Sibʼalaj kqaloqʼoqʼej ri qaTat, Jehová

1, 2. ¿Jasche xuya bʼe Jehová rech kojkunik kojkʼojiʼ pa ri ufamilia xuqujeʼ jas xubʼano rech kojok pa ri ufamilia?

JEHOVÁ uyaʼom jun utzalaj sikʼinik chqe: kraj che kojok pa ri ufamilia. Ri e kʼo pa ri ufamilia are e winaq che kijachom ri kikʼaslemal che xuqujeʼ kʼo kikojonik chrij ri xubʼan ri Jesús. Oj are jun familia che kojkikotik. Kojkikot kimik, rumal che qeyem jun utzalaj kʼaslemal che kʼo ta ukʼisik, pa ri kaj o pa ri kotzʼiʼjalaj Ulew.

² Rumal ri loqʼoqʼebʼal, Jehová xuya bʼe rech oj kojkunik kojkʼojiʼ pa ri ufamilia (Juan 3:16). Ri Biblia kubʼij che «paqal kʼu loqʼobʼem» qech xuyaʼo (1 Cor. 6:20). Rumal ri tojbʼal mak, Dios xubʼano rech kkʼojiʼ jun utzalaj qachilanik rukʼ ri areʼ. Rumal laʼ kojkunik kqabʼij Tat che ri Dios ri nim ubʼanik pa ri kajulew. Junam rukʼ ri xqetaʼmaj pa ri nabʼe kʼutunem rech wajun wuj riʼ, areʼ are ri más utzalaj Tat che kʼolik.

3. ¿Jas preguntas weneʼ kqabʼano? (Xuqujeʼ chawilaʼ ri recuadro «¿La qas retaʼm nuwach ri Jehová?»).

³ Weneʼ qabʼanom wajun pregunta riʼ che xubʼan jun tzʼibʼanel re ri Biblia: «¿Jas kinbʼan che utojik che ri Ajawaxel ronojel ri utzil ri ubʼanom wukʼ?» (Sal. 116:12). Ri urespuesta are che, kojkun taj kqatoj che ri qaTat ri kʼo pa ri kaj. Ri loqʼoqʼebʼal che kukʼut chqawach kubʼano che xuqujeʼ oj kqaloqʼoqʼej ri areʼ. Ri apóstol Juan xutzʼibʼaj: «Ri oj kqaloqʼoqʼej ri Dios, rumal rech chi ri areʼ xojuloqʼoqʼej nabʼe» (1 Juan 4:19). Are kʼu, ¿jas kqabʼan che ukʼutik chuwach ri qaTat Jehová che kqaloqʼoqʼej?

CHOJKʼOL CHUNAQAJ RI JEHOVÁ

4. Junam rukʼ ri kubʼij Santiago 4:8, ¿jasche rajawaxik kqakoj qachuqʼabʼ rech kojqebʼ rukʼ ri Jehová?

⁴ Jehová kraj che kojqebʼ rukʼ xuqujeʼ kkʼojiʼ jun utzalaj qachilanik rukʼ (chasikʼij uwach Santiago 4:8). Kraj che amaqʼel kojchʼaw rukʼ xuqujeʼ areʼ amaqʼel kojutatabʼej (Rom. 12:12). Amaqʼel kojutatabʼej paneʼ latzʼ uwach o sibʼalaj kosinaq. ¿Jas kqabʼan che utatabʼexik? Jun ubʼanik are usikʼixik uwach ri uTzij, ri Biblia, xuqujeʼ ri e wuj rech kqetaʼmaj chrij ri areʼ. Xuqujeʼ kqata ri kubʼij are chiʼ qas kqatatabʼej ri kbʼix pa ri e riqbʼal ibʼ. Junam che kubʼan jun tat kukʼ ri e ralkʼwal che amaqʼel ketzijonik rech kkʼojiʼ jun utz achilanik chkixoʼl, we kqaya ta kan ubʼanik qachʼawem che ri Jehová kojutoʼ rech kojkʼojiʼ naqaj che.

5. ¿Jas kqabʼano rech más utz kqabʼan che ri qachʼawem?

⁵ ¿Jas kqabʼij che ri Dios pa ri qachʼawem? Areʼ kraj che kqajaq ri qanimaʼ chuwach are chiʼ kojchʼaw rukʼ (Sal. 62:8). Rumal laʼ utz che kojchoman chrij wariʼ: «¿La xaq kinkamulij ubʼixik ri nuchʼawem? ¿O junam rukʼ are chiʼ kinchʼaw rukʼ jun utzalaj wachiʼl?». Qastzij riʼ che sibʼalaj kqaloqʼoqʼej ri Jehová xuqujeʼ kqaj kojkʼojiʼ chunaqaj. Rech kojkun che ubʼanik wariʼ, rajawaxik amaqʼel kojchʼaw rukʼ. Chqabʼij che ronojel ri kʼo pa qanimaʼ, chqabʼij che ri kuya kikotemal chqe xuqujeʼ ri kqabʼisoj. ¡Qastzij riʼ ri Jehová kraj che kojqebʼ rukʼ xuqujeʼ kraj kojutoʼ!

6. ¿Jas rajawaxik kqabʼano rech kojkʼojiʼ naqaj che ri Jehová?

⁶ Rech amaqʼel kojkʼojiʼ chunaqaj ri Jehová, rajawaxik kojmaltyoxinik. Qastzij ri xubʼij jun tzʼibʼanel re ri salmo: «Ajawaxel, xuqujeʼ nuDios, man kebʼajilataj ta ri mayibʼal ri e bʼanom la xuqujeʼ ri utoqʼobʼisaxik taq qawach umal la. ¡Man kʼo ta kjunamataj ta wi la! Kwaj taneʼ kinwesaj kitzijol kinya ta kibʼixik, sibʼalaj kʼu e kʼo kʼu na chkiwach ri kinkun che kitzijoxik» (Sal. 40:5). Xaq xiw ta kqanaʼ pa qanimaʼ che kojmaltyoxinik xaneʼ rajawaxik kqakʼut chuwach ri Jehová rukʼ ri kqabʼij xuqujeʼ rukʼ ri kqabʼano. Wariʼ kubʼano che kojux ta junam kukʼ e kʼi winaq re kimik. Oj kʼo pa jun uwach Ulew che ri e winaq kkimaltyoxij ta che ri Dios ri kuya chke. Xuqujeʼ jun etal che oj kʼo pa ri «kʼisbʼal taq qʼijol» are che ri e winaq kemaltyoxin taj (2 Tim. 3:1, 2). Chqachajij qibʼ rech kqabʼan ta qe ri kkibʼan ri e winaq riʼ.

7. ¿Jas kraj ri Jehová kqabʼano xuqujeʼ jasche?

⁷ Ri e tat nan kkaj taj che ri e kalkʼwal kkʼojiʼ chʼoj chkixoʼl, xaneʼ kkaj che kekʼaj kibʼ pa utzil. Jelaʼ kraj ri Jehová chke ri e ralkʼwal. Ri loqʼoqʼenik kqanaʼ chbʼil qibʼ kukʼutu che oj qastzij cristianos (Juan 13:35). Jun upatanel ri Dios xutzʼibʼaj: «¡Chiwilaʼ chi sibʼalaj utz xuqujeʼ jeʼlik chi ri achalaxik kejeqiʼ junam!» (Sal. 133:1). ¿La mat qastzij che kqanaʼ ri xunaʼ ri salmista? Are chiʼ kqaloqʼoqʼej ri e qachalal xuqujeʼ tajin kqaloqʼoqʼej ri Jehová (1 Juan 4:20). ¡Qas utz kʼolem riʼ pa jun familia che kkibʼan utzil xuqujeʼ kel kikʼuʼx chbʼil kibʼ! (Efes. 4:32).

CHQAKʼUTUʼ RI QALOQʼOQʼENIK ARE CHIʼ KOJNIMANIK

8. Junam che kubʼij 1 Juan 5:3, ¿jas ri qas rumal che kqanimaj ri Jehová?

⁸ Jehová kraj che ri alkʼwalabʼ kkinimaj ri kitat kinan, xuqujeʼ kraj che oj kqanimaj areʼ (Efes. 6:1). Taqal che rumal che areʼ xojbʼanowik, uyaʼom qakʼaslemal xuqujeʼ are ri Tat che kʼo más nim unojibʼal. Are kʼu ri qas rumal che kqanimaj ri Jehová are che kqaloqʼoqʼej (chasikʼij uwach 1 Juan 5:3). Qastzij che kʼo kʼi rumal che rajawaxik kqanimaj, are kʼu kojutaqchiʼj ta che ubʼanik. Uyaʼom chqe che kqachaʼ ri kqabʼano, rumal laʼ kkikotik are chiʼ kqanimaj rukʼ loqʼoqʼebʼal.

9, 10. ¿Jasche nim ubʼanik che kqetaʼmaj xuqujeʼ kqabʼan pa qakʼaslemal ri e utaqanik ri Dios?

⁹ Ri e tat nan kkaj che ri kalkʼwal kkiriq utzilal. Rumal laʼ, kkiya taqanik chke rech utz kebʼe pa kikʼaslemal. Ri akʼalabʼ che kenimanik kkikʼutu che kkikubʼsaj kikʼuʼx chkij ri kitat kinan xuqujeʼ che nim kkil wi. Ri más nim ubʼanik are che oj kqetaʼmaj ri kraj ri qaTat che kʼo pa ri kaj rech kqanimaj xuqujeʼ kqabʼan pa qakʼaslemal ri kraj areʼ. Rukʼ wariʼ kqakʼutu che kqaloqʼoqʼej xuqujeʼ nim kqil wi ri Jehová. Wariʼ kubʼano che kqariq utzilal pa ri qakʼaslemal (Is. 48:17, 18). Are kʼu, ri kkixutuj ri Dios xuqujeʼ ri e utaqanik kkibʼan kʼax chbʼil kibʼ (Gál. 6:7, 8).

¹⁰ Ubʼanik pa qakʼaslemal ri kraj ri Jehová kuchajij ri qacuerpo, ri qachomanik xuqujeʼ ri qakojonik. Areʼ retaʼm ri qas utz chqe. Jun qachalal ubʼiʼ Aurora che kʼo pa Estados Unidos kubʼij: «Wetaʼm che unimaxik ri Jehová amaqʼel kuya utzilal pa ri qakʼaslemal». Pa ronojel ri jastaq kuya utzilal. Chqachomaj: «¿Jas utzilal uyaʼom chwe ri unimaxik ri e loqʼ taq upixabʼ ri Jehová?».

11. ¿Jas tobʼanik kuya ri chʼawem?

¹¹ Ri chʼawem kojutoʼ rech kqanimaj ri areʼ paneʼ kqariq kʼax che unimaxik. Rumal che qonojel oj ajmakibʼ, qas rajawaxik che kqakoj qachuqʼabʼ rech kqanimaj ri Jehová. Rumal laʼ kqaya ta kan unimaxik. Jun salmista xubʼij che ri Dios: «¡Kwaj kinnimaj rukʼ ronojel wanimaʼ!» ri taqanik la (Sal. 119:34). Jun precursora regular ubʼiʼ Denise xubʼij: «We kʼo jun taqanik re ri Jehová che kʼax kinbʼan che unimaxik, kintaʼ nuchuqʼabʼ che rech kinbʼan ri kraj». Kubʼan ta kebʼ qakʼuʼx: qastzij wi ri Dios amaqʼel kuta ri chʼawem junam rukʼ wariʼ (Luc. 11:9-13).

CHEQATOʼ E NIKʼAJ CHIK RECH KKILOQʼOQʼEJ RI QATAT RI KʼO PA RI KAJ

12. ¿Jas kubʼij Efesios 5:1 che rajawaxik kqabʼano?

¹² (Chasikʼij uwach Efesios 5:1). Rumal che oj «alkʼwalaxelabʼ ri [oj] loqʼoqʼem» rumal ri Jehová, kqakoj qachuqʼabʼ rech kqesaj uwach ri areʼ. Kqesaj uwach ri ubʼanik are chiʼ kqakʼut loqʼoqʼenik, utzilal xuqujeʼ kqakuy kimak ri e nikʼaj chik. Are chiʼ ri e winaq che ketaʼm ta uwach ri Dios kkil ri utz taq qabʼantajik, weneʼ kkaj kketaʼmaj más chrij ri Jehová (1 Ped. 2:12). Ri e tat nan cristianos utz kkibʼan ke junam rukʼ ri kubʼan Jehová che qapixbʼexik. We kkibʼano, weneʼ ri e kalkʼwal kkaj che keʼux rachiʼl ri loqʼalaj qaTat ri kʼo pa ri kaj.

13. ¿Jas rajawaxik kqabʼano rech kqaxibʼij ta qibʼ are chiʼ kojchʼaw chrij ri Jehová chke ri e nikʼaj chik?

¹³ Qastzij wi, ri akʼalabʼ nim kkil ri kitat xuqujeʼ kekikotik are chiʼ ketzijon chrij. Junam rukʼ wariʼ, oj nim kqil wi ri qaTat ri kʼo pa ri kaj xuqujeʼ kqaj che e nikʼaj chik kketaʼmaj uwach. Oj kqanaʼ junam rukʼ ri xunaʼ ri qʼatal tzij David, che xutzʼibʼaj: «Pa ri Ajawaxel kinnimarisaj wi na nuqʼij» (Sal. 34:2). Weneʼ jujun chqe kqaxibʼij qibʼ are chiʼ kojchʼaw chrij ri Jehová. ¿Jas kojtowik we kqanaʼ wariʼ? Are uchomaxik ri kikotemal kunaʼ ri Jehová xuqujeʼ ri utzilal kkiriq ri kketaʼmaj uwach. Ri areʼ kuya ukowil qakʼuʼx are chiʼ kajwataj chqe. Junam che xubʼan che kitoʼik ri e qachalal re ri nabʼe siglo, ri areʼ xuqujeʼ kojutoʼ na (1 Tes. 2:2).

14. ¿Jas jujun jastaq kbʼanowik rech kojkunik kojtobʼan pa ri chak che ubʼanik tijoxelabʼ?

¹⁴ Jehová junam kubʼan che kilik ri e winaq, ri areʼ kkikotik are chiʼ kqakʼut loqʼoqʼebʼal chke e nikʼaj chik paneʼ qawinaq taj (Hech. 10:34, 35). Jun jastaq kojtowik rech kqakʼut loqʼoqʼebʼal are utzijoxik ri utz taq tzij chke ri e winaq (Mat. 28:19, 20). ¿Jas utzilal kuya wa jun chak riʼ? Ri kojtatabʼenik kkiriq jun utz kikʼaslemal kimik xuqujeʼ jun utzalaj kikʼaslemal che kʼo ta ukʼisik pa ri petinaq (1 Tim. 4:16).

CHQALOQʼOQʼEJ RI QATAT JEHOVÁ RECH KOJKIKOTIK

15, 16. ¿Jas kʼi rumal kʼolik rech kojkikotik?

¹⁵ Jehová are ri loqʼalaj qaTat rumal laʼ kraj che kekikot ri ufamilia (Is. 65:14). Paneʼ kojqʼax pa kʼax, kʼo kʼi rumal che kojkikot kimik. Jun kʼutbʼal, uyaʼom kʼi tobʼanik chqe che kojutoʼ che uchʼobʼik che ri qaTat Jehová sibʼalaj kojuloqʼoqʼej. Kʼo jun tzʼaqatalaj qetaʼmanik chrij ri Biblia (Jer. 15:16). Xuqujeʼ oj kʼo pa jun familia che kkiloqʼoqʼej ri Jehová, kkiloqʼoqʼej ri utaqanik xuqujeʼ kkiloqʼoqʼej kibʼ (Sal. 106:4, 5).

¹⁶ Xuqujeʼ kojkikotik rumal che qetaʼm che pa ri petinaq kqariq na jun utzalaj kʼaslemal. Qetaʼm che naj ta chik Jehová kusachisaj kiwach ri e itzel taq winaq xuqujeʼ rumal ri uQʼatbʼal tzij kux na kotzʼiʼjalaj uwach ri Ulew. Uyaʼom jun jeʼlalaj eyebʼal che kekʼastaj na ri e kaminaqibʼ xuqujeʼ kkiriq na kibʼ kukʼ ri kifamilia xuqujeʼ ri e kachiʼl (Juan 5:28, 29). ¿La mat qastzij che are jun utzalaj eyebʼal? Ri más nim ubʼanik are che konojel ri e kʼo pa ri kaj xuqujeʼ cho ri uwach Ulew kkiya na nimal uqʼij ri loqʼalaj qaTat Jehová ri qas taqal che.