipäcunga: ‘Señor, ¿imaytaj micanaycajta o yacunaycajta ricapäcushcä, o jäpa o lapsha ropalawan cashgayquita, o gueshyaycajta o carcelcho caycajta ricaycarpis mana atiendipäcushcächu?’. 45 Chaypitana Reyga cayno nenga: ‘Rasunpami në, wauguiläcunapita más ichic reguishga cajpaj mana rurashgayquicunaga, nogapaj mana rurapäcushgayquinomi cashga’. 46 Paycunami chipyaypa ushacanga,* pero ali cajta rurajcunaga mana ushacaj cawayta taripäcunga”.
26 Chay lapancunata wilapayta usharirna, discipuluncunata Jesús cayno nirgan: 2 “Gamcuna musyanquina ishcay junajlacho Pascua cananpaj, y Runapa Churinta aparcur guerucho wanuchipäcunanpaj”.
3 Chaypitana, más mandaj sacerdote Caifaspa patiuncho shuntacargan marcacho autoridäyoj runacuna y mandaj sacerdoticunapis, 4 chaycho lapancuna wilanacärirgan engañulawan* imano Jesusta charircur wanuchipäcunanpaj. 5 Pero nipäcurgan: “Fiestachoga ama, pajta entero marca contranchiman sharcunman”.
6 Betania marcacho, unaycho lepra gueshyawan nacaj Simonpa wasincho Jesús caycaptin, 7 juc warmi pay cajman witirgan alapa cuestaj y shumajla mushcoj* aceitiyoj botellan* aptash. Y micuycaptinmi chay warmi umanman aceitita jichapar galaycurgan. 8 Chayta ricar discipuluncuna piñacärishpan cayno nipäcurgan: “¿Imanirtaj yangala perdiycächinqui? 9 Cayta ranticurga achca guellaychi canman cargan pobricunata goycunapaj”. 10 Cuentata gocurir Jesús paycunata cayno nirgan: “¿Imanirtaj jamurparcaycanqui cay warmita? Payga alitami nogapaj rurayculashga. 11 Pobricunaga gamcunawan imaypis caycangapämi, pero nogaga gamcunawan caycäshänachu. 12 Perfumashga aceitita cay warmi cuerpöman jichapämarmi alistaycämashga pampacunäpaj. 13 Rasunpami në, entero munducho cay ali wilacuycuna may chay sitiucunaman chayashgancho, cay warmi ima rurashganpis musyacangami y pï maypis yarparangami”.
14 Chauraga 12 apostulcunapita Judas Iscariotimi mandaj sacerdoticunaman aywar 15 cayno tapurgan: “¿Imatataj gopäcamanqui Jesusta traiciunaptë?”. Paycunana aunirgan 30 moneda guellayta goycärinanpaj. 16 Chaypitanami Judasga yarpachacuycargan imanolapapis Jesusta traiciunananpaj.
17 Levaduraynaj Tantata micunapaj judiucunapa Fiestan galaycunan junajchomi, discipuluncuna Jesusta cayno tapupäcurgan: “¿Maycho alistapäcunätataj munanqui Pascua micuyta micunayquipaj?”. 18 Jesusna nirgan: “Marcaman aywar juc runata ashir cayno nipäcunqui: ‘Maestro nin: “Horä chayaycämunna. Wasiquichomi discipulöcunawan Pascuata rurashaj”’”. 19 Discipuluncunaga Jesús mandashgannola lapanta alistapäcurgan Pascuapaj.
20 Chacaycaptinna, 12 discipuluncunawan Jesús mesacho jamarpaycargan. 21 Y micurcaycaptinmi payga cayno nirgan: “Rasunpami në, gamcunapita jucnin cajmi traiciunamanga”. 22 Chayta wiyarcärishpan lapan discipuluncuna pasaypa laquicur “Señor, nogaläga manami ¿au?” nipäcurgan. 23 Jesusna cayno nirgan: “Tazoncho tantanta nogawan ushmachej cajmi traiciunamanga. 24 Rasunpami, escribishga caycashgannola Runapa Churin aywacunga. Pero ¡wawalau Runapa Churinta traiciunaj caj! Payga yuriylapis yurinmanchu cargan”. 25 Judas traiciunananpäna caycaptin tapurgan: “Maestro,* ¿nogaläga manami au?”. Jesusna nirgan: “Aumi, quiquiquimi nishcanqui”.
26 Jinala micurcaycaptinmi Jesús tantata aptarcur Taytanta mañacurgan, y paquipar discipuluncunata goycurgan cayno nir: “Cayta micupäcuy, cayga cuerpöwanmi tincun”. 27 Nircur vinuyoj copata aptarcur Taytanta mañacurgan, y discipuluncunata goycurgan cayno nir: “Lapayquicuna cayta upupäcuy, 28 cayga yawarnëwanmi tincun, y ‘acuerduta valichej yawarnëga’ jichashga canga maychica runacunapa juchancuna perdunashga cananpaj. 29 Pero noga në, manami imaypis cay vinuta upushänachu, Taytäpa Gobiernuncho gamcunawan mushoj vinuta upushgäcama”. 30 Chaypitana salmucunata cantar usharir Olivos jircapa aywacärirgan.
31 Chaura Jesús cayno nirgan: “Canan chacaymi lapayquicuna jaguipäcamanqui.* Escribishgami caycan: ‘Michicojta atacaptë uyshacuna mashtacar aywacäringa’. 32 Pero cawarircamur* gamcunapa naupayquita Galileaman aywashaj”. 33 Pedruna nirgan: “Lapancuna gamta jaguishuptiquipis,* nogaläga ¡manami imaypis jaguishayquichu!”. 34 Jesusna nirgan: “Rasunpami në, cay chacay juc gallo manaraj cantaptin, gam reguimashgayquita quimsa cuti niegamanqui”. 35 Pedro nirgan: “Gamwan wanunä captinpis, nogaläga imaypis niegashayquichu”. Y lapan discipuluncunapis chaynola nirgan.
36 Nircur aywacärishpan Getsemaní huertachona caycar, Jesús discipuluncunata cayno nirgan: “Caylacho jamarpaycay, washa laducho noga mañacushgäcama”. 37 Chaypitana Pedruta y Zebedeupa ishcay wamrancunata más wac ladunman apacurcur, payga laquicurgan y pasaypa yarpachacur galaycurgan. 38 Chaycho paycunata nirgan: “Pasaypa laquicuypita wanucuycajnomi ricacö. Caylacho quedacäriy, mana punuylapa shuyarpämay”. 39 Nircur paycunapita más washa ladunman witircur pampaman caranpis topanancama gongurpacuycur cayno ruwacurgan: “Taytalä, puedicaptenga cay copata nogapita witiycachilay, pero noga munashgänoga ama ruracächunchu, sinoga gam munashgayquino cayculächun”.
40 Cutircamurna discipuluncunata punurcaycajta tarishpan, Pedruta tapurgan: “¿Manachu gamcunaga juc horalapis ricchashgala capäcunquiman cargan? 41 Riccha ricchala y imaypis mañacular capäcuy, chaynopa ima tentaciunmanpis mana ishquinayquipaj. Aumi, pï runapis ali cajta rurayta munaptin öraga cuerpuncho* valor canchu chayta rurananpaj”. 42 Ishcay cutipana aywaycur cayno mañacurgan: “Taytalä, upönila caycaj copata nogapita mana witichiptiquipis, gampa voluntäniqui ruracuyculächun”. 43 Paycunaman yapay cutiptinmi wanuyparaj pununay chariptin punurcaycajta tarirgan. 44 Punurcaycajta jaguirishpan, quimsa cutipana mañacoj aywacurgan y jinala mañacushgannola mañacurgan. 45 Chauraga discipuluncunaman cutircamur cayno nirgan: “¡Cay horaraj punurcaycanqui! Juchasapa runacunapa maquinman Runapa Churin entregashga* cananpämi hora chayamushgana. 46 Sharcupäcuy, aywacushunna. Tagay traiciunamaj runaga aywaycämunna”. 47 Y parlayta manaraj ushaptinmi, 12 apostulcunapita Judas yurircamurgan garrotincuna y espadancuna aptash achca runacunawan. Chay runacunataga mandaj sacerdoticuna y marcacho autoridäyoj runacuna mandamurgan.
48 Chay traiciunacoj runaga mayna wilacurgan imata rurananpaj, cayno nirgan: “Mucharcushgä cajmi canga, payta charipäcunqui”. 49 Chaymi Jesús cajman aywaycur, “¡alilachu Maestro!”* nir cuyacuywan muchaycurgan. 50 Pero Jesús cayta tapurgan: “Amigo, ¿imapätaj shamushcanqui?”. Chaylachona runacuna shapäcamur Jesusta charircur preso apacärirgan. 51 Elajpita Jesuswan caycajcunapita jucnin cajmi, espadanta jorguriycur más mandaj sacerdotipa ashmayninpa* rinrinta roguriycurgan. 52 Pero Jesús cayta nirgan: “Espadayquita cutichiy, espadawan peliajcunaga quiquincunami espadawan wanunga. 53 ¿O yarpanquichu Taytäta ruwacuyta mana puedishgäta canan hora achca waranga* angelcunata mandamunanpaj? 54 Pero chayta ruraptëga, ¿imanoparaj canan ima pasananpaj escribicashga cumplicanman?”. 55 Chaypitana chaycho caycaj runacunata Jesús cayno nirgan: “¿Espadayquicunawan, garrotiquicunawan ladrontano charipäcamänayquipaj shapäcamushcanqui? Waran waran templucho jamacurcur yachachicoj cä, pero gamcuna charipäcamashcanquichu. 56 Pero cay lapancuna pasashga profetacuna escribishgan cumplicänanpaj”. Chaypitana lapan discipuluncuna jaguirir aywacärirgan.
57 Jesusta preso apapäcurgan más mandaj sacerdote Caifaspa wasinman, chaychomi escribacuna y waquin autoridäyoj runacunapis caycargan. 58 Pedruga carulata guepanta aywargan Caifaspa patiuncama. Yaycurishpanna chaycho sirvipacojcunawan jamacurgan mä imashi pasananta musyayta munar.
59 Mandaj sacerdoticuna y Sanedrincho lapan autoridäcuna Jesusta wanuchiyta munar testigucunata ashipäcurgan lulacur* paypa contran parlapäcunanpaj. 60 Achcaj shapäcamurpis lulacur imapitapis acusayta puedirganchu. Y chaypitana ishcay testigucuna shapäcamur 61 cayno nipäcurgan: “Cay runa nishga: ‘Diospa templunta juchurachirpis quimsa junajlacho sharcachiyta puedëmanmi’”. 62 Chauraga más mandaj sacerdote ichircur Jesusta tapurgan: “¿Imanirtaj upälala cacunqui? ¿Manachu imatapis ninqui cay runacuna contrayquicho parlaycashganpita?”. 63 Jesús upälala caycashganta ricar, más mandaj sacerdote cayno nirgan: “¡Gamta mandä, cawaycaj Diospa naupancho jurayparaj nipäcamänayquipaj Diospa Churin Cristo cashgayquita o mana!”. 64 Jesusna nirgan: “Aumi, quiquiquimi chayta niycanqui. Pero noga në, cananpita Runapa Churinta ricapäcunqui Poderoso Diospa derechan cajcho jamaraycajta y pucutay janancho shamuycajtapis”. 65 Chauraga más mandaj sacerdote ropanta rachiriycur cayno nirgan: “¡Diospa contran parlash! ¿Imapänataj más testigucunata necesitanchi? ¡Gamcunapis mayarcaycanqui quiquin Diosta ashliycashganta! 66 ¿Imatataj nipäcunqui?”. Paycunana nirgan: “¡Wanuchun!”. 67 Nircur carancho togapargan, cutargan. Waquincunana laguiar ushargan 68 cayno nir: “Cristo cashgayquita niycarga, mä wilacuy* ari, ¿pitaj magashushcanqui?”.
69 Pedro patiucho jamaraycaptinmi, juc sirvipacoj warmi payman shamuycur cayno nirgan: “¡Gampis Galileapita Jesuswanmi purej canqui!”. 70 Payga lapanpa naupancho niegashpan cayno nirgan: “Imataraj parlacunquipis”. 71 Chaypitana patio puncunpa Pedro yarguycaptin, juc jipash warmi payta ricaycur chaycho caycajcunata cayno nirgan: “Cay runaga Nazareno Jesuswanmi purej”. 72 Yapaymi payga niegashpan jurayparaj cayno nirgan: “¡Chay runataga manami reguëchu!”. 73 Ratulancho chaycho caycajcuna Pedruman witiycur cayno nipäcurgan: “Gampis paywanmi purej canqui, imano parlaycashgayquicho cuentata gocärë”. 74 Chauraga maldecir galaycurgan y jurayparaj cayno nirgan: “¡Nogaga chay runata manami reguëchu!”. Y jinan hora juc gallo cantargan. 75 Chay hora Pedro yarpargan Jesús cayno nishganta: “Juc gallo manaraj cantaptin, gam reguimashgayquita quimsa cuti niegamanqui”. Chaypitana wajtaman yargurir laquicushpan pasaypa wagar galaycurgan.
27 Waraynin tutana lapan mandaj sacerdoticuna y marcacho autoridäyoj runacuna shuntacärirgan parlapäcunanpaj Jesusta imano wanuchipäcunanpaj. 2 Y maquinta wataycur gobernador Pilatuman apapäcurgan.
3 Chauraga traiciunacoj Judas culpanraycu Jesusta wanuchinanpaj cajta musyarir mana ali ricacurgan. Chaymi mandaj sacerdoticunaman y autoridäyoj runacunaman aywargan, chasquishgan 30 moneda guellayta cutichinanpaj. 4 Cayno nirgan: “Juchalicushcämi juchaynaj runata traiciunar”. Y paycunana nirgan: “¿Nogacunataga imata gocaman? ¡Gamga imanopis cacuy!”. 5 Chaypitana guellaycunata jitarir templupita aywacurgan. Y nircur jurcacurgan.* 6 Chauraga mandaj sacerdoticuna chay jitaraycaj guellayta shuntaycur cayno nipäcurgan: “Manachi winashwanchu templucho churacuna guellayman, cayga juchaynaj runapa yawarninpa chaninmi caycan”. 7 Parlapacärirna, jäpa runacunata pampananpaj chacrata* chay guellaywan rantirgan. 8 Chaymi chay chacrataga cananpis Yawar Pampa nipäcunraj. 9 Chaynopami cumplicargan profeta Jeremiaswan Dios cayno wilacushgan: “30 moneda guellayta aptapäcurgan, chayga cargan Israelpa waquin churincuna chay runapa preciunta churashgan, 10 chay guellaywan chay chacrata rantipäcurgan Jehová mandamashganno”.
11 Pilatupa naupancho Jesús caycargan, y chay gobernador cayno tapurgan: “¿Gamchu judiucunapa reynin caycanqui?”. Jesusna nirgan: “Aumi, quiquiquimi niycanqui”. 12 Mandaj sacerdoticuna y autoridäyoj runacuna acusarcaycaptinpis payga imatapis nirganchu. 13 Chauraga Pilato tapurgan: “¿Manachu mayanqui contrayquicho parlar imaycacunapita acusaycäshushgayquita?”. 14 Pero payga manami imalatapis nirganchu, chaymi gobernadorpis almiracurgan.
15 Cada fiestacho gobernadorpa costumbrin cargan runacunata tapuycur maygan presulatapis libre jaguirinanpaj.* 16 Chay wichancho juc reguishga runa preso caycargan, jutin cargan Barrabás. 17 Y Pilato chaycho juntaraycaj runacunata tapurgan: “¿Pitataj libre jaguinäta munapäcunqui, Barrabasta o Cristo nir reguipäcushgayqui Jesusta?”. 18 Pilato cuentata gocurgan envidialapita Jesusta entregaycushganta. 19 Chaypitana despachuncho jamaraycaptin, warmin cay wilacuyta chayachimurgan: “Cay ali runataga pajta imatapis ruranquiman, paytami sueñushcä y manchacushcämi”. 20 Pero mandaj sacerdoticuna y autoridäyoj runacuna, chaycho caycaj lapan runacunata shimita jatipargan Pilato libre Barrabasta jaguinanpaj y Jesusta wanuchinanpaj. 21 Chay gobernador runacunata yapay tapurgan: “¿Maygantataj libre jaguirinäta munapäcunqui?”. Paycunana nirgan: “¡Barrabás runata!”. 22 Pilato nirgan: “¿Y imatataj rurashaj Cristo nir reguipäcushgayqui Jesuswan?”. Lapancuna nirgan: “¡Guerucho warcushga cachun!”. 23 Payna nirgan: “¿Imanir? ¿Ima juchatataj ruraycush?”. Chayno niycaptinpis lapancuna gaparayparaj nirgan: “¡Guerucho warcushga cachun!”.
24 Ima ruraytapis mana camäpacurna y runacuna masraj gaparpaycajta ricar, Pilatuga yacuta apaycachimur runacunapa naupancho maquinta maylacurgan, y cayno nirgan: “Cay runapa yawarninpitaga juchaynajmi caycä, imatapis rurayta munarga gamcunapitanami canga”. 25 Chayta wiyarcushpan, lapan runacuna cayno nipäcurgan: “¡Nogacuna y wamranchicunami culpayoj cashun cay runa wanushganpita!”. 26 Chauraga Barrabasta libre jaguiriycur, Jesusta astachirgan* y guerucho wanuchinanpaj entregaycurgan.
27 Chaypitana gobernadorpa wasin rurinman soldaducuna Jesusta apargan, chaycho shuntacächishgan lapan soldaducunapa chaupincho Jesús caycargan. 28 Nircur ropanta lojtiparir chilipiaycaj* puca jacuta jatipaycärirgan, 29 y cashapita coronata rurarcur umanman churapaycärirgan y derechan caj maquinmanpis shogushta aptapargan, nircur paypa naupanman gongurpacärishpan burlacuypa cayno nipäcurgan: “¡Alabashga cachun judiucunapa reynin!”. 30 Chaypitana togapar ushashpan aptaraycashgan shogushta quitarir umancho wirupäcurgan. 31 Chaypitana paypita burlacärir jacunta quitapäcurgan. Nircur quiquinpa ropanta jatipaycur guerucho clavananpaj apapäcurgan.
32 Chaypita yargurir, caminucho tincupäcurgan Cirene marcapita Simón jutiyoj runawan, payta obligapäcurgan nacanapaj gueruta umbrurcur* apäshinanpaj. 33 Chaypitana chayaycärirgan Gólgota sitiuman, chayga Calavera Sitio ninanmi, 34 chaychona asgaj* jachacunapa yacunta vinuwan talurcachir Jesusta goycärirgan upunanpaj. Pero yawarcurga upuyta mana munargannachu. 35 Guerucho clavarcurna suertita jitapäcurgan mä pishi ropanta apacunanpaj, 36 y chaylacho jamacärirgan täpananpaj. 37 Jinamanpis uman jananman juc letreruta churapäcurgan imanir wanushgan musyacänanpaj, cayno nirgan: “Cayga judiucunapa reynin Jesusmi”.
38 Paywan ishcay suwa runacunatapis warcurcärirgan, jucta derechancho y jucajta izquierdancho. 39 Chaypa pasajcunapis umancunata awir ashlipäcurgan 40 cayno nir: “¡Diospa templunta juchurachirpis quimsa junajlacho sharcachishaj niycarga, mä salvacuy ari! Y Diospa churin caycarga ¡chay nacachicoj guerupita mä urarcamuy!”. 41 Chaynolami mandaj sacerdoticuna, escribacuna y autoridäyoj runacunapis paypita burlacärirgan cayno nir: 42 “¡Waquinta salvashga pero quiquin salvacuyta puedinchu! Payga caycan Israelpa reynin, nacachicoj guerupita jucla urämuchun y chayrämi payman creishun. 43 Payga yaracurmi ‘nogaga Diospa Churinmi cä’ nishga, chauraga Dios yanapayta munarga salvaycuchun ari”. 44 Chaynolami laduncunacho warcuraycaj suwa runacunapis payta ashlipäcurgan.
45 Y doce horapitano malway horacama* entero pacha chacacuycurgan. 46 Malway hora chayaycämuptin Jesús fuertipa cayno gaparargan: “Éli, Éli, ¿láma sabakhtháni?”, chayga ninan “Dioslä, Dioslä, ¿imanirtaj jaguiycalämashcanqui?”. 47 Chayta wiyarcur chaycho caycaj waquincunaga cayno nipäcurgan: “Cay runaga Eliastami gayacuycan”. 48 Y jucnin caj, esponjata jucla ashircur pochgoj vinuman ushmarcachir shogushlawan goycurgan upunanpaj. 49 Pero waquincuna nipäcurgan: “¡Shuyay! Mä Elías shamurcur salvaycuchun”. 50 Jesús yapay fuertipa gapararcur chaylacho wanurgan.
51 Elajpita templo rurincho caycaj cortinapis janapita uracama ishcayman rachicäcurgan, pachapis* cuyurgan y gagacunapis particäcurgan. 52 Tumbacuna quichacämuptin santo runacunapa ayancunapis ricacämurgan, 53 y achca runacunami chayta ricapäcurgan. (Nircur Jesús cawarircamuptinna waquin runacuna tumbacunapita shamur Jerusalenman* yaycurgan). 54 Jesusta täpaycaj soldaducuna y mandajninpis terremotuta y ima pasaycashgancunata ricar, pasaypa manchacur cayno nirgan: “Rasunpami payga Diospa Churin cashga”.
55 Galileapita Jesuswan juntula shamoj warmicunapis carulapita ricarpaycargan, paycunaga Jesustami atiendipäcoj. 56 Chaycho caycargan María Magdalena, Santiagupa y Josespa maman María y Zebedeupa churincunapa mamanpis.
57 Inti jegaycashgan horami Arimatea marcapita José jutiyoj rico runa chayamurgan, paypis Jesuspa discipulunman ticrashga cargan. 58 Chay runaga Jesuspa ayanta apacunanpaj Pilatuwan parlargan, y payna apacunanpaj mandargan. 59 Chaypitana Josega Jesuspa cuerpunta linupita ali rurashga limpio telawan pituycurgan 60 y chacrancho caycaj uchcuchishgan gagacho churaycurgan, chayga rurachishgan mushoj tumba cargan, nircur jatuncaray rumiwan puncunta chapaycur aywacurgan. 61 Pero María Magdalena y jucaj Mariapis tumbapa ladulancho jamaraycar quedacärirgan.
62 Alistacärishgan junajpa warayninna mandaj sacerdoticuna y fariseucuna Pilatuman aywaycur 63 cayno nipäcurgan: “Señor, yarpapäcömi chay lulacoj runa cawaycaptinraj ‘quimsa junajlacho cawarimushaj’ nishganta. 64 Chaymi tumbanta täpachimuy quimsa junaj pasashgancama, pajta discipuluncuna shamuycur cuerpunta suwacärinman y runacunata nipäcunga: ‘¡Wanushga cashganpita cawarimushga!’. Chayno parlapäcushganga punta cajpitapis más peorchi canga”. 65 Pilatuna nirgan: “Soldaducunata pusharcur aywapäcuy chay tumbata täpananpaj”. 66 Mandashgannola aywapäcurgan tumbapa puncuncho caycaj rumita sellananpaj, chaynopa más seguro cananpaj y soldaducunatapis jaguiycurgan täpananpaj.
28 Sábado junajpa warayninchona, semanapa galaycunan junaj, chaca chacala María Magdalena y jucaj Mariapis tumbata ricaj aywapäcurgan.
2 Chaypitana Jehovapa angelnin cielupita urämushganraycu juc jatun terromoto pasargan. Chay ángel tumbapa puncunman aywaycur chaparaycaj rumita witirachirgan, nircur chaycho jamaraycargan. 3 Chay angelga elguynoraj chipchipyargan y ropanpis rajunoraj* yuraj cargan. 4 Chaymi, chaycho caycaj soldaducuna manchacärishpan sicsicyar wanushganoraj ricacärirgan.
5 Chay angelna chay warmicunata cayno nirgan: “Ama manchacäriychu. Musyämi guerucho wanushgan Jesusta ashircaycashgayquita. 6 Mananami caycho caycannachu. Payga wilacushgannola cawarimushgana. Ricapäcuy, caychomi jitarashga caycash. 7 Cananga apuradula aywar, paypa discipuluncunata nipäcuy: ‘Wanushga cashganpita sharcamushgana y gamcunapa naupayquita Galileaman aywaycan, chaychomi ricapäcunqui’. Chaylata wilacojmi shamushcä”.
8 Chay warmicunaga manchacärishga carpis pasaypa cushicur chay tumbapita waracayla aywapäcurgan discipulucunata wilaj. 9 Corrircaycaptinmi caminucho paycunata Jesús tarishpan cayno nirgan: “¡Alilachu!”. Chay warmicuna payman shamuycur gongurpacärirgan y chaquincunatapis macalacuycurgan. 10 Chauraga Jesús cayno nirgan: “Ama manchacäriychu. Aywar hermanuläcunata wilapäcuy Galileaman aywapäcunanpaj. Chaychomi ricapäcamanga”.
11 Paycuna aywarcaycaptinmi, waquin soldaducunapis marcaman aywar mandaj sacerdoticunata wilapäcurgan lapan pasashgancunata. 12 Chay sacerdoticunana autoridäyoj runacunawan shuntacärirgan imata rurapäcunanpaj, nircurna soldaducunata gopäcurgan achca guellayta 13 cayno nir: “Gamcuna cayno nipäcunqui: ‘Punurcaycashgäcama, discipuluncuna chacaypa shamuycur cuerpunta suwacärish’. 14 Y chaycuna gobernadorpa rinrinman chayaptenga, nogacunami paywan parlashaj. Gamcunaga imapitapis yarpachacäriychu”. 15 Nishganta casucärishpan chay soldaducunaga chasquishgan guellaywan* quedacärirgan. Chayno wilacärishganga canancamami judiucuna parlapäcunraj.
16 Jesús wilacushgannola chay 11 discipulucunaga, Galileacho caycaj jircaman aywapäcurgan paywan tincunanpaj. 17 Payta ricaycur gongurpacärirgan. Pero waquincunaga dudarganmi. 18 Paycunapa ladunman aywarcur Jesús cayno nirgan: “Cieluchopis y pachachopis lapan autoridäyoj canäpaj carguta chasquishcä. 19 Chaymi aywapäcuy y may chay naciuncunacho runacunata yachachipäcuy discipulöcuna cananpaj. Jina bautizapäcuy Taytäpa, Churinpa y santo espiritupa jutincho. 20 Lapan mandacushgäta casucärinanpaj yachachipäcuy. Y cayta yarpapäcuy, waran waranmi gamcunawan caycäshaj ushacay tiempo chayamunancama”.
Caynopis ninman “Mesiasno reguishga Jesuspita”. Cristo y Mesías juticunaga ‘acrashga’ ninanmi.
Griego rimaycho nin “runan cash José”. Unay judiucunapa costumbrinchoga pipis comprometido caycajcunataga casarashgatanona ricapäcoj.
Escrituras Griegas Cristianas nishgancho, 237 cutipitaga caychomi puntata yurimun Diospa jutin Jehová.
Caynopis ninman “María warmiquita wasiquiman apacuyta ama manchacuychu”.
Caynopis ninman “chichu”.
Cay jutitaga hebreo rimaycho Jesúa o Josué nipäcun, y ‘Jehová salvacoj’ ninanmi.
Paycunaga cargan estrellacunata ricaycur adivinajcuna.
Caynopis ninman “Acrashga”.
Paycuna cargan “Moisés escribishgan leycunata yachachejcuna”.
Caynopis ninman “targan”.
Caynopis ninman “yacu rurinman talpucaj”.
Griego rimaycho nin “viboracunapa wawancuna”.
Caynopis ninman “jächapis”.
Parlaycämun santo espirituwan waquincunata acrananpaj y waquincunatana ninawan ushacächinanpaj.
Caynopis ninman “orquetantapis”. Chayga caycan cosechacho triguta wayranapaj gueru.
Capazchi chayta Juan ricargan.
Griego rimaycho nin “tanta”.
Chayga caycan “sagrado marca”.
Caynopis ninman “jegarpuy”.
Caynopis ninman “cacharir”.
Chayga caycan “judiucuna Diospa palabranta leinanpaj y mañacärinanpaj sitio”.
Caynopis ninman “chunca marcacuna caycaj sitiupita”.
Griego rimaycho nin “espiritual cajcho mendigo cajcuna”.
“Ricanga” nerga Diosta rasunpa ricananpaj caycan o paypita yachacushganchimi.
Caynopis ninman “casquicurcur”.
Caynopis ninman “cindircurga”.
Caynopis ninman “ilacächinäpaj”, “ushacächinäpaj”.
Griego rimaycho nin “ichicnayla gayashga canga”.
Griego rimaycho nin “jatunmi gayashga canga”.
Griego rimaycho nin “yaracoj masiqui”.
Griego rimaycho nin “cuadrante”.
Caynopis ninman “cuchurir”.
Griego rimaycho pornéia ninmi.
Wawanta mana cobraylapa cargan.
Imaypis cuyaycänapaj parlaycan.
Imaypis mañacuycänapaj parlaycan.
Griego rimaycho nin “jagäcunata”.
Griego rimaycho nin “jatipäcamaychu”.
Caynopis ninman “cachaycalämaychu”.
Griego rimaycho nin “juc codo”.
Caynopis ninman “lluchcacächarirmi”.
Caynopis ninman “casha yorapitaga”.
Caynopis ninman “uywaynë”.
Caynopis ninman “aparicurcur”, “guepicurcur”.
Caynopis ninman “gueshtancuna”, “gueshuncuna”.
Caynopis ninman “jegarcur”.
Caynopis ninman “jaucayächirgan”.
Caynopis ninman “jegarcurmi”.
Caynopis ninman “camillawan”.
Caynopis ninman “shilpapanchu”.
Griego rimaycho nin “garan rachishga y machicashga”.
Caynopis ninman “ganas ganasla Diosta sirvej”.
Griego rimaycho nin “sharcamuy”, “jatarimuy”.
Chay wachcupa bolsillun cargan guellayta apananpaj.
Caynopis ninman “garrotiquicunapis”.
Caynopis ninman “jaucalami”, “tranquilulami”.
Caynopis ninman “tapsicäriy”. Chayga ninan: ‘paycunapa culpanchu canga chay runacuna wanuptin’.
Caynopis ninman “wascapäcushunqui”.
Griego rimaycho nin “Beelzebub”. Demoniucunapa mandajninpämi parlaycan.
Caynopis ninman “pichiusacunata”.
Griego rimaycho nin “juc asarion guellay”.
Griego rimaycho nin “espada”.
Runacunata wanuchinanpaj gueruta utilizapäcoj, pero caycho parlaycan discipuluncuna imayca nacaycunapa pasananpaj.
Griego rimaycho nin “alma”.
Caynopis ninman “tacar”.
Caynopis ninman “Hadesman”.
Griego rimaycho nin “chaquish”.
Caynopis ninman “jogariy”, “mashtay”.
Caynopis ninman “cacharenga”.
Griego rimaycho nin “Beelzebub”. Demoniucunapa mandajninpämi parlaycan.
Caynopis ninman “taripäshushcanquina”.
Caynopis ninman “milagro cashgan ricacänanpaj”.
Caynopis ninman “tsaqui”.
Caynopis ninman “togriycur”.
Caynopis ninman “micucurcurgan”.
Caynopis ninman “ashurcur”.
Caynopis ninman “achuramunätachu”.
Caynopis ninman “quimsa jatulan medida”, chayga 10 kilunomi.
Caynopis capaz “Adanpawan Evapa wamrancuna”.
Caynopis ninman “guepaman cuticärirgan”.
Payga caycan Herodes Antipas.
Caynopis ninman “shimiyaptinmi”, “shimita goptinmi”.
Griego rimaycho nin “achca estadiucuna”. Cada estadio midin 185 metrucuna.
Griego rimaycho nin “cuatro caj vigilia”. Chayga cargan tres de la mañanano seis de la mañanacama.
Caynopis ninman “ricapacuy”.
Caynopis ninman “silucho”.
Fariseucuna y judiucuna maquincunata maylacärej costumbrincunaraycula.
Griego rimaycho nin “wasi”.
Caynopis ninman “pishpicunata”.
Caynopis ninman “milagrulapis cashgan ricacänanpaj”.
Caynopis ninman “cacharej”.
Griego rimaycho nin “aycha y yawar”.
Griego rimaycho nin “congregación”.
Griego rimaycho nin “Hadespa puncuncuna”.
Griego rimaycho nin “sharcamunanpaj”.
Caynopis ninman “olgüpargan”.
Griego rimaycho nin “didracmas”.
Cada unumi tribututa pagapäcoj.
Griego rimaycho nin “juc estater”.
Caynopis ninman “muyuruchishgan”, “jiruruchishgan”.
Caynopis ninman “cuchurir”.
Caynopis ninman “cachariycur”.
Cayga parlaycan congregaciuncho carguyoj hermanucunata wilanapämi.
Caynopis ninman “uywaynincunata”.
Chayga cargan 60 millones denario guellay.
Juc denario juc junajpa pagunmi cargan.
Caynopis ninman “cacharenga”.
Griego rimaycho nin “chucru shongu”.
Griego rimaycho pornéia ninmi.
Griego rimaycho nin “payman maquinta churaycur”.
Ricay 13 caj versiculupa notanta.
Caynopis ninman “casquicur”.
Juc denario juc junajpa pagunmi cargan.
Caynopis ninman “piñaculanqui”.
Caynopis ninman “wascapäcunga”.
Griego rimaycho nin “sharcamunanpaj”.
Griego rimaycho hōsanná ninmi. Chaytaga Dios salvananpämi ruwacärej y cushishga caycänanpäpis.
Caynopis ninman “rabiacärirgan”.
Caynopis ninman “cacharir”.
Caynopis ninman “hojalanta”.
Caynopis ninman “uywaynincunata”.
Caynopis ninman “más alinnin caycajmi”.
Caynopis ninman “uywaynincunata”.
Caynopis ninman “pancaycur”.
Juc denario juc junajpa pagunmi cargan.
Caynopis ninman “guepiparcun”.
Urcuncho y ricrancho apaj chay cajitacunata, chaycho cargan Diospa palabranpita waquin waquilan.
Caynopis ninman “más alinnin caj asientucunacho”.
Caynopis ninman “rabí”.
Caynopis ninman “michäcärinqui”.
Caynopis ninman “milpucarcärinqui”.
Griego rimaycho nin “leyta ni ichiclatapis respetaj”.
Caynopis capaz “chunyaraycajta cacharenga”.
Griego rimaycho nin “sharcunga”.
Griego rimaycho nin “warmi wachaptin nanaycuna”.
Griego rimaycho nin “mandatucunata mana casucur”.
Caynopis ninman “wawayoj”.
Caynopis ninman “ricacämunga”.
Caynopis ninman “elaguptin”.
Griego rimaycho nin “inti yargushganpita inti jegashgancama achicyashgan elguy”.
Griego rimaycho nin “lapan tribucuna”.
Caynopis ninman “tacacäringa”.
Caynopis ninman “cacharishga”.
Caynopis ninman “mayänipita”.
Caynopis ninman “yachajcuna”.
Caynopis ninman “rejsëchu”.
Caynopis ninman “uywaynincunata”.
Caynopis ninman “cachapaycushganwan”.
Chayga cargan 20 kilucunano.
Caynopis ninman “uyshero”.
Adanwan Evapa wamrancuna yurir galaycushganpita.
Caynopis ninman “yarganaycaptëpis”.
Griego rimaycho nin “rogushga canga”.
Caynopis ninman “trampata churapar”.
Caynopis ninman “asiaj”.
Griego rimaycho nin “alabastrupita botella”. Chayga cargan alabastro rumipita rurashga botella.
Caynopis ninman “Rabí”.
Griego rimaycho nin “nacar tropezapäcunqui”.
Griego rimaycho nin “sharcarcamur”.
Caynopis ninman “cacharishuptiquipis”.
Cayga parlaycämun juchasapa runa imano cashganpämi.
Caynopis ninman “traiciunashga”.
Caynopis ninman “Rabí”.
Caynopis ninman “uywayninpa”.
Griego rimaycho nin “12 legiuncuna”. Juc legión cargan chuscu waranga soldaducuna.
Caynopis ninman “casquicur”.
Griego rimaycho nin “profetiza”.
Caynopis ninman “maticurirgan”.
Griego rimaycho nin “alfarerupa chacran”. Capaz chaycho runacuna mituwan aroj.
Caynopis ninman “cacharinanpaj”.
Caynopis ninman “wascapäcurgan”.
Caynopis ninman “achicyaycaj”.
Caynopis ninman “matancacurcur”.
Caynopis ninman “ashgaj”.
Caynopis ninman “tres tardicama”.
Caynopis ninman “patsapis”.
Griego rimaycho nin “sagrado marca”.
Caynopis ninman “rashtanoraj”.
Griego rimaycho nin “guellay monedacuna”.