Bibliapita INTERNETCHO PUBLICACIUNNINCHICUNA
Bibliapita
INTERNETCHO PUBLICACIUNNINCHICUNA
Quechua de Huánuco (Huallaga)
  • BIBLIA
  • PUBLICACIUNCUNA
  • REUNIUNCUNA
  • Alin caj wilacuy
    Wilacamoj (lapancunapaj caj) 2016 | Núm. 4
    • GARANCHO CAYCAJ YACHACHICUY | BIBLIA IMAYCACUNAPA PASASHGAN

      Alin caj wilacuy

      Juc runa Bibliata chararaycan y exacto o mana exacto cashganta yarpachacuycan

      Bibliaga manami ichiclapis igualanchu religiunpita parlaj waquin librucunawan. Unaypitami Bibliaga runacunata yanapashga imaman creinanpaj. Chayno captinpis Bibliatanoga manami ima librutapis estudiapäcushgachu ni imayca mana alita nipäcushgachu.

      Waquin yachajcunaga nipäcun canan wichan Bibliaga mana yaracuypaj canganta y más unay caj escribishgancunawan mana igualashgantami. “Manami seguruchu caycanchi original caj Bibliacunawan canan wichan Bibliacuna igual cashganta, canan wichanga charanchi imaycacho pantashga copiacunalatami, y chaycunaga ruracashga original cajcuna ushacashganpita achca tiemputaraj pasariptin” nirmi juc yachaj religioso runa nirgan.

      Y waquin runacunaga Bibliaman mana creinchu pipis lutanta yachachishga captinmi. Faizal runata pasashganta ricay, paypa familiancunaga manami cristianuchu cargan. Paytaga yachachirgan Bibliaga sagrado cashganta, pero tiempuwanga cambiashga cashgantami. “Chayraycurmi pipis Bibliapita parlapämaptinga criejcächu, manami original caj Bibliapita yachaycächiman sinoga cambiashgancunapitami” nej cä.

      Pero, ¿Bibliaga cambiashga carcu pitapis yanapannachu? Cayman yarpachacuy: Bibliachoga shamoj tiempupaj shumaj wilacuycunami can. Chay wilacuycuna original cajcho caycashganta mana creirga, ¿yaracunquimanchuraj? (Romanos 15:4). Canan wichan Bibliacuna original cajwan exacto mana captinga, ¿trabajuyquicho, familiayquicho y Diosta adurashgayquicho yanapashunayquipaj textuncunata ashinquimanchuraj?

      Original caj Bibliacuna ilgashga captinpis, más unay caj copiacunawan y escribishgancunawan tincuchiyta puedinchimi. ¿Imanirtaj Bibliaga igual-la caycan ismoj papelcunacho y garacunacho escribishga caycarpis, ushacächiyta y cambiayta munapäcushga captinpis? ¿Imataj yanapashunquiman Biblia nishganman yaracunayquipaj? Cay gatejnin yachachicuycunachomi respuestanta tarinqui.

  • Biblia mana ilgashgachu
    Wilacamoj (lapancunapaj caj) 2016 | Núm. 4
    • GARANCHO CAYCAJ YACHACHICUY | BIBLIA IMAYCACUNAPA PASASHGAN

      Biblia mana ilgashgachu

      IMATAJ PASARGAN. Bibliata escribej y copiajcunapis papiro y pergaminucho escribipäcurgan (2 Timoteo 4:13).a ¿Imanirtaj Bibliaga ilgacanman cargan chaycho escribipäcuptin?

      Papiro raslami rachican y colorninpis ilgacanmanmi. Richard Parkinson y Stephen Quirke estudiaj runacuna nipäcun: “Tiempuwanna, hojanga macwayanman tuluno ruracangancama, nircur alpaman ticracun. Churaräcush caycaptin ushmaycurmi ismunman, pamparashga caycaptinga ucushcuna y juc insectucunapis micucurcunman, masraj yuraj caj ticsacuna”. Taripäcushganpita waquin papirucuna shanaycho y alalaycho churapäcurgan, chaymi masraj macwayashga.

      Pergaminuga papirupita masrämi duran, pero alapa shanaycho y alalaycho caycaptinga macwayanmanpis.b Insectucunapis micucurcunman. Chaymi, Everyday Writing in the Graeco-Roman East (La escritura cotidiana en el Oriente Grecorromano) libruga nin, “unay caj escribishga cajcunaga tiempuwan ushacanmanpis”. Diospa Palabranpis chaycunapa pasanman cargan, chaurasga wilacuynincuna ilgacanman cargan.

      IMANIRTAJ BIBLIAGA USHACASHGACHU. Israelitacunata goshgan leycho Jehová reycunata mandargan copiachinanpaj pichga punta caj librucunata, chaynopa quiquincuna musyananpaj Ley ima nishganta (Deuteronomio 17:18). Jinamanpis, copiacunata rurajcuna cutin cutin copiachirgan escrituracunata, chaymi punta caj siglucho achca copiacunata tariycurgan Israel sinagogacunacho y Macedonia naciunchopis (Lucas 4:16, 17; Hechos 17:11). ¿Imanotaj Bibliaga manami ushacarganchu unayna escribishga carpis?

      1. Mitu jarra; 2. Mar Muerto lamarcho tariycushgan rollucuna

      Mar Muerto lamarcho tariycushgan rollucunaga, achca tiempupa durashga machaypa rurincho jarracunacho caycaptin.

      Taripäcushgan rollucuna machay

      “Judiucunaga copiacunata rurapäcushgan rollucunata churapäcoj jarra o mitu mancacho mana macwayananpaj”, wilacun mushoj testamentuta estudiaj Philip Comfort jutiyoj runa. Cristianucunapis chaynolami rurapäcurgan. Chaymi waquin escrituracunata taripäcurgan jarra mitucunacho, machaycunacho y waquin sitiucunachopis.

      IMATAJ LOGRACASHGA. Chaychicaj copiacunami caycan Bibliapita, waquincunaga dos mil watacunayojmi caycan, manami ushacarganchu. Unay librucunaga manami charanchu achca copiacunata ni achca watacuna durashgachu.

      a Papiro nishganga yacu plantapita rurashga caycan, chaynomi jutinga. Pergamino nishganga uywacunapa garachanpita rurashga caycan.

      b Tantiarinapaj, Declaración de Independencia de los Estados Unidos pergaminucho escribipäcurgan. Doscientos cincuenta watacuna manaraj pasaptin chaycho escribicashganta ilgacashga, letrancuna ricacannachu.

  • Ushacächiyta munaptinpis Bibliaga manami ushacashgachu
    Wilacamoj (lapancunapaj caj) 2016 | Núm. 4
    • GARANCHO CAYCAJ YACHACHICUY | BIBLIA IMAYCACUNAPA PASASHGAN

      Ushacächiyta munaptinpis Bibliaga manami ushacashgachu

      IMATAJ PASARGAN. Bibliaga pï maypis charananpaj y yachacunanpämi rurashga cashga, chayno captinpis autoridayoj runacunami ushacächiyta munapäcurgan. Yapay yapaymi autoridäcuna michäcurgan más ruracänanpaj y runacuna charananpaj munapäcurganchu. Ricärishun imataj rurapäcushganta:

      • Jesús manaraj shamuptin 167 wata wichanmi, Antíoco Epífanes mandacoj runa mandacurgan Escrituras Hebreas nishganta chipyaypa ushacächinanpaj, payga munargan judiucuna griegucunawan religiunninta taluchinanpaj juc religiunlami cananpaj. Heinrich Graetz runami cayno nin: “Rachirmi y ruparmi lapanta ushargan y pitapis liejcajta tariycurga wanuchejmi”.

      • Tiempo pasariptinna waquin autoridayoj religiosucunaga, alapami rabiacärirgan waquin runacuna catolicucunapa creenciancunapa trucan Bibliapita rasun cajta yachachicuptin. Pipis Bibliata charaptinga iglesiapa contrantanomi caycajta acusaj, latin idiumacho Salmos librulatami charananpaj munaj. Juc reuniunchomi lapan mandacoj religiosucuna shuntacaycur nipäcurgan: “Lapan iglesiacunacho yapay yapay mana cachaypa ashinqui inglesiapa contrancho churacashgacunata lapan wasicunacho y sotanucunachopis. [...] Pipis mandacushganta mana casucuycanganta tariycaptinga wanuchishga cachun”.

      Chiquicojcuna Bibliata ushacächiptinga, lapan wilacuynincunapis ogracanman cargan.

      William Tyndale rurashgan Bibliapa juc hojan

      Inglés idiumacho William Tyndale rurashgan Bibliaga manami ushacashgachu copiancunata rupachiptinpis, y quiquinta wanuchiptinpis 1536 watacho.

      IMANIRTAJ BIBLIAGA USHACASHGACHU. Antíoco jutiyoj mandacoj runaga Israel marcalachomi más concentracurgan Bibliata ushacächinanpaj. Pero judiucunaga juclä naciuncunachopis tiyaycargannami. Musyajcunami nipäcun chay wichanpäshi judiucunaga cawapäcoj pulanpitapis más juclä naciuncunacho. Paycunaga Diospita yachacunanpaj sitiucunacho churarächej Bibliapa copiancunata; y tiempuwanga chaytami utilizapäcurgan waquin runacuna y cristianucunapis (Hechos 15:21).

      Jesús shamushganpita achca watacuna pasariptinga, Diospa Palabranta cuyaj runacuna Bibliata traducir siguipäcurgan y chiquicojcuna gaticachaptinpis achca copiacunata rurapäcurgan. 1500 wata wichan impresoracuna manaraj captinpis, 33 idiumacunachonami Bibliaga walca walcalapis cargan. Chaypita wichaypäga Bibliaga maychicajmi ruracashga.

      IMATAJ LOGRACASHGA. Mandaj autoridäcuna y mana musyaj religiosucuna michäcuycaptinpis, Bibliaga lapan librucunapitapis masmi pï maypa maquinman chayashga y chaychicaj idiumacunaman traducicashga. Jina achca naciuncunatami yanapashga leynincunata rurananpaj idiumancho y maychicaj runacunatapis yanapashgami cawaynincunacho.

  • Bibliapa wilacuyninta runacuna manami cambiashgachu
    Wilacamoj (lapancunapaj caj) 2016 | Núm. 4
    • Bibliata copiaj arucuycan

      Masoreta nishgancunaga mana pantaypami copiargan Bibliata.

      GARANCHO CAYCAJ YACHACHICUY | BIBLIA IMAYCACUNAPA PASASHGAN

      Bibliapa wilacuyninta runacuna manami cambiashgachu

      IMATAJ PASARGAN. Rasla ismoj materialcunacho escribishga caycarpis y chiquejnincuna ushacächiyta munarcaycaptinpis Bibliaga manami ushacashgachu. Waquin Bibliata copiajcuna y juc idiumaman traducejcunaga wilacuyninta cambiayta munapäcushgami, quiquincunapa mana ali creenciancunata churananpaj. Cay ejemplucunata ricäriy:

      • Adurashgan sitio. Jesús manaraj shamuptin, Bibliapa galaycunan librucunata escribej samaritanucuna Éxodo 20:17 textucho cay palabracunata yapaparcurgan “Gerizim jircachomi. Juc altarta sharcachinqui” nir. Chaytaga rurargan chay jircacho altarta sharcachishganta, Biblia mandacushganno cashganta yachachicuyta munashpan.

      • Trinidäpita yachachicuy. Bibliata escribir ushashganpita, 300 watacuna pasariptinmi trinidäpita yachachicoj runa, cayno yapaparcurgan 1 Juan 5:7 textucho: “Syëlucho Tayta Dios, Wamran y Espíritu Santu. Quimsanmi jucllachacasha caycan” nir. Cay palabracunaga manami yurinchu original caj escribishgancunacho. Bibliata estudiaj Bruce Metzger jutiyoj runa wilacun: “600 watapita wichaypäga, [cay palabracuna] más y masmi yurin Versión Latina Antigua y Vulgata latina nishgan Bibliacunacho”.

      • Diospa jutin. Judiucunapa lutan creencianraycurmi Bibliata juc idiumaman ticrachejcunaga, Bibliapita Diospa jutinta jorgushga y trucan churashga Dios o Señor nir. Chaywanga manami rasunpa caj Dioslatachu gayan sinoga runacunata, cosascunata, santucunata y Satanastapis (Juan 10:34, 35; 1 Corintios 8:5, 6; 2 Corintios 4:4).a

      IMANIRTAJ BIBLIAGA USHACASHGACHU. Nawpa caj. Waquin Bibliata copiajcuna janan jananla copiashga y munashganta yapapashga, pero waquincunaga ali copiajmi y honrradumi cashga. Jesús shamushganpita achca watacuna pasarcuptin, yachaj judiucuna Escrituras Hebreas nishganta achca copiacunata rurapäcurgan, chaytami reguinchi texto masorético nir. Paycunashi lapan palabracunata y letracunatapis yupaj ni imalachopis mana pantananpaj. Copiaycashgan texto ichic pantashgano captinshi, mushoj copiapa cuchunman anotaj. Paycunaga ni ichiclapis manami munarganchu textucunata cambiayta. Profesor Moshe Goshen-Gottstein nishgannopis, masoretacunapäga ichiclapis textuta cambiarcurga “maychicaj jatun juchami cargan”.

      Ishcay caj. Maychicaj Bibliata escribishgancunami canan wichanga can, chaycunami yanapan Bibliata estudiajcuna ichiclapis maycho pantashganta cuentata gocunanpaj. Achca watapami autoridayoj religiosucuna yachachicurgan latin idiumacho Bibliancunala rasunpa cashganta. Chaymi 1 Juan 5:7 textucho chay mana ali yachachicuyta yapaparcurgan. Chay yachachicuytaga quechuachopis Tayta Diosninchi Isquirbichishan Bibliata traducejcunapis churapäcushgami. Pero, unay copiacunata escribipäcushganta runacuna taripäcuptinga, ¿imatataj cuentata gocärirgan? Bibliata estudiaj Bruce Metzger runa cayno escribirgan: “[1 Juan 5:7] textucho yapapashgan palabracunaga manami yurinchu ni mayganchopis más unay caj Bibliata escribishgancunacho (siríaco, copto, armenio, etiópico, árabe y eslavo idiumacunacho manami taricashgachu), latin idiumalachomi yurin”. Chaymi último caj waquin yargamoj Bibliacunacho chay lutan yachachicuyta jorgupäcushgami.

      Papiro Chester Beatty P46, 200 wata wichan escribishga Biblia

      Papiro Chester Beatty P46, 200 wata wichan escribishga Biblia.

      ¿Unay caj escribishgancunaga yanapacunchu Bibliaman yaracunapaj? 1947 watacho Rollos del mar Muerto nishganta yachaj runacuna taririrmi cuentata gocurgan texto masorético nishgan igual⁠-⁠la cay rolluwan cashganta, y cay rollucunaga ruracargan mil watacuna más unaymi cay texto masorético nishganpita. Chay rolluta estudiaj runacunapita, jucnin caj cayno nirgan: “Cay rollucho claro cuentata gocunchi Bibliapita copiata rurajcunaga, manami pantashgachu ni trucachishgachu wilacuyninta, sinoga unay escribiycushganno wilacamun”.

      Irlanda naciunchomi caycan La Biblioteca Chester Beatty de Dublín nishgan, chaycho churaräcuycan Escrituras Griegas nishganpa casi lapan libruncuna papirucunacho, caycunaga ruracashga Bibliata escribir ushashganpita cien watacuna pasariptinmi. “Papirucuna achca yachachicuycunata yachachimashgapis, tantiachimanchimi achca watacunana pasashga captinpis Bibliaga mana cambiashga cashganta” ninmi The Anchor Bible Dictionary.

      “Unay librucunapitaga manami mayganpis exacto Bibliata copiacashganno canchu”

      IMATAJ LOGRACASHGA. Unay Bibliapita escribishgancuna taricashgan manami pantacächinchu Bibliapa yachachicuyninta, sinoga alapami yanapacun. Chaymi Sir Frederic Kenyon runa, cayno escribirgan: “Unay librucunapitaga manami mayganpis Biblianoga achca wilacuycunata wilapämanchichu, y manami pipis niyta puedinchu Bibliaga mana yaracuypaj cashganta”. Escrituras Hebreas Bibliapämi, yachaj runa William Henry Green cayno nirgan: “Unay librucunapitaga manami mayganpis exacto Bibliata copiacashganno canchu”.

      a Caypita maslata yachacuyta munarga, Guía para el estudio de la Palabra de Dios nishgan folletupa, 1 a 13 paginancunata ashiy, cay folletuga caycan jw.org paginachomi.

  • ¿Imanirtaj Bibliaga ushacashgachu?
    Wilacamoj (lapancunapaj caj) 2016 | Núm. 4
    • Juc runa Bibliata leiycan

      GARANCHO CAYCAJ YACHACHICUY | BIBLIA IMAYCACUNAPA PASASHGAN

      ¿Imanirtaj Bibliaga ushacashgachu?

      Bibliaga manami ushacashgachu, chaymi canan leiyta puedinqui. Yaracuypaj y sencillula traducciunta leirga, original caj Biblia nishganlatami leiycanqui.a ¿Imanirtaj Bibliaga ushacashgachu ismojla materialcunacho escribishga caycarpis, imaycanopa ushacächiyta y wilacuyninta trucachiyta munapäcuptinpis? ¿Imanirtaj ni pipis ushacächishgachu?

      “Canan segurumi caycä charashgä Bibliaga Diospa garaynin cashganta”

      Achcaj Bibliata estudiajcunami, apóstol Pablo nishgannola nipäcushga: “Tayta Diospa yarpayninkunami kaykan” (2 Timoteo 3:16). Diospa Palabran car mana ushacashgantami nipäcun, quiquinmi canancama imaycapita chapashga. Galaycunan caj yachachicuycho Faizal runapita parlashganchimi, payga decidirgan tapucuynincunapa respuestanta Bibliacho ashinanpaj, taririrga alapami almiracurgan. Cuentatami gocurgan Biblia yachachicushganno iglesiacuna mana yachachicushganta. Jina alapami cushicurgan Biblia nishganno cay Pachata Dios juc shumaj huertaman ticrachinanpaj cajta musyarir.

      Faizal cayno nin: “Canan segurumi caycä charashgä Bibliaga Diospa garaynin cashganta. Pachatapis y cielutapis Diospa podernin camananpaj caycaptinga, ¿manachuraj podernin canman Palabranta gomänanchipaj y cuidananpaj noganchipaj? Chayta mana creirga Diospa podernin mana cashgantachi niycashwan. ¿Pitaj noga cä Diospa podernin mana canganta ninäpaj?” (Isaías 40:8).

      a 2008 wata, 1 de mayo quillapita Atalaya revistapa “Cómo escoger una buena traducción de la Biblia”, nishgan yachachicuyta ashiy.

      ¿Imanirtaj yaracushwan Biblia rasunpa cajta wilacushganman?

      Cay yachachicuynami yachachimashganchi imanir Bibliaga mana ushacashgachu. Pero ¿imanirtaj gam seguro caycanquiman Bibliaga Diospa Palabran cashganta, y cuentucunala o luta wilacuycunala mana cashganta? (1 Tesalonicenses 2:13). Cay videuta ricäriy ¿Imanirtaj yaracushwan rasumpa cajta Biblia nishganman? jw.org paginacho (videucuna nishgancho tarinqui).

Quechua Huallaga Huánuco publicaciuncuna (2013-2025)
Cuentayquita wichgay
Cuentayquiman yaycuy
  • Quechua de Huánuco (Huallaga)
  • Apachicuy
  • Gustangayquicuna
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Caytarä musyay
  • Pólitica de privacidad
  • Configuración de privacidad
  • JW.ORG
  • Cuentayquiman yaycuy
Apachicuy