«Ronojel utz chibʼanaʼ chkixoʼl ri man kojonelabʼ taj»

1. ¿Jasche utz che kqabʼan ri utz pa ri jun chi nim riqbʼal ibʼ o ri nimaʼq taq riqbʼal ibʼ che kebʼan pa ri nikʼaj chik tinamit?

¹ Ronojel junabʼ ri winaq kkilo che kqamulij qibʼ pa ri nim riqbʼal ibʼ rech oxibʼ qʼij, rumal laʼ utz che qas kqabʼan utz taq jastaq rech kyaʼ uqʼij ri Dios che kqaqʼijilaj (Lev. 20:26). Ri kqabʼano xuqujeʼ ri qatzʼyaq rajawaxik kukʼutu che qas oj ternel re ri Cristo. ¿Jas kqabʼano rech kqakʼut utz taq bʼantajik «chkixoʼl ri man kojonelabʼ taj» are taq chiʼ kojbʼe pa jun chik nim riqbʼal ibʼ rech oxibʼ qʼij o pa jun che kbʼan pa jun nim tinamit, rech kyaʼ uqʼij ri Qatat che kʼo pa ri kaj? (1 Ped. 2:12.)

2. ¿Jawiʼ utz che qas kqakʼut ri kibʼantajik ri cristianos chiʼ kojbʼe pa ri nim riqbʼal ibʼ re oxibʼ qʼij?

² Chqakʼutuʼ ri bʼantajik kech ri cristianos. Ri loqʼoqʼenik che kʼo chqaxoʼl xuqujeʼ ri utzilal kqabʼan chke «ri man e kojonelabʼ taj» sibʼalaj jalajoj chuwach ri kkibʼan ri nikʼaj chik winaq (Col. 3:10; 4:5; 2 Tim. 3:1-5). Sibʼalaj rajawaxik che oj utz xuqujeʼ che kʼo qapaciencia kukʼ ri kechakun pa taq ri hoteles xuqujeʼ pa kʼayibʼal wa, pa neʼ kebʼeyetaj che ubʼanik ri kichak. Xuquje utz che kqasipaj kan pwaq chke ri ajchakibʼ we are waʼ kbʼan pa ri tinamit.

3. ¿Jas knaʼtasax chke ri nan tat, xuqujeʼ jasche?

³ Ri e nan tat rajawaxik che qas kkil ri kalkʼwal pa ri ja che kbʼan wi ri nim riqbʼal ibʼ, pa ri tijbʼal wa xuqujeʼ pa ri hotel (Prov. 29:15). Jun ajchak re jun hotel che kukʼayij wa xubʼij che jun kʼulaj: «Utz kqilo che kepe ri Testigos waral. Ri e kalkʼwal sibʼalaj kenimanik xuqujeʼ nim kkil wi ri winaq. Konojel ri kechakun waral ketzijon chiwij, kqaj wet kixpe ronojel ri sábados xuqujeʼ domingos».

4. Are taq chiʼ kojbʼe pa ri nim riqbʼal ibʼ, ¿jasche rajawaxik qas kqil na ri qatzʼyaq kqakojo?

⁴ Rajawaxik che utz ri qatzʼyaq. Ri qatzʼyaq che kqakoj pa ri nim riqbʼal ibʼ rajawaxik che sibʼalaj utz xuqujeʼ qas ta kqabʼan nimal rukʼ, utz taj we kqakoj atzʼyaq che are ta utz chke ri cristianos (1 Tim. 2:9). Xuqujeʼ, utz taj che kqakoj atzʼyaq che utz taj are taq chiʼ kojopan pa ri hotel o kqaya kanoq, xuqujeʼ chiʼ oj kʼo ta pa ri nim riqbʼal ibʼ. We je kqabʼan waʼ kojkʼix ta riʼ che qakojom ri tarjeta che kukʼutu che oj petinaq pa jun nim riqbʼal ibʼ xuqujeʼ kojkʼix ta riʼ chiʼ kojzijon chrij ri Dios. We utz ri qatzʼyaq kqakojo xuqujeʼ utz ri kqabʼan pa ri nim riqbʼal ibʼ re oxibʼ qʼij xaq xiw ta kubʼan chke ri winaq che utz kanimaʼ che kketaʼmaj chrij ri utzalaj taq tzij, xuqujeʼ kukikotemaj ri Jehová (Sof. 3:17).

Naʼtasabʼal che ri nim riqbʼal ibʼ rech oxibʼ qʼij 2014

◼ Ri hora che kmajixik. Kjaq ri uchiʼ ja pa 8:00 aqʼabʼil. Ri bʼixonem pa ri oxibʼ qʼij rech ri okibʼal kumajij pa 9:20. Chiʼ kumajij waʼ qonojel rajawaxik kqatzukuj ri qatem rech utz umajixik ri riqbʼal ibʼ kbʼanik. Pa ri qʼij viernes xuqujeʼ sábado, ri kʼisbʼal bʼixonem xuqujeʼ ri chʼawem kbʼan pa 4:55 bʼenaqʼij, ri domingo pa 3:50.

◼ Nim riqbʼal ibʼ pa nimaʼq taq tinamit. Pa jujun taq tinamit kkimulij kibʼ kʼi Testigos rech kʼi tinamit pa jun riqbʼal ibʼ. Ri sucursal krilo jampaʼ kekunik keʼopanik, ri kekanaj wi ri chʼichʼ xuqujeʼ we kʼo kʼi hoteles, rukʼ waʼ kkitaq ubʼixik pa jujun taq congregaciones che kekunik keʼopanik xuqujeʼ chke nikʼaj qachalal rech keʼopanik. We kʼo jujun kebʼe pa ri riqbʼal ibʼ riʼ che bʼim ta chke che utz keʼopanik, rukʼ waʼ kkʼiyar más ri kajilabʼal ri keʼopanik. We rumal jun jastaq che xixkuntaj xixbʼe pa ri nim riqbʼal ibʼ, man utz taj che kixbʼe pa nim ri riqbʼal ibʼ che kbʼix internacional che.

◼ Ri kitakʼalibʼal ri chʼichʼ. Are taq chiʼ oj kojilowik ri kekanaj wi ri qachʼichʼ man ktoj taj, xuqujeʼ kenut ri chʼichʼ rukʼ ri kopanem. Rumal che ri kikʼolbʼal chʼichʼ e nimaʼq taj rajawaxik, we kixkunik, kebʼe chi nikʼaj iwukʼ pa ri ichʼichʼ. Kʼo ukʼolbʼal chke ri chʼichʼ che kkikʼam bʼi ri winaq che e yawabʼ o kʼo kʼax chke are kʼu xaq xiw kuya keʼok bʼi chilaʼ ri chʼichʼ che yaʼom chke che keʼopanik chilaʼ.

◼ Tem. Are taq chiʼ kejaq ri uchiʼ ja, man kqatij ta anim rech kqatzukuj ri tem che oj kqaj, pachaʼ taneʼ che kqaj kojchʼakanik. Are nabʼe kqachomaj ri kajwataj chke ri qachalal are waʼ kubʼan chqe che kqabʼan ta ri jastaq riʼ. Are waʼ kkʼutuwik che qas oj cristianos xuqujeʼ ri kojkilo kubʼan chke che kkiya uqʼij ri Dios (Juan 13:34, 35; 1 Cor. 13:4, 5; 1 Ped. 2:12). Xaq xiw kuya katas kikʼolbʼal ri e kʼo pa awachoch, ri kebʼe pa ri achʼichʼ o ri tajin kketaʼmaj chrij ri Biblia awukʼ. Ri tem che tasom chke ri yawabʼibʼ xuqujeʼ chke ri rijabʼ man kʼi taj, rumal laʼ weneʼ kuya taj che ronojel ri familia kekubʼe kukʼ, chibʼanaʼ jun toqʼobʼ chiya kan riʼ tem ri chke ri yawabʼibʼ xuqujeʼ ri rijabʼ xuqujeʼ ri e toʼl ke.

◼ Ri wa. Are utz kqakʼam bʼi ri qawa man are ta kʼateʼ keqaloqʼoʼ chiʼ kyaʼ ri tiempo rech kojwaʼik. Utz che ri ukʼolbʼal qawa xa alaj nitzʼ, rech kojkunik kqaya chuxeʼ ri tem. Utz taj che kqakʼam bʼi nimaʼq taq kʼolbʼal wa xuqujeʼ bʼi lameʼt pa ri ja che kbʼan wi ri nim riqbʼal ibʼ.

◼ Kuchuj. Kojkunik kqakʼutu che kojmaltyoxin che wajun nim riqbʼal ibʼ riʼ chiʼ kqaya ri qakuchuj. Chiʼ kqaya ri qakuchuj rukʼ cheque utz che kqakoj ri kibʼij ri Testigos chuwach ri qʼatbʼaltzij re ri tinamit che. Xuqujeʼ kuya kqaya ri qakuchuj rukʼ tarjetas rech débito xuqujeʼ crédito.

◼ Kunabʼal. We rajawaxik katij kunabʼal, utz che kakʼam bʼi ri kajwataj chawe, rumal che pa ri nim riqbʼal ibʼ kyaʼ ta ri kunabʼal riʼ. We at diabético che rajawaxik bʼaq o jeringuillas chawe. Chnaʼtaj chawe che kuya taj kakʼaq bʼi pa ri mes rech ri nim riqbʼal ibʼ o pa ri hotel, rumal che ri jastaq riʼ kuya kʼax.

◼ Chqachajij qibʼ rech kojtzaq taj. Sibʼalaj rajawaxik che kqachajij qibʼ rech kojtzaq taj. Ronojel junabʼ kʼo jujun ketzaq rumal ri kixajabʼ, más rumal ri nimaʼq taq utacones ri xajabʼ. Are chqakojoʼ bʼi utz taq qaxajabʼ, rech katkunik katbʼin puwiʼ ri qʼaʼm, puwiʼ tzalatzaʼq taq bʼe o puwiʼ nikʼaj chik jastaq.

◼ Winaq che qas ta kkito. Ri chʼabʼal kqʼaxax pa radio (FM). Rech katkunik kakojo rajawaxik jun aradio che kʼo ubatería xuqujeʼ audífono.

◼ Ri kikʼolbʼal neʼabʼ xuqujeʼ tem. Utz taj we kqakʼam bʼi ri kikʼolbʼal neʼabʼ xuqujeʼ ri qatem pa ri nim riqbʼal ibʼ. Utz kqakʼam bʼi kitem ri akʼalabʼ we kuya kyaʼ puwiʼ ri tem rech ri nim riqbʼal ibʼ.

◼ Kunabʼal che kqakoj chqij. Kʼi kʼolbʼal che kbʼan wi ri nimaʼq taq riqbʼal ibʼ kʼo ta uventana rech kok bʼi kaqiqʼ chupam. Rumal laʼ, rech kqakʼutu che keqaloqʼoqʼej ri qachalal qas ta nimaʼq ri kunabʼal che sibʼalaj kʼo ruxlabʼ kqakoj bʼi chqij rech kubʼan ta kʼax chke ri kubʼan kʼax ri ruxlabʼ ri kunabʼal chke (1 Cor. 10:24).

◼ Ri wuj ubʼiʼ Sírvase visitar (S-43). Pa ri wuj Sírvase visitar katkunik katzʼibʼaj ri kibʼiʼ ri winaq che kattzijon rukʼ pa ri bʼe che kkaj kketaʼmaj más. Kuya kaya kan ri wuj riʼ jachiʼ kjach ri e wuj o kaya che ri ajtzʼibʼ re ri acongregación chiʼ kattzalij pa ri nim riqbʼal ibʼ.

◼ Ri kkʼayix wi ri wa. We kqakʼut utz taq bʼantajik chiʼ kqaloqʼ ri qawa kuya uqʼij ri Jehová. Rajawaxik utz ri qatzʼyaq kqakoj bʼik, jachaʼ ri taqal chke ri cristianos. Kqasipaj kan rajil we je waʼ kbʼan pa ri tinamit.

◼ Hoteles:

Xaq xiw chatasaʼ ri warabʼal che kajwataj chawe xuqujeʼ mekanaj kan winaq pa ri awarabʼal che abʼin taj che kekanaj awukʼ.
Mabʼij che katopan taj we kʼo ta jun rumal che, we katkun ta chik katbʼek chabʼij chanim chke ri kechakun pa ri hotel rech kkiya chke nikʼaj chik (Mat. 5:37). We rajawaxik je kabʼan waʼ, rajawaxik katzʼibʼaj ri número che kkʼutuwik che xabʼij che katopan ta chik. We kʼateʼ kabʼij che katopan ta chik che chiʼ xa 48 horas chik kraj che kopan ri hora che abʼim che katopanik, man ktzalix ta chi ri arajil.
We kakoj tarjeta rech crédito o debíto pa ri hotel, ri hotel kresaj nikʼaj che ri arajil rumal ri warabʼal, weneʼ rumal ri ketzalobʼik o jun chi jastaq che kkʼulmatajik are chiʼ at kʼo chilaʼ. Katkun ta riʼ kakoj ri rajil riʼ kʼa kqʼax na kebʼ oxibʼ qʼij che at elenaq chi bʼi pa ri hotel.
Xaq xiw chakojoʼ ri carreta re erebʼal jastaq are chiʼ kʼo chi ri jastaq awe xuqujeʼ katzalij chanim are taq chiʼ kojtajinaq chi awumal rech nikʼaj chik kekunik kkikojo.
We kbʼan pa ri tinamit, utz che kasipaj kirajil ri kekʼamow bʼi ri jastaq awe xuqujeʼ ri kemesow ri awarabʼal.
Chabʼanaʼ ri awa xaq xiw pa ri kʼolbʼal che kajawax wi.
Makʼam bʼi ri wa xuqujeʼ ri café che ktijow pa ri hotel pa ri nim riqbʼal ibʼ.
Ronojel ri kabʼano xuqujeʼ chke ri kechakun pa ri hotel chakʼutuʼ ri bʼantajik che kuya ri uxlabʼixel chqe. Chnaʼtaj chawe che ri e areʼ tajin kkil kʼi winaq rumal laʼ sibʼalaj utz riʼ che at utz, che chʼuchʼuj ri achomanik xuqujeʼ che kakʼutu che kʼo apaciencia.
Rajawaxik che ri nan tat kkilij ri kalkʼwal chiʼ e kʼo pa ri hotel, xuqujeʼ chiʼ e kʼo pa ri ascensores, pa ri piscina pa kʼexbʼal atzʼyaq xuqujeʼ pa ri gimnasio.
Ri rajil ri hoteles che kbʼixik xaq xiw re ri e qʼij, man kʼu kkoj ta ri impuestos chupam. We ktaʼ más pwaq chawe utz che katoj taj, chanim chabʼij pa ri Departamento rech Alojamiento rech ri nim riqbʼal ibʼ.
We kʼo xkʼulmataj rukʼ ri awarabʼal, chanim chabʼij pa ri Departamento rech Alojamiento chiʼ at kʼo na pa ri nim riqbʼal ibʼ.

◼ Tobʼanik. Konojel ri kkaj ketobʼanik utz che kechʼaw rukʼ ri qachalal che kechakun pa ri Departamento rech Servicio Voluntario. Ri kʼateʼ kʼo 16 kijunabʼ utz che ri kitat, kinan, o chajil ke keʼilowik.