Weneʼ ri ala kkunik kuya ri tojbʼal rukʼ taq awaj.
¿La awetaʼm?
Pa ri ojer tinamit Israel, ¿jasche ri ala kuya jun tojbʼal che ri ufamilia ri ali rech kkʼuliʼ rukʼ?
OJER kanoq, pa jun kʼulanem ri ala rajawaxik kuya jun tojbʼal che ri ufamilia ri ali. Jun kʼutbʼal, wariʼ kbʼanik ktoj rukʼ taq jastaq che paqal rajil, e awaj o rukʼ pwaq. Jujun taq mul, xuqujeʼ kbʼanik ktoj rukʼ chak, junam rukʼ ri xukʼulmaj ri Jacob are chiʼ ya kkʼuliʼ rukʼ ri Raquel. Ri areʼ xraj xchakun siete junabʼ rukʼ ri utat ri Raquel (Gén. 29:17, 18, 20). ¿Jasche xbʼan wariʼ?
Jun ixoq especialista chrij taq kʼutunem re ri Biblia Carol Meyers ubʼiʼ, kubʼij: «Ri tojbʼal che kuya ri ala che ri ufamilia ri ali are jun kʼutbʼal che kraj ktobʼan kanoq rumal che ri ali kʼo ta chi chak kubʼan rukʼ ri ufamilia. Wariʼ nim ubʼanik chke taq ri familia ketikonijik». Ri tojbʼal xuqujeʼ kʼo upatan rech kkibʼan nim che ri kachilanik ri kebʼ familias. Y are chiʼ kopan taq ri kʼaxkʼolil, ri kebʼ familias kekunik kkitolaʼ kibʼ. Xuqujeʼ, ri tojbʼal kukʼutu che ri ali ya xuya utzij rukʼ ri rachajil y che are chi areʼ kchajinik y are ta chi ri utat.
Ri tojbʼal che kuya jun ala che ri ufamilia jun ali rumal che kkʼuliʼ rukʼ kraj taj kubʼij che xa tajin kuloqʼo o xa tajin kkʼayix ri ali junam taneʼ rukʼ jun jastaq. Ri wuj Instituciones del Antiguo Testamento kubʼij: «Ri pwaq ri kuya kan jun ala che ri ufamilia jun ali o jun chi jastaq, jetaneʼ kilitajik che xa tajin kloqʼ bʼi ri ali. Are kʼu […] ri qastzij are che más kʼo na chuwach jun loqʼoj, rumal che kʼo nikʼaj chi jastaq kʼo ubʼanik rukʼ ri tajin kuya kan ri ala che ri familia».a
Kimik, pa jujun taq tinamit kʼa kyaʼ na tojbʼal che ri utat unan jun ali are chiʼ kkʼuliʼk. We ri e tat nan cristianos qas ta nim kkitaʼ are chiʼ ri ala kuya ri tojbʼal chke, «ri [k]ichʼuchʼujil [k]etaʼmax kumal konojel ri winaq» (Filip. 4:5; 1 Cor. 10:32, 33). Jeriʼ kkikʼutu che «kkiloqʼoqʼej [ta] ri pwaq» (2 Tim. 3:2). Xuqujeʼ we qas ta nim kkitaʼ, ri ala kuya ta kan riʼ pa jun chi qʼij ri kʼulanem rumal che kutzukuj na ronojel ri tojbʼal. Y, we precursor ri ala, rajawaxik ta riʼ kuya kan ri uprecursorado rech kchakun más tiempo che uchʼakik ri pwaq.
Pa jujun taq tinamit re ri uwach Ulew, ri e qʼatal taq tzij kiyaʼom jujun taqanik che jun ala rajawaxik kuya ri tojbʼal are chiʼ kkʼuliʼk. Pa taq riʼ ri tinamit ri e tat nan cristianos kkibʼan ri kubʼij ri qʼatbʼal tzij. Kkibʼan wariʼ rumal che ri Dios kraj che ri cristianos «kkiya kibʼ pa taqik chke ri qʼatal taq tzij» y keniman che ri kitaqanik ri qʼatal taq tzij che kubʼan ta kʼax che ri utaqanik ri Dios (Rom. 13:1; Hech. 5:29).
a Versión castellana de Alejandro Ros, 1985.